Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

“Khoảng trống” trong chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản

Tùng Nguyên - 11:11, 13/04/2024

Dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) đã bổ sung những quy định nhằm tạo điều kiện để nghệ nhân tích cực bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật vẫn còn ‘khoảng trống” về chính sách đối với những người tham gia thực hành, trao truyền di sản.

“Khoảng trống” trong chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản
Dự thảo luật Di sản văn hóa (sửa đổi) đang nhận được nhiều ý kiến đống góp từ các chuyên gia, nhà quản lý thông qua các hội thảo, hội nghị, diễn đàn.

Ngày 11/4/2024, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục phối hợp với Viện Nghiên cứu lập pháp thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đã tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Nhiều quy định mới bổ sung trong dự thảo luật đã được thảo luận, làm rõ thêm; trong đó có quy định về chính sách hỗ trợ nhằm bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể (DSVHPVT).

Theo quy định trong dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú được hưởng trợ cấp sinh hoạt hàng tháng, hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm y tế, được hỗ trợ chi phí mai táng khi chết; các chế độ, chính sách khác theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, căn cứ theo tình hình thực tiễn, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành chế độ đãi ngộ riêng của địa phương.

Chính sách đối với nghệ nhân, chủ thể của DSVHPVT được quy định cụ thể tại Điều 13, Chương II của dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). 

Theo dự thảo luật, nghệ nhân, chủ thể DSVHPVT được Nhà nước xét tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước (Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú) và thực hiện các hình thức tôn vinh khác theo quy định của pháp luật về thi đua khen thưởng.

Khi được Nhà nước phong tặng danh hiệu, nghệ nhân, chủ thể DSVHPVT sẽ được thụ hưởng nhiều chính sách đãi ngộ cũng như các cơ chế tài chính hỗ trợ khác để phát huy vai trò trong bảo tồn, trao truyền di sản.

Tuy nhiên, với quy định này, nhiều ý kiến băn khoăn bởi dự thảo luật đã “bỏ sót” một lực lượng nghệ nhân dân gian do các tổ chức hội nghề nghiệp (Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam) phong tặng. Vậy với lực lượng nghệ nhân dân gian đã được các hội nghề nghiệp phong tăng danh hiệu thì có được thụ hưởng các chính sách theo quy định mới của Luật DI sản văn hóa (sửa đổi) hay không?

Một lực lượng khác chưa được phong tăng bất cứ danh hiệu gì, nhưng đang đóng góp lớn vào công tác gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống – đó chính là những người thực hành di sản. Họ có thể là các “nài bò” trong Lễ hội đua bò Bảy Núi của đồng bào Khmer Nam bộ; là những nghệ nhân đánh cồng, dánh chiêng ở đại ngàn Tây Nguyên; là Mẻ Cốc, nàng tiên, nhân vật phụ họa - linh hồn của Lễ hội Nàng Hai tại Cao Bằng;...

“Khoảng trống” trong chính sách đối với nghệ nhân thực hành di sản 1
Những “nài bò” đang góp phần quan trọng gìn giữ, phát huy văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer trong Lễ hội đua bò Bảy Núi.

Với những đóng góp của các nghệ nhân thực hành đó, đến nay, nhiều DSVHPVT của nước ta đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vinh danh; cùng với đó là hàng nghìn DSVHPVT cấp quốc gia, cấp tỉnh đã được công nhận. Nhưng những người trực tiếp thực hành, trao truyền di sản ấy vẫn chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể.

Nghệ nhân dân gian phục vụ trong cộng đồng của mình hay cộng đồng xung quanh. Vì thế, chúng ta phải làm sao tìm đến họ để tôn vinh, động viên, thay vì đòi hỏi ở họ việc thực hiện các bước đi như có sự giới thiệu, lập hồ sơ đưa lên…”.
GS. TS Lê Hồng Lý
Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.

Góp ý vào dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), TS. Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, cho rằng, chính sách đối với nghệ nhân không nên chỉ tập trung vào Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú. 

Theo Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, dự thảo luật cần mở rộng ra để tránh bỏ sót chính sách đối với nghệ nhân tiêu biểu tham gia vào quá trình thực hành, trao truyền di sản.

“Trong bối cảnh các lĩnh vực văn hóa truyền thống đang ngày càng thiếu hụt người trẻ tham gia như hiện nay cũng cần nghiên cứu chính sách hỗ trợ cho lớp trẻ thực hành di sản”, TS. Lê Thị Minh Lý kiến nghị.

Đây cũng là nhận định của GS. TS. Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Theo ông Lý, chính sách đối với nghệ nhân là một trong những yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Nghệ nhân không chỉ tạo ra các tác phẩm nghệ thuật có giá trị mà còn góp phần duy trì, lưu giữ, truyền dạy cho thế hệ sau những giá trị văn hóa của dân tộc.

Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội Khóa XV cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ bảy và xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ tám. Bố cục của dự thảo gồm 09 chương, 102 điều, tăng 02 chương, 29 điều so với Luật Di sản văn hóa hiện hành.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Trong bối cảnh truyền thông hiện đại phát triển như vũ bão, nhà báo trẻ không chỉ là lực lượng kế cận, mà còn là những tác nhân đổi mới, góp phần định hình và xây dựng một môi trường truyền thông lành mạnh, nhân văn và sáng tạo. Họ là đại diện cho hơi thở mới, tư duy mới và cách tiếp cận mới, những yếu tố then chốt để lĩnh vực báo chí Việt Nam thích nghi và vững vàng trong kỷ nguyên số.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.