Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rộn ràng Tết của người Xạ Phang trên vùng cao Thèn Pả

Hoàng Khánh - 13:17, 29/01/2022

Khi những ngả đường dẫn về bản nở rộ màu vàng ấm áp của hoa dã quỳ; khi hoa mận, hoa đào mọc trên lưng chừng núi bao quanh thung lũng bung nở trắng ngần thì đồng bào Xạ Phang (dân tộc Hoa) ở bản Thèn Pả cũng tất bật đón Tết cổ truyền dân tộc.

Phụ nữ Thèn Pả khâu giày đón Tết
Phụ nữ Thèn Pả khâu giày đón Tết

Dịp cuối năm chúng tôi ngược gần 100 cây số đường đèo dốc về nơi được mệnh danh là thung lũng "mắt trời” (bản Thèn Pả, xã Sa Lông, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) - thủ phủ của đồng bào Xạ Phang. Thung lũng Thèn Pả những ngày này rộn rã tiếng nói cười, không khí trong bản tấp nập khi nhà nhà bắt tay vào trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị mọi thứ đón mừng Xuân sang.

Đón Xuân năm nay, chị Thàn Chấn Hóa (bản Thèn Pả) đã tự tay may vá cho các con và chồng mỗi người một bộ trang phục dân tộc đẹp nhất. Con gái được mẹ may cho chiếc áo truyền thống với những hoa văn tinh xảo được thêu tỉ mỉ ở cổ và tay áo. Chồng và con trai được chị chuẩn bị những đôi giày thêu hoa bắt mắt để dành riêng đi chơi Tết…

Đôi bàn tay vừa thoăn thoắt mũi thêu, chị Hóa vừa cười chia sẻ: Ngày Tết ai cũng muốn khoác lên mình những bộ trang phục đẹp nhất, từ đôi giày thêu đến những bộ quần áo, tất cả đều do một tay phụ nữ trong gia đình kỳ công may vá, thêu thùa. Để có trang phục cho cả gia đình, phải mất mấy tháng liền mới hoàn thành đấy. Nhưng nhìn thấy chồng và các con diện đẹp trong những ngày Tết mình cảm thấy vui và vô cùng hạnh phúc…

Trẻ em xúng xính váy áo vui chơi ngày Xuân
Trẻ em xúng xính váy áo vui chơi ngày Xuân

Trong niềm vui Xuân mới, những bậc cao niên như ông Sần Lao Ngai hơn 90 tuổi, ở bản Thèn Pả lại không khỏi chạnh lòng khi nhớ lại những năm tháng với vô vàn khó khăn trong hành trình dài chọn lung lũng “mắt trời” là nơi định cư, lập bản.

Ông Ngai dựng dưng nhớ: Đó là những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ trước, đồng bào Xạ Phang về định cư quanh chân núi đá vôi cằn cỗi. Trước tự nhiên khắc nghiệt song người Xạ Phang không chịu khuất phục. Bằng sự cần cù lòng quyết tâm, những đôi tay từng chai sần, rớm máu vì khai hoang đất làm ruộng lúa nước… tất cả dẫn lối để ý chí người Xạ Phang tìm ra cách trồng cây ngô ra nhiều bắp, cây lúa trổ bông sai hạt… Cứ thế rồi chăn nuôi, trồng trọt cũng thành, cái no, cái ấm dần dà đã ở lại với người Xạ Phang.

Đời này nối tiếp đời kia cách trồng ngô lai, lúa nương chất lượng cao; rồi nuôi ngựa, trâu, bò, gia cầm để mang ra phố huyện bán lấy tiền cho con ăn học. Nhiều năm bản Thèn Pả đã được đón tết trong ánh điện sáng bừng, có nước, có trường học mới nên mọi nhà ăn Tết cũng vui hơn.

Trước Tết nhà nào nhà ấy quét dọn nhà cửa cẩn thận, lương thực dồi dào đủ dùng cho mấy ngày Tết. Thường lệ trong năm, mỗi gia đình ở Thèn Pả đều nuôi một con lợn béo để cuối năm mổ đón Tết. Việc mổ lợn đón tết sẽ diễn ra vào khoảng tháng 10 dương lịch, bởi đồng bào Xạ Phang thường món thịt ướp muối, hun khói rồi treo lên hiên nhà để ăn dần. Đây cũng là một cách bảo quản thực phẩm độc đáo tạo ra hương vị rất riêng biệt của người Xạ Phang. Riêng chiếc đầu lợn và một chân trước, một chân sau để dành cho nghi thức cúng gia tiên ngày 30 Tết. Trong mâm cúng không thể thiếu bánh trôi, bánh chay; các loại hoa quả như cam, quýt, bưởi cùng các loại hoa quả khác tượng trưng cho ngũ hành: Kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Đó như một nét đặc trưng của dân tộc Xạ Phang và được duy trì từ đời này sang đời khác.

Món thị lợn muối là một trong những đặc trưng ngày Tết của người Xạ Phang
Món thị lợn muối là một trong những đặc trưng ngày Tết của người Xạ Phang

Anh Sần Seo Ngấn, Trưởng bản Thèn Pả chia sẻ: Theo phong tục, ngày mùng 1 Tết, người Xạ Phang dành riêng để tổ chức các lễ cúng và mừng tuổi những người trong gia đình. Từ ngày mùng 2 trở đi mọi người mới ra khỏi nhà đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, bạn bè làng xóm. Trong không khí ngập tràn sắc xuân, họ gửi trao cho nhau những lời chúc tốt đẹp và cùng mong một năm mới nhiều may mắn. Trên bãi đất rộng, bằng phẳng giữa bản sẽ là nơi kết tụ mọi nam thanh nữ tú tham gia các trò chơi: đu gỗ quay, đánh tù lu…

Rời thung lũng Thèn Pả, tạm biệt bà con người Xạ Phang, hơi lạnh của chiều cuối Đông len dần vào từng làn áo; trên dãy núi điệp trùng bao quanh thung lũng, mây trắng và hơi sương đã phủ kín những mỏm núi... Không khí bình dị mà ấm áp ở thung lũng Thèn Pả, nhưng hơn hết tình cảm thân thiết, gần gũi của bà con nơi đây đã xua tan cái lạnh nhường chỗ cho hơi ấm của mùa Xuân…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.