Từ đôi bàn tay khéo léo của người nông dân Tày, những chiếc thìa, dĩa nhỏ xinh; cốc chén tiện dụng; giỏ, làn, khay lạ mắt… ra đời. Sản phẩm thân thiện với môi trường đã “vươn xa” đến Hà Nội, Lai Châu, Quảng Ninh, TP. Hồ Chí Minh… Đó là thành quả của cô gái trẻ Trịnh Thị Thảo (sinh năm 1989) với ý tưởng khởi nghiệp và hành trình nỗ lực đánh thức giá trị sản phẩm từ mây, tre...
Khởi nghiệp là vấn đề đã quen thuộc trong thời gian gần đây, nhưng mới chỉ tập trung ở nhóm trẻ. Vậy với Người cao tuổi (NCT) có thể khởi nghiệp được không và chính sách nào để hỗ trợ NCT khởi nghiệp? Đây là vấn đề không kém phần quan trọng khi nước ta đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số.
Những năm gần đây, phong trào khởi nghiệp, lập nghiệp được đông đảo đoàn viên-thanh niên là người DTTS trên địa bàn huyện Đam Rông (Lâm Đồng) nhiệt tình hưởng ứng. Từ đó, xuất hiện nhiều cách làm hay, sáng tạo của thanh niên trong việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo có hiệu quả.
Phong trào khởi nghiệp vùng dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi đang dần được đánh thức nhờ phát huy nội lực cùng nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước và Ủy ban Dân tộc. Quan trọng hơn là niềm tin, khát vọng khởi nghiệp, làm giàu của đồng bào DTTS đã và đang dâng lên mạnh mẽ, mở ra những hướng phát triển mới.
Thiếu vốn sản xuất, thiếu kỹ năng kinh doanh và thị trường tiêu thụ sản phẩm… đang là những thách thức lớn đặt ra trong quá trình khởi nghiệp của thanh niên DTTS. Để biến khát vọng khởi nghiệp thành hiện thực thì thanh niên DTTS cần được tiếp thêm sức từ những cơ chế, chính sách mang tầm chiến lược.
Ngày 22/12/2018, tại Hà Nội, Ủy ban Dân tộc phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA), Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năm 2018 với chủ đề “Chia sẻ nguồn lực – kết nối thông tin”. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Phan Văn Hùng tham dự Hội thảo. Tham dự Hội thảo có các chuyên gia hỗ trợ khởi nghiệp; đông đảo các doanh nghiệp, cá nhân, thanh niên dân tộc thiểu số đã và đang có ý tưởng khởi nghiệp.
Sau 2 năm làm cho các tập đoàn trong và ngoài nước, cô gái Lưu Thị Hòa, dân tộc Cờ Lao, thị trấn Đồng Văn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang quyết chí trở về quê hương khởi nghiệp từ nông nghiệp, làm giàu cho quê hương. Hiện nay, HTX Nông Lâm nghiệp và Dịch vụ thương mại tổng hợp Po Mỷ do Hòa sáng lập là HTX đầu tiên của đồng bào DTTS rất ít người khởi nghiệp từ nông nghiệp.
Sau khi tốt nghiệp khoa Sinh của Trường Cao đẳng Sư phạm Bến Tre năm 1991, cô giáo Ngô Song Đào về công tác tại Trường THCS xã Phước Hiệp (thuộc huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre) cho đến nay.
Theo khảo sát mới đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện có khoảng 90% sinh viên các trường đại học trong cả nước đã nghe về khởi nghiệp. Thế nhưng, có hơn 70% trong số này không hiểu và không biết bắt đầu khởi nghiệp từ đâu.
Tại sao không thể khởi nghiệp ở bản làng? Với tiềm năng, lợi thế, sự đa dạng văn hóa vùng DTTS, cùng với sự chung tay hỗ trợ, “tiếp lửa”, truyền cảm hứng của cả hệ thống chính trị và cộng đồng quốc tế, có thể khẳng định, khởi nghiệp ở bản làng là hoàn toàn có thể...
Trong điều kiện nguồn ngân sách thực hiện các chương trình, chính sách hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi ngày càng khó khăn, thì việc tận dụng tiềm năng, lợi thế vùng DTTS để khởi sự làm ăn, kinh doanh, tạo được việc làm và thu nhập cho người dân, thúc đẩy vùng DTTS phát triển là hướng đi đúng đắn. Kết nối, hỗ trợ đồng bào DTTS khởi nghiệp đã và đang được Ủy ban Dân tộc-cơ quan quản lý Nhà nước về công tác dân tộc rất quan tâm triển khai, nhằm tiếp lửa cho đồng bào DTTS trên con đường lập thân, lập nghiệp.
Chọn sự đa dạng văn hóa vùng đồng bào DTTS làm thế mạnh để khởi nghiệp là sự lựa chọn rất đúng đắn, không những làm giàu cho bản thân, gia đình, quê hương mà còn góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Sầm Thị Tình, cô gái dân tộc Thái, sinh năm 1986, bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An đã mang lại nhiều thành công khi cô khởi nghiệp từ nghề dệt thổ cẩm. Cô gái giàu nghị lực đã góp phần đưa nghề dệt thổ cẩm của đồng bào dân tộc Thái bay cao, vươn xa.
Trong lần gặp Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng và Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến tại Chương trình “Khát vọng khởi nghiệp, bừng sáng bản làng” (tháng 5/2017), Là Văn Phong hồn nhiên cất cao tiếng hát về quê hương Quỳnh Nhai. Bài hát là cách Phong giới thiệu về mảnh đất, con người Quỳnh Nhai, nơi “chôn rau cắt rốn” và cũng là mảnh đất em gắn bó máu thịt, khởi nghiệp từ du lịch trên chính tiềm năng lợi thế của quê hương. Là Văn Phong, chàng thanh niên dân tộc Thái, hiện là Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Thủy sản và Du lịch sinh thái Quỳnh Nhai (bản Bó Ban, xã Chiềng Bằng, Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La) là một trong 23 gương khởi nghiệp điển hình được tuyên dương trong chương trình này...
“Trận lũ lụt vừa rồi vườn rau của em mất trắng. Em lại phải bắt tay khôi phục, trồng lại rau từ đầu…”. Giàng A Dạy, chàng thanh niên dân tộc Mông, bản Rừng Thông, xã Mường Bon, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La đã không dấu được nỗi buồn khi tâm sự cùng chúng tôi và chúng tôi cũng cảm nhận ở em sự quyết tâm sắt đá, không chùn bước trước mọi khó khăn. Đi lên từ gian khó, từ mảnh đất cằn quê hương, Dạy đã chứng minh cho mọi người thấy, thành công từ nông nghiệp ở bản làng. Câu chuyện khởi nghiệp của Giàng A Dạy đã truyền cảm hứng cho biết bao thanh niên DTTS trên con đường lập thân, lập nghiệp.
Hưởng ứng tinh thần Quốc gia khởi nghiệp, hiện nay phong trào khởi nghiệp ở vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi tuy vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức song đã và đang đạt được những thành công nhất định. Đó là việc xuất hiện không ít những cá nhân, tập thể là người DTTS không cam chịu đói nghèo, nỗ lực tìm tòi, tận dụng tiềm năng lợi thế của địa phương vươn lên làm giàu cho bản thân và cộng đồng. Từ đó chứng tỏ một điều: Đồng bào DTTS hoàn toàn có thể khởi nghiệp thành công ngay trên chính mảnh đất quê hương của mình nếu tìm được hướng đi đúng đắn.
Nhận thấy sản phẩm nông nghiệp sạch là nhu cầu bức thiết hiện nay, nhiều thanh niên tỉnh Đăk Lăk mạnh dạn đầu tư phát triển mô hình nông nghiệp sạch. Những mô hình này không chỉ cung cấp sản phẩm sạch mà đang mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều gia đình nông dân trẻ.
Thời gian qua, các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long luôn phải đối mặt với biến đổi khí hậu, do đó các mô hình sản xuất theo truyền thống của đồng bào không còn phù hợp. Trước thực trạng đó, thanh niên Dương Minh Trung, dân tộc Khmer, sinh năm 1990, quê ở xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, Sóc Trăng, đã có ý tưởng xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn khí canh bằng công nghệ Israel. Mô hình không chỉ phát huy hiệu quả kinh tế cao, mà còn hỗ trợ đồng bào phương pháp làm nông nghiệp sạch.
Với sự vào cuộc của chính quyền và hệ thống chính trị xã hội. Những năm gần đây, phong trào thanh niên khởi nghiệp ở Quảng Trị đã có sức lan tỏa mạnh mẽ. Nhiều mô hình sản xuất kinh doanh có hiệu quả được hình thành, góp phần vào nhiệm vụ phát triển kinh tế của địa phương.
Đổi mới giáo dục đại học Việt Nam đã được đưa ra xem xét, thảo luận tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV. Một trong những yêu cầu được đặt ra là giáo dục đại học phải đào tạo kỹ năng khởi nghiệp, hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, đáp ứng yêu cầu hội nhập...
Do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, không ít mô hình khởi nghiệp ở vùng cao được ví như “thuyền nan vượt biển”. Bởi vậy, ngoài tinh thần dám nghĩ, dám làm thì việc xác định hướng đi và kiểm soát khủng hoảng trong các mô hình khởi nghiệp là rất quan trọng.
