Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đổi mới giáo dục và đào tạo vùng DTTS và miền núi: Những chuyển biến tích cực (Bài 1)

Thúy Hồng - 19:52, 08/12/2020

Trong những năm qua, thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (GD& ÐT), chất lượng giáo dục trong toàn quốc đã có bước chuyển biến tích cực, đặc biệt là ở vùng DTTS và miền núi.

Chất lượng giáo dục vùng DTTS và miền núi đã đạt được những thành quả vượt bậc.
Chất lượng giáo dục vùng DTTS và miền núi đã đạt được những thành quả vượt bậc.

Sau khi Nghị quyết số 29-NQ/TW ra đời, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành và sự nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, sự nghiệp GD&ĐT nước ta đã có bước chuyển biến căn bản. Cơ sở vật chất trường học được quan tâm đầu tư theo hướng hiệu quả và hiện đại; công tác giáo dục dân tộc, miền núi có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước rút ngắn khoảng cách về mọi mặt giữa giáo dục vùng DTTS, miền núi với các vùng khác.

Trường lớp được đầu tư khang trang

Yên Bái là tỉnh miền núi có đông đồng bào DTTS, đời sống bà con còn nhiều khó khăn nên có một thời gian, việc học tập của con em đồng bào ở không ít địa phương, đặc biệt là cơ sở vùng sâu, vùng xa chưa được quan tâm chú trọng. Để nâng cao chất lượng giáo dục một cách đồng đều, Yên Bái xác định phải có chính sách đặc thù với khu vực này.

Giai đoạn 2016 - 2020, Yên Bái đã xây dựng Đề án sắp xếp quy mô mạng lưới trường lớp đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh. Sau 5 năm, Đề án đã tạo nên một diện mạo mới cho ngành Giáo dục tỉnh Yên Bái, tạo nền móng vững chắc để ngành giáo dục Yên Bái thực hiện thành công Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo.

Cô giáo Vũ Thị Kim Loan, Hiệu trưởng Trường Mầm non Tân Thịnh, huyện Văn Chấn chia sẻ:  "Những năm gần đây, cơ sở vật chất được đầu tư, trường lớp xây dựng khang trang có sân chơi, đồ chơi;  trẻ em DTTS được quan tâm đầu tư hỗ trợ nhằm phát triển toàn diện, phụ huynh rất phấn khởi. 35 năm gắn bó với giáo dục mầm non và gần 30 năm gắn bó với giáo dục ở vùng cao, đến giờ tôi mới thực sự an tâm và  phấn khởi công tác”.

 . Theo số liệu thống kê của Bộ GD&ĐT cho thấy, thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, những năm qua, Nhà nước đã quan tâm đầu tư nhiều chương trình, dự án, đề án cho giáo dục, đào tạo ở vùng DTTS và miền núi. Chỉ tính trong giai đoạn 2011 - 2019,  tổng nguồn lực đầu tư của ngân sách nhà nước đầu tư khoảng 462.791 tỷ đồng, nhờ đó mà hệ thống trường Phổ thông Dân tộc nội trú, Phổ thông Dân tộc bán trú, dự bị đại học được củng cố, phát triển, đáp ứng nhu cầu tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho các vùng này.

Thay đổi phương pháp tiếp cận

Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 đã xác định, các mục tiêu phù hợp cho vùng DTTS và miền núi, như: “Ưu tiên ngân sách nhà nước dành cho phát triển giáo dục phổ cập và các đối tượng đặc thù”; “Tập trung vào nâng cao chất lượng, đặc biệt chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành; đồng thời, chú trọng thỏa mãn nhu cầu phát triển của mỗi người học”;...

Để nâng cao chất lượng giáo dục, nhằm đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, mỗi địa phương vùng DTTS và miền núi đều có những sáng tạo trong công tác dạy và học. Điển hình như tại huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên, học sinh là con em đồng bào DTTS chiếm gần 96% tổng số học sinh toàn huyện, song nhiều năm liền, chất lượng dạy và học của huyện luôn đứng tốp đầu các huyện vùng cao.

“Cùng với việc đầu từ cơ sở vật chất trường lớp học; đổi mới phương pháp dạy và học để học sinh dễ cảm thụ, tiếp nhận kiến thức, thì một nguyên nhân thành công nhằm nâng cao chất lượng giáo dục vùng cao Tủa Chùa, chính là tăng cường dạy tiếng Việt cho học sinh DTTS ngay từ những ngày đầu các em đến trường", thầy Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Tủa Chùa cho biết.

Hay, đối với chương trình, nội dung giáo dục mầm non,  đã  được đổi mới theo hướng kết hợp chăm sóc, nuôi dưỡng với giáo dục. Trẻ em mẫu giáo ở các vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng DTTS và miền núi được Nhà nước hỗ trợ tiền ăn trưa. Trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ khuyết tật được quan tâm phát hiện sớm, can thiệp sớm, học hòa nhập... từ đó từng bước nâng cao tỷ lệ trẻ em đến trường, góp phần vào thành công việc phổ cập giáo dục. Nếu như năm học 2013 - 2014, cả nước mới có 18 tỉnh được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, thì đến năm 2017, tất cả 63 tỉnh, thành phố đã hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi. Đã có 63/63 tỉnh, thành đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi Mức độ 1.

Có thể thấy, hiệu quả của việc nâng cao chất lượng giáo dục vùng miền núi bắt nguồn từ việc thay đổi phương pháp tiếp cận từ “theo nội dung” sang theo hướng “phát triển năng lực và phẩm chất”, dạy học “tích hợp” ở cấp dưới, dạy “phân hóa” ở cấp trên, tăng cường các môn tự chọn. Chương trình mới được xây dựng theo hướng tiếp cận phát triển phẩm chất, năng lực học sinh, khắc phục được những hạn chế của chương trình tiếp cận nội dung truyền thống.

Đánh giá việc thực hiện các mục tiêu đổi mới toàn diện GD&ĐT giai đoạn 2011 - 2020, PGS.TS Lê Anh Vinh, Viện Phó Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho biết, nhiều mục tiêu đã đạt kết quả vượt chỉ tiêu đề ra. Điển hình là tỷ lệ trẻ trong độ tuổi mẫu giáo được chăm sóc, giáo dục tại cơ sở giáo dục mầm non vượt 12% so với chỉ tiêu; tỷ lệ người biết chữ trong độ tuổi từ 15 trở lên đạt 98,92% (năm 2020), tỷ lệ người biết chữ trong độ tuổi từ 15 đến 36 đạt 99,2% (năm 2020).

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, quá trình đổi mới GD& ÐT vẫn còn một số bất cập, khó khăn như: Quy mô và mạng lưới giáo dục chưa phát triển đồng đều. Chất lượng giáo dục phổ thông giữa các vùng miền, các đối tượng còn chênh lệch. Năng lực nghề nghiệp của một bộ phận giáo viên, năng lực quản lý và quản trị nhà trường của một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới. 

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ phản ánh trong những bài viết tiếp theo.

Ông Lê Như Xuyên, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Dân tộc (Bộ GD&ĐT):

Công tác giáo dục dân tộc ngày càng khởi sắc

Trong thời gian qua, giáo dục dân tộc luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc và toàn diện của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Các điểm trường lẻ, lớp ghép được mở ở hầu hết các thôn bản vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, tạo cơ hội cho trẻ em các DTTS trong độ tuổi được đi học; mạng lưới trường trung học đã phát triển đến khắp các xã, huyện. Cơ sở vật chất của hệ thống giáo dục vùng DTTS, miền núi cũng được đầu tư ngày một khang trang. Đến nay, chúng ta đã cơ bản xóa bỏ được các phòng học 3 ca, phòng học tạm; tạo điều kiện cho hàng triệu học sinh được ngồi học trong các phòng học kiên cố và giải quyết điều kiện chỗ ở cho hàng vạn giáo viên.

Hiện nay, 49 tỉnh, thành đã thành lập được 316 trường THPT nội trú, với quy mô trên 102.000 HS; 28 tỉnh có trường phổ thông dân tộc bán trú với số lượng 1.097 trường và 185.671 học sinh. Trong số này có tới 45% số trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.