Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hạn, mặn và bài toán bảo đảm nước sinh hoạt ở đồng bằng sông Cửu Long

Tùng Nguyên - 09:25, 14/03/2024

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn sẽ xảy ra trên diện rộng ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long gay gắt hơn năm 2023. Bên cạnh chủ động, kịp thời, quyết liệt ứng phó với hạn, mặn thì cũng cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để bảo đảm nguồn nước sinh hoạt cho người dân.

Hạn, mặn và bài toán bảo đảm nước sinh hoạt ở đồng bằng sông Cửu Long
Cống ngăn mặn Nguyễn Tấn Thành trên sông Tiền - cống ngăn mặn có quy mô lớn thứ hai ở miền Tây, chỉ sau cống Cái Lớn-Cái Bé (tỉnh Kiên Giang) ngày 7/3, dự kiến mở lại ngày 12/4/2024.

Chủ động ứng phó hạn, mặn

Từ đầu năm đến nay, khu vực Nam bộ xay ra nhiều đợt nặng nóng kéo dài; trong đó, nhiều địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã và đang đối diện với tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn. Hạn, mặn sẽ gay gắt hơn ở địa bàn này trong thời gian tới.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo, từ ngày 11 - 20/3, xâm nhập mặn ở ĐBSCL tăng dần đến giữa tuần, sau đó giảm dần. Độ mặn cao nhất tại các trạm ở mức cao hơn độ mặn cao nhất tháng 3/2023. Dự báo trong tháng 3 mặn đạt đỉnh vào các kỳ 10 - 13/3 và 24 - 26/3 với ranh mặn 4g/l có thể vào 50 - 60km.

Trước tình hình xảy ra đợt cao điểm về xâm nhập mặn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và các địa phương khu vực ĐBSCL đang quyết liệt triển khai các biện pháp ứng phó theo Công điện số 19/CĐ-TTg ngày 8/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Trồng trọt - Bộ NN&PTNT, Cục đã phối hợp, theo dõi các dự báo sớm để đưa ra kế hoạch thích ứng. Trong đó, ở những vùng có đê bao và cống đập sẽ tiến hành đóng cống khi độ mặn vượt ngưỡng cho phép. Hiện Cục đã chính thức đóng cống ngăn mặn Nguyễn Tấn Thành - cống ngăn mặn có quy mô lớn thứ hai ở miền Tây, chỉ sau cống Cái Lớn-Cái Bé (tỉnh Kiên Giang) ngày 7/3, dự kiến mở lại ngày 12/4, để bảo vệ gần 100.000 ha và tạo nguồn cung cấp nước sinh hoạt ổn định cho gần 1,1 triệu người dân của hai tỉnh Tiền Giang và Long An.

Hạn, mặn và bài toán bảo đảm nước sinh hoạt ở đồng bằng sông Cửu Long 1
Hiện dân số ĐBSCL hơn 17 triệu người, nhưng có khoảng 5 triệu người đang thiếu nước sinh hoạt và đến 2030 con số này có thể tăng lên.

Đối với những khu vực bị ảnh hưởng hạn, mặn nghiêm trọng, Cục Trồng trọt khuyến cáo người dân chuyển đổi từ sản xuất lúa sang hoa màu và các loại cây chịu hạn, mặn. Hiện Bộ NN&PTNT khẩn trương điều chỉnh cơ chế hoạt động của các công trình thủy lợi tại ĐBSCL, từ ngăn mặn, trữ ngọt để sản xuất lúa sang điều tiết mặn - ngọt.

Đánh giá về kinh nghiệm ứng phó với xâm nhập mặn ở ĐBSCL, PGS. TS Lê Anh Tuấn - nguyên Phó Viện trưởng Biến đổi khí hậu (Trường Đại học Cần Thơ) cho rằng, chính quyền địa phương và người dân trong khu vực đã tích lũy được nhiều bài học từ thực tiễn. Để né mặn, nông dân đã xuống giống vụ lúa đông xuân từ rất sớm, nên đã kịp thu hoạch trước khi mặn xâm nhập. Ngoài ra, bà con đã biết cách rải rơm, cỏ trên ruộng để chống bốc hơi nước; giữ được độ ẩm trong đất cũng là cách giảm bớt tình hình xâm nhập mặn.

“Về lâu dài, cần khôi phục vùng trũng trữ nước tự nhiên, Ví dụ vùng Đồng Tháp Mười hay tứ giác Long Xuyên trước đây, nay người dân làm đê bao để tăng vụ, nên không còn chức năng trữ nước tự nhiên nữa”, ông Tuấn chia sẻ.

Tập trung giải quyết vấn đề cấp bách

Cùng với xâm nhập mặn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp thì nhiều tỉnh thành vùng ĐBSCL đang đối mặt với tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Chỉ riêng tại Cà Mau, khô hạn gay gắt từ đầu năm 2024 đến nay đã khiến hơn 3.000 hộ dân địa phương thiếu nước sạch, nhiều vùng thiếu nước nghiêm trọng.

Thiếu nước sạch sinh hoạt vào cao điểm hạn, mặn là tình trạng cấp bách, trên diện rộng, diễn ra nhiều năm nay ở khu vực ĐBSCL. Một số liệu của Cục Thủy lợi – Bộ NN&PTNT cho thấy, xâm nhập mặn năm 2015 - 2016 và 2019 - 2020 tại khu vực này kéo dài gần 5 tháng, có khoảng 200 công trình cấp nước tập trung bị ảnh hưởng, dẫn đến gần 100.000 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt.

Khai thác nước ngầm khiến ĐBSCL càng ngày càng lún, có nguy cơ bị xâm nhập mặn. Vậy sau này lấy nước ngọt ở đâu là vấn đề nan giải?”.
Ông Trần Thanh Nam
Thứ Trưởng Bộ NN&PTNT

Đơn vị này cũng cảnh báo, ĐBSCL nằm ở hạ nguồn bị xâm nhập mặn, trong khi sử dụng nước ngầm là chính nên ảnh hưởng đến tương lai rất nhiều. Hiện dân số ĐBSCL hơn 17 triệu người, nhưng có khoảng 5 triệu người đang thiếu nước sinh hoạt và đến 2030 con số này có thể tăng lên.

Để bảo đảm cấp nước sinh hoạt cho người dân, từ nhiều chương trình, dự án, các tỉnh thành phố vùng ĐBSCL đã được đầu tư xây dựng hàng loạt công trình cấp nước. Bên cạnh các công trình cấp nước sinh hoạt phân tán theo các chính sách hỗ trợ nước sinh hoạt cho người dân nông thôn, đồng bào DTTS của Nhà nước, toàn vùng hiện có gần 4.000 công trình cấp nước nông thôn tập trung. Trong đó, số lượng công trình hoạt động bền vững khoảng 2.450 công trình (chiếm tỷ lệ 62%).

Đây là vùng có tỷ lệ công trình hoạt động bền vững cao so ở ĐBSCL đã và đang diễn ra phức tạp, một phần nguyên nhân là do khai thác nước ngầm quá mức. Theo ước tính, mỗi năm mức độ sụt lún ở khu vực này từ 0,5cm đến 3cm, trong khi đó tỷ lệ nước biển dâng khoảng 0,3cm/năm, dẫn đến ngập nước, ô nhiễm khó kiểm soát.

Hạn, mặn và bài toán bảo đảm nước sinh hoạt ở đồng bằng sông Cửu Long 3
Theo ước tính, mỗi năm mức độ sụt lún ở ĐBSCL từ 0,5cm đến 3cm, trong khi đó tỷ lệ nước biển dâng khoảng 0,3cm/năm, dẫn đến ngập nước, ô nhiễm khó kiểm soát.

Ông Trần Thanh Nam, Thứ Trưởng Bộ NN&PTNT đã từng đặt câu hỏi: “Khai thác nước ngầm khiến ĐBSCL càng ngày càng lún, có nguy cơ bị xâm nhập mặn. Vậy sau này lấy nước ngọt ở đâu là vấn đề nan giải?”. Theo ông Nam, để giải quyết vấn đề cấp bách này, cùng với việc xây dựng một số mô hình trữ nước cộng đồng cho từng hộ gia đình, cụm dân cư có sẵn như ao, hồ,… thì vấn đề cần quan tâm hiện nay là đầu tư công nghệ xử lý nước đảm bảo đạt chuẩn. Đây là giải pháp về lâu dài để có nguồn nước phục vụ đời sống, sinh hoạt của người dân ĐBSCL.

“Các tỉnh, thành vùng ĐBSCL cần ưu tiên ngân sách địa phương kết hợp với ngân sách Trung ương và nguồn vốn ODA để đầu tư xây dựng công trình cấp nước tại vùng khan hiếm, khó khăn về nguồn nước, khu vực thường xuyên bị ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn, ô nhiễm nguồn nước, khu vực bãi ngang, ven biển, biên giới, hải đảo”, ông Nam đề nghị.

Trước tình hình xảy ra đợt cao điểm về xâm nhập mặn, Công điện số 19/CĐ-TTg ngày 8/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, địa phương liên quan tập trung ứng phó đợt xâm nhập mặn cao điểm tại ĐBSCL. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL, nhất là các tỉnh Bến Tre, Tiền Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, phải chủ động bố trí nguồn lực của địa phương, huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ, triển khai ngay các biện pháp cần thiết phù hợp với tình hình cụ thể tại địa phương nhằm bảo đảm nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân, kiên quyết không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt hoặc phải sử dụng nước sinh hoạt không bảo đảm chất lượng.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tri ân một thế hệ nhà báo đã ngã xuống vì Tổ quốc

Tri ân một thế hệ nhà báo đã ngã xuống vì Tổ quốc

Từ những mảnh ký ức rời rạc, nhà báo - cựu chiến binh Trần Văn Hiền đã miệt mài phục dựng chân dung 511 nhà báo liệt sĩ, những người đã cầm bút trên chiến trường như cầm súng. Hành trình hơn 20 năm của ông, là lời tri ân lặng lẽ nhưng sâu sắc với một thế hệ làm báo không tiếc máu xương để viết nên sự thật. Hành trình ấy cũng là lời tri ân sâu sắc gửi đến thế hệ làm báo quả cảm, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.