Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nét đẹp văn hóa Lễ hội Đền Lục Giáp

Nguyễn Đình Hưng - 07:17, 10/06/2024

Lễ hội Đền Lục Giáp ở phường Đắc Sơn, thành phố Phổ Yên là một trong những lễ hội tiêu biểu của tỉnh Thái Nguyên. Lễ hội gắn với di tích Đền Lục Giáp, một di tích đã được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia từ năm 1993. Đặc biệt, ngày 01/4/2024, Bộ VHTTDL đã có Quyết định số 857/QĐ-BVHTTDL đưa Lễ hội truyền thống Đền Lục Giáp vào Danh mục Di sản văn hóa vật thể quốc gia, làm tăng thêm giá trị cho quần thể di tích lịch sử, văn hóa này.

Lễ hội Đền Lục Giáp - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2024
Lễ hội Đền Lục Giáp - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Đền Lục Giáp có tên chữ là Sơn Cốt Lục Giáp linh từ. Thời xa xưa, Đền chỉ là một ngôi miếu nhỏ. Qua quá trình lịch sử được Nhân dân địa phương trùng tu, tôn tạo mở rộng thành ngôi đền Lục Giáp như ngày nay.

Đền Lục Giáp là tâm điểm tiêu biểu kết nối với các di tích xung quanh, tạo nên quần thể di tích thuộc phường Đắc Sơn bao gồm: Chùa Phung - Đền Lục Giáp - Đình Sơn Cốt - Chùa Long Sơn - Đình Bến thuộc làng Lục Giáp xưa (6 giáp gồm: Dương, Thượng, Hạ, Đấp, Đinh và Mũn) thuộc 2 xã: Sơn Cốt, Cốt Ngạnh (Tổng Hoàng Đàm). Ngày nay thuộc đất phường Đắc Sơn và một phần phường Ba Hàng, thành phố Phổ Yên.

Đền Lục Giáp thờ 8 vị thần: Ngộ Lão Linh ứng đại vương, Duyên Bình công chúa, Đại La công chúa, Nhất Lang Đô Ty đại vương, Nhị Lang Đại Liệu đại vương, Duyên Giang Quý Minh đại vương, Quý Minh đại vương và Tiến sỹ Đỗ Cận - đại thần nhà Lê (thế kỷ XV). Các vị thần được thờ ở Đền được coi là các vị tối linh thiêng, thường ban phúc lành, phù trợ cho Nhân dân được bình yên, hạnh phúc.

Tục lệ Tế lễ mở đầu khai hội ở Đền Lục Giáp
Tục lệ Tế lễ mở đầu khai hội ở Đền Lục Giáp

Đền Lục Giáp còn có tên là Miếu Vật, tương truyền gắn với một sự tích có vị tướng khi qua vùng này đã cho tổ chức đấu vật tại đền để tuyển lính tòng quân giết giặc. Được thần âm phù hộ nên khi vị tướng này mang quân đi chiến đấu đều dành chiến thắng. Xưa, Đền có 19 đạo sắc phong, sớm nhất là từ đời vua Đức Long thứ 2 (1630), muộn nhất là đời vua Khải Định thứ 9 (1924). Ngày lễ hội, Nhân dân 6 giáp trong vùng cùng nhau vệ sinh đường làng, ngõ xóm, khuôn viên của Đền, chuẩn bị thực phẩm làm cỗ cúng, bao sái đồ thờ, tu sửa bộ kiệu, đồ tế khí, cờ hội, chọn chủ tế, những người khiêng kiệu, tập dượt các nghi thức rước kiệu, tế lễ, soạn thảo chúc văn.

Ngày 14 tháng Ba, các xóm bắt tay làm cỗ lễ. Thịt lợn được chế biến thành giò lụa, giò thủ, nem, chả, thịt áp chao. Gà trống thiến được buộc cánh tiên đem luộc. Đặc biệt, trong lễ hội không thể thiếu món xôi nện - xôi trắng đồ bằng gạo nếp cái hoa vàng chín đổ ra mẹt, dùng đoạn tre tươi nện nhuyễn thành phên rồi đóng thành oản, bày ra mâm để làm lễ cúng. Buổi tối, cuộc tế nhập tịch được tổ chức, đông đủ Nhân dân mặc trang phục truyền thống, tập trung tại Đền.

Rước kiệu trong lễ hội Đền Lục Giáp
Rước kiệu trong lễ hội Đền Lục Giáp

Lễ hội chính vào ngày rằm tháng Ba âm lịch - ngày khánh hạ của vị thần Ngộ Lão linh ứng Đại vương. Từ sáng sớm, dân làng Lục Giáp tổ chức rước kiệu lễ chay từ Đền Lục Giáp lần theo bờ sông Công (tức sông Giã, sông Mão) rồi lội qua sông, nghỉ ở Bến Gánh Nước để rửa chân, sau đó rước lễ lên chùa Phung để cầu đảo, cầu trời Phật cho mưa xuống để mùa màng bội thu.

Vốn là vùng bán sơn địa, đồng đất cao, trong lễ hội xưa, Nhân dân làng Lục Giáp rước lễ chay lên chùa Phung để cầu đảo, đó là nghi thức cầu mưa để làm nông nghiệp. Khi rước kiệu từ chùa xuống đồng cạnh đó, người ta cắm một số là cờ 3 màu: đỏ, vàng, xanh, người cầm cờ hú lên: “Huây, huây, hòa, hòa huây…” như muốn bảo: “Hãy theo những gợi ý của chúng tôi đây, gọi mây về làm mưa, gieo nước ngọt cho đời”.

Tại Đền Lục Giáp, Nhân dân thụ lộc (nước) một phần, còn lại một phần lại rước về đình Sơn Cốt, chùa Long Sơn và Đình Bến để “quân phần” Nhân dân đều được thụ lộc. Do vậy, lễ hội truyền thống Đền Lục Giáp liên quan đến cả quần thể di tích làng Lục Giáp.

Lễ đại tế được cử hành long trọng tại nhà Tiền tế của ngôi đền. Sau 3 hồi chiêng, trống vang lên, dàn bát âm hòa tấu bắt đầu cho buổi tế lễ. Tiếng chiêng, trống vang vang như báo hiệu với trời đất, cầu cho mưa thuận, gió hòa. Vị chủ tế tuyên đọc Chúc văn, nội dung tỏ lòng biết ơn đến các vị thần năm qua đã phù hộ, độ trì cho dân làng được nhân khang, vật thịnh, mùa màng được tươi tốt, bội thu. Sau lễ đọc Văn tế, dân làng bắt đầu đưa lễ vào dâng thánh. Các mâm lễ được chuẩn bị rất đẹp, tạo nên không khí trang nghiêm, trầm mặc và thành kính.

Đấu vật trong Lễ hội ở Đền Lục Giáp
Đấu vật trong Lễ hội ở Đền Lục Giáp

Sau tế lễ kết thúc, 3 chiếc chiếu điều được trải trước cửa đền để các đô vật biểu diễn tiết mục đấu vật truyền thống. Vật ba keo xong, các đô vật của các giáp cùng du khách thập phương vào lễ trong Đền. Lễ cúng xong, mẫm lễ của các giáp được hạ xuống đưa ra sân để chấm thi cỗ đẹp. Chấm xong, cỗ được giao lại cho các giáp mang về thụ lộc.

Xong phần lễ, tại hai bên cánh gà của sân Đền diễn ra các trò chơi dân gian như đấu vật, cờ người, đánh đu, kéo co, trò chơi bắt vịt, bắt phỗng và dồi mỏ... Đến chiều tà, lễ tế giã diễn ra tại Đền để kính cáo với các vị thần linh kết thúc lễ hội.

PGS. TS. Trần Lâm Biền đánh giá: Lễ hội Đền Lục Giáp là lễ hội cổ truyền còn in đậm dấu vết thờ cúng dân gian, cụ thể là tín ngưỡng thờ Tứ pháp (mây, mưa, sấm, chớp). Lễ hội Đền Lục Giáp là một biểu tượng văn hóa có tính độc đáo trong ý thức cầu mưa để làm nông nghiệp của Nhân dân địa phương. Lễ hội mang đậm tinh thần thượng võ, ca ngợi những công đức lớn lao của các vị thần đã bảo vệ đất nước, che chở cho Nhân dân được bình yên, hạnh phúc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vùng DTTS của Thủ đô trong dòng chảy văn hóa Hà thành: Bồi đắp bản sắc đất trăm nghề (Bài 2)

Vùng DTTS của Thủ đô trong dòng chảy văn hóa Hà thành: Bồi đắp bản sắc đất trăm nghề (Bài 2)

Là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của cả nước, Hà Nội còn nổi tiếng là vùng đất “bách nghệ” (trăm nghề). Nghề truyền thống của Hà Nội không chỉ là sinh kế mà còn là nơi lưu giữ, kiến tạo nên giá trị văn hóa Hà thành. Hiện nay, vùng đất trăm nghề được bổ sung, bồi đắp thêm bởi những nghề truyền thống độc đáo của đồng bào các DTTS.
Tin nổi bật trang chủ
TP. Hà Tiên (Kiên Giang): Tập huấn tuyên truyền, vận động Nhân dân khu vực biên giới tố giác tội phạm

TP. Hà Tiên (Kiên Giang): Tập huấn tuyên truyền, vận động Nhân dân khu vực biên giới tố giác tội phạm

Pháp luật - Như Tâm - 52 giây trước
Ngày 26/7, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Kiên Giang phối hợp với Thành ủy TP. Hà Tiên ( Kiên Giang), tổ chức Hội nghị tuyên truyền, vận động Nhân dân tố giác tội phạm; phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại; mua bán người; phòng chống ma túy; xuất nhập cảnh trái phép.
Dấu ấn Làng Nông thôn mới - Saemaul ở Hậu Giang

Dấu ấn Làng Nông thôn mới - Saemaul ở Hậu Giang

Xã hội - Phong Phú - Minh Triết - 2 phút trước
Cuối năm 2015, UBND tỉnh Hậu Giang ký kết hợp tác cùng Tổ chức nông thôn mới (NTM) Hàn Quốc triển khai Dự án Làng NTM - Saemaul tại ấp Tân Quới Lộ, xã Bình Thành, huyện Phụng Hiệp và ấp 9, xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ. Thời điểm được chọn, đây là 2 ấp thuộc diện khó khăn, hạ tầng nông thôn còn yếu, người dân canh tác lúa theo phương pháp truyền thống, nhỏ lẻ, đời sống ở mức thấp.
Agribank tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa tri ân Thương binh - Liệt sĩ

Agribank tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa tri ân Thương binh - Liệt sĩ

Nhịp cầu nhân ái - Hoàng Thanh - 4 phút trước
Kỷ niệm Ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7, Đảng ủy, Hội đồng Thành viên, Ban Điều hành, các tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên và các đơn vị trong toàn hệ thống Agribank đã tổ chức nhiều hoạt động, chương trình ý nghĩa, tri ân các Anh hùng Liệt sĩ, người có công với cách mạng, các Mẹ Việt Nam anh hùng... Đây là những việc làm thường xuyên hàng năm và đặc biệt trở thành cao điểm vào mỗi dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, như sự tiếp nối mạch nguồn truyền thống, đạo lý ngàn đời của dân tộc Việt Nam: “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”...
Phòng Giao dịch Như Quỳnh Vietcombank Hưng Yên: Hỗ trợ khách hàng tránh bị lừa đảo số tiền lớn

Phòng Giao dịch Như Quỳnh Vietcombank Hưng Yên: Hỗ trợ khách hàng tránh bị lừa đảo số tiền lớn

Kinh tế - Khánh Sơn - 6 phút trước
Vừa qua tại Phòng Giao dịch Như Quỳnh Vietcombank Hưng Yên bộ phân giao dịch viên (GDV) có nhận được yêu cầu tất toán 02 sổ tiết kiệm của khách hàng T.T.N. Sau khi tiếp nhận khách hàng vào quầy và tìm hiểu nhu cầu, mục đích sử dụng tiền của khách hàng, GDV Lê Xuân Tiến với kinh nghiệm thực tế đã nhận định được trạng thái vội vàng và hối thúc của khách hàng, trong quá trình giao dịch khách hàng liên tục trao đổi qua điện thoại với đối tác.
“Ngoại giao cây tre” dấu ấn đặc sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

“Ngoại giao cây tre” dấu ấn đặc sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Thời sự - Hoàng Định - 9 phút trước
Năm 1997, đồng chí Nguyễn Phú Trọng được bầu làm Uỷ viên Bộ Chính trị. Kể từ thời điểm ấy, ông liên tục là Uỷ viên Bộ chính trị các khóa tiếp theo và đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng; Bí thư Thành ủy Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Ở cương vị nào ông cũng để lại những dấu ấn sâu sắc và đóng góp to lớn cho Đảng, đất nước và dân tộc Việt Nam, trong đó có triết lý “ngoại giao Cây tre”.
Tin trong ngày - 25/7/2024

Tin trong ngày - 25/7/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 25/7, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Người dân bày tỏ niềm thương tiếc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tập trung khắc phục hậu quả mưa lũ do ảnh hưởng của bão số 2. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lễ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Hơn 5.600 đoàn trong nước và quốc tế đến viếng

Lễ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Hơn 5.600 đoàn trong nước và quốc tế đến viếng

Thời sự - Hương Trà - 13 phút trước
Ban Tổ chức Lễ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết, từ 7 giờ đến 24 giờ ngày 25/7; từ 7 giờ đến 12 giờ ngày 26/7/2024 có hơn 5.600 Đoàn (với hơn 252.000 lượt người), là đại biểu lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, đoàn thể, địa phương, đơn vị, các lực lượng vũ trang nhân dân, các Đoàn ngoại giao, đại diện các tổ chức và bạn bè quốc tế, đồng bào đã đến viếng, gửi vòng hoa, chia buồn cùng gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, tại Nhà tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội), Hội trường Thống Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh) và quê nhà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thôn Lại Đà, xã Đông Hội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.
Lời cảm ơn của gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Lời cảm ơn của gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Thời sự - BDT - 15 phút trước
Ông Nguyễn Trọng Trường, con trai Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi lời cảm ơn lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế, các cơ quan ngoại giao, các cơ quan, đoàn thể Trung ương, địa phương, các quý vị đại biểu, đồng bào ta và bạn bè quốc tế đã đến viếng và tiễn đưa Tổng Bí thư về nơi an nghỉ cuối cùng.
Vận động người dân tham gia BHYT tự nguyện ở vùng cao, “khó càng thêm khó”

Vận động người dân tham gia BHYT tự nguyện ở vùng cao, “khó càng thêm khó”

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 26 phút trước
Từ ngày 1/7, mức lương cơ sở tăng đồng nghĩa với việc mức đóng Bảo hiểm y tế “BHYT” cũng tăng; điều này khiến cho việc vận động người dân tham gia BHYT tự nguyện trên địa bàn tỉnh Lào Cai “đã khó nay còn khó hơn”. Việc người dân không có BHYT ảnh hưởng đến công tác chăm sóc sức khỏe mỗi khi ốm đau, bên cạnh đó cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiêu chí “tỷ lệ người dân tham gia BHYT” trong xây dựng Nông thôn mới.
Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa ngày càng phát triển sâu rộng

Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa ngày càng phát triển sâu rộng

Xã hội - Minh Thu - 27 phút trước
Trong những năm qua, các hoạt động đền ơn đáp nghĩa ngày càng phát triển sâu rộng, được xã hội đồng tình hưởng ứng, trở thành nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Chính thức khai mạc Olympic Paris 2024

Chính thức khai mạc Olympic Paris 2024

Thể thao - Hoàng Quý - 1 giờ trước
Rạng sáng 27/7 (theo giờ Việt Nam), Lễ khai mạc Olympic Paris 2024 đã chính thức diễn ra tại thủ đô Paris của Pháp. Thay vì đài đuốc, chủ nhà Pháp đã lựa chọn 1 cách đặc biệt khác, khi ngọn đuốc của Olympic 2024 được thắp lên trên khinh khí cầu.