Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Mù Là - Nơi gặp gỡ của tình người

PV - 11:26, 06/03/2019

Vào những ngày 13-14 tháng Giêng hàng năm, tại huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, “mọi con đường đều hướng lên Mù Là”. Nơi đây, giữa Lễ hội Mù Là bạt ngàn hoa tam giác mạch là những cô gái Mông váy xòe hoa nảy nhịp, những chàng trai Mông cánh tay chắc săn cắp khèn theo bước, những pao, những yến được dịp rời tay mà tỏ bày thương nhớ....

Chúng tôi tìm đến ông Hoàng Kim Hồng, nguyên Bí thư Huyện ủy Pác Nặm-tại thôn Tổng Nẻng, phường Huyền Tụng, TP. Bắc Kạn. Ngôi nhà khang trang của ông ẩn mình trong một hẻm nhỏ, lặng lẽ như chủ nhân của nó.

Trước đó, tôi tình cờ gặp ông tại Công ty Cổ phần In Bắc Kạn khi ông mang tập bản thảo “Sự tích Mù Là” đến đặt vấn đề in. Ông bảo, bà con đồng bào Mông và nhiều cán bộ rất muốn biết về sự tích Mù Là, gặp ông lần nào cũng hỏi chuyện, tuy nhiên, ông không thể ngồi kể cho từng người được. Do đó ông quyết định đem những gì ông đã sưu tầm ghi chép được từ các cụ cao niên xâu chuỗi và viết lại thành một câu chuyện đem in thành những quyển nhỏ như quyển lịch cầm tay để Hội Xuân Mù Là năm nay sẽ phát cho đồng bào Mông tại đó. Ông cũng là người đã dành cả tuổi thanh xuân để tìm hiểu và khởi xướng việc khôi phục, phát triển Lễ hội Mù Là thành một Hội Xuân lớn của huyện, của tỉnh như hiện nay.

Một góc hội Xuân Mù Là - Ảnh Văn Lạ Một góc hội Xuân Mù Là - Ảnh Văn Lạ

Rót chén rượu mời khách, ông Hồng bắt đầu câu chuyện của mình bằng những hồi tưởng liền mạch từ những năm 70 của thế kỷ trước. Ông bảo, ngày ông mới khoảng 9-10 tuổi, khi gia đình ông còn ở Trà Lĩnh (tỉnh Cao Bằng), ông chỉ nghe nói đến địa danh Mù Là thuộc huyện Chợ Rã (tỉnh Bắc Thái cũ). Năm 1980, gia đình ông chuyển về huyện Chợ Rã. Năm 1982, khi lên công tác tại các xã phía Bắc của huyện Chợ Rã, ông đã có điều kiện để tìm hiểu kỹ hơn về phát nguyên tên gọi của địa danh này. Đặc biệt là được mắt thấy, tai nghe, được trực tiếp leo lên tận đỉnh Mù Là để cảm nhận sự trong lành, mát mẻ của khí hậu nơi đây.

Ông còn nhớ rất rõ lần đầu tiên có mặt trên đỉnh Mù Là, khi đó ông đang công tác trong ngành Công an, ông cùng người bạn đồng niên là Hoàng Văn Linh (dân tộc Mông, công tác tại Trại giam Vè ở xã Mỹ Phương) lần theo những lối mòn nhỏ bốn bề cỏ cây um tùm, rậm rạp từ Nặm Nhì vượt núi qua Nà Pùng của bản người Nùng mà tìm đến. Khi lên tới nơi đúng vào ngày mồng 5 Tết, cũng là thời điểm bà con đang vui xuân. Giữa những triền non bạt ngàn hoa cỏ, trong lãng đãng sương mờ là những chàng trai, cô gái Mông ném pao, đánh yến, đốt lửa múa khèn và hát dân ca tình tứ mê đắm. Được trực tiếp tham dự Lễ hội Mù Là mới cảm nhận được cái chất văn hóa sâu sắc của dân tộc mình và cũng được trải nghiệm một Mù Là nên thơ.

Mù Là trải rộng từ khu vực phía Tây xã Cổ Linh của tỉnh Bắc Kạn sang phía Đông xã Hồng Thái của tỉnh Tuyên Quang, do đó, ngày hội là dịp để đồng bào Mông ở hai vùng gặp gỡ, chia sẻ về cuộc sống, mùa màng và tỏ bày tình cảm, quấn quýt yêu thương, nhớ nhung qua những yến, những pao, qua tiếng sáo, tiếng khèn và những câu hát dân ca Mông ngọt ngào tình tứ. Ấn tượng đó đã thôi thúc ông tìm hiểu về vùng địa danh đặc biệt này. Mỗi khi rảnh rỗi, ông lại tìm đến những cụ cao niên ở các vùng lân cận hỏi chuyện rồi tỉ mẩn ghi chép kỹ lưỡng. Những tư liệu có được ấy ông gìn giữ như một thứ bảo vật bất ly thân.

Chuyện kể rằng, gia đình nọ có hai anh em, người anh có một người con trai đến tuổi lấy vợ, người em có cô con gái đang độ gả chồng. Anh trai bắt cô em gái phải gả con gái cho con trai mình. Do lấy nhau không xuất phát từ tình yêu, người chồng không thích vợ mình nên thường xuyên đánh đập, hắt hủi và ghét bỏ. Không có lối thoát, người vợ trẻ bất hạnh đã phải tìm đến cây lá ngón trên đỉnh Mù Là để kết thúc cuộc đời. Câu chuyện là sự nhắc nhớ về hôn nhân và việc ứng xử trong gia đình của người Mông và mang tính giáo dục rất cao. Mù Là theo chiết tự tiếng Mông có nghĩa là nơi mát mẻ, ông Hồng cho biết.

Hội Xuân Mù Là là điểm hẹn của đồng bào các dân tộc khi mùa xuân về. Hội Xuân Mù Là là điểm hẹn của đồng bào các dân tộc khi mùa xuân về.

Năm 2010, ông về làm Bí thư Huyện ủy huyện Pác Nặm, ông kể, những lần lên bản, bà con đều tỏ bày mong muốn với ông về việc tổ chức một lễ hội quy mô, bài bản và ôn lại sự tích địa danh Mù Là. Lần nào lên, bà con cũng nhắc. Đến năm 2013, ông quyết định phải khôi phục lễ hội này. Sau nhiều lần Ban Chấp hành, Ban Thường vụ huyện họp bàn, đến ngày 3/2/2014, Lễ hội Mù Là chính thức được tổ chức. Vào ngày chính hội, đồng bào Mông, Tày, Nùng, Dao khắp nơi ùn ùn kéo về. Ai cũng vui mừng, xuýt xoa: Hội Mù Là đông vui chưa từng có từ trước đến nay.

Đến năm 2016, huyện Pác Nặm chính thức đầu từ cơ sở vật chất, chương trình lễ hội được xây dựng một cách bài bản hơn. Hội Mù Là đã trở thành ngày hội chung của các dân tộc anh em tỉnh Bắc Kạn và Tuyên Quang cũng như du khách thập phương. Những triền cỏ may đã được phủ lên bằng hoa tam giác mạch, bằng cúc bướm, sao nhái và cải vàng. “Mù Là không chỉ trở thành nơi gặp gỡ của đất trời, của tình người mà còn góp phần phát triển kinh tế, văn hóa tại địa phương”, ông Hoàng Kim Hồng không dấu nổi niềm vui khi nhắc đến lễ hội này.

Tuy nhiên ông bảo, đa phần người ta đến Mù Là để vui Xuân chứ chưa mấy ai thực biết về sự tích của địa danh này. Với việc in ấn để giới thiệu về Mù Là của ông hiện nay, ông hy vọng đảng bộ, chính quyền địa phương cùng các sở, ban, ngành liên quan chung tay góp sức để quảng bá tốt hơn nữa về Hội Xuân Mù Là và câu chuyện mang tính giáo dục đã làm nên địa danh độc đáo này.n

HOÀNG CHIẾN THẮNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp chung tay sửa chữa lại nhà rông truyền thống

Đồng bào Xơ Đăng làng Kon Teo Đăk Lấp chung tay sửa chữa lại nhà rông truyền thống

Sau khi Báo Dân tộc và Phát triển có bài phản ánh “Người dân làng Kon Teo Đăk Lấp, xã Đăk Long, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum cũ (nay là xã Đăk Pxi, tỉnh Quảng Ngãi) không đồng thuận với chủ trương phá bỏ nhà rông truyền thống để xây phòng học”, thì việc xây dựng phòng học đã được dừng lại và nhà rông được giữ nguyên. Những ngày này, đồng bào Xơ Đăng nơi đây đang chung tay, góp sức sửa chữa lại nhà rông truyền thống cho khang trang hơn, để phục vụ các lễ hội truyền thống của làng.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Sáng 20/8, Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025) được long trọng tổ chức tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Chính phủ tổ chức kỷ niệm ngày thành lập.
Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Tin tức - Ngọc Thu - 9 giờ trước
Là xã biên giới nằm ở phía Tây của tỉnh Gia Lai, Ia Púch có gần 8,8 km đường biên giới tiếp giáp với Vương quốc Campuchia. Thời gian qua, xã Ia Púch đã tập trung phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, thực hiện đạt chỉ tiêu đã được tỉnh định hướng và cụ thể hóa trong Nghị quyết của Đại hội.
Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Tin tức - Tào Đạt - 9 giờ trước
Trong 2 ngày 19 và 20/8, Đảng bộ Đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang) đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại tá Nguyễn Văn Ngành, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh dự và chỉ đạo Đại hội.
Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Tin tức - Quỳnh Trâm - 9 giờ trước
Cuộc sống của 78 hộ gia đình với 350 nhân khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng sạt lở bờ hữu suối Son, đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo, tỉnh Thanh Hóa.
Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 9 giờ trước
Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai vừa phát hiện và xử lý vụ buôn bán hàng giả với hơn 40.000 sản phẩm tiêu dùng nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Xã hội - Ngọc Chí - 9 giờ trước
Sáng 20/8, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khánh thành Chợ trung tâm xã và Phiên chợ 0 đồng với nhiều phần quà tặng cho đồng bào Xơ Đăng. Đây là công trình được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).
U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

U23 Australia lần đầu đăng quang AFF Cup nữ 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 12 giờ trước
Tối 19/8, trên sân Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển U23 Australia đã vượt qua Myanmar với tỷ số tối thiểu 1-0 để chính thức trở thành nhà vô địch AFF Cup nữ 2025. Đây là lần đầu tiên U23 Australia bước lên bục cao nhất của giải đấu, đồng thời cũng là lần thứ hai bóng đá nữ Australia giành chức vô địch sau lần đầu vào năm 2008.
Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Đội tuyển nữ Việt Nam vượt qua Thái Lan, giành Huy chương Đồng AFF Cup 2025

Thể thao - Hoàng Minh - 21:21, 19/08/2025
Chiều 19/8, trên sân vận động Lạch Tray (Hải Phòng), Đội tuyển nữ Việt Nam đã xuất sắc đánh bại Thái Lan với tỷ số 3-1, qua đó khép lại hành trình tại Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á - AFF Cup 2025 với tấm Huy chương Đồng.
Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Lào Cai khởi công dự án phục vụ xây dựng đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Kinh tế - Trọng Bảo - 19:01, 19/08/2025
Ngày 19/8, tỉnh Lào Cai đã tổ chức khởi công dự án san gạt mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật khu Bản Qua, phục vụ xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Đây là 1 trong 6 công trình, dự án trọng điểm được tỉnh Lào Cai đồng loạt khởi công chào mừng 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Cầu Mã Đà đã được khởi công xây dựng

Tin tức - Duy Chí - 17:54, 19/08/2025
Sau nhiều lần kiến nghị và được sự chấp thuận chủ trương của Thủ tướng Chính phủ, ngày 19/8, UBND tỉnh Đồng Nai đã làm Lễ động thổ, khởi công xây dựng cầu Mã Đà nối liền Bình Phước cũ với Đồng Nai, hòa vào mạng lưới giao thông quốc gia, rút ngắn khoảng cách từ Tây Nguyên đến sân bay, cảng biển.