Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nắng vàng nhuộm màu lúa rẫy Ba Chăm

Thùy Dung - 12:11, 02/02/2022

Từ hạt gạo địa phương, bao thế kỷ nuôi lớn nhiều thế hệ người Ba Na, hôm nay những nông dân huyện Mang Yang (Gia Lai), từng bước cải tạo nâng cao chất lượng gạo Ba Chăm trở thành đặc sản, thế mạnh nông sản địa phương. Cuối năm 2020, sản phẩm gạo Ba Chăm “Mang Yang” đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý. Đây là cơ hội để nông dân khai thác, phát triển đặc sản tăng thu nhập, vươn lên thoát nghèo, hướng tới những mùa Xuân ấm no.

Khi gạo Ba Chăm được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý là tiền đề để người dân phát triển kinh tế, hướng đến những mùa Xuân ấm no.
Khi gạo Ba Chăm được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý là tiền đề để người dân phát triển kinh tế, hướng đến những mùa Xuân ấm no.

Xuân về trên những cánh đồng

Chúng tôi về thăm cánh đồng thung lũng xã Đắk Trôi (huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) đúng vào thời điểm nông dân đang vào mùa thu hoạch. Dưới ánh nắng vàng nhuộm màu lúa rẫy, già Hlônh ở làng Đắk Pớt (xã Đắk Trôi) chia sẻ: Dân tộc Ba Na mình trước nay chỉ canh tác lúa một vụ. Giống lúa canh tác là lúa Ba Chăm. “Ba” theo tiếng Ba Na có nghĩa là “lúa”, còn Chăm tức là người dân tộc Chăm. Già cũng chỉ được nghe kể lại rằng, đây là giống lúa thời kháng chiến, được các cán bộ đưa từ Phú Yên, Bình Định đưa lên canh tác và được người dân gìn giữ cho đến nay.

Cách ruộng nhà già Hlônh không xa, là ruộng của gia đình nhà chị Trenh. Chị Trenh chia sẻ: Gạo Ba Chăm có mặt trong từng bữa cơm gia đình, là món cơm nắm mang đi mỗi lần lên rẫy và cũng là thức quà gửi những người con đi làm xa xứ. Mình gắn bó với đồng ruộng đã gần chục năm, nhưng cũng chỉ canh tác duy nhất giống lúa này. Vì nó phù hợp với chất đất, kháng được sâu bệnh. Hạt gạo dẻo thơm, ít bị ôi thiu nên được người dân mình rất ưa chuộng và gìn giữ bao đời qua.

“Trước kia theo phong tục, tập quán của bà con thì chỉ trồng theo hình thức thủ công, trọc trỉa nên 1 ha chỉ thu được 1,5 - 1,8 tấn/năm. Thời gian vừa qua, bà con các làng, được tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn về các phương thức canh tác, kỹ thuật để áp dụng trong sản xuất nên sản lượng được nâng lên; cứ 1ha đã thu được 2,5 - 3 tấn. Hiện nay, ở xã đã có HTX để thu mua lúa, người dân không cần tìm đầu ra cho lúa, nhờ vậy mà đời sống cũng được nâng lên”, chị Trenh cho biết thêm.

Hầu hết việc canh tác lúa của người dân chủ yếu phụ thuộc vào nguồn nước trời. Cứ vào tháng 4 hằng năm, người dân bắt đầu gieo giống cho vụ mùa mới. Chu kỳ sinh trưởng của lúa Ba Chăm gắn liền với mùa mưa Tây Nguyên. Cùng với mạch nước nổi trong cánh đồng canh tác được hình thành từ lưu vực của sông A Yun, suối Đắk Trôi. Nhờ vậy, cánh đồng thung lũng Đắk Trôi được cung cấp nguồn nước dồi dào, ổn định nên cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt.

Theo lời già Hlônh, năm nay lúa Ba Chăm được mùa, dự báo một mùa Xuân no đủ. “Sau khi gặt lúa xong, dân làng sẽ đưa lúa về kho thóc, chuẩn bị cho lễ cúng lúa mới để cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bà con có thêm sức khỏe, ấm no hơn năm cũ và bắt đầu nghỉ ngơi để đón Xuân sang”, già Hlônh cho biết.

Huyện Mang Yang đã xây dựng các sản phẩm OCOP từ gạo Ba Chăm nhằm giúp người dân có đầu ra ổn định và phát triển thương hiệu gạo địa phương.
Huyện Mang Yang đã xây dựng các sản phẩm OCOP từ gạo Ba Chăm nhằm giúp người dân có đầu ra ổn định và phát triển thương hiệu gạo địa phương. Ảnh TL

Thương hiệu gạo Ba Chăm

Nhận thấy giống lúa Ba Chăm có những tiềm năng để trở thành một loại nông sản địa phương, các cấp, chính quyền huyện Mang Yang đã tập trung mọi nguồn lực, nhằm hỗ trợ và khai thác cánh đồng thung lũng Đắk Trôi và các xã nằm trong khu vực chỉ dẫn địa lý. Từ đó, đưa sản phẩm địa phương vươn ra thị trường, giúp người dân tận dụng tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế.

Toàn vùng chỉ dẫn địa lý gạo Ba Chăm Mang Yang có diện tích 1,295ha. Để lúa Ba Chăm vươn xa, huyện Mang Yang cũng hỗ trợ tìm thị trường tiêu thụ, bao tiêu sản phẩm cho người dân. Đồng thời, triển khai Đề án phục tráng giống lúa Ba Chăm, phối hợp với Công ty TNHH Ba Chăm Gia Lai, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ thực hiện dự án phục tráng và sản xuất giống lúa Ba Chăm nguyên chủng. Năm 2018, Sở Công Thương tỉnh Gia Lai trao giấy Chứng nhận sản phẩm Công nghiệp nông thôn tiêu biểu. Năm 2019, gạo Ba Chăm đã được công nhận là sản phẩm OCOP xếp hạng 3 sao cấp tỉnh.

Ông Krung Dam Đoàn, Phó Chủ tịch UBND huyện Mang Yang cho biết: Trong thời gian tới, huyện sẽ triển khai chỉ dẫn địa lý gắn với phát triển vùng nguyên liệu 5 xã, xây dựng gạo OCOP, lấy chỉ dẫn địa lý Ba Chăm. Đối với 5 xã nằm trong chỉ dẫn địa lý, chúng tôi sẽ từng bước hình thành các loại gạo đặc trưng thuần chủng của từng địa phương, để xứng đáng với loại gạo có chỉ dẫn địa lý trên địa bàn huyện.

Khi sản phẩm gạo Ba Chăm của đồng bào Ba Na ở huyện Mang Yang được cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, đã giúp đồng bào Ba Na biết tận dụng thế mạnh của địa phương, để nâng cao giá trị sản phẩm từ gạo Ba Chăm. Đây cũng là tiền đề thúc đẩy đời sống người dân phát triển, từ đó vươn lên xóa đói giảm nghèo hướng tới những mùa Xuân ấm no./.

Năm 2019, sản phẩm gạo Ba Chăm được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận Thương hiệu sản phẩm nông nghiệp nổi tiếng Việt Nam. Cuối tháng 12/2020, huyện Mang Yang đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Mang Yang” cho sản phẩm gạo Ba Chăm. Khu vực địa lý bao gồm: xã Đăk Trôi, xã Đê Ar, xã Kon Chiêng, xã Kon Thụp, xã Lơ Pang, huyện Mang Yang tỉnh Gia Lai.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Vị trí đất được cấp ở xa, địa hình giao đất giao rừng đi lại khó khăn, sai lệch diện tích giữa hồ sơ và thực địa, nhu cầu người dân lớn nhưng quỹ đất ít… là những khó khăn, vướng mắc đang gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp ở Nghệ An.
Tin nổi bật trang chủ
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 7 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 7 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 7 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 7 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 7 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 7 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 7 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 8 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 8 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 8 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.