Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phân định khu vực vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển: Gỡ nút thắt để phát huy hiệu quả chính sách dân tộc

PV - 14:29, 10/01/2018

Phân định các xã, thôn bản vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển là cơ sở để xây dựng và triển khai chính sách dân tộc một cách hợp lý, có hiệu quả. Tuy nhiên, do chính sách dân tộc hiện vẫn chịu sự điều chỉnh của nhiều bộ luật, hơn nữa lại do nhiều chủ thể ban hành nên hiệu quả đầu tư vẫn chưa đạt như kỳ vọng.

Giai đoạn 1996-2017, từ kết quả phân định khu vực DTTS và miền núi theo trình độ phát triển, nhiều chương trình, dự án, đề án đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội đã và đang được triển khai ở các xã nghèo. Nhờ đó, diện mạo nhiều thôn bản ĐBKK, xã khu vực III đã có sự thay đổi rõ nét; tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS và miền núi hết năm 2017 còn khoảng 20%.

Bài 1: “Cú hích” cho xã nghèo
Triển khai hiệu quả chính sách dân tộc đã giúp cho kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi có nhiều khởi sắc. (Ảnh tư liệu) Triển khai hiệu quả chính sách dân tộc đã giúp cho kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi có nhiều khởi sắc. (Ảnh tư liệu)

 

Giảm nhanh tỷ lệ nghèo

Châu Khê là xã biên giới vùng cao của huyện Con Cuông (Nghệ An). Hơn 20 năm trước, tỷ lệ hộ nghèo ở Châu Khê chiếm trên 60% dân số. Cùng với đó là hệ thống hạ tầng thiết yếu đều rất tạm bợ.

Năm 1996, sau khi Ủy ban Dân tộc và miền núi (năm 2002 đổi tên thành Ủy ban Dân tộc) ban hành tiêu chí phân định khu vực theo trình độ phát triển (lần thứ nhất), Châu Khê là một trong 1.773 xã khu vực III của cả nước (giai đoạn này có 4.652 xã được phân định, số xã khu vực III chiếm tỷ lệ 37,34%). Từ đó, Châu Khê được thụ hưởng nguồn lực đầu tư từ các chương trình, dự án phát triển kinh tế-xã hội triển khai ở vùng ĐBKK của Trung ương, của tỉnh.

Trong các chương trình, dự án đầu tư, hỗ trợ các xã khu vực III, đáng chú ý nhất là Chương trình phát triển kinh tế-xã hội các xã ĐBKK miền núi và vùng sâu, vùng xa theo Quyết định 135/1998/QĐ-TTg, ngày 31/7/1998 của Thủ tướng Chính phủ (Chương trình 135, giai đoạn 1998-2005). Cùng với các nguồn lực khác, Chương trình 135 đã giúp Châu Khê “thay da đổi thịt”. Năm 2006, Châu Khê được công nhận thoát khỏi danh sách xã nghèo theo Quyết định 163/2006/QĐ-TTg, ngày 11/7/2006 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách xã ĐBKK hoàn thành cơ bản mục tiêu Chương trình 135.

Điển hình cho sự thay đổi rõ nét ở Châu Khê là bản Bãi Gạo, nơi sinh sống của 87 hộ, gần 400 nhân khẩu đồng bào dân tộc Thái. Trước năm 1998, cả bản có trên 50% hộ nghèo, 4 hộ thiếu đói. Nhưng theo thống kê của UBND xã Châu Khê, năm 2017 bản Bãi Gạo đã có 14 hộ giàu, 52 hộ thu nhập khá; chỉ có 17 hộ nghèo, còn lại có thu nhập trung bình.

Cũng như xã Châu Khê, giai đoạn 1998-2017, hàng nghìn xã khu vực III trên cả nước đã được thụ hưởng các chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội. Việc triển khai hiệu quả các chương trình, dự án trên địa bàn các xã khu vực III đã góp phần giảm nhanh tỷ lệ hộ nghèo ở vùng DTTS và miền núi. Nếu như năm 1998, tỷ lệ nghèo ở khu vực này là 60% thì đến năm 2005 đã giảm xuống còn 47%; đến năm 2010 giảm xuống còn 35%; đến cuối năm 2015 giảm xuống còn 16,8% (chỉ tính theo tiêu chí thu nhập). Năm 2017, tính theo đa chiều, tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS và miền núi còn khoảng 20%.

Điều chỉnh tăng-giảm để phù hợp với thực tế

Giai đoạn 2006-2010, để phân định khu vực vùng DTTS và miền núi sát thực tế hơn với trình độ phát triển, Ủy ban Dân tộc đã đưa thêm tiêu chí thôn bản ĐBKK (giai đoạn 1996-2005 không xác định thôn bản ĐBKK). Kết quả, từ năm 2006, cả nước có 1.709 xã khu vực III, chiếm tỷ lệ 33,74% tổng số xã được phân định, giảm 3,6% xã so với giai đoạn 1996-2005). Ngoài ra, cả nước còn có 12.982 thôn bản thuộc diện ĐBKK.

Trong quá trình kiểm tra, rà soát, Ủy ban Dân tộc cũng đã điều chỉnh kết quả phân định khu vực để tham mưu Chính phủ bổ sung hoặc cắt giảm xã khu vực III. Điều này nhằm tập trung nguồn lực cho các xã còn rất khó khăn nhưng chưa được công nhận là xã khu vực III; hoặc để hỗ trợ thêm cho xã đã “rời” khu vực III thoát nghèo bền vững.

Như xã Châu Khê của huyện Con Cuông (Nghệ An), năm 2006 đã được công nhận thoát khỏi tình trạng ĐBKK. Nhưng giai đoạn 2006-2010, có thêm tiêu chí thôn bản ĐBKK thì Châu Khê có số thôn bản thuộc diện ĐBKK nhiều, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn cao.

Do vậy, năm 2008, theo Quyết định 69/2008/QĐ-TTg, ngày 28/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt bổ sung danh sách xã ĐBKK, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư Chương trình 135-giai đoạn II, Châu Khê được đưa trở lại danh sách Chương trình 135.

Cũng theo Quyết định 69/2008/QĐ-TTg, cả nước còn có 152 xã thuộc 32 tỉnh được đưa trở lại vào danh sách Chương trình 135, giai đoạn II. Ngoài ra, tại quyết định này, Thủ tướng Chính phủ cũng đã công nhận bổ sung 110 xã thuộc 26 tỉnh thoát khỏi tình trạng ĐBKK.

Với việc điều chỉnh, bổ sung danh sách xã khu vực III, thôn bản ĐBKK nên trong kết quả phân định khu vực vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển giai đoạn 2011-2015, số xã khu vực III tăng lên 5,2% so với giai đoạn 2006-2010, từ 1.709 xã lên thành 2.048 xã. Đồng thời, số thôn bản ĐBKK cũng tăng lên thành 18.391 thôn bản (tăng 5.409 thôn bản so với giai đoạn 2006-2010).

Đáng chú ý, giai đoạn 2016-2020, áp dụng chuẩn nghèo đa chiều nên tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS và miền núi tăng đột biến. Tuy vậy, số xã khu vực III trên cả nước lại giảm gần 2,3% so với giai đoạn 2011-2015, từ 2.048 xã xuống còn 1.932 xã. Điều này cho thấy, các chương trình, dự án đầu tư ở địa bàn các xã khu vực III đã phát huy hiệu quả.

Rõ ràng, so với yêu cầu thì chưa đạt được, nhưng so với chính mình, vùng DTTS và miền núi đã có bước phát triển đáng ghi nhận. Kết quả này có được là nhờ nguồn lực đầu tư, hỗ trợ từ các chương trình, dự án được xây dựng, triển khai thực hiện trên cơ sở kết quả phân định khu vực vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển.

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, kết quả phân định khu vực vùng DTTS và miền núi ở một số địa phương chưa thật sát với trình độ phát triển của địa bàn. Bên cạnh đó, hiện vẫn có nhiều hình thức phân định khu vực khác nhau giữa các bộ ngành khiến cho hệ thống chính sách đã và đang thực hiện có sự chồng chéo, ảnh hưởng đến mục tiêu thực hiện. Báo Dân tộc tộc và Phát triển sẽ làm rõ vấn đề này trong số báo tiếp theo.

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.