Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Mèn mén - ẩm thực độc đáo của đồng bào Mông

baohagiang.vn - 10:18, 17/07/2020

Mèn mén là một trong những món ăn đã trở thành truyền thống lâu đời của đồng bào dân tộc Mông. Mèn mén không chỉ đơn thuần là ẩm thực mà nó còn là nét văn hóa được truyền lại từ đời này sang đời khác...

Xay ngô làm Mèn mén.
Xay ngô làm Mèn mén.

Từ bao đời nay, trên địa bàn các huyện cao nguyên đá của tỉnh Hà Giang, đồng bào dân tộc Mông thường canh tác ở những vùng núi cao, giữa rừng đá trập trùng, do đó, cây ngô luôn là nguồn lương thực chính của họ. Người Mông không chỉ giỏi về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ngô mà còn khéo léo trong việc chế biến nhiều món ăn độc đáo, hấp dẫn từ ngô. Trong đó, sản phẩm đặc trưng và gắn liền với họ nhất phải kể đến món Mèn mén, một trong những món ăn đã trở thành truyền thống lâu đời của họ, không chỉ đơn thuần là ẩm thực mà nó còn là nét văn hóa được truyền lại từ đời này sang đời khác.

Tại huyện Quản Bạ, hằng năm, địa phương thường xuyên tổ chức các lễ hội truyền thống về văn hóa các dân tộc; trong đó, không thể thiếu phần trình diễn các quy trình làm Mèn mén ngon, ngọt từ đôi bàn thay khéo léo của những người phụ nữ Mông bản địa. Hoạt động này nhằm tạo không khí thi đua sôi nổi cho đồng bào trên địa bàn hăng hái lao động, sản xuất; tạo tình đoàn kết giữa cộng đồng dân cư, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống; góp phần quảng bá thương hiệu, thúc đẩy phát triển làng nghề, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân; phát huy các giá trị văn hoá, làm phong phú thêm các hoạt động trong đời sống tinh thần của nhân dân các dân tộc, tạo dấu ấn tốt đẹp đối với du khách trong nước và quốc tế. 

Được trải nghiệm tại các xã Thanh Vân, Tùng Vài, Thái An, Lùng Tám và tại các lễ hội của huyện Quản Bạ, chúng tôi được trực tiếp chứng kiến các nghệ nhân, già làng, phụ nữ với đôi tay khéo léo, nhẹ nhàng và sức khỏe để trình diễn các công đoạn làm Mèn mén. Nghệ nhân có tiếng, luôn đạt giải Nhất cuộc thi đồ Mèn mén ngon, bà Vàng Thị Say, thôn Mã Hồng, xã Thanh Vân chia sẻ: Ở đây, chúng tôi thường dạy con cháu rằng: “Là đàn ông thì phải biết nhặt thuốc làm men lá và nấu rượu ngô. Là đàn bà phải biết thêu thùa, may vá, yêu chồng, thương con và phải biết nấu Mèn mén ngon”. Vì thế, phụ nữ người Mông ở đây, dù già hay trẻ đều biết làm Mèn mén; để có một bát Mèn mén ngon phải trải qua các công đoạn, như: Tẽ ngô; xay ngô; sàng, sảy ngô; trộn, nhào bột ngô với nước và đồ 2 lần...

Nghệ nhân Vàng Thị Say (trái), thôn Mã Hồng, xã Thanh Vân (Quản Bạ) nhào bột làm Mèn mén.
Nghệ nhân Vàng Thị Say (trái), thôn Mã Hồng, xã Thanh Vân (Quản Bạ) nhào bột làm Mèn mén.

Theo kinh nghiệm của những già làng dân tộc Mông, cho rằng: Mèn mén ngon là phải làm từ ngô tẻ của địa phương, được treo trên hiên nhà hoặc trên gác bếp, lựa chọn những hạt ngô vàng to và mẩy nhất; ngô phải được xay bằng cối xay đá và chỉ bỏ 5 đến 6 hạt ngô vào cối khi xay như vậy thì ngô mới mịn, đồ Mèn mén mới ngon. Mèn mén khi chín có hương vị thơm ngon, đậm đà; phải ăn từ từ và dùng miếng nho nhỏ, uống hớp nước canh sẽ thấy bùi bùi trong miệng, càng nhai kỹ càng thấy ngon, thấy ngọt, một mùi vị tự nhiên của núi rừng. Do là món ăn khô nên Mèn mén thường được ăn với một số món canh như rau bí đỏ, rau cải nương, canh xương, nước thắng cố...

Đặc biệt, Mèn mén cũng là một trong những món để người đàn ông trong gia đình, các chàng trai người Mông có dịp thể hiện tình yêu thương dành cho người phụ nữ của mình. “Không cần phải nói những lời yêu thương, hứa hẹn, chỉ cần cùng nhau xay ngô bên cối đá, đưa ánh mắt nhìn trộm và cười mỉm hay mang bát Mèn mén lên tận nương cho họ, thế là thương” – Bà Say vui vẻ chia sẻ thêm.

Ngày nay, do điều kiện cuộc sống có phần sung túc hơn, nhiều người Mông ít dùng Mèn mén mà chủ yếu là ăn cơm, giới trẻ cũng đã dần bị mai một đi cách nấu Mèn mén truyền thống. Tuy nhiên, vào các dịp lễ, tết, Mèn mén vẫn được nấu và trân trọng đặt lên bàn thờ gia tiên, như một cách người Mông nhớ về cội nguồn của mình; đồng thời, ở nhiều phiên chợ vùng cao, Mèn mén cũng là sản phẩm nổi tiếng cùng với bát thắng cố cho nhiều thực khách thưởng thức. Mèn mén - ẩm thực độc đáo và đậm chất riêng của dân tộc Mông!

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nồng nàn mỳ Quảng

Nồng nàn mỳ Quảng

Từ loại bánh tráng trên nồi nước nóng rồi được cắt sợi, từ những thức món không tên, người xứ Quảng đã gọi món ăn của mình là “mỳ Quảng”. Cái tên tưởng như đơn giản ấy lại ẩn chứa cả một tầng sâu văn hóa, lịch sử, bí quyết ẩm thực và tâm thức xứ Quảng.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.