Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Thăm nhà lưu niệm cố ca sĩ Y Moan

Huỳnh Dũng Nhân - 16:44, 05/02/2021

Cuối năm 2020, tôi chọn TP. Buôn Ma Thuột cho chuyến du lịch cuối cùng của năm. Thật tình cờ, nơi tôi ở là Homestay trên đường mang tên cố ca sĩ, NSND người Ê Đê Y Moan Enuol.

Ca sĩ Y Moan.
Ca sĩ Y Moan.

Mọi người trong đoàn liền thuê xe máy đến thăm Nhà lưu niệm cố NSND Y Moan nằm tại buôn Dhă Prông, xã Cư Êbur (TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) và cũng là nhà riêng của ông. Tìm nhà cố NSND Y Moan không khó, vì ngay cả một đứa trẻ ở quanh buôn này cũng biết và tận tình chỉ đường cho chúng tôi. Con đường mang trên Y Moan hơi có dáng dấp phố thị nhưng vẫn còn màu đất đỏ với những mảnh sân, vườn trước nhà gạch phơi đầy cà phê.
Nhà lưu niệm Y Moan nằm tại ngã ba một nhánh đường trong đường chính. Đó là một ngôi nhà sàn bằng gỗ, và sau khi trở thành nhà lưu niệm, có lẽ ngôi nhà sàn này đã được nâng cấp xinh xắn và vững chắc hơn. Ngay gian nhà dưới là phòng trưng bày các hiện vật được sưu tập sau khi ca sĩ Y Moan mất.

Căn phòng xinh đẹp này cũng là chỗ tụ họp uống trà, cà phê của các Fan hâm mộ giọng ca rực lửa của Tây Nguyên đại ngàn. Các hiện vật như công cụ lao động, các bộ cồng chiêng, đồ dùng đi săn, vật dụng sinh hoạt, trang phục lễ hội trong gia đình chiếm phần lớn không gian của nhà lưu niệm, hình ảnh và các hiện vật về ca sĩ Y Moan không nhiều, chỉ có một số tấm hình phóng to, một vài tấm bằng khen, giấy chứng nhận... Có lẽ ngay khi sinh thời ca sĩ Y Moan đã mong muốn dành tình cảm cho dân tộc Ê Đê và buôn làng nhiều hơn là cho mình. Và trong đời thường, Y Moan là một người nông dân thực thụ. Hằng ngày, ông vẫn lên nương, lên rẫy, khi về nhà lại dạy cho con em biết đàn, biết hát.

Bên cạnh gian trưng bày hiện vật có một phòng nhỏ trên tầng hai của nhà sàn. Đây là thư viện và phòng đọc sách của ca sĩ Y Moan. Chúng tôi bước vào bên trong thấy khá nhiều sách báo bộn bề trên các ngăn tủ cùng máy laptop và giấy tờ la liệt, chứng tỏ một không gian sách có nhiều người tìm đọc chứ không chỉ là để trưng bày.

Tại đây mọi người được cập nhật đầy đủ hơn mọi thông tin về Ca sĩ Y Moan: Ca sĩ Y Moan tên đầy đủ là Y Moan Êñuôl, tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6/9/1957 tại buôn M’Ðrắk trong một gia đình dân tộc Ê Đê sau chuyển về sinh sống tại buôn Dhă, xã Lạc Giao, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk. Nhà nghèo, cuối lớp 6 ông phải bỏ học để giúp cha mẹ làm nương rẫy.

Năm 1975, khi 18 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đăk Lăk, nhưng lúc đầu làm chân... chạy cờ, sau ông mới làm quen dần với âm nhạc chính thống và nhanh chóng trở thành ca sĩ hát chính của Đoàn. Năm 1976, ông đoạt Huy chương Vàng tại Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc.

Năm 1979, Y Moan cưới cô gái cùng đoàn nghệ thuật, người gốc Bắc là Nguyễn Thị Minh Ngẫu. Hai ông bà có với nhau hai con trai: Y Vol Ênuôl (sinh 1980), Y Garia Ênuôl (sinh 1983) và một con gái H’Dresden Ênuôl (sinh 1992).

Tại nhà lưu niệm, mọi người cũng thấy những tấm hình của nhạc sĩ Nguyễn Cường được treo ở vị trí trang trọng. Vì nhạc sĩ Nguyễn Cường là người có công lớn trong sự nghiệp của ca sĩ Y Moan.

Năm 1979, khi Y Moan vào học ở Nhạc viện Hà Nội, nhạc sĩ Nguyễn Cường đã phát hiện ra tài năng của Y Moan và bồi dưỡng cho ông. Sau đó, Y Moan cũng đã tiếp tục được tu nghiệp tại Bungaria, Đức, Nga, Hungary, Romania...

Năm 1981, Sở Văn hóa – Thông tin Ðăk Lăk mời nhạc sĩ Nguyễn Cường vào Ðăk Lăk để sáng tác các ca khúc cho tỉnh và đây cũng được coi như một bước ngoặt lớn đưa sự nghiệp của Y Moan lên đến đỉnh cao.

Ngoài nhạc sĩ Nguyễn Cường, Y Moan cũng được nhiều người yêu mến giúp đỡ, tạo điều kiện cho giọng hát của ông bay cao, bay xa. Đó là Tiến sĩ Nguyễn Văn Lạng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Lăk, nhạc sĩ Linh nga Niê Kđăm, nhà sử học Dương Trung Quốc, giáo sư Nguyễn Lân Hùng, ca sĩ Trần Hiếu...

Ông thành công với các nhạc sĩ sáng tác phong cách Tây Nguyên như: Trần Tiến, Nguyễn Cường, Y Phôn Ksơr, Mạnh Trí, Linh Nga, Đức Hùng, Quang Dũng, Vũ Lân, Sĩ Hùng... Những ca khúc của Nguyễn Cường được Y Moan biểu diễn rất thành công như "Ơi M’Ðrắk", "Ly cà phê Ban Mê", "Anh muốn sống bên em trọn đời"...

Phòng trưng bày trong nhà lưu niệm của ca sĩ Y Moan.
Phòng trưng bày trong nhà lưu niệm của ca sĩ Y Moan.

Y Moan đã từng biểu diễn ở nhiều nước. Không chỉ ca hát, ông còn sáng tác nhiều bài hát về Tây Nguyên, như Bài ca quê hương, Đi chơi với gió.

Năm 1997, Y Moan được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, ngày 4 tháng 8 năm 2010, được đặc cách phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì những đóng góp cho sự nghiệp âm nhạc.

Ông qua đời ngày 1/10/2010 bởi căn bệnh ung thư dạ dày, hưởng dương 53 tuổi. Năm nay đã tròn 10 năm Tây Nguyên đại ngàn đã vắng tiếng hát rực lửa của Y Moan.

Chính quyền tỉnh Đăk Lăk và TP. Buôn Ma Thuột, quê hương của Y Moan đã lấy tên Y Moan để đặt tên cho một con đường. Đó là đường Lê Thị Hồng Gấm nối dài. Con đường này vừa được xây dựng, mở rộng khang trang, bắt đầu từ cuối đường Lê Thị Hồng Gấm vào buôn Đha Prong, nơi có ngôi nhà của cố NSND Y Moan.

Ca sĩ Y Vol (Con trai cố NSND Y Moan) cho biết, năm 2020 là tròn 10 năm ngày mất của NSND Y Moan nên anh cùng gia đình mong muốn sẽ tổ chức một đêm nhạc để tưởng nhớ đến ông. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên kế hoạch này đành tạm hoãn...
Nhưng hôm nay khi chúng tôi đến thăm Nhà lưu niệm, mọi người như vẫn thấy hình dáng cánh chim đại ngàn - ca sĩ Y Moan - với đôi mắt đen như than cùng mái tóc xoăn và nước da nâu bóng đang ngẩng cao đầu cất tiếng hát bài ca Ly cà phê Ban Mê... thiêu đốt lòng người./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 21:00, 17/05/2025
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 17:23, 17/05/2025
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 16:40, 17/05/2025
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 16:16, 17/05/2025
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 16:04, 17/05/2025
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 15:33, 17/05/2025
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 15:31, 17/05/2025
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 13:34, 17/05/2025
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 13:30, 17/05/2025
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 13:27, 17/05/2025
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.