Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Tái cơ cấu chính sách việc làm: Càng sớm càng tốt

PV - 09:18, 09/05/2018

Trong 3 tháng đầu năm 2018, cả nước giải quyết việc làm (GQVL) cho trên 357 nghìn lao động. Trước đó, năm 2017, hơn 1,6 triệu lao động cũng đã được GQVL.

Đó là những số liệu được Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội công bố ngày 30/3 vừa qua. Nhưng đây là mặt bằng chung, còn ở vùng DTTS và miền núi, GQVL cho lao động vẫn còn rất nhiều bất cập.

Bất cập từ khâu đào tạo nghề…

Số liệu mới đây của Tổng cục Thống Kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho thấy, lao động ở vùng DTTS hiện vẫn chủ yếu tập trung trong lĩnh vực nông nghiệp. Hơn nữa, hầu hết lao động DTTS làm nông nghiệp với các nghề rất đơn giản.

Trong điều kiện quỹ đất sản xuất thiếu hụt, ảnh hưởng bởi thời tiết cực đoan ngày càng trầm trọng đến sản xuất nông nghiệp,… thì tạo cơ hội về việc làm, chuyển đổi sinh kế (gọi chung là GQVL) cho lao động DTTS được xem là giải pháp hữu hiệu. Nhưng giải pháp này hiện vẫn “mắc” bởi chất lượng lao động nông thôn vùng DTTS và miền núi rất thấp, không đáp ứng được yêu cầu.

Để chính sách việc làm đạt hiệu quả thì phải tháo gỡ những vướng mắc trong đào tạo nghề và cho vay vốn GQVL. (Ảnh minh họa). Để chính sách việc làm đạt hiệu quả thì phải tháo gỡ những vướng mắc trong đào tạo nghề và cho vay vốn GQVL. (Ảnh minh họa).

Theo kết quả Tổng điều tra nông nghiệp, nông thôn và thủy sản được Tổng cục Thống kê công bố cuối năm 2017, khu vực nông thôn (bao gồm cả vùng DTTS và miền núi-Pv) của cả nước hiện có 31,01 triệu người trong độ tuổi lao động, nhưng chỉ có 4,92 triệu người được đào tạo có bằng cấp chứng chỉ nghề từ sơ cấp trở lên (chiếm 15,9%); còn 26,09 triệu lao động khác hoặc chưa qua đào tạo, hoặc đào tạo ngắn hạn nhưng không được cấp chứng chỉ, chiếm 84,1%.

Vậy trong 4,92 triệu lao động nông thôn đã qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ nghề từ sơ cấp trở lên này, có bao nhiêu lao động có việc làm? Thu nhập của những lao động này như thế nào sau đào tạo, được GQVL?

Câu hỏi này đã được đặt ra từ nhiều năm nay, nhưng đáp án vẫn chỉ là những mẫu số chung chung, như: Giai đoạn 2011-2015, tỷ lệ lao động có việc làm sau học nghề đạt 70%; tỷ lệ này trong những năm gần đây đều đạt từ 80% trở lên…

Không nói ở cấp Trung ương mà ngay tại cơ sở, việc nắm hiệu quả của đào tạo nghề, GQVL cho lao động cũng rất mơ hồ. Mới đây (ngày 04/5), phóng viên đã trao đổi với ông Nguyễn Đậu Long, Trưởng phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Quế Phong (Nghệ An) về kết quả thực hiện công tác đào tạo nghề, GQVL cho lao động DTTS trên địa bàn. Ông Long cho hay, năm 2017, toàn huyện mở được 6 lớp đào tạo nghề sơ cấp (3 tháng) cho gần 200 lao động (nghề chăn nuôi, thú y,...). Nhưng đến thời điểm này, việc các lao động được đào tạo có việc làm hay không thì Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội chưa nắm được.

“Nghe báo cáo qua của các địa phương thì đa số không làm nghề đã học, một số học viên thì vào miền Nam làm công nhân”, ông Long cho biết.

Chiếu theo Thông tư 58/2017/TT-BTC ngày 13/06/2017 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động DTTS thì số tiền mà huyện Quế Phong được chi để đào tạo nghề năm 2017 không hề nhỏ. Cứ tính tối đa, với mức hỗ trợ là 4 triệu đồng/người/khóa học; tiền ăn 30 nghìn đồng/người/ngày thực học; hỗ trợ tiền đi lại 200 nghìn đồng/người/khóa học,… thì kinh phí hỗ trợ đào tạo nghề cho gần 200 lao động (chưa tính kinh phí giáo viên, trường lớp, văn phòng phẩm,...) cũng đã xấp xỉ một tỷ đồng.

… đến cho vay GQVL

“Đầu vào” (số lượng học viên, kinh phí đào tạo,…) thì rất rõ ràng, nhưng “đầu ra” (việc làm, thu nhập,…) lại lơ mơ là thực trạng chung trong khâu đào tạo nghề cho lao động nông thôn lâu nay. Trong khi đó, chính sách GQVL-một chính sách gắn chặt với đào tạo nghề, cũng đang có nhiều bất cập.

Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, năm 2016, thông qua Quỹ quốc gia về việc làm, cả nước đã hỗ trợ tạo việc làm cho khoảng 105.000 lao động; năm 2017 hỗ trợ tạo việc làm cho 114.186 lao động. Trước đó, giai đoạn 2011-2015, cả nước đã tạo việc làm cho khoảng 530 nghìn lao động từ nguồn quỹ này.

Tuy nhiên, cũng theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, trên 60% các dự án cho vay GQVL làm từ Quỹ Quốc gia về việc làm chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp. Đối tượng vay phần lớn là hộ cá thể; các cơ sở sản xuất kinh doanh chiếm tỷ lệ rất thấp (dưới 10% đối tượng cho vay) và nguồn vốn mới chỉ đáp ứng được 30-35% nhu cầu của người lao động và doanh nghiệp.

Đáng chú ý, từ khi có chính sách GQVL (năm 1992) đến nay, cách thức giải ngân và đối tượng cho vay hầu như không thay đổi. Việc cho vay vốn hiện nay vẫn xét theo những tiêu chuẩn chung chung như không có việc làm, thu nhập thấp… Cách làm này khiến đồng vốn chính sách khó phát huy hiệu quả trong trường hợp lao động không có ý tưởng về sử dụng vốn vay; không được tư vấn, lựa chọn mô hình kinh tế phù hợp với khả năng, điều kiện để sinh lời.

Gia đình ông Hứa Văn Hiền là một trong những hộ ở xóm Đồng Niên, xã Đồng Đạt (Phú Lương, Thái Nguyên) được tiếp cận nguồn vốn vay GQVL. Có tiền, đầu tư mua máy gặt đập cho thuê và cải tạo vườn tạp trồng cây. Nhưng máy chỉ sử dụng được trong vài tháng vụ mùa là hết việc, vườn thì nhiều loại cây tạp nên hiệu quả kinh tế mang lại rất thấp. Đến nay, ông vẫn dư nợ 50 triệu đồng chưa biết đến khi nào trả được; đều đặn mỗi tháng, ông phải tìm mọi cách để trả khoản lãi vay hơn 284 nghìn đồng/tháng.

Vậy, có bao nhiêu hộ cá thể như gia đình ông Hiền đang loay hoay sử dụng đồng vốn vay GQVL? Hiện vẫn chưa có một thống kê cụ thể, nhưng chắc chắn số lượng không hề nhỏ.

Dựa vào tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng Chính sách xã hội có thể thấy rõ điều này. Tính đến hết tháng 7/2017, tổng nợ quá hạn và nợ khoanh của Ngân hàng Chính sách xã hội là 1.255 tỷ đồng, chiếm 0,76% dư nợ (trong đó, nợ quá hạn là 642,5 tỷ đồng, nợ khoanh là 612,5 tỷ đồng). Đến hết năm 2017, nợ quá hạn, nợ khoanh của Ngân hàng Chính sách xã hội vẫn chiếm 0,75% tổng dư nợ. Trong đó nợ quá hạn là 0,34% và nợ khoanh là 0,41%.

Từ những phân tích trên, có thể thấy, chính sách GQVL nói chung (bao gồm đào tạo nghề và GQVL) đang có nhiều bất cập. Để tháo gỡ thì cốt lõi là phải tái cơ cấu lại ở cả khâu đào tạo nghề cũng như giải ngân vốn GQVL. Đào tạo nghề làm thế nào để có việc làm từ nghề đã học; cho vay vốn GQVL làm thế nào để đồng vốn sinh lời? Đây là vấn đề không hề dễ nhưng nhất thiết phải thực hiện để chính sách GQVL đạt hiệu quả.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Vị trí đất được cấp ở xa, địa hình giao đất giao rừng đi lại khó khăn, sai lệch diện tích giữa hồ sơ và thực địa, nhu cầu người dân lớn nhưng quỹ đất ít… là những khó khăn, vướng mắc đang gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp ở Nghệ An.
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 15 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 15 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 15 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 15 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 15 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 15 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 16 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 16 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 16 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 16 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.