Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giữ lửa hạnh phúc giữa đại ngàn

PV - 10:42, 28/06/2019

Những ngôi làng của đồng bào dân tộc Ba Na, Jrai ở Gia Lai xưa kia vẫn văng vẳng đâu đó tiếng ru buồn của những bà mẹ trẻ lấy chồng từ thủa 14-15. Vậy mà hôm nay, cuộc sống của đồng bào đã hoàn toàn đổi thay. Phong trào giữ lửa hạnh phúc; chiến dịch nói không với tảo hôn, kết hôn cận huyết thống… như những cơn gió mát, mang đến luồng sinh khí mới cho bản làng.

Xây dựng gia đình mới, đẻ ít, yêu thương nhiều là mục tiêu phấn đấu ở nhiều buôn làng Tây Nguyên. Xây dựng gia đình mới, đẻ ít, yêu thương nhiều là mục tiêu phấn đấu ở nhiều buôn làng Tây Nguyên.

Cuộc cách mạng thay đổi nhận thức

Từ những ngày dồn nén tâm tư, tích tụ ám ảnh bởi những cơn say ly bì của chồng, chị Rơ Chăm H’Mai (xã Ia Lốp) hiểu rõ giá trị của sự êm ấm. Nhắc lại ngày cũ, H’Mai tâm tình: Ở các ngôi làng của người Ba Na, Jrai… trước đây, hễ cứ sểnh ra là đàn ông vất vưởng trong men rượu. Trẻ con đua nhau tảo hôn, đời sống có lúc tưởng như ngột ngạt không lối thoát. Trong vòng luẩn quẩn đó, những mâu thuẫn gia đình phát sinh hằng ngày, hạnh phúc ngọt ngào như một thứ xa vời. Nhưng rồi, cuộc “cách mạng ý nghĩ” đã làm nên những đổi thay kỳ diệu. Hội Phụ nữa xã, già làng và những Người có uy tín trong cộng đồng gõ cửa từng nhà vận động đàn ông từ bỏ rượu, không đánh vợ con, các cặp vợ chồng cam kết không cho con tảo hôn…

Trải qua tuổi thơ với những ngày lăn lóc trên nương rẫy, Rơ Mah Hiếu cùng nhiều thiếu niên khác ở xã H’Bông (Chư Sê) đã vội vã lập gia đình, gồng gánh những âu lo. Mấy đứa con ra đời, cuộc sống càng bí bách hơn nhưng vẫn muốn đẻ thật nhiều cho bằng bạn cùng trang lứa. Mah Hiếu thổ lộ: Nào đã biết chăm con thế nào đâu. Tất cả cứ theo sở thích và thói quen tự nhiên thôi. Mấy đứa trẻ chào đời cứ ốm o và khóc ngằn ngặt nên mình cũng sinh nóng nảy, gia đình lục đục. Có hôm chẳng muốn về nhà. Hàng trăm gia đình trẻ ở các làng khác cũng vậy.

Mãi đến khi được gia nhập Câu lạc bộ (CLB) Gia đình hạnh phúc, CLB Nói không với tảo hôn, thu nhận vào mình nhiều kiến thức bổ ích về chăm sóc gia đình, xây dựng đời sống mới, Mah Hiếu và các cặp vợ chồng tảo hôn khác vỡ lẽ ra, xây tổ ấm, nuôi con khỏe mạnh cũng phải học, nhất là hạn chế đẻ nhiều, đẻ tại nhà.

Thấy rõ hiệu quả từ các CLB Gia đình hạnh phúc, CLB nói không với tảo hôn, kết hôn cận huyết thống, bà Rơ Chăm H’Hồng, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Gia Lai cho biết: Gia Lai nói riêng, Tây Nguyên nói chung tình trạng tảo hôn còn xảy ra nhiều. Đây cũng là nguyên nhân chất lượng đời sống, hạnh phúc gia đình giảm. Vậy nên, phải nhân rộng các CLB này ra. Riêng tại Gia Lai, đã có trên 50 mô hình CLB Nói không với tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, CLB Phụ nữ hạnh phúc… với hơn 1.600 thành viên tham gia.

Các thành viên ở các CLB luân phiên nhau chuyển tải các kiến thức bổ ích xây dựng đời sống gia đình. Dùng chính sự chân thành, cảm thông để hòa giải các mâu thuẫn, xung đột. Nhiều địa bàn trọng điểm như huyện Chư Sê có đến gần 20 CLB, Krông Pa có hàng trăm gia đình cũng háo hức tham gia. Tỷ lệ tảo hôn, kết hôn cận huyết thống giảm hẳn. Từ đó, tình trạng trẻ con sinh trẻ con cũng giảm đáng kể, chấm dứt bạo lực gia đình.

Bước vào tuổi 19, sơn nữ Rơ Mah H’Đê (làng Gram, xã Ia H’Lốp) tự tin khoe: Được cán bộ và các già làng vận động, lại tận mắt chứng kiến các tình cảnh ngặt nghèo của nhiều cặp vợ chồng trẻ con, đánh chửi nhau nên chúng em quyết định khi nào trưởng thành hẳn mới lập gia đình, không tảo hôn như lớp đi trước nữa.

Đích thân dẫn vợ là H’Nham đi giao lưu cùng nhiều “phụ nữ hạnh phúc”, “giữ lửa hôn nhân”, anh Nay Trung (xã Ia Kdăm, huyện Ia Pa) phấn khởi như thấy cuộc sống của mình đã lật sang một trang mới, tươi sáng hơn. Nay Trung thổ lộ rằng: Mô hình “Phụ nữ hạnh phúc” của xã mình đã hay rồi, đi giao lưu biết thêm nhiều nơi khác cũng hay không kém.

Được hơn 30 thành viên trong CLB phụ nữ hạnh phúc miệt mài truyền đạt Luật Phòng chống bạo lực gia đình, luật bình đẳng giới, cách tránh xa tệ nạn, chăm sóc sức khỏe sinh sản… nhiều nam giới là người DTTS ở xã Ia Kdăm đã thay đổi nhận thức. Già làng Nay Thanh thở phào: Vậy là bao đêm lăn lộn tuyên truyền đã có kết quả. Trước ngày nào cũng phải đi khuyên nhủ cánh nam nhi không đánh vợ, có ngày hòa giải 3-4 cặp. Giờ thì hiếm lắm, ai cũng hiểu ra, xây dựng cuộc sống gia đình êm ấm là mục tiêu văn minh cần hướng đến.

Lễ hội văn hóa là dịp kết nối tình đoàn kết gắn bó giữa cộng đồng, dòng họ và gia đình ở các buôn làng Tây Nguyên. Ảnh TL Lễ hội văn hóa là dịp kết nối tình đoàn kết gắn bó giữa cộng đồng, dòng họ và gia đình ở các buôn làng Tây Nguyên. Ảnh TL

Đoàn kết, gắn bó nhờ “chất keo” văn hóa

Ở nhiều xã, huyện biên giới ở Tây Nguyên, khi thay đổi được nhận thức của người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS trong việc xây dựng gia đình hạnh phúc thì nhiều buôn còn hướng đến xây dựng nơi chôn nhau, cắt rốn của mình thành làng kiểu mẫu với các tiêu chí: Đẻ ít, học nhiều, yêu thương và văn minh dần. Đặc biệt, trong những buôn kiểu mẫu ấy, cộng đồng dùng chính các “đặc sản” văn hóa truyền thống làm chất xúc tác.

Sinh ra và lớn lên ở làng Jun (xã Yang Bắc, huyện biên giới Đăk Pơ, Gia Lai), ông Đinh Yao, Trưởng thôn khẳng định: Làng mình giờ đã thành làng kiểu mẫu rồi, không còn hủ tục và đói khát như xưa. Mà, chính “đặc sản” cà kheo góp phần xây nên hạnh phúc và vinh quang đấy. Làng có mấy trăm hộ dân đều thương nhau như họ hàng cũng một phần nhờ cà kheo đấy. Không ai giận nhau quá một ngày được. Cứ giận buổi sáng, buổi tối tập cà kheo cùng nhau là hết giận ngay.

Nhiều cặp đôi còn yêu nhau từ những lần tập cà kheo. Nhiều thanh niên làng Jun khẳng định: Trước đây chúng em thích chơi trò chơi trên điện thoại, ra cả thị trấn chơi điện tử trên máy tính rồi uống rượu ly bì. Sau đó được trưởng thôn, già làng vận động tham gia đội cà kheo của làng. Càng miệt mài luyện tập càng thấy thích thú. Từ đó bỏ hẳn các trò chơi và sở thích vô bổ. Dốc đam mê vào cà kheo vừa khỏe người còn được đi biểu diễn cho khách nước ngoài ở Festival cồng chiêng Tây Nguyên, các hội thao ở Phú Yên, Lâm Đồng, Bình Định...

Nhiều năm nay, nghệ nhân A Đoàn và những Người uy tín ở xã Đăk Hà (Tu Mơ Rông, Kon Tum) cũng luôn đau đáu với việc dùng chính các sản phẩm văn hóa đặc trưng lồng ghép vào các cuộc tuyên truyền xây dựng gia đình mới.

Trăn trở của A Đoàn chẳng phải ngẫu nhiên. Xẩm tối, đi quanh xã, nhìn những căn nhà lặng lẽ dưới các tán cây, mắt A Đoàn cụp xuống trầm tư. Ông thổn thức: Mình mê nghề tạc tượng từ nhỏ. Đây cũng là một trong những nét văn hóa đặc sản của Tây Nguyên.

Mỗi bức tượng được tạc ra đều mang thông điệp cả, thông điệp cho hiện tại, cho tương lai. Thực tế khó phủ nhận là vẻ đầm ấm trong các hình mẫu xưa tuột dần. Vậy nên, khi đã hình thành nên các CLB nói không với bạo lực, CLB giữ lửa gia đình rồi thì những ngày hội, ngày nông nhàn chúng tôi vẫn phải bền bỉ lý giải về ý nghĩa của các bức tượng cho mọi người hiểu và đối chiếu với cuộc sống của mình.

Chỉ tay vào bức tượng “Người đàn bà chịu khó”, A Đoàn chia sẻ: Nét đẹp thánh thiện và đáng kính nhất của phụ nữ Tây Nguyên đó là cần cù và chịu khó. Lớp trẻ giờ ham chơi lắm còn học đòi nhiều thói hư. Bức tượng này như lời nhắc nhở họ hãy quay về vẻ đẹp giản dị của mình. Đó là cái gốc bền của hạnh phúc gia đình.

Nói về chuyện được thức tỉnh nhờ tượng, thì A Linh ở xã Đăk Sao (Tu Mơ Rông) là một điển hình. Ba năm trước A Linh khá lười làm, chỉ quậy phá, uống rượu. Khi được A Đoàn truyền nghề tạc tượng, kể chi tiết về ý nghĩa những bức tượng hay những người đàn ông trách nhiệm, người đàn ông của buôn, cũng như tâm sự về lẽ sống… anh đã từng bước nhận ra cái đẹp, sự nhân nghĩa, giá trị lao động và đối xử tốt với cộng đồng. Ngay sau đó, chính A Linh cũng là người năng nổ tham dự các buổi sinh hoạt của CLB Gia đình hạnh phúc trên địa bàn huyện.

HÀ VĂN ĐẠO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ công bố giá trị toàn cầu Di sản Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ công bố giá trị toàn cầu Di sản Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc

Tối 17/8, tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm (Khu di tích Yên Tử, Quảng Ninh), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Lễ công bố giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản Văn hóa Thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, gắn với chương trình nghệ thuật đặc biệt “Thanh âm Yên Tử - Di sản ngàn đời”.
Phá thành công chuyên án đường dây lừa bán 16 người sang các đặc khu tam giác vàng

Phá thành công chuyên án đường dây lừa bán 16 người sang các đặc khu tam giác vàng

Pháp luật - Minh Nhật - 12 phút trước
Ngày 17/8/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nghệ An cho biết, đã khởi tố vụ án, khởi tố đối tượng Lý Văn Sang (SN 1998, trú tại xã Cam Phục, tỉnh Nghệ An) về tội "Mua bán người".
4 nhóm hành vi là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng

4 nhóm hành vi là nguyên nhân gây ra nhiều vụ TNGT nghiêm trọng

Pháp luật - Minh Thu - 16 phút trước
Theo báo cáo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (ATGTQG), trong những tháng đầu năm, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) trên toàn quốc tuy đã giảm, nhưng vẫn tiềm ẩn rất nhiều hành vi gây mất trật tự, an toàn giao thông (ATGT). Do vậy, đại diện Ủy ban ATGT cho rằng, cần cần kiểm soát chặt để ngăn ngừa nguy cơ cao gây tai nạn nghiêm trọng, đặc biệt là trên các tuyến cao tốc.
Khu rừng ở Đắk Lắk ghi nhận nhiều điểm có gà lôi trắng

Khu rừng ở Đắk Lắk ghi nhận nhiều điểm có gà lôi trắng

Môi trường sống - Hoàng Thùy - 23 phút trước
Phối hợp cùng các đơn vị đặt bẫy ảnh, Vườn Quốc gia Chư Yang Sin đã ghi nhận gà lôi trắng xuất hiện ở 17 điểm khác nhau trong lâm phần do đơn vị quản lý.
Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Ngày 19/8, đồng loạt khởi công 250 công trình: Tạo bứt phá tăng trưởng từ kết cấu hạ tầng

Thời sự - Minh Thu - 37 phút trước
Ngày 19/8, đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng tháng Tám thàng công (19/8/1945 - 19/8/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025) cả nước sẽ chứng kiến một sự kiện lịch sử trong phát triển hạ tầng của đất nước, khi 250 công trình được đồng loạt khởi công tại 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Miễn phí vé tham quan Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam dịp Quốc khánh 2/9

Tin tức - Thúy Hồng - 1 giờ trước
Chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), từ ngày 30/8 đến 2/9, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) sẽ tổ chức chuỗi hoạt động đặc sắc mang chủ đề "Vui Tết Độc lập".
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

“Lá chắn mềm” trong cuộc chiến phòng, chống ma túy ở Quảng Ninh

Pháp luật - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Trong nỗ lực xây dựng các địa bàn “không ma túy”, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai nhiều giải pháp hiệu quả, trong đó nổi bật là việc phát huy vai trò đặc biệt của đội ngũ Người có uy tín. Họ không chỉ là cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân mà còn trở thành “tai mắt” đắc lực, góp phần giữ bình yên cho từng bản làng, khu phố.
‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

‘Xẻ thịt” sông Tranh để lấy cát

Bạn đọc - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Thời gian gần đây, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra trên sông Tranh (đoạn qua địa bàn giáp ranh giữa xã Nam Trà My và Trà Tân, TP. Đà Nẵng) diễn ra rầm rộ với quy mô lớn. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có cá nhân, tổ chức nào bị phát hiện và xử lý.
Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Hướng dẫn các tuyến xe buýt để đến khu vực diễn ra lễ diễu binh, diễu hành ngày 2/9

Xã hội - Minh Nhật - 1 giờ trước
Người dân được khuyến khích sử dụng xe buýt khi tham gia sự kiện tại Quảng trường Ba Đình để giảm áp lực giao thông.
Dự án “Vươn mình - She Thrives”: Hỗ trợ cải thiện sinh kế cho hơn 16.000 phụ nữ và đồng bào DTTS

Dự án “Vươn mình - She Thrives”: Hỗ trợ cải thiện sinh kế cho hơn 16.000 phụ nữ và đồng bào DTTS

Xã hội - Lê Hường - 2 giờ trước
Sau 3 năm triển khai (2022 - 2025), Dự án “Vươn mình - She Thrives” đã hỗ trợ hơn 16.000 người phụ nữ và đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thực hành sản xuất nông nghiệp bền vững và cải thiện sinh kế.
Lốc xoáy trên biển làm 2 người tử vong ở Quảng Ninh

Lốc xoáy trên biển làm 2 người tử vong ở Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Vào khoảng 18 giờ 30 phút ngày 17/8, một cơn lốc xoáy bất ngờ quét qua khu vực Ba Hòn, xã Đầm Hà (Quảng Ninh) khiến một bè chở 17 người đi làm bãi nuôi ngao, hầu bị lật. Vụ việc xảy ra quá nhanh, nhiều người không kịp trở tay.