Giải pháp đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại địa bàn tỉnh Bắc Kạn

Tăng cường công tác vận động, tuyên truyền

Tỉnh Bắc Kạn có gần 90% dân số là đồng bào DTTS. Theo thống kê của ngành chức năng và các địa phương, từ năm 2016 đến nay, tỷ lệ tảo hôn chiếm khoảng 6% so với kết hôn đúng độ tuổi; vẫn còn có trường hợp kết hôn cận huyết thống. Trong đó, hầu hết các trường hợp này xảy ra ở các thôn vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người; độ tuổi tảo hôn phổ biến từ 16 đến 19 tuổi đối với nam và 14 đến 17 tuổi đối với nữ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó chủ yếu là ảnh hưởng của quan niệm, hủ tục, tập quán lạc hậu; tâm lý muốn sớm có nhiều con cháu, có người nối dõi và có thêm lao động trong gia đình…

Để góp phần hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, Ban Dân tộc đã tham mưu với tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan phối hợp với UBND các huyện, các xã triển khai xây dựng và duy trì thực hiện mô hình điểm Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2015 - 2020”. Quá trình triển khai tại các địa phương bước đầu đạt kết quả tích cực.

Hiện, trên địa bàn tỉnh đang thực hiện 11 mô hình điểm, trong đó, có 2 mô hình được thực hiện từ năm 2016, gồm xã Bộc Bố, Trường Tiểu học và THCS Giáo Hiệu (Pác Nặm) và 9 mô hình thực hiện từ năm 2018, gồm: Xã Công Bằng, Bằng Thành, Cổ Linh, Cao Tân (Pác Nặm); Bình Trung (Chợ Đồn); Cốc Đán, Thượng Quan (Ngân Sơn); Vũ Loan (nay là xã Văn Vũ), Lương Thượng (Na Rì).

Đề án cung cấp các sản phẩm, thông tin đến các địa phương thực hiện mô hình một lượng lớn tờ rơi, tờ gấp, áp phích, băng đĩa hình bằng tiếng dân tộc Mông, Dao, nội dung tuyên truyền về hạn chế tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Cùng với đó, thực hiện các hoạt động tư vấn, can thiệp tại các mô hình điểm; phối hợp tư vấn tại chỗ cho người trong độ tuổi thành niên. Đồng thời, tổ chức hàng chục lớp tập huấn kiến thức, pháp luật liên quan cho các trưởng thôn, Người có uy tín, đại diện các tổ chức đoàn thể.

Triển khai 5 nội dung chính trong giai đoạn mới

Từ kết quả đạt được, ngày 22/01/2021, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 95/QĐ-UBND về kế hoạch thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2025”. Theo đó, giai đoạn 2021 - 2025, các đơn vị, địa phương tập trung thực hiện 5 nội dung chính, gồm: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật liên quan đến hôn nhân và gia đình cho đồng bào DTTS; biên soạn, cấp phát các tài liệu tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và cung cấp kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn liên quan đến hôn nhân và gia đình cho đồng bào DTTS; Tiếp tục duy trì hiệu quả hoạt động của 11 mô hình điểm “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS tỉnh Bắc Kạn” và khảo sát, nhân rộng các mô hình mới trong giai đoạn 2021 - 2025; Tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, giao lưu, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình trong đồng bào DTTS…

UBND tỉnh cũng giao các sở, ngành liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ chủ động phốihợp với Ban Dân tộc tỉnh triển khai có hiệu quả các nội dung theo kế hoạch.UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các tổ chức chính trị - xã hội tích cực tuyêntruyền, nâng cao nhận thức cho người dân tại các, thôn, bản vùng có nguy cơ tảohôn cao; vận động Nhân dân, đồng bào dân tộc thiểu số chấp hành nghiêm phápluật liên quan đến hôn nhân và gia đình cũng như về tác hại của việc tảo hôn vàhôn nhân cận huyết thống ảnh hưởng đến chất lượng dân số.