Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rượu ghè trong đời sống đồng bào Tây Nguyên

THÙY DUNG - LÊ HƯỜNG - 15:22, 14/10/2019

Từ bao đời nay, rượu ghè gắn liền với đời sống của đồng bào DTTS Tây Nguyên. Có mặt trong các ngày lễ quan trọng, trong mỗi gia đình, rượu ghè là sợi dây liên kết tình cảm giữa con người với con người và là thức uống tâm tình không thể thiếu.

Những ngày mưa gió không đi làm, ông Bik tranh thủ thời gian rửa ghè để chuẩn bị làm rượu mới.
Những ngày mưa gió không đi làm, ông Bik tranh thủ thời gian rửa ghè để chuẩn bị làm rượu mới.

Theo quan niệm của đồng bào xưa, khi người con gái lớn lên thì người mẹ sẽ truyền dạy cho công thức nấu rượu ghè để phục vụ cho gia đình và những ngày lễ lớn của làng. Đồng bào không biết nghề nấu rượu ra đời từ bao giờ, chỉ biết khi họ lớn lên trên nếp nhà sàn, đã thấy cha ngồi nhâm nhi hút ché rượu ghè, còn mẹ thì lên rừng lấy cây về làm men nấu rượu.

Chúng tôi tìm về làng Kon Jơ Ri, xã Đăk Rơ Wa, TP. Kon Tum (Kon Tum). Đây là làng của người Ba Na di cư từ Đăk Blà đến vùng đất Đăk Rơ Wa lập nghiệp. Hiện làng có 172 hộ dân, chủ yếu là người Ba Na. Hầu hết những phụ nữ của làng đều biết cách nấu rượu ghè để phục vụ đời sống và những ngày lễ hội của làng. 

Theo chỉ dẫn, chúng tôi tìm tới nhà bà Y Maih, một trong những người nấu rượu ghè ngon nhất làng Kon Jơ Ri. Theo bà Y Maih, điều tiên quyết trong việc nấu rượu là phải sạch. Rượu được nấu từ nhiều loại hạt khác nhau, như gào, gạo, hạt bo bo, hạt kê, bắp, mì… Đặc biệt, men ủ rượu ghè được làm từ vỏ cây rừng. 

“Thời xưa, khi còn rẫy, chúng tôi thường lên rẫy lấy vỏ cây Hiam về làm men. Rượu được nấu từ nhiều nguyên liệu, nhưng ngon nhất phải nấu từ gào hoặc nếp than. Rượu làm từ những nguyên liệu này có thể để được cả năm. Ngoài ra, rượu ngon hay không cũng phải tùy thuộc vào đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ”, bà Y Maih cho biết.

Ông Bik ở làng Chuet 2, phường Thắng Lợi, TP. Pleiku (Gia Lai) được đánh giá là người nấu rượu ghè ngon nhất làng. Người dân tin tưởng mua về dùng vì ông vẫn còn ủ rượu bằng loại men truyền thống xưa.

Ông Bik cho biết: Rượu ghè rất quan trọng trong đời sống tinh thần của đồng bào Jrai, không thể thiếu trong những ngày cúng Yàng, lễ báo hiếu cha mẹ hay những ngày hội họp của làng. Rượu ghè là sợi dây liên kết của con người với thần linh, con người với con người, là sự minh chứng cho sự đoàn kết của buôn làng. “Rượu biến người không biết nói trở thành biết nói. Rượu kéo người ta lại. Rượu giúp tháo gỡ sợi dây mâu thuẫn, giúp người ta biết yêu thương, đùm bọc và che chở cho nhau”, ông Bik hào hứng kể.

Trong lễ cúng báo hiếu, người con sẽ cúng tạ ơn cha mẹ, đút cho mẹ ăn, đồng thời mời cha mẹ uống rượu. Rượu ghè lúc này có vai trò thể hiện tình cảm linh thiêng, sự biết ơn sâu sắc của con cái dành cho cha mẹ lúc tuổi cao sức yếu. 

Ngoài ra, trong các dịp lễ quan trọng của làng, như cúng giọt nước, cúng lễ Pơ Thi, cúng xin Yàng cho khỏi bệnh, thì rượu ghè sẽ được thầy cúng làm phép, biến thành thứ rượu linh thiêng để cúng lên đấng bề trên. 

Già Ăk, Người có uy tín nắm rõ các bài cúng, các nét văn hóa truyền thống của làng Chuet 2 bao đời nay cho biết: Không chỉ làng Kon Rơ Ri, làng Chuet 2, mà còn rất nhiều làng đồng bào DTTS khác trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên vẫn còn giữ được nét văn hóa rượu ghè trong nếp nhà sàn để giữ gìn được nét đẹp của cộng đồng dân tộc.  

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người dành cả cuộc đời cho văn hóa Tày trên những phím đàn tính

Người dành cả cuộc đời cho văn hóa Tày trên những phím đàn tính

“Bán đàn chẳng được bao nhiêu, nhưng thấy các cháu say mê học hát Then, gảy đàn Tính, tôi lại thấy vui, thấy nghề mình còn sống”, Nghệ nhân Ưu tú Lương Thiêm Phú, 86 tuổi, xã Bình Liêu (Quảng Ninh) chia sẻ. Ở tuổi xế chiều, ông vẫn ngày ngày cần mẫn bên những cây đàn Tính và những lớp học Then, truyền lại niềm tự hào văn hóa Tày cho thế hệ trẻ.
Tin nổi bật trang chủ
Phật giáo tỉnh Thanh Hóa trao quà từ thiện tại xã Yên Nhân

Phật giáo tỉnh Thanh Hóa trao quà từ thiện tại xã Yên Nhân

Nhịp cầu nhân ái - Quỳnh Trâm - 47 phút trước
Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức chương trình trao quà cho các hộ gia đình khó khăn và học sinh nghèo vượt khó tại xã Yên Nhân.
Tưởng niệm nạn nhân Làng Nủ thiệt mạng do cơn bão Yagi

Tưởng niệm nạn nhân Làng Nủ thiệt mạng do cơn bão Yagi

Xã hội - Trọng Bảo - 1 giờ trước
Sáng 10/9, tại Khu tưởng niệm Làng Nủ, UBND xã Phúc Khánh, tỉnh Lào Cai đã tổ chức Lễ tưởng niệm các nạn nhân bị thiệt mạng do cơn bão Yagi (tháng 9/2024) gây ra.
U23 Việt Nam sẽ đụng độ hàng loạt “ông lớn” tại Vòng chung kết U23 châu Á 2026

U23 Việt Nam sẽ đụng độ hàng loạt “ông lớn” tại Vòng chung kết U23 châu Á 2026

Thể thao - Hoàng Minh - 1 giờ trước
Sau loạt trận cuối cùng của vòng loại, Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) đã xác định được 16 đội tuyển góp mặt tại Vòng chung kết U23 châu Á 2026, diễn ra tại Ả Rập Xê Út. Trong đó, U23 Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế, khi giành ngôi nhất bảng C và góp mặt ở ngày hội lớn nhất của bóng đá trẻ châu lục.
Người dành cả cuộc đời cho văn hóa Tày trên những phím đàn tính

Người dành cả cuộc đời cho văn hóa Tày trên những phím đàn tính

Sắc màu 54 - Mỹ Dung - 1 giờ trước
“Bán đàn chẳng được bao nhiêu, nhưng thấy các cháu say mê học hát Then, gảy đàn Tính, tôi lại thấy vui, thấy nghề mình còn sống”, Nghệ nhân Ưu tú Lương Thiêm Phú, 86 tuổi, xã Bình Liêu (Quảng Ninh) chia sẻ. Ở tuổi xế chiều, ông vẫn ngày ngày cần mẫn bên những cây đàn Tính và những lớp học Then, truyền lại niềm tự hào văn hóa Tày cho thế hệ trẻ.
Thủy điện Thác Bà xả lũ, khu vực dân cư ven sông Hồng chủ động ứng phó

Thủy điện Thác Bà xả lũ, khu vực dân cư ven sông Hồng chủ động ứng phó

Tin tức - Minh Nhật - 1 giờ trước
Hồ chứa thủy điện Thác Bà xả lũ, mực nước trên các sông chính, nhất là sông Hồng đang lên và được nhận định sẽ còn tiếp tục lên cao hơn nữa trong những giờ tới.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Đánh bại U23 Yemen, U23 Việt Nam giành vé dự Vòng chung kết U23 châu Á 2026

Đánh bại U23 Yemen, U23 Việt Nam giành vé dự Vòng chung kết U23 châu Á 2026

Thể thao - Hoàng Minh - 2 giờ trước
Đội tuyển U23 Việt Nam đã xuất sắc vượt qua U23 Yemen với tỷ số 1-0, qua đó giành trọn 9 điểm sau 3 lượt trận và chính thức đoạt vé tham dự vòng chung kết U23 châu Á 2026.
Tạo sinh kế bền vững cho người dân miền núi xứ Thanh

Tạo sinh kế bền vững cho người dân miền núi xứ Thanh

Kinh tế - Quỳnh Trâm - 3 giờ trước
Đa dạng hóa sinh kế và phát triển mô hình giảm nghèo, là 1 trong 7 dự án của Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, được tỉnh Thanh Hóa triển khai sâu rộng. Đây được xem là giải pháp hiệu quả trong việc khai thác thế mạnh địa phương, khơi dậy tính chủ động để người nghèo tự vươn lên thoát nghèo.
U23 Indonesia dừng bước tại vòng loại, lỡ hẹn Vòng chung kết U23 châu Á 2026

U23 Indonesia dừng bước tại vòng loại, lỡ hẹn Vòng chung kết U23 châu Á 2026

Thể thao - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Đội tuyển U23 Indonesia đã để thua U23 Hàn Quốc với tỷ số 0-1 trong trận đấu cuối cùng vòng loại bảng, qua đó chính thức không thể giành quyền tham dự Vòng chung kết U23 châu Á 2026.
Tôn giáo trong kỷ nguyên mới - Viết tiếp hành trình đồng hành cùng dân tộc

Tôn giáo trong kỷ nguyên mới - Viết tiếp hành trình đồng hành cùng dân tộc

Thời sự - Hồng Phúc - 3 giờ trước
Trên mỗi chặng đường lịch sử, các tôn giáo ở Việt Nam đã khẳng định vai trò là nguồn lực tinh thần to lớn, góp phần nuôi dưỡng đạo đức, lan tỏa giá trị nhân văn và bồi đắp sức mạnh đoàn kết. Trong kỷ nguyên mới, tiếng nói tôn giáo tiếp tục phụng sự cộng đồng và khát vọng kiến tạo một xã hội đoàn kết, nhân ái, văn minh trong kỷ nguyên hội nhập. Phóng viên VietNamNet lược ghi những suy nghĩ, chia sẻ của một số vị sức sắc công giáo trên chặng đường phát triển của đất nước tại sự kiện Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm.
Bộ Chính trị cho ý kiến về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương

Bộ Chính trị cho ý kiến về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương

Thời sự - PV - 18:50, 09/09/2025
Sáng 9/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ Chính trị đã làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương để cho ý kiến vào dự thảo các văn kiện, phương án nhân sự và công tác chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.