Bánh Trung thu là món ăn không thể thiếu trong mâm cúng Rằm tháng 8 của mỗi gia đình người Việt.Tết Trung thu thường diễn ra vào ngày 15 tháng 8 Âm lịch bởi đây là thời điểm mặt trăng sáng nhất, tròn nhất. Tuy nhiên, ở một vài địa phương, các hoạt động chào đón tết Trung thu có thể kéo dài từ đêm 14 tháng 8 Âm lịch đến hết ngày 15 tháng 8 Âm lịch. Trung thu 2021 vào ngày thứ 3 ngày 21/9. Tuy nhiên, năm nay do tình hình dịch bệnh Covid-19 phức tạp nên việc tổ chức Trung thu cho các con cũng như sum vầy cùng gia đình sẽ có nhiều hạn chế.
Mỗi dịp Trung thu về, các bạn nhỏ sẽ được người lớn tặng nhiều đồ chơi như mặt nạ, súng bắn nước, đèn ông sao, trống... Đây không chỉ là dịp để người lớn thể hiện sự yêu thương, chăm sóc con trẻ mà còn là ngày để thể hiện sự biết ơn, hiếu kính đối với ông bà, cha mẹ, là dịp đoàn tụ, hàn huyên tâm sự.
Để thưởng thức trọn vẹn nhất hương vị của ngày Tết Đoàn Viên, các gia đình thường chuẩn bị một mâm cơm đầy đủ để cúng tổ tiên, thần linh với mục đích cầu bình an, gia đạo hòa thuận, sức khỏe và may mắn. Bên cạnh đó cũng sẽ chuẩn bị mâm cỗ trông trăng để vào lúc trăng lên cao, cả gia đình sẽ quây quần dưới ánh trăng cùng phá cỗ Trung thu.
Tùy mỗi vùng miền, gia đình mà có cách cúng Rằm tháng 8 khác nhau. Có thể cúng trong nhà hay ngoài trời tùy vào mỗi gia đình. Cúng trong nhà hay ngoài cần thắp nhang/hương lên bàn thờ, chuẩn bị các món ăn chay hay mặn đều được, thành tâm khấn vái những mong muốn nguyện vọng của mình.
Mâm cúng gia tiên cần chuẩn bị những gì?
Theo kinh nghiệm dân gian cúng lễ vào sáng sớm sẽ tốt hơn là vào trưa hay sau chiều. Mâm cúng gia tiên có thể chuẩn bị giống với nhiều dịp khác như Rằm tháng giêng, Rằm tháng 7 với các món như:
Bánh kẹo.
Xôi gấc hoặc xôi đỗ, xôi cốm...
Trầu cau.
Hoa tươi.
Đĩa hoa quả gồm 5 loại quả.
Tiền, vàng.
Hương, đèn, nến...
1 chén rượu, 1 chén trà, 1 chén nước, 1 đĩa gạo, 1 đĩa muối.
Gia đình có thể chuẩn bị thêm 1 mâm cơm cúng lễ. Mâm cơm cúng lễ có các món ăn gia đình hàng ngày, các món ăn đơn giản để dâng lên tổ tiên thể hiện lòng biết ơn và sự thành kính. Các món ăn mặn hoặc chay tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình. Ngoài ra, mâm cúng còn phải có bánh nướng và bánh dẻo. Đây là 2 món bánh đặc trưng cho dịp Trung thu và gia đình nào cũng phải có.
Tuy nhiên với những gia đình không có nhiều điều kiện và thời gian cũng hạn hẹp hơn, có thể chuẩn bị hoa quả, bánh kẹo đơn giản để thắp hương vào sáng ngày rằm.
Mâm cỗ trông trăng
Thông thường, mâm cỗ trông trăng sẽ không cần bày lên ban thờ mà chỉ cần đặt lên một chiếc bàn rộng, có thể để trong nhà hoặc ngoài sân tùy vào từng gia đình. Mâm cỗ này thường sẽ có những loại hoa quả, trái cây như:
Nải chuối chín.
Quả bưởi (mang ý nghĩa cầu mong những điềm lành).
Quả hồng (mang ý nghĩa của sự no đủ).
Quả na (mang ý nghĩa sinh sôi).
Quả lựu (tượng trưng cho sự may mắn).
Bánh nướng.
Bánh dẻo.
Các loại trà như trà sen, trà hoa nhài, trà mạn... để thưởng thức cùng với bánh nướng, bánh dẻo.
Các loại bánh, kẹo, bim bim, thạch... mà bé yêu thích.
Các loại đồ chơi như đèn ông sao, đèn kéo quân, đèn con thỏ, mặt nạ, đầu sư tử, trống...
Nên chọn các loại hoa quả có đủ 3 màu vàng, xanh, đỏ để mang ý nghĩa cân bằng âm, dương.
Dưới đây là bài cúng Rằm tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin, xin giới thiệu cùng độc giả:
Con kính lạy Hoàng thiên hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy cao tằng Tổ khảo, cao tằng Tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là: ……………… Tuổi: ………Ngụ tại: …………..…
Hôm nay là ngày Rằm tháng 8 gặp tiết Trung thu, tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại …, cúi xin thương xót con cháu linh thiêng hiện về, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng. Xin các ngài độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
