Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Hà Tĩnh: Tích cực truyền dạy, bảo tồn tiếng nói dân tộc thiểu số

Lê Hữu Tân - 10:09, 19/02/2021

Tiếng nói, chữ viết là hồn cốt của mỗi tộc người. Do đó, việc sử dụng, duy trì tiếng nói, chữ viết dân tộc thiểu số (DTTS) nhằm góp phần bảo tồn, duy trì nền văn hóa đa dạng, phong phú của các dân tộc Việt Nam. Ở một số địa phương thuộc huyện Hương Khê, Hà Tĩnh, việc bảo tồn, truyền dạy tiếng nói dân tộc được chính quyền quan tâm, chú trọng và bước đầu đã mang lại hiệu quả.


Một góc bản người Chứt ở Rào Tre, xã Hương Liên, huyện Hương Khê
Một góc bản người Chứt ở Rào Tre, xã Hương Liên, huyện Hương Khê

 Hà Tĩnh có trên 32 dân tộc anh em sinh sống trên địa bàn các huyện Vũ Quang, Hương Sơn và Hương Khê. Riêng trên địa bàn huyện Hương Khê có gần 20 DTTS sinh sống ở bốn cụm bản làng gồm: Bản Phú Lâm (Cơn Trồ), xã Phú Gia có 67 hộ, với 256 nhân khẩu dân tộc Lào (Lào Thưng- một dân tộc trong cộng đồng các dân tộc ở nước Lào); bản Lòi Sim (nay là xóm Bắc Lĩnh), xã Hương Trạch có 152 hộ, với 605 nhân khẩu dân tộc Mường; bản Rào Tre, xã Hương Liên có 46 hộ với 152 nhân khẩu dân tộc Chứt; bản Giàng, xã Hương Vĩnh có 11 hộ, với 47 khẩu dân tộc Chứt.

Trong các cụm bản làng trên, nhóm dân tộc Chứt tại bản Rào Tre, xã Hương Liên và dân tộc Chứt  tại bản Giàng, xã Hương Vĩnh vẫn duy trì tiếng nói của dân tộc mình. Nhóm dân tộc Mường tại bản Lòi Sim, xã Hương Trạch và dân tộc Lào, tại bản Phú Lâm (Cơn Trồ), xã Phú Gia chỉ còn một số người cao tuổi là nói được ngôn ngữ của dân tộc mình.

Bà con bản bản Phú Lâm cùng học tiếng Lào Thưng
Bà con bản Phú Lâm (Cơn Trồ) thường xuyên học tiếng dân tộc mình

Ông Phan Thanh Tuyền, Trưởng bản Lòi Sim cho biết, người Mường từ Quảng Bình ra đây lập nghiệp trước năm 1954 (gốc gác ở Thanh Hóa vào Quảng Bình từ thời Hậu Lê). Khi xưa, chỉ có khoảng 5-7 gia đình lập bản ở giữa núi rừng, dần dần phát triển thành bản giữa vùng đồi sim, nên mới có tên là “Lòi Sim”. Quá trình phát triển, giao lưu văn hóa với người Kinh, bản Lòi Sim giờ chỉ còn vài ba người cao tuổi nói được tiếng Mường.

Ông Cao Song Giang, Phó Chủ tịch UBND xã Hương Trạch cho rằng, thời gian qua, việc vận động bà con dân tộc Mường sử dụng tiếng nói của dân tộc mình trong gia đình, cộng đồng vẫn chưa thực sự được chú ý. Hiện nay, thế hệ trẻ hầu như không được truyền dạy ngôn ngữ mẹ đẻ, tâm lý ngại học, ngại nói tiếng dân tộc mình vẫn còn. Vì vậy, trong thời gian tới, chính quyền xã sẽ phố hợp cùng Ban Mặt trận thôn (nơi người Mường sinh sống), có kế hoạch để vận động những người cao tuổi truyền dạy tiếng nói dân tộc cho con cháu trong gia đình, sau đó sẽ lan tỏa dần ra cộng đồng.

“Tại bản Lòi Sim, chúng tôi đang vận động các cụ nói được tiếng Mường, thường xuyên sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ trong giao tiếp hằng ngày để con cháu học nói theo. Điều quan trọng là, phải tuyên truyền, giải thích được cho thế hệ trẻ thay đổi nhận thức để xóa bỏ tâm lý tự ti khi nói tiếng dân tộc”, Trưởng bản Lòi Sim chia sẻ.

Bà con quây quần bên ấm chè xanh cùng học tiếng Lào Thưng
Bà con quây quần bên ấm chè xanh để cùng nhau học tiếng dân tộc

Còn tại bản Phú Lâm (Cơn Trồ), việc bảo tồn, truyền dạy tiếng nói dân tộc được Trưởng bản Đinh Văn Hòe rất quan tâm, chú trọng. Hiện tại, Trưởng bản Hòe không chỉ truyền dạy ngôn ngữ mẹ đẻ cho con cái trong nhà thông qua giao tiếp hằng ngày, mà còn hướng dẫn cho một số bà con nói tiếng Lào (Lào Thưng). Cách làm của ông đơn giản mà khá hiệu quả, ông viết tiếng Việt phiên ra tiếng Lào để con cháu, mọi người cùng đọc, cùng nói tiếng Lào.

“Cứ ngồi cùng con cháu khi uống nước, ăn cơm là mình lại đưa tiếng Lào ra nói cho chúng nó biết. Bà con lối xóm thì cứ quây quần bên ấm nước chè xanh là mình lại nói tiếng dân tộc và giải thích cho họ hiểu, mọi người biết được từ nào thì lại về dạy cho con cái trong nhà. Các gia đình phải luôn sử dụng tiếng Lào Thưng trong sinh hoạt gia đình thì mới bảo tồn được văn hóa dân tộc”, Trưởng bản Hòe bộc bạch.

Các trường học cần có kế hoạch tổ chức câu lạc bộ “Nói tiếng dân tộc” cho các em học sinh người DTTS
Các trường học cần có kế hoạch tổ chức câu lạc bộ “Nói tiếng dân tộc” cho các em học sinh người DTTS

Tín hiệu đáng mừng là tại 2 bản Lòi Sim và Phú Lâm đã có một số gia đình sử dụng tiếng dân tộc trong giao tiếp hàng ngày. 

Từ thực tế cho thấy, việc khôi phục, bảo tồn, lưu giữ tiếng nói của các dân tộc, không chỉ là lòng tự tôn, trách nhiệm của mỗi gia đình, cộng đồng dân tộc, mà cần có sự vào cuộc của ngành Giáo dục và chính quyền địa phương. 

Nhà trường cần động viên, khuyến khích các em học sinh sử dụng tiếng dân tộc trong sinh hoạt gia đình, cộng đồng, tiến tới có kế hoạch tổ chức câu lạc bộ “Nói tiếng dân tộc” cho các em học sinh người DTTS. 

Bên cạnh đó, Ban Công tác Mặt trận, ngành Văn hóa, chính quyền địa phương các cấp cần tích cực, khẩn trương có chính sách phù hợp để động viên, xây dựng phong trào sử dụng tiếng dân tộc ngay trong cuộc sống gia đình và cộng đồng mỗi dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.