Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gặp người hết lòng gìn giữ điệu hát then cổ

Thúy Hồng - 09:19, 14/04/2020

Với hơn 50 năm miệt mài gìn giữ điệu hát Then cổ - di sản văn hóa tín ngưỡng của dân tộc Tày, Nùng, bà không chỉ tiếp thu những làn điệu Then mà còn lan tỏa niềm đam mê bằng cách truyền dạy lại cho nhiều thế hệ học trò nhằm gìn giữ câu then cho muôn đời sau. Bà là Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Thị Bông, sinh năm 1948, tại khu II, thị trấn Thất Khê, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn.

Bà Nguyễn Thị Bông đang hướng dẫn học viên cách học hát Then, đàn Tính
Bà Nguyễn Thị Bông đang hướng dẫn học viên cách học hát Then, đàn Tính

Gặp bà Nguyễn Thị Bông tại Chương trình biểu diễn văn hóa nghệ thuật chào mừng Đại hội Đại biểu các DTTS huyện Tràng Định lần thứ III, năm 2019, tôi đặc biệt có ấn tượng về người phụ nữ Tày đã ngoài tuổi 70 nhưng chơi đàn Tính điêu luyện và có giọng hát Then thật ngọt ngào, truyền cảm, làm mê đắm lòng người. 

Sinh ra trong một gia đình dân tộc Tày, mẹ và chị gái đều có giọng hát Then rất hay nên từ nhỏ bà Bông đã được mẹ và chị dạy cho nhiều bài Then và cách chơi đàn tính. Năm 14 tuổi, bà Bông đã biết hát nhiều làn điệu Then, trong đó có cả những điệu Then cổ.

Tuy yêu thích hát Then nhưng bà Bông không đi theo con đường biểu diễn nghệ thuật như chị gái mình, mà chọn làm công việc tại Đài Phát thanh, Truyền hình của huyện. Trước đây khi còn đang công tác, mặc dù không có nhiều thời gian nhưng bà vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê với đàn Tính, hát Then. Khi có chút thời gian rảnh rang là bà dành để tìm hiểu, biên tập, sáng tác những tác phẩm Then bằng tiếng Tày, Nùng để phát lên Đài Truyền thanh phục vụ nhu cầu thưởng thức văn hóa tinh thần của bà con Nhân dân.

Sau khi nghỉ hưu, bà Bông có nhiều thời gian hơn để sưu tầm, biên soạn và sáng tác những làn điệu Then cổ. Để sưu tầm được những làn điệu Then cổ, bà phải dành một khoản lương hưu để đi khắp nơi gặp gỡ, tìm hiểu từ những thầy then trong các bản làng hoặc biên soạn từ tài liệu được viết bằng chữ Hán. 

Trong số các tác phẩm do bà chỉnh biên, đặt lời, lồng điệu và dàn dựng, đã có 17 tác phẩm đạt giải thưởng trong các kỳ liên hoan, hội diễn. Tiêu biểu như tiết mục hát Then “Mùa hoa lê” đoạt Huy chương Bạc tại Liên hoan Tiếng hát người cao tuổi tỉnh Lạng Sơn năm 2005, tiết mục "Ú phang tâng" đoạt Huy chương Vàng Liên hoan Tiếng hát người cao tuổi tỉnh Lạng Sơn năm 2018.

Trong hành trình hơn 50 năm gắn bó với làn điệu dân ca của dân tộc mình, bà Bông đã sưu tầm, biên soạn được gần 200 làn điệu dân ca cổ sử dụng trong tang lễ của dân tộc Nùng cùng nhiều làn điệu Then cổ như: Khay Pác, Pây tàng, Xuôi sluông, Vọng Én,…Thực hành tốt các làn điệu Then của các dân tộc Tày, Nùng gồm: phong slư, lượn slương, lượn Nàng Hai, lượn Nàng ới, khóc tang lễ, hát đồng dao, hát ru, hát mo,…

Không chỉ say mê sáng tác và hát Then, đàn Tính mà bà Bông luôn tâm niệm phải có trách nhiệm bảo tồn và phát huy Then, góp phần bảo lưu các phong tục, tập quán truyền thống tốt đẹp của người Tày, Nùng. Bà đã tham gia giảng dạy hát Then cho nhiều lớp học sinh tại Trường Phổ, thông Dân tộc Nội Trú - THCS huyện Tràng Định, Trường THPT huyện Tràng Định… Tính đến nay, đã có hàng trăm học viên theo học hát Then, đàn Tính từ bà. Nhiều học trò của bà đã trở thành hạt nhân văn nghệ đóng góp tích cực cho phong trào văn hóa, văn nghệ ở cơ sở. Tiết mục do bà Bông hướng dẫn luyện tập giảng dạy cho các em học sinh Trường THPT huyện Tràng Định đã đoạt giải Nhất tại Liên hoan tiếng hát HSSV tỉnh Lạng Sơn năm 2015.

Với những đóng góp trong công tác bảo tồn, phát huy Then cổ của dân tộc Tày, Nùng trong cộng đồng, tháng 6/2019, bà Nguyễn Thị Bông đã vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú loại hình “Nghệ thuật trình diễn dân gian”. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nhiều hoạt động sôi nổi chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Nhiều hoạt động sôi nổi chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Thiết thực chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam và Kỷ niệm 79 năm ngày Bác Hồ gửi thư cho Đại hội các DTTS miền Nam (19/4/1946 - 19/4/2025), sáng 19/4, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi, ý nghĩa, thiết thực. Các hoạt động đã thu hút đông đảo du khách đến thăm quan, du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: "Thần tốc táo bạo" để đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo

Thủ tướng: "Thần tốc táo bạo" để đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo

Sáng 20/4, dự khai mạc Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu xây dựng một hệ sinh thái, một không gian khởi nghiệp, một hệ giá trị mới kết nối cộng đồng, tạo phong trào, xu thế khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không có giới hạn; tiếp tục phát huy tinh thần thần tốc và táo bạo, quyết chiến, quyết thắng của Đại thắng mùa Xuân năm 1975, đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực và thế giới, xác lập vị thế và tầm vóc của Việt Nam trong kỷ nguyên số.
Pháo hoa thắp sáng bầu trời TP. Hồ Chí Minh, chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Pháo hoa thắp sáng bầu trời TP. Hồ Chí Minh, chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Tin tức - Tào Đạt - 23:21, 19/04/2025
Tối 19/4, tại công viên bờ sông Sài Gòn, TP. Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) đã diễn ra màn bắn pháo hoa tầm cao chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Sự kiện thu hút hàng nghìn người dân và du khách.
Người dân TP. Hồ Chí Minh đổ về khu vực trung tâm tham dự Lễ hội

Người dân TP. Hồ Chí Minh đổ về khu vực trung tâm tham dự Lễ hội "Sắc màu thành phố Bác"

Tin tức - Tào Đạt - 22:23, 19/04/2025
Tối 19/4, các ngả đường phố hướng về trung tâm TP. Hồ Chí Minh đông nghẹt, khi hàng nghìn người dân đổ về để theo dõi Chương trình khai mạc chuỗi sự kiện "Sắc màu thành phố Bác".
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dự Lễ bàn giao nhà cho hộ nghèo ở thị xã Ninh Hòa

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dự Lễ bàn giao nhà cho hộ nghèo ở thị xã Ninh Hòa

Thời sự - T.Nhân-H.Trường - 22:23, 19/04/2025
Ngày 19/4, UBND thị xã Ninh Hòa (Khánh Hoà) tổ chức Lễ bàn giao nhà ở theo Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Đến dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc và các ông: Nghiêm Xuân Thành, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa; Nguyễn Tấn Tuân, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Bí thư Đảng ủy UBND tỉnh; bà Trần Thu Mai, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh.
Quảng Ngãi dự kiến còn 55 đơn vị hành chính cấp xã và đặc khu Lý Sơn

Quảng Ngãi dự kiến còn 55 đơn vị hành chính cấp xã và đặc khu Lý Sơn

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 22:18, 19/04/2025
Theo Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi để lấy ý kiến cử tri vào ngày 20/4 tới, toàn tỉnh sẽ có 56 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 49 xã, 6 phường và 1 đặc khu Lý Sơn), đạt tỷ lệ 32,35%.
Nhiều hoạt động sôi nổi chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Nhiều hoạt động sôi nổi chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Sắc màu 54 - Thúy Hồng - 22:17, 19/04/2025
Thiết thực chào mừng Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam và Kỷ niệm 79 năm ngày Bác Hồ gửi thư cho Đại hội các DTTS miền Nam (19/4/1946 - 19/4/2025), sáng 19/4, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi, ý nghĩa, thiết thực. Các hoạt động đã thu hút đông đảo du khách đến thăm quan, du lịch.
Có một địa đạo ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh

Có một địa đạo ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 19/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Có một địa đạo ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh. Nhà thờ Chính tòa Hải Phòng. Lễ cúng vào nhà mới của người Hrê. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang họp bàn xây dựng phương án hợp nhất hai đơn vị

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang họp bàn xây dựng phương án hợp nhất hai đơn vị

Tin tức - Vũ Mừng - 18:47, 19/04/2025
Ngày 19/4, tại thành phố Hà Giang, Sở Dân tộc và Tôn giáo hai tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang đã có buổi làm việc nhằm xây dựng phương án hợp nhất hai đơn vị. Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tuyên Quang Ma Quang Hiếu; Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Hà Giang Chu Thị Ngọc Diệp đồng chủ trì buổi làm việc.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân thăm, làm việc tại huyện biên giới Giang Thành, tỉnh Kiên Giang

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân thăm, làm việc tại huyện biên giới Giang Thành, tỉnh Kiên Giang

Tin tức - Như Văn - 18:27, 19/04/2025
Ngày 19/4, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dẫn đầu Đoàn công tác của Chủ tịch nước đến thăm, làm việc tại huyện biên giới Giang Thành và Trung đoàn Bộ binh 20, thuộc Sư đoàn 330 (Quân khu 9) đóng trên địa bàn tỉnh Kiên Giang. Tiếp và làm việc với Đoàn công tác có ông Nguyễn Tiến Hải - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang; Trung tướng Nguyễn Xuân Dắt - Tư lệnh Quân khu 9; cùng đại diện lãnh đạo tỉnh Kiên Giang, thành phố Hà Tiên và huyện Giang Thành.
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, động viên các lực lượng Quân đội, dân quân tự vệ tham gia diễu binh, diễu hành dịp 30/4

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, động viên các lực lượng Quân đội, dân quân tự vệ tham gia diễu binh, diễu hành dịp 30/4

Thời sự - PV - 17:56, 19/04/2025
Chiều 19/4, tại Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm, kiểm tra, động viên các lực lượng quân đội, dân quân tự vệ tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Có một địa đạo ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh

Có một địa đạo ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh

Media - BDT - 16:46, 19/04/2025
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 19/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Có một địa đạo ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh. Nhà thờ Chính tòa Hải Phòng. Lễ cúng vào nhà mới của người Hrê. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Thông xe kỹ thuật cao tốc Bắc - Nam đoạn Bùng - Vạn Ninh

Thông xe kỹ thuật cao tốc Bắc - Nam đoạn Bùng - Vạn Ninh

Tin tức - Khánh Ngân - 16:42, 19/04/2025
Ngày 19/4, Bộ Xây dựng phối hợp với UBND tỉnh Quảng Bình tổ chức Lễ thông xe kỹ thuật Dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Bùng - Vạn Ninh.