Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sáp nhập xã miền núi: Giải pháp quan trọng mở rộng không gian phát triển liên vùng

Mạnh Hà - 12:31, 08/06/2025

Ở các vùng miền núi, nơi địa hình hiểm trở, dân cư phân tán và điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế, việc sáp nhập xã không chỉ là một giải pháp kỹ thuật nhằm tinh giản bộ máy. Đây còn là bước tái cấu trúc không gian hành chính theo hướng gắn liền với động lực phát triển kinh tế liên vùng.

Với sự thông suốt về mặt địa giới và quản lý, các tuyến kết nối hạ tầng được hoàn thiện sẽ thúc đẩy phát triển các cụm dân cư mới gắn với hoạt động du lịch, dịch vụ và kinh tế ven hồ
Với sự thông suốt về mặt địa giới và quản lý, các tuyến kết nối hạ tầng được hoàn thiện sẽ thúc đẩy phát triển các cụm dân cư mới gắn với hoạt động du lịch, dịch vụ và kinh tế ven hồ

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã, đặc biệt ở vùng miền núi, không đơn giản là việc “gộp địa giới” hay rút gọn bộ máy. Đây là cơ hội để thiết kế lại toàn bộ không gian phát triển theo một tư duy mới: chuyển dịch từ mô hình “quản lý địa bàn” bị chia cắt và phân tán sang mô hình “quản trị vùng phát triển” có tính hệ thống, tích hợp và hướng tới liên kết vùng.

Trong mô hình cũ, mỗi xã là một nguồn lực nhỏ lẻ, manh mún, khả năng thu hút đầu tư thấp và khó hình thành các trung tâm phát triển có vai trò dẫn dắt. Tuy nhiên, khi các xã nhỏ được hợp nhất lại, không gian hành chính mở rộng không chỉ đơn thuần về diện tích, mà còn về khả năng tổ chức lại các yếu tố phát triển, từ hạ tầng, dân cư, tài nguyên cho đến hệ thống dịch vụ. Việc này giúp hình thành những điểm trung tâm mới như một thị trấn, trung tâm cụm xã… nơi có thể tích tụ dịch vụ công, kết nối giao thông, chia sẻ hạ tầng xã hội và kinh tế, mở ra khả năng tổ chức sản xuất, thu hút đầu tư ở quy mô lớn hơn.

Theo đó, thay vì mỗi xã đều có trường học nhỏ, trạm y tế nhỏ, đường nội thôn kém chất lượng và chợ thưa thớt, các trung tâm mới sau sáp nhập sẽ có đủ quy mô và dân số để đầu tư đồng bộ, tạo sức hút đối với doanh nghiệp và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Đây cũng là cách để các vùng miền núi thoát khỏi thế phát triển bị động, nhỏ lẻ và từng bước vươn tới mô hình phát triển bền vững, có năng lực cạnh tranh trong không gian liên vùng rộng lớn hơn.

Trong mô hình cũ, mỗi xã là một nguồn lực nhỏ lẻ, manh mún, khả năng thu hút đầu tư thấp và khó hình thành các trung tâm phát triển có vai trò dẫn dắt. Tuy nhiên, khi các xã nhỏ được hợp nhất lại, không gian hành chính mở rộng không chỉ đơn thuần về diện tích, mà còn về khả năng tổ chức lại các yếu tố phát triển, từ hạ tầng, dân cư, tài nguyên cho đến hệ thống dịch vụ.

Chẳng hạn, tại huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, việc sáp nhập các xã nhỏ sẽ giúp quy hoạch cụm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp vùng cao, tận dụng được lao động địa phương và tài nguyên sẵn có, từ đó vừa phát triển sản xuất, vừa giữ chân dân cư. Nhờ đó, lao động địa phương, chủ yếu là đồng bào DTTS với kỹ năng thủ công truyền thống sẽ được tận dụng tối đa, cùng với nguồn tài nguyên thiên nhiên sẵn có như nguyên liệu nông sản và dược liệu bản địa. Việc này không chỉ giúp phát triển sản xuất theo quy mô lớn hơn, nâng cao giá trị gia tăng mà còn góp phần giữ chân dân cư tại chỗ, giảm bớt tình trạng di cư lao động ra ngoài vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại vùng cao.

Tương tự, vùng trồng cây dược liệu tại huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang trước đây phân tán và rải rác theo ranh giới hành chính của các xã nhỏ, khiến việc quy hoạch và tổ chức sản xuất quy mô lớn gặp nhiều khó khăn. Khi các xã được sáp nhập, vùng nguyên liệu dược liệu được tập trung lại thành một không gian liền mạch, thuận lợi cho việc quy hoạch vùng trồng chuyên canh và đồng bộ hóa kỹ thuật canh tác. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất mà còn tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, đóng gói sản phẩm ngay tại địa phương, từ đó gia tăng giá trị và khả năng cạnh tranh trên thị trường. Hơn nữa, việc tập trung vùng nguyên liệu còn thúc đẩy phát triển chuỗi giá trị dược liệu bền vững, góp phần nâng cao đời sống người dân và phát triển kinh tế vùng miền núi.

Khi các xã nhỏ được hợp nhất lại, không gian hành chính mở rộng giúp tổ chức lại các yếu tố phát triển, từ hạ tầng, dân cư, tài nguyên cho đến hệ thống dịch vụ
Khi các xã nhỏ được hợp nhất lại, không gian hành chính mở rộng giúp tổ chức lại các yếu tố phát triển, từ hạ tầng, dân cư, tài nguyên cho đến hệ thống dịch vụ

Không chỉ có sản xuất, việc mở rộng không gian hành chính thông qua sáp nhập xã ở vùng miền núi sẽ giúp khai thác tiềm năng du lịch cộng đồng trở nên đồng bộ, có chiều sâu hơn. Tại Sơn La, theo Kết luận số 1587-KL/TU ngày 16/4/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La, huyện Mường La đã thực hiện phương án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, giảm từ 16 đơn vị xuống còn 5 xã, gồm: Mường La, Mường Bú, Chiềng Lao, Chiềng Hoa và giữ nguyên xã Ngọc Chiến. Việc sáp nhập này không chỉ nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, mà còn tạo tiền đề quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội theo hướng liên kết vùng.

Cụ thể, trên địa bàn huyện Mường La, vùng lòng hồ thủy điện Sơn La (một phần của hệ sinh thái lòng hồ rộng gần 4.000km²) đang nổi lên như một khu vực có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng. Trước đây, do ranh giới hành chính manh mún và phải qua nhiều cấp xét duyệt, các dự án hạ tầng thường gặp nhiều trì hoãn, gây lãng phí cơ hội phát triển. Nay, với sự thông suốt về mặt địa giới và quản lý, các tuyến hạ tầng như đường nối xã Chiềng San và Chiềng Muôn được kết nối đồng bộ sẽ thúc đẩy phát triển các cụm dân cư mới gắn với hoạt động du lịch, dịch vụ và kinh tế ven hồ, mở ra cơ hội khai thác hiệu quả tiềm năng bản địa…

Như vậy, sáp nhập xã ở miền núi không chỉ là một giải pháp hành chính, mà là chiến lược tổng hợp nhằm mở rộng không gian phát triển, thúc đẩy liên kết vùng và chuyển đổi tư duy quản lý - từ địa phương hóa sang vùng hóa, từ chia cắt sang phối hợp, từ thụ động sang chủ động kiến tạo phát triển. Đây chính là chìa khóa để miền núi không còn là “vùng trũng phát triển”, mà từng bước trở thành không gian động lực mới của mỗi tỉnh miền núi, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Trong bối cảnh truyền thông hiện đại phát triển như vũ bão, nhà báo trẻ không chỉ là lực lượng kế cận, mà còn là những tác nhân đổi mới, góp phần định hình và xây dựng một môi trường truyền thông lành mạnh, nhân văn và sáng tạo. Họ là đại diện cho hơi thở mới, tư duy mới và cách tiếp cận mới, những yếu tố then chốt để lĩnh vực báo chí Việt Nam thích nghi và vững vàng trong kỷ nguyên số.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.