Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

"Gia cố" vùng phên giậu phía Bắc: Vực dậy “lõi nghèo” (Bài 2)

Sỹ Hào - 10:24, 10/07/2021

Những năm qua, dù cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) là không ít, nhưng vùng Trung du và miền núi phía Bắc (TD&MNPB) vẫn là “lõi nghèo” của cả nước. Do đó, để vực dậy vùng “lõi nghèo” này thì phải có một tư duy phát triển mới, gắn liền với định hướng phát triển đất nước được đề ra trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Phát triển cây công nghiệp, cây ăn quả, cây đặc sản, cây dược liệu,… là thế mạnh vùng TD&MNPB (Ảnh tư liệu)
Phát triển cây công nghiệp, cây ăn quả, cây đặc sản, cây dược liệu,… là thế mạnh vùng TD&MNPB (Ảnh tư liệu)

Không thiếu chính sách

Năm 2004, Bộ Chính trị khóa IX đã ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 1/7/2004 về “Phương hướng phát triển KT - XH và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ” (NQ 37). Phương hướng đưa ra trong NQ 37 đã mở đường cho việc ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển vùng TD&MNPB.

Trong đó, có thể kể đến những quyết sách như: Nghị quyết 30a/2008 về Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh bền vững đối với 61 huyện nghèo; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại các tỉnh miền núi phía Bắc; Dự án 5 triệu ha rừng;…

Nhưng đến năm 2010, đánh giá việc thực hiện NQ 37, tại Kết luận số 26-KL/TW ngày 2/8/2012 (KL 26), Bộ Chính trị nhận định, kết quả thực hiện các mục tiêu nhiệm vụ phát triển KT - XH và bảo đảm quốc phòng , an ninh (QP – AN) chưa tương xứng với tiềm năng và yêu cầu quan trọng, cấp bách của vùng TD&MNPB. 

Đáng chú ý, có 5 mục tiêu quan trọng của NQ 37 chưa đạt; chưa tạo được sự chuyển biến căn bản, đột phá quan trọng cho sự phát triển nhanh và bền vững của toàn vùng; khoảng cách về mức sống của Nhân dân chưa được thu hẹp so với các vùng khác.

Mục tiêu Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2045 là phát triển toàn diện KT – XH, giảm nghèo nhanh, đảm bảo môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu, giải quyết hài hòa lợi ích của người dân. Phát triển vùng DTTS gắn liền với ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo đảm QP – AN.

(Trích Báo cáo số 732/BC-UBDT, ngày 10/6/2021 về “Tổng kết Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020” của Ủy ban Dân tộc)


Đặc biệt, tại KL 26, Bộ Chính trị nhấn mạnh, ở vùng TD&MNPB, tình trạng dân di cư tự do gắn với truyền đạo trái pháp luật, kích động ly khai, tự trị, còn diễn biến phức tạp hơn; tệ nạn và tội phạm ma túy đang là những vấn đề bức xúc cần hết sức quan tâm. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội của vùng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, gây mất ổn định…

Vì vậy, tại KL 26, Bộ Chính trị yêu cầu, tiếp tục thực hiện NQ 37 để phát triển KT – XH, bảo đảm QP - AN vùng TD&MNPB. Mục tiêu tổng quát đến năm 2020 là phát huy thế mạnh của vùng, thu hẹp khoảng cách về trình độ phát triển và mức sống của người dân trong vùng so với mức bình quân chung của cả nước, gắn phát triển KT - XH với bảo vệ môi trường, bảo đảm QP - AN, ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.

Thực hiện KL 26, từ năm 2012 đến nay, hàng loạt chính sách đặc thù đã được ban hành để vực dậy vùng “lõi nghèo” TD&MNPB. Đặc biệt, vùng được ưu tiên phân bổ nguồn đầu tư công để thực hiện các mục tiêu được đề ra tại KL 26.

Tham luận của bà Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tại Diễn đàn “Đầu tư phát triển vùng TD&MNPB” tổ chức ngày 20/4/2021 cho thấy, chỉ tính giai đoạn 2016 – 2020, vùng TD&MNPB được phân bổ 24% tổng vốn đầu tư công cả nước (tương ứng hơn 161.855,5 tỷ đồng). Đây là mức phân bổ khá cao, chỉ sau khu vực Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung (27%).

Cần “cú hích” thực sự

Với nguồn lực đầu tư tập trung, vùng TD&MNPB đã có bước phát triển mạnh mẽ. Số liệu của Viện quản lý kinh tế Trung ương cho thấy, nếu như giai đoạn 2011 – 2015, tốc độ tăng trưởng GRDP của vùng chỉ đạt 7,9%/năm, thì giai đoạn 2016 – 2020 đạt 9%/năm; thu nhập bình quân đầu người toàn vùng tăng từ 33,9 triệu đồng/người/năm (năm 2015) lên thành 51,2 triệu đồng/người/năm (năm 2020);…

Tuy nhiên, vùng TD&MNPB hiện vẫn là “lõi nghèo” khi số hộ nghèo chiếm gần một nửa số hộ nghèo của cả nước; đại đa số hộ nghèo ở TD&MNPB là hộ đồng bào DTTS. Đáng chú ý, theo Báo cáo số 732/BC-UBDT, ngày 10/6/2021 về “Tổng kết Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020” của Ủy ban Dân tộc (BC 732), chênh lệch giàu nghèo giữa các cộng đồng dân tộc ở vùng DTTS và miền núi ngày càng lớn. Riêng ở vùng TD&MNPB, hiện có những DTTS có tỷ lệ hộ nghèo rất cao, như: La Hủ (83,9%), Mảng (79,5%),…

TD&MNPB có tiềm năng về du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái với nền văn hóa đặc sắc của 32 dân tộc. (Ảnh minh họa)
TD&MNPB có tiềm năng về du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái với nền văn hóa đặc sắc của 32 dân tộc. (Ảnh minh họa)

Cũng theo BC 732, đối tượng nghèo của nước ta đang diễn biến tập trung vào các DTTS, có xu hương gia tăng. Chỉ tính giai đoạn 2014 – 2017, số hộ nghèo là người DTTS mỗi năm tăng thêm 67 nghìn hộ.

Thực trạng này đòi hỏi phải có chiến lược mới để phát triển KT – XH, bảo đảm QP – AN vùng TD&MNPB trong tình hình mới. Nhất là trong bối cảnh, Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã xác định mục tiêu phát triển đất nước với tầm nhìn đến năm 2045 – đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Vì vậy, vùng TD&MNPB không thể bị bỏ lại phía sau trên hành trình hiện thực hóa khát vọng đó.

Tại Diễn đàn “Đầu tư phát triển vùng TD&MNPB” diễn ra ngày 20/4/2021, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, khẳng định rằng, vùng TD&MNPB có những tiềm năng lợi thế mà những nơi khác không có. 

Đó là đường biên giới 2000km giáp ranh với nước bạn Trung Quốc và Lào, là tài nguyên khoáng sản, là nền văn hóa đặc sắc của 32 dân tộc anh em, là điều kiện về cảnh quan thiên nhiên, địa hình và những vùng khí hậu riêng biệt…

Đây là những tiềm năng cần phải được khai thác một cách mạnh mẽ để phát triển vùng đất phên dậu này, bằng những quyết sách phù hợp. Điều này đã được Đại hội lần thứ XIII của Đảng chỉ rõ. 

Đó là, vùng TD&MNPB phải tập trung “phát triển lâm nghiệp bền vững, cây công nghiệp, cây ăn quả, cây đặc sản, cây dược liệu, chăn nuôi gia súc gắn với chế biến sâu các loại khoáng sản. Phát triển kinh tế vùng biên, tăng cường quản lý nhà nước, phát huy vai trò kinh tế cửa khẩu… Khai thác thế mạnh về bản sắc văn hóa và điều kiện thiên nhiên để đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái”.

Xác định đúng chiến lược này là điều kiện tiên quyết để các bộ ngành, địa phương liên quan xây dựng những giải pháp lớn phát triển vùng TD&MNPB với tầm nhìn đến năm 2045. Để từ đó gia cố ngày càng vững chắc vùng phên giậu phía Bắc, hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước trở thành nước phát triển thu nhập cao trong thời gian tới.

(Nội dung thông tin, tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Hội báo toàn quốc năm 2024: Tiếp tục lan tỏa giá trị nghề báo đến công chúng

Hội báo toàn quốc năm 2024: Tiếp tục lan tỏa giá trị nghề báo đến công chúng

Ngày 16/3 - ngày thứ 2 của Hội báo toàn quốc năm 2024, Diễn đàn báo chí toàn quốc tiếp tục diễn ra với các phiên thảo luận đề cập nhiều vấn đề gắn với mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan báo chí và cơ quan quản lý báo chí. Bên ngoài các khán phòng diễn ra các phiên thảo luận, nhiều hoạt động sôi nổi đã diễn ra tại khu vực trưng bày, giới thiệu sản phẩm báo chí.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 7 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 558 sản phẩm OCOP được công nhận (520 sản phẩm 3 sao, 37 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao); mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Sắc màu văn hóa dân tộc Mông ở Cao Bằng

Sắc màu 54 - Thúy Hồng-Thanh Thuận - 7 giờ trước
Dân tộc Mông ở Cao Bằng chiếm hơn 10% dân số toàn tỉnh, gồm 3 nhóm Mông trắng, Mông hoa và Mông đen. Hiện nay, đồng bào Mông ở Cao Bằng luôn có ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc...
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 8 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 8 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 8 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 8 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 8 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 8 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 8 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 8 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.