Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Những lớp học vá víu ở Phia Khăm

Phạm Việt Thắng - 09:55, 18/05/2021

Phia Khăm là tên của ngọn núi cao nhất mà người Khơ Mú chọn để lập bản ở xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn – Nghệ An. Ở đây có điểm trường Phia Khăm 1, thuộc Trường Tiểu học PTDT bán trú Bắc Lý 1, nơi hai giáo viên "cắm bản" đang vượt qua muôn vàn khó khăn để giúp các em bám lớp, bám trường.

Dẫu khó khăn đến đâu cô giáo Hằng vẫn miệt mãi uốn nắn học sinh
Dẫu khó khăn đến đâu cô giáo Hằng vẫn miệt mài uốn nắn từng nét chữ cho học sinh

Cõng em đến lớp

Những chiếc xe máy, phải gọi là xe thồ, liên tục được cài số 1, nhả khói đen mù mịt. Con đường dốc dựng đứng, lại lởm chởm những đá là đá. 

Khục.. khục…khục…Chiếc xe 125 phân khối dở chứng rồi dừng hẳn. Lúc này tôi mới hiểu, tại sao thầy Hiệu trưởng Doãn Chí Trung lại bố trí đến 3 xe máy lên đỉnh Phia Khăm, trong lúc chúng tôi chỉ có 2 người. 

“Ít khi lên điểm trường này mà xe không gặp sự cố”, thầy Nguyễn Viết Hoà, một trong những người thồ chúng tôi lên Phia Khăm, giải thích.

Tôi nhẹ cả người khi vòng quay cuối cùng của chiếc xe dừng lại trong khuôn viên điểm trường Phia Khăm 1. Không thể tin nổi, cả dãy lớp học đã nghiêng hẳn theo hướng Đông – Tây. Thầy Hoà lại phải giải thích: Gió ở đây mạnh lắm, có những cơn lốc rất kinh khủng.

Đón chúng tôi là vợ chồng thầy giáo Phan Văn Khanh và cô giáo Nguyễn Thị Thuý Hằng. Thầy Khanh phụ trách khối lớp 2, còn cô Hằng dạy lớp 1. Có khách, các cháu tỏ ra rụt rè, khép nép. 

Những đứa trẻ dù được xúng xính trong những bộ quần áo đồng phục của nhà trường, nhưng gương mặt thì vẫn toát lên vẻ khó nhọc. Mới hay, gia cảnh các cháu đều rất nghèo khó. 

Khi mùa đông đến, học sinh ốm nhiều, thường là cảm sốt và đau bụng. Chúng em lại phải dành một phần tiền lương để mua nhiều thuốc thang, phòng khi học sinh ốm đau thì chia sẻ cho các cháu.

Cô Nguyễn Thị Thúy Hằng

Cô Hằng tâm sự, cháu nào có bố mẹ đi làm công nhân ở miền Nam thì còn đỡ tí chút về kinh tế, nhưng lại thiếu sự quan tâm; còn nữa thì phải nói là vô cùng khó khăn. Cũng theo cô Hằng, mùa hè còn đỡ, mùa đông đến, nhiều cháu ngồi học mà cứ run cầm cập vì rét.

Cuối dãy là lớp 2E, do thầy Khanh phụ trách. Cũng chẳng khá hơn các cháu lớp 1 là bao. Những gương mặt ngơ ngác, những bàn chân sần sùi… của các cô cậu đủ để nói lên nỗi vất vả, thiếu thốn đủ bề. 

Tôi đã từng nghe kể, các cháu đi học còn kiêm cả việc trông em, nhưng hôm nay mới tận mặt chứng kiến. Thầy Khanh e ngại, nói: Hôm qua có những 6/11 cháu cõng em đến lớp, tôi động viên mãi nên hôm nay chỉ còn một cặp chị em nữa. 

Tôi không thể cầm lòng khi quan sát cháu Cụt Thị Nhi, vừa chép bài, thỉnh thoảng lại phải dừng lại để vỗ về em ngủ. Nhi rơm rớm: “Bố mẹ cháu đi làm công nhân xa nhà, hôm nay ông bà đi rẫy không có ai trông em nên cháu phải cõng em đến lớp”. 

Thầy Khanh nén tiếng thở dài, nửa đùa nửa thật: “Ngoài dạy lớp 2, tôi còn kiêm luôn hiệu trưởng mầm non. Có những hôm, em bé khóc nhiều quá, phải ngừng dạy để dỗ dành, chẳng khác gì cô nuôi dạy trẻ. Nhưng biết làm sao được, nếu cấm các cháu cõng em đến lớp thì chúng sẽ nghỉ học”.

Bố mẹ đi làm ăn xa, ông bà lên rẫy, Cụt Thị Nhi phải cõng em đến lớp
Bố mẹ đi làm ăn xa, ông bà lên rẫy, Cụt Thị Nhi phải cõng em đến lớp

Cô Hằng lấy vạt áo lau vội những giọt nước mắt đang lăn trên gò má, giọng lạc đi: “Các con em được gửi về xuôi, nhờ ông bà nội nuôi, tuy thiếu thốn tình cảm bố mẹ nhưng cũng còn gấp vạn lần các cháu ở đây. Vì thế mà vợ chồng em đã cố gắng hết sức trong khả năng có thể để giúp đỡ chúng. Mỗi lần về quê, chúng em lại quyên góp quần áo cũ, sách vở để mang lên".

Những lớp học... chờ sập

Tôi dán mắt vào những thanh xà nhà đã bị mối mọt ăn rỗng ruột. Vỗ nhẹ vào thân cột, một lớp mùn gỗ mục nát rơi tung toé, bay đầy mặt. Tôi buột miệng: Sập bất cứ lúc nào. 

Thầy Khanh tâm sự, biết là nguy hiểm đến tính mạng, nhưng chúng tôi cũng lực bất tòng tâm, chỉ làm được mỗi việc là hè đến lại vào rừng chặt cây về chằng chống thôi. Rồi vợ chồng thầy dẫn chúng tôi đi kiểm tra mấy cây cột chống vừa mới được gia cố hồi đầu năm học.

Các thầy cô chỉ biết chằng chống tạm bợ để trường khỏi sập, đảm bảo tính mạng cho học sinh.
Các thầy cô chỉ biết chằng chống tạm bợ để trường khỏi sập, đảm bảo tính mạng cho học sinh.

“Điểm trường này được xây dựng vào năm 2000, nhưng vì chất lượng gỗ không tốt, cộng với lâu ngày và các tác động khác nên nó đã xuống cấp nghiêm trọng”, thầy Khanh cho biết.

Đỡ lời chồng, cô Hằng cung cấp thêm một nguyên nhân nữa là ở đây gió kinh khủng, nhất là lốc và sét. Người ở đây có câu ca: “Ruồi vàng, bọ chó, gió Bắc Lý”. 

"Ruồi vàng thì em chưa thấy nhưng bọ chó thì nhiều lắm, chớm đông là nó sinh sôi, hết khổ. Nhưng vẫn chưa sợ bằng gió, gió rít, giật từng cơn trên đầu đến kinh hãi. Việc cô trò chui xuống gầm bàn mỗi khi gió lớn là chuyện thường xuyên ở đây. Có cây lớn sau nhà, hết bị gió bẻ gãy cành rồi đến sét đánh cháy ngọn…”, cô Hằng nói.

Đoạn cô chỉ vào vách nhà mà rằng, mùa đông thì gió lùa, mùa mưa thì ướt sũng, chúng em phải đi mua bạt về thưng, nói đúng hơn là bọc phòng học để giữ chân học trò. Và ngay cả phòng ở của vợ chồng thầy Khanh, cô Hằng cũng đâu có khá hơn tẹo nào. Xà nhà, cột, kèo… như những chiếc bẫy chực sập xuống. 

Thầy Khanh kể, được công đoàn nhà trường phát động lợp mái tôn, nhưng vì nhà yếu, tôn lại nặng nên rất sợ bị sập. Vả lại, gió mạnh quá, mái bị tốc nên vợ chồng thầy đã phải đóng lại đinh đến lần thứ 3. 

Thầy Khanh chùng giọng, có những đêm đang ngủ thì gió rít, một số đinh bắn mái tôn bị bung, vợ tôi sợ quá, chui tọt xuống gầm giường. Cô Hằng thẹn thùng, mắng yêu chồng: “Chuyện đó mà cũng kể”.

Rồi chuyện nước sinh hoạt cũng không kém phần khó nhọc. Bản Phia Khăm cũng được đầu tư một bể nước tự chảy, ngặt là nguồn nước yếu quá nên cứ ri rí. “Trừ những ngày mưa, còn nữa thì ngày nào cũng như ngày nào, tôi phải thức dậy từ 4 giờ sáng để đi hứng nước. Nhưng bữa nhiều lắm cũng chỉ được 3 can mà thôi. Còn điện thì không dám mơ đến”, thầy Khanh chia sẻ.

Chúng tôi mang nỗi niềm lo âu xuống núi, bày tỏ cùng thầy Hiệu trưởng Doãn Chí Trung. Thầy Trung thở dài, nhà trường biết hết, hiểu hết, nhất là sự an nguy của học trò; nhưng ngoài việc phát động các thầy cô giáo giúp đỡ, vào rừng chặt cây chằng chống tạm bợ thì chúng tôi cũng không làm được gì hơn. 

Thầy bật dậy, kéo tay tôi đi về phía dãy nhà học bằng gỗ. Đúng là ngay cả điểm trường chính cũng đang có đến 5 phòng học xuống cấp nghiêm trọng. Bên trong các lớp được bọc bằng bạt, còn phía ngoài thì vá víu bằng những tấm ván mỏng như lá lúa.

“Đành phải chờ cấp trên quan tâm”, lời thầy Trung cứ văng vẳng bên tai tôi cả quãng đường về.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.