Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam: Nơi giao thoa văn hóa các dân tộc vùng Tây Nam Bộ

Phương Nghi - 16:33, 09/06/2023

Đã thành thông lệ, vào tháng 4 (Âm lịch) hằng năm, Lễ hội cấp quốc gia Vía Bà Chúa Xứ núi Sam (Tp. Châu Đốc, tỉnh An Giang) trở thành điểm hẹn trẩy hội của hàng triệu du khách thập phương. Đây là lễ hội truyền thống được giữ gìn, thực hành qua nhiều thế hệ, thể hiện bản sắc và sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc Kinh, Khmer, Chăm, Hoa.

Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về miếu Bà tại Lễ hội Vía Bà.
Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về miếu Bà tại Lễ hội Vía Bà

Dấu ấn thời mỏ cõi

Trong tín ngưỡng của người dân Châu Đốc nói riêng, vùng Nam Bộ nói chung, Bà Chúa Xứ núi Sam nằm trong hệ thống Thánh Mẫu, được tôn thờ trong điện thần và tổ chức các thực hành liên quan như lễ hội, tế lễ và các hình thức diễn xướng dân gian khác.

Theo truyền thuyết, từ xa xưa, khi vùng núi Sam còn hoang vu, dân làng lên núi phát hiện pho tượng cổ ngồi trên bệ đá sa thạch. Thời gian đó, giặc ngoại xâm thường xuyên quấy nhiễu nước ta. Có lần, chúng lên đỉnh núi Sam, gặp pho tượng cổ này, dù nhiều lần ra sức khiêng tượng xuống núi nhưng cố gắng thế nào cũng không thể di chuyển được.

Dân làng thấy vậy, có ý muốn “thỉnh” tượng xuống núi để gìn giữ và phụng thờ. Bao nhiêu tráng đinh lực điền được huy động, nhưng không sao nhấc pho tượng lên được. Khi các bô lão trong làng cầu khấn thì được mách “Hãy chọn 9 cô gái đồng trinh để đưa bà xuống núi”. Lạ thay, 9 cô gái khiêng tượng Bà đi một cách nhẹ nhàng. Xuống đến chân núi, tượng bỗng nặng trịch, không nhấc lên nổi. Dân làng hiểu rằng, Bà muốn ngự nơi đây nên đã lập miếu thờ.

Nghi thức thỉnh Bà xuống núi về nơi an vị. (Ảnh: BAG)
Nghi thức thỉnh Bà xuống núi về nơi an vị. (Ảnh: BAG)

Ban đầu, miếu Bà được xây dựng đơn sơ bằng tre lá, sau nhiều lần trùng tu mới được hoàn chỉnh và khang trang như hiện nay.

Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam là công trình kiến trúc dạng chữ “Quốc”, hình khối tháp dạng hoa sen nở, mái tam cấp 3 tầng lầu, lợp ngói đại ống màu xanh, góc mái vút cao như mũi thuyền lướt sóng. Tường ốp gạch men, khung cửa bằng gỗ quý, được chạm trổ hoa văn công phu, tinh tế.

Bên trong có võ ca, chánh điện, phòng khách, phòng làm việc của Ban Quý tế, bên ngoài là khuôn viên sân rộng rãi, hàng rào bao quanh và cổng tam quan. Ngay giữa chánh điện, tượng Bà Chúa Xứ núi Sam đội mão, mặc áo bào thêu long phụng, ngồi uy nghi với nét mặt hiền hòa, phúc hậu. Tượng Bà cao khoảng 1,65 m. Theo nhà khảo cổ học người Pháp Malleret, tượng Bà thuộc loại tượng thần Visnu, tạc dáng người ngồi quý phái, vương giả. Chất liệu tượng bằng đá son, có giá trị nghệ thuật cao, có thể được tạc vào cuối thế kỷ VI sau Công nguyên.

Lễ hội tín ngưỡng tâm linh vùng Tây Nam Bộ

(BÁO IN) Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam: Nơi giao thoa văn hóa các dân tộc vùng Tây Nam Bộ 2

Ông Nguyễn Phúc Hoan - Trưởng Ban Quản trị lăng miếu núi Sam cho biết: “Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội có thời gian kéo dài nhất, nhì cả nước (từ đầu tháng Giêng đến cuối tháng 4 Âm lịch hằng năm). Hằng năm, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được thực hiện theo nghi thức truyền thống, với lễ Phục hiện rước tượng Bà từ đỉnh núi Sam xuống miếu thờ, lễ Tắm Bà, lễ Thỉnh sắc thần ông Thoại Ngọc Hầu và 2 vị phu nhân, lễ Túc yết, lễ Xây chầu, lễ Chánh tế và lễ Hồi sắc. Trong đó, lễ Túc yết và lễ Xây chầu được tiến hành trong đêm 25 rạng sáng 26/4 (Âm lịch) là lễ chính”.

Vào dịp diễn ra Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, mỗi ngày, Khu du lịch quốc gia núi Sam đón hàng ngàn du khách đến dâng lễ ở miếu Bà và tham quan, chiêm bái cảnh đẹp vùng núi Sam. Anh Bùi Quang Trí (du khách đến từ TP. Hồ Chí Minh) cho biết: “Hầu như năm nào gia đình tôi cũng đến viếng Vía Bà Chúa Xứ núi Sam để cầu mong một năm bình an, mua may bán đắt. Mỗi lần thắp nén hương dâng lên Bà Chúa Xứ, tôi cảm thấy lòng mình nhẹ nhàng và có đức tin công việc trong năm luôn gặp thuận lợi”.

Ông Trần Quốc Tuấn - Phó Chủ tịch Thường trực UBND Tp. Châu Đốc cho biết, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam năm nay có chủ đề “Đất thiêng vạn lộc” chính thức diễn ra từ ngày 6 - 14/6/2023 (nhằm ngày 19 - 27/4 Âm lịch). Sau lễ khai mạc, Tp. Châu Đốc tổ chức chương trình nghệ thuật hoành tráng, đặc sắc, dàn dựng công phu theo hướng sân khấu hóa và 3 đêm văn nghệ (từ ngày 8 - 10/6, nhằm ngày 21 - 23/4 Âm lịch) phục vụ người dân và du khách.

Thông qua các hoạt động Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, Tp. Châu Đốc nói riêng, tỉnh An Giang nói chung mong muốn quảng bá, giới thiệu với bạn bè trong nước, quốc tế về tiềm năng, thế mạnh, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa, con người Châu Đốc và An Giang... Qua đó, thu hút đầu tư, khách tham quan đến với vùng An Giang thân thiện và mến khách.

Ngày 19/12/2014, Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam được Bộ Văn, hóa Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình lễ hội truyền thống. Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Văn bản số 1878/BVHTTDL-DSVH gửi Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam xem xét đưa Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, tỉnh An Giang vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Giai điệu “Inh lả ơi” dân tộc Thái vang lên nơi đất khách Hà Lan

Giai điệu “Inh lả ơi” dân tộc Thái vang lên nơi đất khách Hà Lan

Gian hàng của Thương vụ Việt Nam những ngày vừa qua tại Hà Lan rực rỡ sắc màu văn hóa dân tộc, ngập tràn những sản vật mang hương vị quê hương. Đặc biệt với phần tham gia các tiết mục văn nghệ, giai điệu dân ca “Inh lả ơi” dân tộc Thái đã vang lên da diết nơi đất khách, đưa người xem phiêu lãng về miền sơn cước Tây Bắc, nơi tình yêu thiên nhiên, tình người và sự đoàn kết của 54 dân tộc anh em hòa quyện
Tin nổi bật trang chủ
Lĩnh vực dân tộc, tôn giáo là nhiệm vụ rất đặc thù của địa phương

Lĩnh vực dân tộc, tôn giáo là nhiệm vụ rất đặc thù của địa phương

Ngày 8/9, Đoàn cán bộ lãnh đạo Bộ Dân tộc và Tôn giáo do Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr làm Trưởng đoàn, đã có chuyến công tác kiểm tra về tình hình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tôn giáo tỉnh Tây Ninh. Theo đó, sáng cùng ngày, Đoàn đã có chuyển khảo sát, tìm hiểu về tình hình đời sống kinh tế - xã hội tại 2 xã biên giới Long Chữ và Phước Vinh.
“Bốn cùng” với Nhân dân

“Bốn cùng” với Nhân dân

Pháp luật - Trần Thái - 3 phút trước
“Cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc” đã trở thành phương châm hành động của lực lượng Công an tỉnh Tuyên Quang trong nhiều năm qua. Đây không chỉ là nội dung quan trọng trong công tác nghiệp vụ mà còn là nhiệm vụ chính trị thường xuyên, góp phần giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Dịch tả toàn cầu đang trở nên phức tạp ở nhiều quốc gia

Dịch tả toàn cầu đang trở nên phức tạp ở nhiều quốc gia

Sức khỏe - Minh Nhật - 1 giờ trước
Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) khuyến cáo, người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh tả nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe (như nôn, tiêu chảy với số lượng lớn dẫn đến mất nước và điện giải trầm trọng, gây sốc nặng …) cần đến ngay cơ sở y tế để khám, tư vấn, điều trị kịp thời...
Lai Châu phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường dây 220 kV Phong Thổ - Than Uyên

Lai Châu phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường dây 220 kV Phong Thổ - Than Uyên

Tin tức - Tuấn Ninh - 1 giờ trước
UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư cho Dự án đường dây 220 kV Phong Thổ - Than Uyên. Đồng thời, Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) được chấp thuận là nhà đầu tư thực hiện dự án quan trọng này.
Giai điệu “Inh lả ơi” dân tộc Thái vang lên nơi đất khách Hà Lan

Giai điệu “Inh lả ơi” dân tộc Thái vang lên nơi đất khách Hà Lan

Tin tức - Minh Nhật - 1 giờ trước
Gian hàng của Thương vụ Việt Nam những ngày vừa qua tại Hà Lan rực rỡ sắc màu văn hóa dân tộc, ngập tràn những sản vật mang hương vị quê hương. Đặc biệt với phần tham gia các tiết mục văn nghệ, giai điệu dân ca “Inh lả ơi” dân tộc Thái đã vang lên da diết nơi đất khách, đưa người xem phiêu lãng về miền sơn cước Tây Bắc, nơi tình yêu thiên nhiên, tình người và sự đoàn kết của 54 dân tộc anh em hòa quyện
Công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ là nhiệm vụ quan trọng không thể lơ là

Công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ là nhiệm vụ quan trọng không thể lơ là

Giáo dục - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành Kế hoạch về thực hiện công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ năm 2025 trên địa bàn tỉnh. Kế hoạch nhấn mạnh, đó là nhiệm vụ quan trọng cần thực hiện thường xuyên, liên tục, không thể lơ là.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Ông Phạm Đức Ấn giữ chức Chủ tịch UBND Thành phố Đà Nẵng

Ông Phạm Đức Ấn giữ chức Chủ tịch UBND Thành phố Đà Nẵng

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Ngày 8/9, HĐND TP. Đà Nẵng tổ chức kỳ họp thứ 3 (kỳ họp chuyên đề) khóa 10 nhiệm kỳ 2021 - 2026 để thực hiện công tác nhân sự theo thẩm quyền. Tại kỳ họp, ông Phạm Đức Ấn được bầu giữ chức vụ Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng khóa 10, nhiệm kỳ 2021 - 2026.
450 đại biểu ưu tú tham dự Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Tuyên Quang lần thứ I

450 đại biểu ưu tú tham dự Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Tuyên Quang lần thứ I

Trang địa phương - Vũ Mừng - 2 giờ trước
Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Tuyên Quang lần thứ I (2025 - 2030) sẽ được tổ chức vào ngày 9/9/2025, với sự tham dự của khoảng 450 đại biểu. Đây là sự kiện chính trị quan trọng, nhằm tổng kết phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020 - 2025 và đề ra phương hướng, giải pháp cho giai đoạn 2026 - 2030.
Lạng Sơn: Hỗ trợ nhà ở, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS

Lạng Sơn: Hỗ trợ nhà ở, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS

Tin tức - Minh Anh - 3 giờ trước
Sau gần 5 năm triển khai thực hiện Dự án 1: "Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất”, thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã có hàng nghìn hộ đồng bào DTTS được hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025

Thời sự - PV - 4 giờ trước
Ngày 8/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025 (Phiên thứ nhất) để xem xét, cho ý kiến đối với 9 dự án luật.
Hải quan Việt Nam đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất.

Hải quan Việt Nam đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất.

Tin tức - Vân Khánh - 5 giờ trước
Sáng 8/9, Cục Hải quan long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Hải quan Việt Nam (10/9/1945 - 10/9/2025) và đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhất.