Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sáp nhập Khánh Hòa - Ninh Thuận: “Cơ hội vàng” để vùng đồng bào DTTS phát triển

Ngọc Ánh - 13:40, 15/06/2025

Ngày 12/6 vừa qua, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Theo đó, hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa sẽ sáp nhập thành tỉnh Khánh Hòa (mới) có diện tích tự nhiên 8.555km2, quy mô hơn 2,2 triệu dân và 65 đơn vị hành chính trực thuộc (48 xã, 16 phường, 1 đặc khu). Việc sáp nhập hai tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận đang mở ra nhiều cơ hội thúc đẩy vùng đồng bào DTTS phát triển.

Vịnh Vĩnh Hy (Ninh Thuận) nhìn từ trên cao.
Vịnh Vĩnh Hy (Ninh Thuận) nhìn từ trên cao

Tiềm lực biển - rừng hợp sức

Ninh Thuận và Khánh Hòa là hai tỉnh liền kề, có nhiều điểm tương đồng về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, lịch sử, văn hóa. Cả hai địa phương đều sở hữu đường bờ biển dài, giàu tiềm năng phát triển du lịch, nông nghiệp, thủy sản và công nghiệp chế biến. Nếu Khánh Hòa nổi bật với thành phố biển Nha Trang - một trong những điểm đến hàng đầu Việt Nam, cùng Cảng Cam Ranh và Sân bay quốc tế Cam Ranh thì Ninh Thuận lại là vùng đất lý tưởng cho phát triển năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời), nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái với các bãi tắm hoang sơ. Sự hợp nhất giữa hai tỉnh hứa hẹn mở ra hàng loạt cơ hội tăng trưởng kinh tế trên nhiều lĩnh vực.

Trước tiên, thị trường tiêu thụ nông - thủy sản sẽ được mở rộng. Cả hai tỉnh đều có thế mạnh về nuôi trồng thủy sản và nông nghiệp. Việc hợp nhất tạo ra vùng sản xuất lớn, đồng bộ về chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng và yêu cầu của các thị trường khó tính.

Sự kết hợp ấy không chỉ mở rộng không gian kinh tế mà còn tạo động lực mới cho hơn 270 nghìn đồng bào dân tộc thiểu số như Chăm, Raglay, Ê Đê, Cơ Ho… trải dài từ đỉnh Hòn Bà đến vịnh Vĩnh Hy, vươn lên phát triển. Đặc biệt, thị trường nội vùng về nông - thủy sản sẽ phình to gấp đôi, giảm đáng kể chi phí logistics nhờ “cửa ngõ kép” cảng - sân bay Cam Ranh và cao tốc Bắc - Nam. Nho, táo, nha đam, cừu thịt của đồng bào Chăm, Raglay có điều kiện đi thẳng vào chuỗi cung ứng xoài sấy, yến sào, cá ngừ đại dương của Khánh Hòa, hình thành “rổ hàng hóa” nhiệt đới đủ lớn để đàm phán giá với siêu thị, nhà máy. 

Ở chiều ngược lại, rong nho, rong sụn và cá biển sạch từ Vân Phong (Khánh Hoà) sẽ bù nguồn nguyên liệu quanh năm cho các xưởng chế biến nhỏ ở Ninh Hải (Ninh Thuận), giúp ngư dân Chăm không còn cảnh “đứt vụ”.


Thác nước trong Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà (tỉnh Khánh Hòa)
Thác nước trong Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà (tỉnh Khánh Hòa)

Bên cạnh đó, biển Khánh Hòa có đường bờ khúc khuỷu, nhiều vũng vịnh kín gió với cảnh sắc như tranh vẽ: Nha Trang, Cam Ranh, Vân Phong và khoảng 200 đảo lớn nhỏ cùng hệ sinh thái rạn san hô phong phú, phù hợp phát triển du lịch biển, cảng nước sâu, nuôi trồng thủy sản.

Việc sáp nhập càng trọn vẹn hơn khi tiềm năng độc đáo của bờ biển Ninh Thuận được khai thác đúng tầm. Dù chỉ dài khoảng 105km, bờ biển Ninh Thuận lại có nhiều đoạn thẳng, ít bị chia cắt, với cát trắng mịn trải dài: Ninh Chữ, Bình Sơn, Mũi Dinh, Cà Ná… Khí hậu khô nóng tạo nên cảnh quan ven biển rất riêng với đồi cát, đồng muối và biển xanh thăm thẳm. Vịnh Vĩnh Hy, một trong những vịnh đẹp nhất Việt Nam cùng Hang Rái kỳ vĩ càng tôn thêm vẻ hoang sơ. Biển Ninh Thuận còn thuộc khu vực nước trồi, giàu nguồn lợi thủy sản.

Không chỉ dừng lại ở đó, du lịch cũng hứa hẹn bứt tốc khi tour “vòng cung biển - cát - tháp Chăm - rừng” chỉ gói gọn trong một tỉnh. Du khách có thể lướt ván buồm Bãi Dài, lặn san hô Hòn Mun, xuôi Quốc lộ 1 men vịnh Cà Ná, ghé mùa nho chín Ninh  Phước, qua đồi cát Mũi  Dinh rồi trekking rừng khô bán hoang mạc Núi Chúa hoặc rừng mưa nhiệt đới Phước Bình. Mỗi điểm dừng tạo sinh kế mới: phòng homestay, tour leo núi, quầy đặc sản thổ cẩm, lớp học làm nước mắm và rượu nho. Hiệu ứng lan tỏa ấy mở ra cơ hội việc làm cho đồng bào DTTS như, hướng dẫn viên song ngữ, đầu bếp, nghệ nhân diễn xướng Ka tê, Hayang praung…

Ông Phạm Minh Nhựt, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa cho rằng, sự sáp nhập 2 tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận thành tỉnh Khánh Hòa mới không chỉ là bước gộp hành chính, mà còn là tiền đề để định hình một hệ sinh thái du lịch liên kết vùng, vừa có sự tương đồng nhưng vẫn có nhiều sự khác biệt, giúp tối ưu hóa nguồn lực, tăng sức hút du lịch quốc tế, tăng trưởng kinh tế. 

Đồng thời, đây là cơ hội để ngành Du lịch Khánh Hòa định hướng lại mô hình quản lý, quảng bá và phát triển sản phẩm theo hướng xanh - bản địa - bền vững. Từ đó nâng tầm thương hiệu du lịch Khánh Hòa, đưa Khánh Hòa trở thành điểm đến năng động, đa sắc màu, giúp du khách có sự trải nghiệm toàn diện và khác biệt.

Du khách trải nghiệm hái nho Ninh Thuận
Du khách trải nghiệm hái nho Ninh Thuận

Không chỉ có biển, tỉnh mới sau sáp nhập còn sở hữu hệ sinh thái rừng phong phú với 2 Vườn Quốc gia (Núi Chúa và Phước Bình) và 4 Khu bảo tồn thiên nhiên gồm: Khu bảo tồn thiên nhiên rừng Tà Cú và Khu bảo tồn biển Vịnh Vĩnh Hy - Núi Chúa; Khu bảo tồn biển Hòn Mun (Nha Trang); Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà (giáp ranh Ninh Thuận). Vườn Quốc gia Núi Chúa có rạn san hô ven bờ với độ phủ cao nhất Việt Nam đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Còn Vườn Quốc gia Phước Bình nằm ở vùng núi cao, mát mẻ quanh năm, là nơi sinh sống của nhiều loài động - thực vật quý hiếm như vượn má hung, bò tót lai, chuối cô đơn…

Sự kết hợp giữa biển Khánh Hòa hiện đại, sôi động và biển Ninh Thuận nguyên sơ, khí hậu bán hoang mạc cùng hệ sinh thái rừng đa dạng tạo nên một bức tranh đặc sắc về sinh thái và văn hóa. Đây là lợi thế vàng để tỉnh mới phát triển kinh tế biển, du lịch sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học theo hướng bền vững.

Bên cạnh đó, Ninh Thuận hiện dẫn đầu cả nước về điện mặt trời điện gió; còn Khánh Hòa đang xúc tiến cụm điện gió ngoài khơi Vân Phong công suất 3GW. Sau sáp nhập, “hành lang năng lượng tái tạo” dài 150km sẽ được quy hoạch đồng bộ, nâng cấp lưới truyền tải 500 kV và tái đầu tư cho y tế, giáo dục vùng núi - nơi tỉ lệ hộ nghèo DTTS còn cao. 

Doanh nghiệp năng lượng phải chi trả dịch vụ môi trường rừng, hỗ trợ mô hình nông - lâm kết hợp, giao khoán tuần rừng tại các Vườn Quốc gia Phước Bình, Khu Bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà cho cộng đồng người Raglay, nhờ đó mỗi hộ có thể tăng thu nhập thêm 8 -10 triệu đồng/năm từ bảo vệ rừng và dịch vụ du lịch sinh thái.

Cánh đồng điện gió ở Ninh Thuận
Cánh đồng điện gió ở Ninh Thuận

Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Chăm, Raglay, Ê Đê

Khánh Hòa và Ninh Thuận cùng thừa hưởng “chất Champa” định hình qua hàng nghìn năm giao thoa trên dải duyên hải Nam Trung Bộ. Từ tháp Bà Ponagar đến Po Klong Garai, Po Rome, dấu ấn đền tháp gạch cùng tiếng trống Ginăng, điệu múa Apsara, hạt cát nắng gió đã bện chặt đời sống tâm linh và mỹ cảm của đồng bào Chăm, Raglay, Ê Đê, Cơ Ho…

Sau sáp nhập, toàn bộ quần thể di sản ấy quy tụ dưới một thiết chế văn hóa chung, mở ra cơ hội lập hồ sơ đề cử UNESCO cho “Quần thể tháp Chăm Nam Trung Bộ”. Khi di sản được nâng hạng quốc tế, dòng khách nghiên cứu và trải nghiệm tăng vọt, kéo theo nhu cầu sản phẩm văn hóa: thổ cẩm Mỹ Nghiệp, nhạc cụ Chăm cải biên, phim trường sa mạc, ẩm thực fusion từ nho, cừu, rong nho, yến sào. Doanh thu bán vé tại các điểm di tích có thể trích lập quỹ nâng cấp trung tâm dệt, nhà hát dân gian Ginăng, Baranưng, Saranai, đồng thời tạo thêm thu nhập cho nghệ nhân và thanh niên DTTS gắn bó với nghề.

Trải nghiệm điệu múa lu truyền thống của người Chăm tại quần thể tháp Bà Ponagar, TP Nha Trang (Khánh Hòa).
Trải nghiệm điệu múa lu truyền thống của người Chăm tại quần thể tháp Bà Ponagar, TP. Nha Trang (Khánh Hòa)
Điệu múa bên tháp Chăm (Ninh Thuận) trong mùa Lễ hội Ka tê
Điệu múa bên tháp Chăm (Ninh Thuận) trong mùa Lễ hội Ka tê

Cùng lúc, chuỗi tour “biển -cát - tháp - rừng” gói gọn trong một tỉnh sẽ nối những hòn đảo san hô Hòn Mun, vịnh Vĩnh Hy, đồi cát Mũi Dinh và rừng Phước Bình thành hành trình liền mạch. Mỗi điểm dừng đem lại sinh kế mới: Homestay Chăm mái ngói san‑gơ, lớp nấu món ca pơ bò nướng lá rừng, quầy đặc sản rong nho tách nước, tour kể sử thi Raglay dưới tán cổ thụ. Khi khách lưu trú lâu hơn, nhu cầu lao động tại chỗ tăng, tạo thêm việc làm cho hướng dẫn viên song ngữ, đầu bếp, nghệ nhân diễn xướng Ka tê, Hayang Praung. Nhờ đó, thanh niên miền núi không phải rời quê tìm kế sinh nhai, mà có thể làm giàu ngay trên nền văn hóa của cha ông.

Phó cả sư Lưu Sanh Thanh - Thư ký Hội đồng chức sắc Chăm Bàlamôn, tỉnh Ninh Thuận chia sẻ: "Tôi rất vui mừng khi tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Khánh Hòa sáp nhập thành tỉnh Khánh Hòa mới. Tôi mong muốn lãnh đạo của tỉnh Khánh Hòa mới quan tâm đến đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có đồng bào Chăm nhiều hơn, nhất là công tác xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội và giữ gìn, phát huy văn hóa phi vật thể truyền thống của người Chăm".

Để dòng lợi ích lan tỏa công bằng, quy hoạch phát triển phải giữ quỹ đất sản xuất truyền thống ở các palei, làng rẫy ven sông Dinh, sông Cái; cấp tín dụng ưu đãi 0,5 -1 tỷ đồng cho hợp tác xã thổ cẩm, nông sản sạch; và đưa song ngữ Chăm - Raglay vào trường phổ thông, giúp thế hệ trẻ vừa hội nhập vừa kế thừa di sản. Song song, hành lang đỏ môi trường phải giám sát ô nhiễm nhựa các vịnh Nha Trang, Vân Phong, chống sa mạc hóa ven biển Ninh Thuận, giữ nguyên vẹn bối cảnh thiên nhiên nuôi dưỡng văn hóa bản địa…

Đồng bào Raglay tại xã Sơn Hiệp, huyện Ninh Sơn, Khanh Hòa tái hiện Lễ ăn đầu lúa mới.
Đồng bào Raglay tại xã Sơn Hiệp, huyện Ninh Sơn, Khánh Hòa tái hiện Lễ ăn đầu lúa mới

Nếu những giải pháp ấy được triển khai đồng bộ, đến năm 2030 tỉnh Khánh Hòa mới có thể vươn lên thành trung tâm kinh tế xanh - đa văn hóa của Nam Trung Bộ, nơi kinh tế biển, du lịch và năng lượng tái tạo đóng góp 60% GRDP, hộ nghèo DTTS giảm dưới 2%. Thành công sẽ không chỉ đo bằng con số tăng trưởng, mà còn âm thanh rộn ràng của tiếng trống Ginăng trong mỗi mùa Ka‑tê, làn điệu dân ca Raglay văng vẳng bên sườn núi. 

Sáp nhập, vì thế, không đơn thuần là gộp địa giới và hành chính ... , mà là hành trình hòa quyện di sản, nguồn lực và khát vọng, để mọi cộng đồng, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn hai tỉnh sát nhập cùng vươn lên trên vùng đất nắng gió biển xanh này.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Linh Trường (Quảng Trị): Nơi toàn dân lập bàn thờ Bác Hồ

Linh Trường (Quảng Trị): Nơi toàn dân lập bàn thờ Bác Hồ

Với lòng tôn kính và biết ơn, suốt hàng chục năm qua, hàng trăm gia đình người đồng bào dân tộc Vân Kiều ở xã Linh Trường, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, đã lập bàn thờ Bác Hồ một cách trang trọng. Vào mỗi dịp Tết, lễ kỷ niệm của quê hương, đất nước, hay những sự kiện quan trọng trong gia đình, người dân nơi đây luôn chăm sóc, thắp hương trên bàn thờ Bác với tấm lòng thành kính.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.