Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Thăm nhà lưu niệm cố ca sĩ Y Moan

Huỳnh Dũng Nhân - 16:44, 05/02/2021

Cuối năm 2020, tôi chọn TP. Buôn Ma Thuột cho chuyến du lịch cuối cùng của năm. Thật tình cờ, nơi tôi ở là Homestay trên đường mang tên cố ca sĩ, NSND người Ê Đê Y Moan Enuol.

Ca sĩ Y Moan.
Ca sĩ Y Moan.

Mọi người trong đoàn liền thuê xe máy đến thăm Nhà lưu niệm cố NSND Y Moan nằm tại buôn Dhă Prông, xã Cư Êbur (TP. Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) và cũng là nhà riêng của ông. Tìm nhà cố NSND Y Moan không khó, vì ngay cả một đứa trẻ ở quanh buôn này cũng biết và tận tình chỉ đường cho chúng tôi. Con đường mang trên Y Moan hơi có dáng dấp phố thị nhưng vẫn còn màu đất đỏ với những mảnh sân, vườn trước nhà gạch phơi đầy cà phê.
Nhà lưu niệm Y Moan nằm tại ngã ba một nhánh đường trong đường chính. Đó là một ngôi nhà sàn bằng gỗ, và sau khi trở thành nhà lưu niệm, có lẽ ngôi nhà sàn này đã được nâng cấp xinh xắn và vững chắc hơn. Ngay gian nhà dưới là phòng trưng bày các hiện vật được sưu tập sau khi ca sĩ Y Moan mất.

Căn phòng xinh đẹp này cũng là chỗ tụ họp uống trà, cà phê của các Fan hâm mộ giọng ca rực lửa của Tây Nguyên đại ngàn. Các hiện vật như công cụ lao động, các bộ cồng chiêng, đồ dùng đi săn, vật dụng sinh hoạt, trang phục lễ hội trong gia đình chiếm phần lớn không gian của nhà lưu niệm, hình ảnh và các hiện vật về ca sĩ Y Moan không nhiều, chỉ có một số tấm hình phóng to, một vài tấm bằng khen, giấy chứng nhận... Có lẽ ngay khi sinh thời ca sĩ Y Moan đã mong muốn dành tình cảm cho dân tộc Ê Đê và buôn làng nhiều hơn là cho mình. Và trong đời thường, Y Moan là một người nông dân thực thụ. Hằng ngày, ông vẫn lên nương, lên rẫy, khi về nhà lại dạy cho con em biết đàn, biết hát.

Bên cạnh gian trưng bày hiện vật có một phòng nhỏ trên tầng hai của nhà sàn. Đây là thư viện và phòng đọc sách của ca sĩ Y Moan. Chúng tôi bước vào bên trong thấy khá nhiều sách báo bộn bề trên các ngăn tủ cùng máy laptop và giấy tờ la liệt, chứng tỏ một không gian sách có nhiều người tìm đọc chứ không chỉ là để trưng bày.

Tại đây mọi người được cập nhật đầy đủ hơn mọi thông tin về Ca sĩ Y Moan: Ca sĩ Y Moan tên đầy đủ là Y Moan Êñuôl, tên thật là Y Bliêo, sinh ngày 6/9/1957 tại buôn M’Ðrắk trong một gia đình dân tộc Ê Đê sau chuyển về sinh sống tại buôn Dhă, xã Lạc Giao, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk. Nhà nghèo, cuối lớp 6 ông phải bỏ học để giúp cha mẹ làm nương rẫy.

Năm 1975, khi 18 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn văn công giải phóng Đăk Lăk, nhưng lúc đầu làm chân... chạy cờ, sau ông mới làm quen dần với âm nhạc chính thống và nhanh chóng trở thành ca sĩ hát chính của Đoàn. Năm 1976, ông đoạt Huy chương Vàng tại Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc.

Năm 1979, Y Moan cưới cô gái cùng đoàn nghệ thuật, người gốc Bắc là Nguyễn Thị Minh Ngẫu. Hai ông bà có với nhau hai con trai: Y Vol Ênuôl (sinh 1980), Y Garia Ênuôl (sinh 1983) và một con gái H’Dresden Ênuôl (sinh 1992).

Tại nhà lưu niệm, mọi người cũng thấy những tấm hình của nhạc sĩ Nguyễn Cường được treo ở vị trí trang trọng. Vì nhạc sĩ Nguyễn Cường là người có công lớn trong sự nghiệp của ca sĩ Y Moan.

Năm 1979, khi Y Moan vào học ở Nhạc viện Hà Nội, nhạc sĩ Nguyễn Cường đã phát hiện ra tài năng của Y Moan và bồi dưỡng cho ông. Sau đó, Y Moan cũng đã tiếp tục được tu nghiệp tại Bungaria, Đức, Nga, Hungary, Romania...

Năm 1981, Sở Văn hóa – Thông tin Ðăk Lăk mời nhạc sĩ Nguyễn Cường vào Ðăk Lăk để sáng tác các ca khúc cho tỉnh và đây cũng được coi như một bước ngoặt lớn đưa sự nghiệp của Y Moan lên đến đỉnh cao.

Ngoài nhạc sĩ Nguyễn Cường, Y Moan cũng được nhiều người yêu mến giúp đỡ, tạo điều kiện cho giọng hát của ông bay cao, bay xa. Đó là Tiến sĩ Nguyễn Văn Lạng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Lăk, nhạc sĩ Linh nga Niê Kđăm, nhà sử học Dương Trung Quốc, giáo sư Nguyễn Lân Hùng, ca sĩ Trần Hiếu...

Ông thành công với các nhạc sĩ sáng tác phong cách Tây Nguyên như: Trần Tiến, Nguyễn Cường, Y Phôn Ksơr, Mạnh Trí, Linh Nga, Đức Hùng, Quang Dũng, Vũ Lân, Sĩ Hùng... Những ca khúc của Nguyễn Cường được Y Moan biểu diễn rất thành công như "Ơi M’Ðrắk", "Ly cà phê Ban Mê", "Anh muốn sống bên em trọn đời"...

Phòng trưng bày trong nhà lưu niệm của ca sĩ Y Moan.
Phòng trưng bày trong nhà lưu niệm của ca sĩ Y Moan.

Y Moan đã từng biểu diễn ở nhiều nước. Không chỉ ca hát, ông còn sáng tác nhiều bài hát về Tây Nguyên, như Bài ca quê hương, Đi chơi với gió.

Năm 1997, Y Moan được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, ngày 4 tháng 8 năm 2010, được đặc cách phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì những đóng góp cho sự nghiệp âm nhạc.

Ông qua đời ngày 1/10/2010 bởi căn bệnh ung thư dạ dày, hưởng dương 53 tuổi. Năm nay đã tròn 10 năm Tây Nguyên đại ngàn đã vắng tiếng hát rực lửa của Y Moan.

Chính quyền tỉnh Đăk Lăk và TP. Buôn Ma Thuột, quê hương của Y Moan đã lấy tên Y Moan để đặt tên cho một con đường. Đó là đường Lê Thị Hồng Gấm nối dài. Con đường này vừa được xây dựng, mở rộng khang trang, bắt đầu từ cuối đường Lê Thị Hồng Gấm vào buôn Đha Prong, nơi có ngôi nhà của cố NSND Y Moan.

Ca sĩ Y Vol (Con trai cố NSND Y Moan) cho biết, năm 2020 là tròn 10 năm ngày mất của NSND Y Moan nên anh cùng gia đình mong muốn sẽ tổ chức một đêm nhạc để tưởng nhớ đến ông. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên kế hoạch này đành tạm hoãn...
Nhưng hôm nay khi chúng tôi đến thăm Nhà lưu niệm, mọi người như vẫn thấy hình dáng cánh chim đại ngàn - ca sĩ Y Moan - với đôi mắt đen như than cùng mái tóc xoăn và nước da nâu bóng đang ngẩng cao đầu cất tiếng hát bài ca Ly cà phê Ban Mê... thiêu đốt lòng người./.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.