Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người phụ nữ Tà Ôi đưa Dzèng lên sàn diễn quốc tế

PV - 12:28, 05/02/2018

Cuối tháng 12/2017, tôi được gặp chị-người phụ nữ dân tộc Tà Ôi ở mảnh đất miền Trung đầy nắng gió, trong lần chị ra Hà Nội. Chị là Mai Thị Hợp, Chủ nhiệm HTX dệt Dzèng-thị trấn A Lưới (huyện A Lưới, Thừa Thiên-Huế), người đã đưa sản phẩm dệt truyền thống của dân tộc mình vươn tới trời Tây.

 Nghệ nhân Mai Thị Hợp (bên trái) bên khung dệt Dzèng… Nghệ nhân Mai Thị Hợp (bên trái) bên khung dệt Dzèng…

 

Sang Nhật làm… người mẫu!
Bộ sưu tập của NTK Viết Bảo (Huế) đưa chất liệu thời trang vải thổ cẩm có hoa văn bằng hạt cườm của dân tộc Tà Ôi, Cơ-tu, góp phần mang lại sức sống mới cho nghề dệt truyền thống tại Huế. Bộ sưu tập của NTK Viết Bảo (Huế) đưa chất liệu thời trang vải thổ cẩm có hoa văn bằng hạt cườm của dân tộc Tà Ôi, Cơ-tu, góp phần mang lại sức sống mới cho nghề dệt truyền thống tại Huế.

 

Đã biết về chị Hợp từ lâu, nhưng khi năm 2017 đang đi hết những ngày cuối cùng của năm thì, tôi mới có cơ duyên được gặp trong dịp chị ra Thủ đô tham dự Lễ tuyên dương Người có uy tín, nhân sĩ, trí thức và doanh nhân tiêu biểu DTTS toàn quốc lần thứ Nhất năm 2017. Ấn tượng đầu tiên về chị, là phụ nữ Tà Ôi đầu tiên của huyện A Lưới “xuất ngoại’ với tư cách là một… người mẫu tham gia thao diễn nghề dệt Dzèng truyền thống của dân tộc mình.

Chị bảo, năm 2015, chị đi cùng Nhà thiết kế Minh Hạnh đến thành phố Fukuoka (Nhật Bản) để tham dự buổi trình diễn thời trang, trong đó có bộ sưu tập được Nhà thiết kế Minh Hạnh lấy chất liệu từ dệt Dzèng của đồng bào Tà Ôi. Đây cũng năm khởi đầu cho những chuyển xuất ngoại sau này của chị trong hành trình mang dệt Dzèng đến với trời Tây.

“Lần đầu tiên bước chân ra nước ngoài, lại đến một trung tâm văn hoá công nghiệp lớn, thú thật tôi hồi hộp và lo lắng. Hành trang trong chuyến xuất ngoại đầu tiên ấy cũng chẳng có gì ngoài những bức dệt Dzèng do chính tay chị em phụ nữ dân tộc Tà Ôi của mình làm ra”, chị Hợp kể lại.

Nhớ lại kỷ niệm tại sàn diễn thời trang trong ngày hội Kimono ở Nhật Bản năm 2015, chị Hợp chia sẻ: “Tôi trở thành người mẫu chính để thao diễn nghề dệt Dzèng trong đêm trình diễn thời trang năm ấy. Run lắm, nhưng được các anh chị trong Đoàn động viên, hỗ trợ, tôi đã sải bước trên sàn diễn cùng các người mẫu nổi tiếng. Ui chao, các cô ấy cao lắm, tôi chỉ đứng bằng vai thôi à, nhưng điều làm tôi tự tin nhất đó chính là niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc mình”. Và 20 tấm Dzèng A Lưới đã được trải thảm trên đường diễn thời trang của người mẫu quốc tế năm đó.

“Nhiều người hỏi trong văn hóa Tà Ôi những tấm Dzèng trải thảm diễn có ảnh hưởng đến tâm linh hay không. Tôi bảo, Dzèng cũng là lễ vật cúng tổ tiên của người Tà Ôi, nhưng đã là lễ vật sẽ không mang ra ngoài, còn những tấm Dzèng này là sản phẩm thời trang, được xem như hàng hóa nên không sao. Tại Nhật Bản, dù nhiều người hỏi mua Dzèng, nhưng tôi không bán, vì chuyến đi này là để quảng bá sản phẩm và văn hóa của dân tộc”, chị Hợp nhớ lại.

Trong tất cả các buổi biểu diễn thời trang, gặp gỡ giao lưu ấy, chị Mai Thị Hợp rút khung dệt từ trong chiếc túi khoác trên vai đặt xuống sàn diễn, rồi duỗi chân ra đặt lên và dệt ngay trước mắt mọi người… Chỉ với khung dệt đơn sơ bằng hóp (cùng họ tre nứa) và lấy đôi bàn chân làm điểm tựa, thông qua đôi bàn tay khéo léo của mình, chị Mai Thị Hợp đã biến những cuộn sợi thành tấm thổ cẩm tuyệt vời, trước sự thán phục của người xem.

Đến Pháp quảng bá sản phẩm

Nhận xét về dệt Dzèng, Nhà thiết kế Minh Hạnh chia sẻ: “Từ nhỏ, tôi đã thấy khung dệt vải tơ tằm của bà tôi trong nhà. Nay xem khung dệt của chị Hợp, tôi không nghĩ nó đơn giản mà dệt được những mẫu vải với nhiều hình tượng, hoa văn sống động đến vậy! Bởi thế, đối với nhiều người sành thời trang lớn lên trong một đất nước công nghiệp phát triển thì họ lại càng ngạc nhiên hơn”.

Theo chị Hợp, thổ cẩm của dân tộc Tà Ôi có trên 50 loại hoa văn chủ yếu truyền tải cuộc sống thường nhật và nét đẹp văn hóa từ những câu chuyện cổ được truyền khẩu từ đời này qua đời khác nên ẩn chứa giá trị nhân văn sâu sắc. Nhưng khác với thổ cẩm của các dân tộc khác, thổ cẩm của người Tà Ôi sinh động, đẹp hơn là nhờ vào các hạt cườm được đính lên sản phẩm.

“Đây là công đoạn tỷ mỷ đòi hỏi sự kiên trì, khéo tay. Ngay từ lúc còn nhỏ, cũng như bao người con gái Tà Ôi khác, tôi được làm quen với khung cửi, sợi bông, nhuộm sợi... và được mẹ truyền dạy cho nghề dệt Dzèng truyền thống”, chị Hợp cho biết.

Sau chuyến đi Nhật của chị Hợp, dệt Dzèng A Lưới được nhiều du khách biết đến, nhiều nhà thiết kế đặt hàng. Tại Festival áo dài diễn ra ở Hà Nội năm 2016, ngoài lên sàn diễn, Dzèng được du khách đặt mua khá nhiều.

Cơ duyên một lần nữa Dzèng Tà Ôi có dịp xuất ngoại. Tháng 9/2016, chị Hợp cùng Nhà thiết kế Minh Hạnh đến Paris (Pháp) để quảng bá, giới thiệu sản phẩm tới các nước châu Âu. Chuyến quảng bá sản phẩm đó chỉ có 3 nước, Việt Nam, Ấn Độ và Philippines. Buổi trình diễn trang phục có cả các thành viên của Ủy ban châu Âu, Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp.

“Người Pháp và giới thời trang của Pháp rất bất ngờ và ngưỡng mộ chị Mai Thị Hợp và Dzèng A Lưới. Với hai buổi biểu diễn tại Bảo tàng Albert Kahn, chị Hợp đã thể hiện sự điêu luyện dệt Dzèng cùng nụ cười thân thiện. Sự hiện diện của chị Hợp đã làm cho những thiết kế Haute Coute trở nên có chiều sâu và luôn cả sự kính trọng”, Nhà thiết kế Minh Hạnh bày tỏ.

Có lẽ còn quá nhiều điều để nói về chị Hợp, một người phụ nữ dân tộc Tà Ôi với niềm đam mê bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dệt Dzèng. Chị bảo: “Tôi sẽ mang Dzèng đến với các nhà thiết kế. Chất liệu Dzèng của đồng bào Tà Ôi sẽ trở thành điểm nhấn, độc đáo, hấp dẫn trong thiết kế thời trang không chỉ trong nước mà còn ở quốc tế”...

Ghi nhận công lao, tâm huyết trong việc giữ gìn và phát huy nghề dệt zèng Tà Ôi, chị Mai Thị Hợp đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú năm 2015. Năm 2017, chị là đại biểu tiêu biểu xuất sắc được tôn vinh tại Lễ tuyên dương người có uy tín, nhân sĩ trí thức và doanh nhân tiêu biểu dân tộc thiểu số toàn quốc năm 2017.

HOÀNG THANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 9 giờ trước
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 9 giờ trước
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 9 giờ trước
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 9 giờ trước
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 9 giờ trước
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 9 giờ trước
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 9 giờ trước
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 9 giờ trước
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 10 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 10 giờ trước
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.