Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rượu ghè trong đời sống đồng bào Tây Nguyên

THÙY DUNG - LÊ HƯỜNG - 15:22, 14/10/2019

Từ bao đời nay, rượu ghè gắn liền với đời sống của đồng bào DTTS Tây Nguyên. Có mặt trong các ngày lễ quan trọng, trong mỗi gia đình, rượu ghè là sợi dây liên kết tình cảm giữa con người với con người và là thức uống tâm tình không thể thiếu.

Những ngày mưa gió không đi làm, ông Bik tranh thủ thời gian rửa ghè để chuẩn bị làm rượu mới.
Những ngày mưa gió không đi làm, ông Bik tranh thủ thời gian rửa ghè để chuẩn bị làm rượu mới.

Theo quan niệm của đồng bào xưa, khi người con gái lớn lên thì người mẹ sẽ truyền dạy cho công thức nấu rượu ghè để phục vụ cho gia đình và những ngày lễ lớn của làng. Đồng bào không biết nghề nấu rượu ra đời từ bao giờ, chỉ biết khi họ lớn lên trên nếp nhà sàn, đã thấy cha ngồi nhâm nhi hút ché rượu ghè, còn mẹ thì lên rừng lấy cây về làm men nấu rượu.

Chúng tôi tìm về làng Kon Jơ Ri, xã Đăk Rơ Wa, TP. Kon Tum (Kon Tum). Đây là làng của người Ba Na di cư từ Đăk Blà đến vùng đất Đăk Rơ Wa lập nghiệp. Hiện làng có 172 hộ dân, chủ yếu là người Ba Na. Hầu hết những phụ nữ của làng đều biết cách nấu rượu ghè để phục vụ đời sống và những ngày lễ hội của làng. 

Theo chỉ dẫn, chúng tôi tìm tới nhà bà Y Maih, một trong những người nấu rượu ghè ngon nhất làng Kon Jơ Ri. Theo bà Y Maih, điều tiên quyết trong việc nấu rượu là phải sạch. Rượu được nấu từ nhiều loại hạt khác nhau, như gào, gạo, hạt bo bo, hạt kê, bắp, mì… Đặc biệt, men ủ rượu ghè được làm từ vỏ cây rừng. 

“Thời xưa, khi còn rẫy, chúng tôi thường lên rẫy lấy vỏ cây Hiam về làm men. Rượu được nấu từ nhiều nguyên liệu, nhưng ngon nhất phải nấu từ gào hoặc nếp than. Rượu làm từ những nguyên liệu này có thể để được cả năm. Ngoài ra, rượu ngon hay không cũng phải tùy thuộc vào đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ”, bà Y Maih cho biết.

Ông Bik ở làng Chuet 2, phường Thắng Lợi, TP. Pleiku (Gia Lai) được đánh giá là người nấu rượu ghè ngon nhất làng. Người dân tin tưởng mua về dùng vì ông vẫn còn ủ rượu bằng loại men truyền thống xưa.

Ông Bik cho biết: Rượu ghè rất quan trọng trong đời sống tinh thần của đồng bào Jrai, không thể thiếu trong những ngày cúng Yàng, lễ báo hiếu cha mẹ hay những ngày hội họp của làng. Rượu ghè là sợi dây liên kết của con người với thần linh, con người với con người, là sự minh chứng cho sự đoàn kết của buôn làng. “Rượu biến người không biết nói trở thành biết nói. Rượu kéo người ta lại. Rượu giúp tháo gỡ sợi dây mâu thuẫn, giúp người ta biết yêu thương, đùm bọc và che chở cho nhau”, ông Bik hào hứng kể.

Trong lễ cúng báo hiếu, người con sẽ cúng tạ ơn cha mẹ, đút cho mẹ ăn, đồng thời mời cha mẹ uống rượu. Rượu ghè lúc này có vai trò thể hiện tình cảm linh thiêng, sự biết ơn sâu sắc của con cái dành cho cha mẹ lúc tuổi cao sức yếu. 

Ngoài ra, trong các dịp lễ quan trọng của làng, như cúng giọt nước, cúng lễ Pơ Thi, cúng xin Yàng cho khỏi bệnh, thì rượu ghè sẽ được thầy cúng làm phép, biến thành thứ rượu linh thiêng để cúng lên đấng bề trên. 

Già Ăk, Người có uy tín nắm rõ các bài cúng, các nét văn hóa truyền thống của làng Chuet 2 bao đời nay cho biết: Không chỉ làng Kon Rơ Ri, làng Chuet 2, mà còn rất nhiều làng đồng bào DTTS khác trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên vẫn còn giữ được nét văn hóa rượu ghè trong nếp nhà sàn để giữ gìn được nét đẹp của cộng đồng dân tộc.  

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Tin nổi bật trang chủ
Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Tốt nghiệp đại học, nhưng anh Bền Chí Thịnh (dân tộc Xơ Đăng), ở phường Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi lại chọn cho mình một hướng đi riêng, đó là trở về quê hương khởi nghiệp và hiện thực hóa ước mơ nâng tầm giá trị các sản phẩm dược liệu của địa phương. Sau nhiều năm gây dựng, hiện anh là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Kora Group, với doanh thu hằng tháng 500 - 800 triệu đồng.
“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:05, 18/09/2025
Đó là nhấn mạnh của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh trong chuyến kiếm tra tình hình hoạt động bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại hai xã vùng cao Lục Hồn và Hoành Mô (tỉnh Quảng Ninh) ngày 18/9.
Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 19:04, 18/09/2025
Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y ông Hồ Thanh Thủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tin tức - Nguyễn Hoàn - 18:10, 18/09/2025
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Tin tức - Minh Nhật - 18:06, 18/09/2025
Từ ngày 22/9, khoảng 300 viên chức, người lao động, cán bộ, công chức Hải Phòng sẽ đi làm bằng tàu hỏa.
Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Thời sự - PV - 18:03, 18/09/2025
Ngày 17/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/2025/NQ-CP, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/9/2025 về chính sách, chế độ đối với đối tượng chịu sự tác động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 183-KL/TW ngày 1/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 17:59, 18/09/2025
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Du lịch - Mỹ Dung - 17:53, 18/09/2025
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của hai Di sản thế giới là Vịnh Hạ Long và Khu di tích danh thắng Yên Tử, ngày 18/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã phối hợp cùng Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tổ chức chương trình tọa đàm du lịch với chủ đề "Một hành trình - Hai di sản".
Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Trang địa phương - Minh Nhật - 17:51, 18/09/2025
Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La vừa qua đã tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm với chủ đề “Văn hóa dân tộc Thái ở Sơn La”, nhằm quảng bá, giới thiệu giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái tỉnh Sơn La đến đông đảo công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Xã hội - Trọng Bảo - 17:47, 18/09/2025
Thời gian gần đây, hàng chục hộ dân ở thôn Lồ Cố Chin, xã Pha Long, tỉnh Lào Cai luôn sống trong sự bất an khi ngọn núi phía sau thôn xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.
Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Giáo dục - Minh Thế - 17:37, 18/09/2025
Ngày 18/9, Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng Nghiệp vụ Cảnh sát biển phối hợp với UBND xã Bình Minh, Hà Nội và các trường trung học cơ sở trên địa bàn đã tổ chức thành công cuộc thi ý nghĩa mang tên “Em yêu biển, đảo quê hương”.