Bỏ hoang phế nhiều năm
Đồng muối Sa Huỳnh có diện tích hơn 110ha, với gần 600 hộ diêm dân sản xuất, mỗi năm thu hoạch khoảng 7.000 tấn muối. Muối Sa Huỳnh được công nhận thương hiệu vào năm 2011, nhưng giá cả luôn bấp bênh, do thị trường tiêu thụ không ổn định. Năm 2006, Công ty Dược- Vật tư y tế Quảng Ngãi đầu tư 5 tỷ đồng xây nhà máy tại đây, với công suất 22.000 tấn/năm.
Theo tìm hiểu của phóng viên, Nhà máy muối Sa Huỳnh có tổng diện tích là 5.700m2, được UBND tỉnh Quảng Ngãi cho thuê đất trả tiền hằng năm và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tháng 12/2007, thời hạn sử dụng đến 3/11/2020.
Điều đáng nói là trong quá trình hoạt sộng, sản lượng muối của diêm dân được nhà máy tiêu thụ không đáng kể. Theo lý giải của nhà máy là do diêm dân sản xuất muối theo phương thức truyền thống, làm muối dưới nền đất cát, muối pha lẫn nhiều tạp chất, dẫn đến chi phí cho chế biến cao, khả năng cạnh tranh thấp.
Năm 2010, Nhà máy Muối Sa Huỳnh ngừng hoạt động. Đến năm 2012, Công ty Dược – Vật tư y tế Quảng Ngãi bán đấu giá tài sản cho Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Khang Ngân Long (Công ty Khang Ngân Long), có địa chỉ tại số 25A, Hậu Giang, phường 2, Quận 6, TP. Hồ Chí Minh. Ngày 25/10/2012, Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản tỉnh Quảng Ngãi lập hợp đồng mua bán với Công ty Khang Ngân Long và các đơn vị đã tổ chức bàn giao tài sản đấu giá.
Sau khi chuyển giao tài sản theo hợp đồng mua bán, Công ty Khang Ngân Long không tổ chức sản xuất, kinh doanh sau khi trúng đấu giá tài sản trên đất. Đơn vị này cũng chưa lập thủ tục thuê đất theo quy định của pháp luật...
Do vậy, Nhà máy Muối Sa Huỳnh nằm phơi nắng, phơi mưa, rỉ sét, hư hỏng nghiêm trọng. Người dân và chính quyền huyện Đức Phổ đề nghị thu hồi để giao cho đơn vị khác có nhu cầu, tránh lãng phí. Ngày 12/4/2019, UBND tỉnh Quảng Ngãi ban hành quyết định thu hồi dự án trên, giao lại cho Công ty TNHH Đầu tư muối biển Quảng Ngãi thuê đất, thực hiện dự án Nhà máy Muối tinh chất lượng cao Sa Huỳnh, thời hạn thuê đất kể từ ngày 25/10/2012 đến ngày 3/11/2020.
Song, quá thời gian thuê đất nhưng công ty này vẫn chưa thực hiện các thủ tục để đưa nhà máy vào hoạt động. Qua đề nghị của công ty, UBND tỉnh Quảng Ngãi có công văn cho tiếp tục gia hạn sử dụng đất của nhà máy đến hết ngày 30/12/2021, nhưng đến thời điểm hiện tại vẫn nằm bất động.
Thống nhất thu hồi dự án
Qua nhiều lần chuyển giao, Nhà máy Muối tinh chất lượng cao Sa Huỳnh, hiện chỉ còn lại tòa nhà mốc meo, các thiết bị bên trong như đống sắt vụn. Ghi nhận của chúng tôi tại nhà máy những ngày giữa tháng 4 cho thấy, cổng chính khoá chặt, xung quanh cây cỏ mọc um tùm. Do bỏ hoang nhiều năm nên nhiều hạng mục của nhà máy xuống cấp, nhếch nhác...
Để làm ra hạt muối, người dân phải dầm mưa dãi nắng ròng rã mấy tháng trời, nhưng đầu ra không ổn định, giá cả bấp bênh. Trong khi đó, nhà máy muối xây dựng tiền tỷ lại bỏ hoang phế khiến người dân bức xúc.
Ông Nguyễn Thế Truyền ở thôn Tân Diêm, phường Phổ Thạnh chia sẻ: Khi Nhà máy Muối tinh chất lượng cao Sa Huỳnh được khởi công xây dựng, đem lại bao niềm vui, hy vọng cho diêm dân Sa Huỳnh. Thế nhưng từ đó đến nay, nhà máy lại bị bỏ hoang. Bà con diêm dân chúng tôi rất bức xúc và nhiều lần kiến nghị đến các cấp chính quyền.
Được biết, Công ty TNHH Đầu tư muối biển Quảng Ngãi đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh cho gia hạn đến trước ngày 30/6/2022, cam kết sẽ hoàn thiện thủ tục thuê đất và tiếp tục hoàn thiện công trình nhà máy đưa vào vận hành trong quý III năm 2022.
Liên quan đến vấn đề này, UBND tỉnh đã có văn bản giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan nghiên cứu, giải quyết kiến nghị gia hạn thời gian sử dụng đất của Công ty TNHH Đầu tư muối biển Quảng Ngãi.
Sau khi lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan, Công ty TNHH Đầu tư muối biển Quảng Ngãi, đã được UBND tỉnh Quảng Ngãi cho gia hạn tại Công văn số 5447 ngày 15/10/2021; trong đó, UBND tỉnh yêu cầu đơn vị thực hiện việc nộp tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước theo đúng thông báo của cơ quan thuế; thống nhất cho đơn vị được gia hạn thời gian lập hồ sơ gia hạn đến ngày 30/12/2021.
Tuy nhiên, Công ty TNHH Đầu tư muối biển Quảng Ngãi vẫn không hoàn thiện thủ tục gia hạn sử dụng đất, và thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước theo nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 5447.
Ông Nguyễn Đức Trung, Quyền Giám đốc Sở TN&MT Quảng Ngãi cho biết: Sở đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh, thống nhất chủ trương giao Sở hoàn thiện thủ tục thu hồi đất đối với dự án Nhà máy Muối tinh chất lượng cao Sa Huỳnh, giao Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thị xã Đức Phổ quản lý, phát triển quỹ đất theo quy định. Cùng với đó, yêu cầu Công ty TNHH Đầu tư muối biển Quảng Ngãi hoàn thiện các thủ tục về chấm dứt việc thuê đất; giao nộp bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; dỡ dọn tài sản để bàn giao mặt bằng cho Nhà nước theo quy định.