Bản Cu Pua, xã Đakrông, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị là một trong những bản mẫu mực trong xây dựng nếp sống mới. Nhiều năm nay, từ già đến trẻ, nam cũng như nữ đều không uống rượu, bia, không hút thuốc lá. Cuộc sống bình yên cứ thế diễn ra trong khung cảnh thanh bình của núi rừng. Có được thành quả đó, bên cạnh sự tự giác của bà con dân bản, thì phải nói đến vai trò của ông Hồ Ê Nót.
Hơn 15 năm làm Trưởng bản Cu Pua, bằng sự nhiệt huyết, tinh thần trách nhiệm của bản thân, ông Hồ Ê Nót đã kiên trì đến từng nhà, vận động từng người nói không với thuốc lá, rượu bia. Cho đến nay, ngay cả lễ mừng trầu, tiệc hỏi, cưới, người dân bản Cu Pua cũng không sử dụng rượu, bia.
Không chỉ tại bản Cu Pua, xã Đakrông mà tại nhiều vùng ở Quảng Trị, Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số Vân Kiều, Pa Kô thời gian qua, đã phát huy tốt vai trò, vị trí của mình, tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc nơi biên giới. Từ đó, nâng cao nhận thức về trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi người dân trong việc bảo vệ biên giới, xây dựng bản làng bình yên, cuộc sống no ấm, hạnh phúc. Đặc biệt, phong trào “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc, giữ gìn an ninh trật tự thôn xóm”, “Kết nghĩa bản - bản hai bên biên giới” đã có sức lan tỏa sâu rộng và trở thành hành động tự giác của mỗi người dân trên khu vực biên giới.
Các già làng, trưởng bản, Người có uy tín, còn là những người giữ vai trò đầu tàu, gương mẫu trong phong trào thi đua lao động sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần trong cộng đồng dân cư. Cùng với việc thực hiện cải tạo đất trống, đồi núi trọc để tăng diện tích cây trồng và tăng thu nhập, họ còn vận động Nhân dân tích cực tăng gia sản xuất, áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, trồng trọt cho năng suất cao. Ngoài ra, họ còn giúp nhiều hộ nghèo tại địa phương thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng bằng cách hỗ trợ giống, kỹ thuật.
Tỉnh Bình Định hiện có 10.621 hộ, 41.768 người DTTS (thuộc 39 dân tộc, chiếm 2,81% dân số toàn tỉnh) sinh sống tập trung theo cộng đồng ở 119 thôn, làng. Trong đó, có 3 dân tộc chiếm đa số gồm: Ba Na, H'rê và Chăm. Toàn tỉnh hiện có 122 Người có uy tín trong đồng bào DTTS, nhờ thực hiện tốt các chính sách, đã phát huy vai trò tích cực của Người có uy tín tại các làng đồng bào DTTS.
Ông Đinh Văn Lung, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Bình Định cho biết, các già làng, trưởng thôn, cán bộ hưu trí, người sản xuất giỏi được bầu chọn là Người có uy tín đã tích cực tham gia vận động Nhân dân chấp hành đường lối, chính sách của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tham gia giải quyết tốt các mâu thuẫn trong nội bộ dân cư như: Khiếu kiện, tranh chấp đất đai, tảo hôn, tự tử, cầm đồ thuốc độc, mê tín dị đoan…, góp phần bảo vệ an ninh trật tự tại vùng đồng bào DTTS.
Đặc biệt, trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, Người có uy tín luôn là những tấm gương sáng, đi đầu trong việc phát triển kinh tế gia đình, kinh tế hộ; vận động, hướng dẫn người thân, bà con trong làng, thôn cùng nhau phát triển sản xuất, vươn lên làm giàu. Kết quả đáng phấn khởi là, kinh tế vùng đồng bào DTTS những năm qua không ngừng phát triển, tỷ lệ hộ nghèo hằng năm giảm từ 4 - 5%; đời sống vật chất và tinh thần của người dân từng bước được cải thiện rõ rệt.
Điển hình như già làng Đinh Phik ở làng 6, xã Vĩnh Thuận (huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định), không chỉ là người gương mẫu, đi đầu trong phát triển kinh tế gia đình, mà còn tích cực vận động bà con áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Già cũng là “trọng tài” trong giải quyết hầu hết vụ việc tranh chấp, bất hòa ở địa phương mình.
Già làng Đinh Phik chia sẻ: "Được bà con tín nhiệm bầu là Người có uy tín nên trong mọi hoạt động từ sinh hoạt hàng ngày đến sản xuất, bản thân và gia đình tôi luôn gương mẫu. Mình còn phải nắm chắc, hiểu rõ các chủ trương, chính sách để tuyên truyền, vận động Nhân dân trong làng làm theo".
Nhờ sự tích cực của già Đinh Phik trong mọi hoạt động, mà liên tục nhiều năm liền trên địa bàn làng 6, xã Vĩnh Thuận không xảy ra các vụ say rượu đánh nhau, không có hiện tượng tảo hôn, mê tín dị đoan, hủ tục ngày càng bị đẩy lùi".
Xác định vị trí, vai trò, tầm quan trọng của Người có uy tín trong đồng bào DTTS, những năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các địa phương cũng đã luôn quan tâm, bằng nhiều chính sách, cơ chế cụ thể nhằm động viên, khuyến khích phát huy hiệu quả vai trò của Người có uy tín trong đồng bào DTTS.