Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Thăm nhà lưu niệm cố ca sĩ Y Moan

Huỳnh Dũng Nhân - 16:44, 05/02/2021

Cuối năm 2020, tôi chọn TP. Buôn Ma Thuột cho chuyến du lịch cuối cùng của năm. Thật tình cờ, nơi tôi ở là Homestay trên đường mang tên cố ca sĩ, NSND người Ê Đê Y Moan Enuol.

Ca sĩ Y Moan.
Ca sĩ Y Moan.

Mọi người trong đoàn liền thuê xe máy đến thăm Nhà lưu niệm cố NSND Y Moan nằm tại buôn Dhă Prông, xã Cư Êbur (TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) và cũng là nhà riêng của ông. Tìm nhà cố NSND Y Moan không khó, vì ngay cả một đứa trẻ ở quanh buôn này cũng biết và tận tình chỉ đường cho chúng tôi. Con đường mang trên Y Moan hơi có dáng dấp phố thị nhưng vẫn còn màu đất đỏ với những mảnh sân, vườn trước nhà gạch phơi đầy cà phê.
Nhà lưu niệm Y Moan nằm tại ngã ba một nhánh đường trong đường chính. Đó là một ngôi nhà sàn bằng gỗ, và sau khi trở thành nhà lưu niệm, có lẽ ngôi nhà sàn này đã được nâng cấp xinh xắn và vững chắc hơn. Ngay gian nhà dưới là phòng trưng bày các hiện vật được sưu tập sau khi ca sĩ Y Moan mất.

Căn phòng xinh đẹp này cũng là chỗ tụ họp uống trà, cà phê của các Fan hâm mộ giọng ca rực lửa của Tây Nguyên đại ngàn. Các hiện vật như công cụ lao động, các bộ cồng chiêng, đồ dùng đi săn, vật dụng sinh hoạt, trang phục lễ hội trong gia đình chiếm phần lớn không gian của nhà lưu niệm, hình ảnh và các hiện vật về ca sĩ Y Moan không nhiều, chỉ có một số tấm hình phóng to, một vài tấm bằng khen, giấy chứng nhận... Có lẽ ngay khi sinh thời ca sĩ Y Moan đã mong muốn dành tình cảm cho dân tộc Ê Đê và buôn làng nhiều hơn là cho mình. Và trong đời thường, Y Moan là một người nông dân thực thụ. Hằng ngày, ông vẫn lên nương, lên rẫy, khi về nhà lại dạy cho con em biết đàn, biết hát.

Bên cạnh gian trưng bày hiện vật có một phòng nhỏ trên tầng hai của nhà sàn. Đây là thư viện và phòng đọc sách của ca sĩ Y Moan. Chúng tôi bước vào bên trong thấy khá nhiều sách báo bộn bề trên các ngăn tủ cùng máy laptop và giấy tờ la liệt, chứng tỏ một không gian sách có nhiều người tìm đọc chứ không chỉ là để trưng bày.

Tại đây mọi người được cập nhật đầy đủ hơn mọi thông tin về Ca sĩ Y Moan: Ca sĩ Y Moan tên đầy đủ là Y Moan Êñuôl, tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6/9/1957 tại buôn M’Ðrắk trong một gia đình dân tộc Ê Đê sau chuyển về sinh sống tại buôn Dhă, xã Lạc Giao, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk. Nhà nghèo, cuối lớp 6 ông phải bỏ học để giúp cha mẹ làm nương rẫy.

Năm 1975, khi 18 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đăk Lăk, nhưng lúc đầu làm chân... chạy cờ, sau ông mới làm quen dần với âm nhạc chính thống và nhanh chóng trở thành ca sĩ hát chính của Đoàn. Năm 1976, ông đoạt Huy chương Vàng tại Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc.

Năm 1979, Y Moan cưới cô gái cùng đoàn nghệ thuật, người gốc Bắc là Nguyễn Thị Minh Ngẫu. Hai ông bà có với nhau hai con trai: Y Vol Ênuôl (sinh 1980), Y Garia Ênuôl (sinh 1983) và một con gái H’Dresden Ênuôl (sinh 1992).

Tại nhà lưu niệm, mọi người cũng thấy những tấm hình của nhạc sĩ Nguyễn Cường được treo ở vị trí trang trọng. Vì nhạc sĩ Nguyễn Cường là người có công lớn trong sự nghiệp của ca sĩ Y Moan.

Năm 1979, khi Y Moan vào học ở Nhạc viện Hà Nội, nhạc sĩ Nguyễn Cường đã phát hiện ra tài năng của Y Moan và bồi dưỡng cho ông. Sau đó, Y Moan cũng đã tiếp tục được tu nghiệp tại Bungaria, Đức, Nga, Hungary, Romania...

Năm 1981, Sở Văn hóa – Thông tin Ðăk Lăk mời nhạc sĩ Nguyễn Cường vào Ðăk Lăk để sáng tác các ca khúc cho tỉnh và đây cũng được coi như một bước ngoặt lớn đưa sự nghiệp của Y Moan lên đến đỉnh cao.

Ngoài nhạc sĩ Nguyễn Cường, Y Moan cũng được nhiều người yêu mến giúp đỡ, tạo điều kiện cho giọng hát của ông bay cao, bay xa. Đó là Tiến sĩ Nguyễn Văn Lạng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Lăk, nhạc sĩ Linh nga Niê Kđăm, nhà sử học Dương Trung Quốc, giáo sư Nguyễn Lân Hùng, ca sĩ Trần Hiếu...

Ông thành công với các nhạc sĩ sáng tác phong cách Tây Nguyên như: Trần Tiến, Nguyễn Cường, Y Phôn Ksơr, Mạnh Trí, Linh Nga, Đức Hùng, Quang Dũng, Vũ Lân, Sĩ Hùng... Những ca khúc của Nguyễn Cường được Y Moan biểu diễn rất thành công như "Ơi M’Ðrắk", "Ly cà phê Ban Mê", "Anh muốn sống bên em trọn đời"...

Phòng trưng bày trong nhà lưu niệm của ca sĩ Y Moan.
Phòng trưng bày trong nhà lưu niệm của ca sĩ Y Moan.

Y Moan đã từng biểu diễn ở nhiều nước. Không chỉ ca hát, ông còn sáng tác nhiều bài hát về Tây Nguyên, như Bài ca quê hương, Đi chơi với gió.

Năm 1997, Y Moan được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, ngày 4 tháng 8 năm 2010, được đặc cách phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì những đóng góp cho sự nghiệp âm nhạc.

Ông qua đời ngày 1/10/2010 bởi căn bệnh ung thư dạ dày, hưởng dương 53 tuổi. Năm nay đã tròn 10 năm Tây Nguyên đại ngàn đã vắng tiếng hát rực lửa của Y Moan.

Chính quyền tỉnh Đăk Lăk và TP. Buôn Ma Thuột, quê hương của Y Moan đã lấy tên Y Moan để đặt tên cho một con đường. Đó là đường Lê Thị Hồng Gấm nối dài. Con đường này vừa được xây dựng, mở rộng khang trang, bắt đầu từ cuối đường Lê Thị Hồng Gấm vào buôn Đha Prong, nơi có ngôi nhà của cố NSND Y Moan.

Ca sĩ Y Vol (Con trai cố NSND Y Moan) cho biết, năm 2020 là tròn 10 năm ngày mất của NSND Y Moan nên anh cùng gia đình mong muốn sẽ tổ chức một đêm nhạc để tưởng nhớ đến ông. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên kế hoạch này đành tạm hoãn...
Nhưng hôm nay khi chúng tôi đến thăm Nhà lưu niệm, mọi người như vẫn thấy hình dáng cánh chim đại ngàn - ca sĩ Y Moan - với đôi mắt đen như than cùng mái tóc xoăn và nước da nâu bóng đang ngẩng cao đầu cất tiếng hát bài ca Ly cà phê Ban Mê... thiêu đốt lòng người./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Khi trí thức Dao nhập thế, giúp đời (Bài 4)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Khi trí thức Dao nhập thế, giúp đời (Bài 4)

Xa xưa, nếu việc học chữ Nôm Dao gần như là trách nhiệm của nam giới, thì tri thức y dược dân tộc lại là không gian học tập chung của người Dao. Ở đó, mọi giới, mọi lứa tuổi đều chung tay góp sức. Để từ đó, một kho tàng tri thức y thuật được liệt vào hàng đồ sộ bậc nhất ra đời, không chỉ là niềm tự hào của đồng bào mà còn là một kho tàng vô giá để ngành Y học Quốc gia tìm tòi và khám phá.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Lập Tổ công tác đặc biệt, mở đợt cao điểm truy quét buôn lậu, hàng giả

Thủ tướng: Lập Tổ công tác đặc biệt, mở đợt cao điểm truy quét buôn lậu, hàng giả

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo thành lập Tổ công tác đặc biệt và mở đợt tấn công cao điểm đấu tranh, truy quét, ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ xuất xứ, vi phạm bản quyền, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa, trong thời gian từ ngày 15/5-15/6.
Xã vùng cao Tâm Thắng đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về chuyển đổi số

Xã vùng cao Tâm Thắng đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về chuyển đổi số

Trang địa phương - Lê Hường - 4 giờ trước
Ngày 14/5, UBND huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông tổ chức Lễ công bố Quyết định xã Tâm Thắng đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về chuyển đổi số năm 2024.
Hà Giang: Chương trình MTQG 1719 đạt được nhiều kết quả quan trọng trong giai đoạn I

Hà Giang: Chương trình MTQG 1719 đạt được nhiều kết quả quan trọng trong giai đoạn I

Công tác Dân tộc - Vũ Mừng - 4 giờ trước
Ngày 14/5, UBND tỉnh Hà Giang đã tổ chức Hội nghị tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719) và đề xuất nội dung Chương trình giai đoạn II, từ năm 2026 - 2030, trên địa bàn tỉnh.
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Khi trí thức Dao nhập thế, giúp đời (Bài 4)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Khi trí thức Dao nhập thế, giúp đời (Bài 4)

Phóng sự - Vàng Ni - Vân Long - 4 giờ trước
Xa xưa, nếu việc học chữ Nôm Dao gần như là trách nhiệm của nam giới, thì tri thức y dược dân tộc lại là không gian học tập chung của người Dao. Ở đó, mọi giới, mọi lứa tuổi đều chung tay góp sức. Để từ đó, một kho tàng tri thức y thuật được liệt vào hàng đồ sộ bậc nhất ra đời, không chỉ là niềm tự hào của đồng bào mà còn là một kho tàng vô giá để ngành Y học Quốc gia tìm tòi và khám phá.
Lông gà cũng thành “vàng nâu” cho đất

Lông gà cũng thành “vàng nâu” cho đất

Kinh tế - T.Nhân - H.Trường - 4 giờ trước
Từ phế phẩm tưởng chừng bỏ đi tại các lò mổ, chàng trai trẻ Nguyễn Hà Thiên (xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam) đã mày mò thử nghiệm thành công biến lông gà thành phân hữu cơ dạng viên nén hoặc bột – sản phẩm không chỉ thân thiện với môi trường trong sản xuất nông nghiệp mà còn mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho gia gia đình anh cùng nhiều lao động tại địa phương.
Hương Tích tự trên đỉnh non Hồng

Hương Tích tự trên đỉnh non Hồng

Phóng sự - An Yên - 4 giờ trước
Mãi cho đến nay, trên dãy núi Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) vẫn còn vang vọng truyền thuyết một nàng công chúa tu hành đắc đạo, hóa thành Phật bà nghìn tay nghìn mắt, phổ độ chúng sinh. Câu chuyện huyền bí trên đỉnh non ngàn bảng lảng mây bay, càng làm cho điểm dừng chân chiêm bái ở chùa Hương Tích thu hút đông đảo du khách và phật tử gần xa.
Phát hiện loài thực vật quý hiếm ở Sơn La

Phát hiện loài thực vật quý hiếm ở Sơn La

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 14/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Phát hiện loài thực vật quý hiếm ở Sơn La. Chùa Quán Sứ, Hà Nội. Nghệ nhân “chữa bệnh” cho chiêng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Cú hích chiến lược làm thay đổi diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số: Góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc - (Bài cuối)

Cú hích chiến lược làm thay đổi diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số: Góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc - (Bài cuối)

Dân tộc - Tôn giáo - Hà Anh - 4 giờ trước
Với việc tập trung nguồn lực lớn để giải quyết những điểm nghẽn phát triển kinh tế -xã hội vùng DTTS, Chương trình MTQG 1719 không chỉ đưa ra lời hứa mà đã hiện thực hóa cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Khi người dân tận mắt thấy sự thay đổi cụ thể trong cuộc sống thường ngày, điều đó tạo nên niềm tin thực chất, một niềm tin không xuất phát từ tuyên truyền, mà từ trải nghiệm và kiểm chứng của chính họ.
Giữ rừng như giữ vàng - Lời thề từ Chư Yanh Sin

Giữ rừng như giữ vàng - Lời thề từ Chư Yanh Sin

Môi trường sống - Xuân Hòa - 4 giờ trước
Ở Vườn Quốc gia Chư Yang Sin - vùng lõi sinh học quan trọng bậc nhất của tỉnh Đắk Lắk - công tác giữ rừng được thực hiện bằng cả trái tim và đôi tay của đồng bào Ê Đê, Mnông, Tày…
Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang kiểm tra, chỉ đạo kiện toàn các điều kiện thành lập Đặc khu Kiên Hải

Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang kiểm tra, chỉ đạo kiện toàn các điều kiện thành lập Đặc khu Kiên Hải

Trang địa phương - Phương Vũ - Tiến Vinh - 5 giờ trước
Trong 2 ngày 13 và 14/5, nằm trong kế hoạch công tác tại vùng biển Tây Nam, Đoàn công tác của Tỉnh ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Kiên Giang do ông Nguyễn Tiến Hải - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang làm Trưởng đoàn, đã đến khảo sát, kiểm tra và làm việc với các xã An Sơn, Nam Du, Lại Sơn và Hòn Tre thuộc huyện đảo Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang. Đây là địa bàn thành lập đặc khu theo định hướng sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính của tỉnh.
Đầu tư trên 320 tỷ đồng xây dựng Khu lưu niệm cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Đầu tư trên 320 tỷ đồng xây dựng Khu lưu niệm cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Tin tức - Anh Trúc - 7 giờ trước
Khu lưu niệm cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc rộng hơn 3,6ha, tọa lạc tại phường Phú Cường (Tp. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương), được xây dựng gần chùa Hội Khánh, nơi cụ từng gắn bó trong giai đoạn 1923 - 1926.
Mong Tập đoàn Hoa Điện hỗ trợ Việt Nam phát triển năng lượng xanh

Mong Tập đoàn Hoa Điện hỗ trợ Việt Nam phát triển năng lượng xanh

Thời sự - PV - 7 giờ trước
Sáng 14/5, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Bành Cương Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty hữu hạn Tập đoàn Khoa học Kỹ thuật Hoa Điện Trung Quốc (CHEC).