Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người có uy tín bảo tồn văn hóa Raglay

Thái Sơn Ngọc - 16:52, 23/05/2025

Người có uy tín - Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách ở thôn Ma Oai được đồng bào Raglay huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận ví như “báu vật sống” của bản làng. Ông dày công nghiên cứu và “nằm lòng” các nghi lễ truyền thống của đồng bào Raglay như bỏ mả, báo hiếu, cưới hỏi. Ông cùng các nghệ nhân dân gian xã Phước Thắng đã tái hiện thành công Lễ cưới Raglay tại Lễ hội Văn hóa Raglay 2025, nhận được sự tán thưởng nồng nhiệt từ cán bộ, Nhân dân và du khách.

Người có uy tín- Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách (bìa phải) tham gia Ban Giám khảo chấm giải nhà sàn tại Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái 2025.
Người có uy tín- Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách (bìa phải) tham gia Ban Giám khảo chấm giải nhà sàn tại Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái 2025

Mời chúng tôi thưởng thức chén rượu cần nồng ấm dưới mái nhà sàn lợp lá dầu lai mát rượi, Người có uy tín Pi Năng Trách cho biết, để tái hiện Lễ cưới truyền thống của người Raglay, ông huy động lực lượng diễn viên 20 người luyện tập ráo riết trong thời gian 3 ngày. Ông giữ vai trò chủ lễ thực hiện nghi lễ cưới truyền thống cho hai diễn viên “trai tài gái sắc” là Ca Dá Sỹ và Patâu Axá Thị Nhung ở thôn Ma Oai cùng 17 người chứng kiến và các nghệ nhân biểu diễn kèn bầu, mã la hát mừng Lễ cưới.

Mở đầu Lễ cưới tại nhà gái, ông Pi Năng Trách với vai trò chủ lễ đọc lời khấn thần rừng, thần núi, thần sông, thần suối về dự và chứng kiến cho đôi trai gái nên duyên chồng vợ. Đôi uyên ương trao nhau vòng cổ, vòng tay sâu chuỗi hạt cườm tượng trưng cho hôn nhân bền vững. Chủ lễ dặn dò đôi vợ chồng trẻ yêu thương nhau chung thủy trọn đời đến tóc bạc răng long, không được đánh nhau, không được bỏ nhau. Cầu mong thần linh phù hộ cho đôi vợ chồng trẻ trồng bắp được bắp, nuôi trâu đươc trâu, con cháu đầy đàn, gia đình ấm no, hạnh phúc.

Người có uy tín- Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách thực hiện nghi thức trao rượu cần cho chú rể trong Lễ cưới Raglay.
Người có uy tín- Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách thực hiện nghi thức trao rượu cần cho chú rể trong Lễ cưới Raglay

Lá trầu và trái cau là biểu tượng của tình cảm son sắt, thủy chung trong Lễ cưới của đồng bào Raglay. Ông chủ lễ Pi Năng Trách trao cho chú rể Ca Dá Sỹ và cô dâu Patâu Axá Thị Nhung mỗi người một nửa lá trầu, tượng trưng cho một nửa trái tim – với triết lý: mỗi người là một nửa của nhau, không thể tách rời.

Theo phong tục người Raglay ở huyện Bác Ái (tỉnh Ninh Thuận), nghi lễ cúng gà trong Lễ cưới là nghi thức không thể thiếu. Lưỡi gà xoay về bên nào được ông chủ lễ coi là điềm báo may mắn cho cuộc sống hôn nhân phía trước.

Các nghệ nhân trong vai người thân tổ chức bữa ăn chung mừng đôi uyên ương, gửi gắm ước vọng về sự hòa thuận, đủ đầy lương thực, giữ bếp lửa gia đình luôn ấm áp. Cô dâu, chú rể vái lạy tạ ơn ông bà tổ tiên, mời nhau chén rượu cần (Tapai) như lời bày tỏ tình cảm đậm sâu, gắn bó. Vợ chồng trẻ nâng chén mời rượu cần tri ân người chủ lễ, thân tộc và bà con bản làng đến chung vui. Lễ cưới truyền thống của người Raglay khép lại trong tiếng mã la rộn rã, hòa quyện cùng tiếng kèn bầu vang vọng khắp núi rừng, bản làng.

Với vai trò chủ lễ, Người có uy tín – Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách đã hướng dẫn các thành viên trong nhóm luyện tập nhuần nhuyễn nghi thức tái hiện Lễ cưới truyền thống Raglay. Phần trình diễn kéo dài 15 phút mang đến cho người xem những lát cắt sinh động, đặc sắc trong đời sống văn hóa của đồng bào Raglay huyện Bác Ái.

Đôi vợ trồng trẻ Raglay trao nhau vòng cổ hạt cườm tượng trưng cho hôn nhân bền vững
Đôi vợ trồng trẻ Raglay trao nhau vòng cổ hạt cườm tượng trưng cho hôn nhân bền vững

Lễ cưới truyền thống này là điểm nhấn nổi bật tại Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III – năm 2025, được công chúng nhiệt liệt đón nhận, tán thưởng. Trước đó, trong các kỳ lễ hội những năm trước, ông Pi Năng Trách từng tái hiện thành công Nghi lễ bỏ mả, Nghi lễ báo hiếu, góp phần quan trọng vào thành công chung của lễ hội.

Theo ông Trách, Lễ ăn đầu lúa mới, Lễ bỏ mả, Lễ cưới truyền thống và Lễ báo hiếu là bốn nghi lễ quan trọng, giàu ý nghĩa nhân văn trong đời sống tinh thần của người Raglay ở huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận. Với vai trò chủ lễ cưới truyền thống, Người có uy tín- Nghệ nhân Ưu tú hướng dẫn các thành viên nhóm luyện tập thành thục nghi thức tái hiện, với thời lượng 15 phút mang đến người xem phong tục truyền thống đặc sắc của đồng bào Raglay huyện Bác Ái. Lễ cưới Raglay là điểm nhấn quan trọng trong Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái lần thứ III - năm 2025 được công chúng nhiệt liệt đón nhận, tán thưởng.

Trong các kỳ lễ hội của những năm trước, Người có uy tín Pi Năng Trách cũng đã tái hiện Nghi lễ Bỏ mả, Nghi lễ Báo hiếu của đồng bào Raglay góp phần quan trọng cho thành công của lễ hội. Theo ông Trách, Nghi lễ Ăn đầu lúa mới, bỏ mả, cưới truyền thống, báo hiếu là các nghi lễ quan trọng trong đời sống văn hóa của đồng bào Raglay huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận. 

Lễ cưới truyền thống của đồng bào Raglay kết thúc trong tiếng mã la hòa quyện tiếng kèn bầu vang vọng bản làng…
Lễ cưới truyền thống của đồng bào Raglay kết thúc trong tiếng mã la hòa quyện tiếng kèn bầu vang vọng bản làng…
Toàn cảnh tái hiện Lễ cưới Raglay tại Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái 2025.
Toàn cảnh tái hiện Lễ cưới Raglay tại Lễ hội Văn hóa Raglay huyện Bác Ái 2025

Trao đổi với Người có uy tín – Nghệ nhân Ưu tú Pi Năng Trách, chúng tôi được biết, ông sinh năm Giáp Ngọ 1954, quê ở thôn Ma Oai, xã Phước Thắng, huyện Bác Ái. Tháng 3/1970, khi vừa tròn 16 tuổi, ông gia nhập bộ đội Ama Hồ, được biên chế về đơn vị B5, tham gia chiến đấu tại chiến trường Bác Ái Tây cho đến ngày bản làng được hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất.

Sau khi phục viên, ông trở về quê hương, tham gia công tác tại địa phương và từng đảm nhiệm nhiều chức vụ như Trưởng Công an xã, Cán bộ Tư pháp xã, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, Bí thư Chi bộ thôn Ma Oai. Đến năm 2017, ông bàn giao chức vụ Bí thư Chi bộ cho cán bộ trẻ và đảm nhận vai trò Người có uy tín của thôn Ma Oai.

Với những đóng góp không ngừng nghỉ cho cộng đồng, tháng 3/2019, ông Pi Năng Trách vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực Tập quán xã hội và tín ngưỡng, nghệ thuật trình diễn dân gian.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.