Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Tày giáo dục con cháu qua tục ngữ, thành ngữ

Sông Lam - 15:58, 09/01/2019

Cộng đồng người Tày ở Việt Nam có một kho tàng tục ngữ, thành ngữ phong phú, đa dạng để khuyên răn dạy bảo con người. Dù chân thực, giản dị nhưng những câu ca dao, tục ngữ của dân tộc Tày có nhiều ý nghĩa sâu sắc. Câu nói vần vè, giản dị góp phần định hướng nhân cách. Ví dụ như: “Biết người biết ta, đừng ba hoa làm gì” hay câu tục ngữ: “Làm người chớ miệng ngọt ruột đắng/Làm người chớ ruột đắng lòng gian”.

Người Tày thường vận dụng thành ngữ, tục ngữ trong âm nhạc truyền thống để giáo dục con người.   Người Tày thường vận dụng thành ngữ, tục ngữ trong âm nhạc truyền thống để
giáo dục con người.

Cũng như các dân tộc khác, người Tày đặc biệt coi trọng lòng hiếu nghĩa của con cháu với cha mẹ, ông bà. Người Tày ở Nà Hang, Chiêm Hóa (Tuyên Quang) thường răn dạy con cháu: “Ai đếm được lá rừng/Ai kể được công ơn cha mẹ”; “Nuôi con mới biết công cha mẹ”. Câu tục ngữ nói về sự gắn bó tình cảm anh chị em trong gia đình được đúc kết tinh tế: “Anh em liền bụng rau xanh”; “Đường không đi cỏ tranh mọc/Anh em không đi lại thành người lạ”.

Bản chất đồng bào dân tộc Tày sống ngay thẳng và thật thà. Chính vì vậy, người Tày không thích những lời nói và cách sống giả dối, hai lòng. Giáo dục con cháu phải sống chân chính, họ dạy con cháu rằng: “Đứng thẳng không sợ lệch bóng/Người tốt không sợ sai lầm” hay câu: “Ở ngay ăn không hết, cong queo ăn không đủ”.

Ngoài tục ngữ, thành ngữ Tày còn sáng tạo ra những lời dạy bằng thơ diễn đạt quan niệm truyền thống, giáo dục ý thức răn dạy con người sống sao cho hợp với đạo đức. Cổ nhân dạy người đàn ông sống phải giữ lễ nghĩa: phải lịch sự, nghiêm trang, biết kính trên, nhường dưới, yêu kính cha mẹ, kính trọng họ hàng, làng xóm. Cách phân thứ bậc được nhấn mạnh: “Tuổi hơn là làm chị làm anh/Gọi bừa người cười chê khó tránh/Ta kính nhau cần theo ngôi thứ/Không được gọi xằng bậy mày tao”…

Cổ nhân cũng dạy làm người phải coi trọng người khác, gặp kẻ khốn khó không được cười chê, khinh bạc: “Đừng có chê kẻ nghèo khinh bạc/Giàu sang trời ban phát định rồi/Sinh ra ai đã là giàu có/Ai chẳng muốn làm lớn ngồi trên/Còn mong muốn có thêm vàng bạc/Số hay không cần ước cũng nên”.

Trong việc tu dưỡng của người đàn ông, người Tày đặc biệt đề phòng ba điều xấu xa tệ hại nhất. Đó là thói ăn trộm, nghiện hút, cờ bạc. Cổ nhân khuyên nhủ người đàn ông tránh xa thói ăn trộm. Đó là thói xấu dễ bị quen: “Trộm quen là không ngại run tay”. Cổ nhân cũng rất quan tâm dạy bảo con cháu không sa vào cạm bẫy của ma túy: “Đường thuốc phiện ăn trộm đừng theo/Đừng có tham ngồi nằm trên chiếu”.

Trong đời sống văn hóa tinh thần hôm nay, nhiều gia đình người Tày vẫn đề cao việc giáo dục, khuyên răn con cháu qua những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ. Loại hình văn hóa truyền miệng này như một nguồn nhựa sống để nuôi dưỡng tâm hồn cho thế hệ người Tày hôm nay và mai sau.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Đầu tư ứng trước cho đồng bào DTTS - Cách làm hay ở Bình Thuận

Đầu tư ứng trước cho đồng bào DTTS - Cách làm hay ở Bình Thuận

Thông qua Trung tâm Dịch vụ miền núi, Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận đã triển khai chính sách đầu tư ứng trước, trợ cước vận chuyển giống, vật tư..., đồng thời thu mua nông sản cho bà con đồng bào DTTS với giá ổn định hơn so với thị trường. Chính sách này không chỉ giúp bà con có điều kiện để sản xuất, hạn chế tình trạng vay mượn vốn từ bên ngoài với lãi suất cao mà quan trọng hơn là đã khơi dậy ý chí vươn lên thoát nghèo của người dân, góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Đắk Lắk: Bắt đối tượng trong đường dây lừa đảo hơn 300 người qua App

Đắk Lắk: Bắt đối tượng trong đường dây lừa đảo hơn 300 người qua App

Pháp luật - Lê Hường - 20:24, 03/10/2023
Ngày 3/10, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị vừa bắt giữ một đối tượng trong đường dây lừa đảo hơn 300 người qua App “Henho” và “Kynu” chiếm đoạt trên 200 tỷ đồng.
Tin trong ngày - 3/10/2023

Tin trong ngày - 3/10/2023

Media - BDT - 20:00, 03/10/2023
Bản tin hôm nay, ngày 3/10, có những thông tin đáng chú ý sau: Tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa truyền thống đại đoàn kết dân tộc. Cao Bằng: Sẵn sàng cho chương trình xác lập kỷ lục về Hát Then, đàn Tính. Người La Chí xóa bỏ tập tục lạc hậu. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Cầu mây Việt Nam đứng trước cơ hội đoạt tấm Huy chương Vàng Asiad 19

Cầu mây Việt Nam đứng trước cơ hội đoạt tấm Huy chương Vàng Asiad 19

Thể thao - PV - 19:13, 03/10/2023
Đội tuyển cầu mây Việt Nam đã giành quyền vào chơi trận chung kết tranh Huy chương Vàng nội dung cầu mây 4 nữ, sau khi dễ dàng vượt qua chủ nhà Trung Quốc với tỷ số 2-0 tại trận bán kết chiều nay, 3/10.
Đắk Lắk: Hơn 300 Người có uy tín được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức

Đắk Lắk: Hơn 300 Người có uy tín được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức

Người có uy tín - Lê Hường - 19:12, 03/10/2023
Ngày 3/10, Ban Dân tộc tỉnh Đắk Lắk cho biết, đến thời điểm hiện tại, Ban Dân tộc đã tổ chức 4 hội nghị tập huấn, bồi dưỡng kiến thức đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Đắk Lắk năm 2023.
Miss Universe sẽ kiểm tra tính minh bạch của Miss Universe Vietnam 2023

Miss Universe sẽ kiểm tra tính minh bạch của Miss Universe Vietnam 2023

Giải trí - Trương Vui - 19:09, 03/10/2023
Thông tin tổ chức Miss Universe (MU) đang tiến hành kiểm tra tính minh bạch của kết quả cuộc thi Miss Universe Vietnam (MUVN) 2023 đang khiến dân mạng “dậy sóng”.
Tin trong ngày - 2/10/2023

Tin trong ngày - 2/10/2023

Bản tin hôm nay, 02/10 có những thông tin đáng chú ý sau: Khai mạc Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII. Bộ Y tế phát động Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023. Bám làng tận tâm “gieo chữ”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Yêu cầu giải trình việc Phú Lê mặc trang phục không phù hợp biểu diễn tại trường học vùng cao

Yêu cầu giải trình việc Phú Lê mặc trang phục không phù hợp biểu diễn tại trường học vùng cao

Xã hội - PV - 19:05, 03/10/2023
Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái đang yêu cầu báo cáo giải trình việc Phú Lê mặc trang phục như vua chúa nước ngoài, biểu diễn tại Trường Tiểu học và THCS Làng Nhì.
Ngân hàng Chính sách xã hội: Lan tỏa nghĩa cử cao đẹp từ phong trào hiến máu tình nguyện

Ngân hàng Chính sách xã hội: Lan tỏa nghĩa cử cao đẹp từ phong trào hiến máu tình nguyện

Xã hội - Việt Hải - Phan Anh - 18:40, 03/10/2023
Nhân Kỷ niệm 21 năm thành lập Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) (04/10/2002 - 04/10/2023), NHCSXH phối hợp với Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương tổ chức chương trình hiến máu tình nguyện với tinh thần “Một giọt máu cho đi - Một cuộc đời ở lại”, lan tỏa phong trào nhân đạo, hiến máu cứu người.
Quảng Nam: Xử phạt Cơ sở bánh mì Phượng gần 100 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 3 tháng

Quảng Nam: Xử phạt Cơ sở bánh mì Phượng gần 100 triệu đồng, đình chỉ hoạt động 3 tháng

Pháp luật - T.Nhân - N.Quỳnh - 18:36, 03/10/2023
Ngày 3/10, ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh bánh mì Phượng (số 2B Phan Châu Trinh, phường Minh An, Tp. Hội An, tỉnh Quảng Nam). Ngoài việc bị tạm đình chỉ hoạt động 3 tháng, cơ sở kinh doanh bánh mì Phượng 2 (Tp. Hội An, Quảng Nam) còn bị phạt hành chính 96 triệu đồng và phải hoàn trả kinh phí cho các cá nhân, tổ chức bị ngộ độc thực phẩm được khám và điều trị tại các cơ sở y tế…
Đắk Lắk: Củng cố hồ sơ xử lý người bị cụt bàn tay, không có Giấy phép lái xe vẫn điều khiển xe ô tô

Đắk Lắk: Củng cố hồ sơ xử lý người bị cụt bàn tay, không có Giấy phép lái xe vẫn điều khiển xe ô tô

Pháp luật - Hoàng Thùy - 17:02, 03/10/2023
Ngày 3/10, lãnh đạo Công an huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị đang củng cố hồ sơ để xử lý 1 trường hợp bị cụt bàn tay, không có Giấy phép lái xe, nhưng vẫn điều khiển xe ô tô.
Giữ bình yên cho vùng biên giới Long An

Giữ bình yên cho vùng biên giới Long An

Pháp luật - Minh Luận – Đinh Quân - 17:01, 03/10/2023
Cuộc chiến phòng, chống các loại tội phạm trên tuyến biên giới luôn là trận chiến đầy cam go và nguy hiểm. Nhưng với bản lĩnh chính trị vững vàng, sự mưu trí, dũng cảm, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Mỹ Quý Tây (Bộ đội Biên phòng tỉnh Long An) đã đấu tranh, triệt phá thành công nhiều chuyên án, bắt giữ nhiều đối tượng tội phạm nguy hiểm, kiểm soát bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia...