Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đón bằng Di sản UNESCO cho Xòe Thái: “Để người Thái tự kể câu chuyện của mình”

PV - 14:55, 15/09/2022

Nghệ sĩ Lê Hải Yến, Tổng đạo diễn Lễ đón bằng Di sản UNESCO ghi danh nghệ thuật Xòe Thái vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cho biết, chương trình sẽ hoàn toàn khác lạ và mang đậm màu sắc, chất liệu văn hóa dân gian bản địa, do chính những người chủ nhân của Xòe Thái kể chuyện.

Xòe Thái tại lễ hội Văn hóa-Du lịch Mường Lò, tỉnh Yên Bái
Xòe Thái tại lễ hội Văn hóa-Du lịch Mường Lò, tỉnh Yên Bái

Ngày 24/9 tới, tại Yên Bái sẽ diễn ra Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh nghệ thuật Xòe Thái vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và khai mạc Lễ hội Văn hóa Du lịch Mường Lò, Khám phá Danh thắng quốc gia đặc biệt Ruộng bậc thang Mù Cang Chải 2022.

Chương trình do Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái chỉ đạo thực hiện; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái tổ chức và Công ty Truyền thông, Tổ chức sự kiện Newday Media thực hiện.

Tổng đạo diễn chương trình là nữ đạo diễn Lê Hải Yến, CEO Newday Media. Ê-kíp thực hiện gồm đạo diễn Lê Hải Yến, các nhạc sĩ Mạnh Tiến, Khánh Băng phụ trách phần âm nhạc, Tổng biên đạo múa là Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Hằng, cũng là biên đạo của chương trình “Ký ức Hội An”.

Ít ai biết được, ý tưởng về chương trình lại khởi đầu từ 1 lá thư đầy tâm huyết của 1 thầy giáo người Thái, chia sẻ cảm xúc khi được xem những chương trình nghệ thuật lấy chất liệu vùng cao trước đó.

Anh nói, với các chương trình đã từng làm, xem xong, đồng bào không thấy bóng dáng dân tộc mình, câu chuyện của mình trong đó vì được kể bằng ngôn ngữ của 1 dân tộc khác.

“Điều đó đã khiến ê-kíp làm chương trình suy nghĩ rất nhiều và quyết định làm 1 chương trình nghệ thuật đi đến tận cùng của văn hóa, để cộng đồng dân tộc Thái tự kể câu chuyện của mình”, nhạc sĩ Khánh Băng, phụ trách phần âm nhạc của chương trình kể lại.

Tổng đạo diễn Lê Hải Yến tham gia họp báo chương trình tại UBND Yên Bái
Tổng đạo diễn Lê Hải Yến tham gia họp báo chương trình tại UBND Yên Bái

Đạo diễn Lê Hải Yến cho biết, chương trình được hình thành và xây dựng sau 3 tháng ròng rã nghiên cứu, điền dã, tìm hiểu.

Lễ vinh danh mang chủ đề “Xòe Thái - tinh hoa miền di sản”, gồm 3 chương: chương 1 mang tên “Thiên di, dựng bản lập mường” nói về quá trình khởi nguyên của người Thái với dấu vết của Mẹ Âu Cơ đi lập bản.

Chương 2 có tên “Miền di sản” đề cập đến các nét tinh hoa trong di sản của người Thái, trong đó có lễ hội gội đầu độc đáo của các cô gái Thái.

Chương 3 mang tên “Tinh hoa lễ hội Xòe” kết thúc bằng hình ảnh Khau Cút trên mái nhà người Thái và hoa ban nở để nói về sự trở về và những ước vọng hạnh phúc, phồn thịnh của dân tộc.

Chương trình được xây dựng theo kiểu “không dừng”, chương sau tiếp nối vào chương trước, như dòng Nậm Thia cuộn chảy không ngừng tái hiện câu chuyện thiên di của 2 anh em Tạo Xuông và Tạo Ngần dựa theo cuốn sử thi “Quam tô mương” (Chuyện kể bản mường) về lịch sử hình thành của người Thái ở Tây Bắc.

Các hoạt cảnh sẽ liên tiếp tái hiện những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc nhất của người Thái thông qua hình ảnh người con gái Thái, và từ đó tôn vinh điệu Xòe - di sản văn hóa phi vật thể nhân loại với 900 diễn viên chuyên nghiệp, bán chuyên và nghiệp dư, cùng 2.022 người tham gia màn Đại Xòe. Đây cũng là con số đặc biệt Ban tổ chức muốn nhấn mạnh sự kiện được ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể thế giới trong năm 2022.

Chương trình có thời lượng 90 phút, trong đó 30 phút dành cho phần lễ, còn lại cho phần hội, gồm các phần biểu diễn nghệ thuật và màn đại xòe cuối cùng, thu hút toàn bộ khán giả, khách mời trong chương trình.

Chương trình diễn ra tại sân vận động Nghĩa Lộ, với phần sân khấu chính là toàn bộ khán đài B. Khi xong phần lễ, toàn bộ đại biểu, khách mời và khán giả sẽ được di chuyển sang phía khán đài A để toàn bộ mặt sân và khán đài B trở thành 1 sân khấu khổng lồ, nơi đồng bào Thái kể câu chuyện về văn hóa của dân tộc mình thông qua nghệ thuật Xòe.

Sân khấu thực cảnh chương trình
Sân khấu thực cảnh chương trình

Sân khấu của lễ vinh danh sẽ trải dài từ khán đài B xuống toàn bộ sân vận động, được liên kết xuyên suốt với hình tượng dòng suối chảy ngang qua sân vận động, như dòng Nậm Thia (ngòi Thia) chảy dài từ trên thượng nguồn những dãy núi bao la xuống tận vùng đồng bằng.

Ê-kíp thực hiện chương trình tiết lộ: “Sân khấu biểu diễn của chương trình gồm 2 phần: sân khấu chính và sân khấu trung tâm dưới sân vận động. Sân khấu chính với 3 cấp biểu diễn, lấy hình tượng chủ đạo là hình ảnh Quả Bầu Mẹ - tượng trưng cho ý nghĩa “Bầu ơi thương lấy bí cùng” để nói về 1 hình tượng đặc trưng của Tây Bắc, cũng là một trong những hình tượng gắn với tích Quả Bầu Tiên và cội nguồn của các dân tộc Việt Nam. Vắt ngang qua quả Bầu Mẹ là hình tượng chiếc khăn Piêu thổ cẩm uốn lượn trên sân khấu, nối xuống dưới sàn và chạy quanh sân vận động, được làm từ hiệu ứng LED matrix để khi là 1 con đường, khi lại trở thành dòng suối”.

Không chỉ vậy, toàn bộ đạo cụ sử dụng trong chương trình như trâu, bò, ngựa, nhiều đạo cụ sân khấu trong các màn tái hiện phong tục văn hoá của người Thái cũng đều được lấy từ các hiện vật trong các gia đình người Thái, nhờ sự nghiên cứu và sưu tầm hết sức công phu, tỉ mỉ về văn hóa Thái của ê-kíp, kể cả bộ trang phục cô dâu chú rể cho màn tái hiện đám cưới người Thái cũng là thật chứ không phải trang phục biểu diễn.

Trong chương trình, các yếu tố công nghệ, kỹ thuật chỉ phụ trợ cho các phần biểu diễn của con người. Đạo diễn Lê Hải Yến cho biết, với quá trình tập luyện nghiêm túc, khán giả sẽ không nhận ra sự khác biệt giữa diễn viên chuyên nghiệp và nghiệp dư. Có người còn làm cả clip ngắn để nói về chương trình lần này, mời cộng đồng người Thái các nước sang tham gia sự kiện.

“Đồng bào cũng rất hào hứng tham gia tập luyện để biểu diễn trong chương trình. Họ tự may quần áo biểu diễn. Các em nhỏ thì đi tập với đôi chân trần làm chúng tôi rất thương và xúc động”, chị chia sẻ.

“Đây là lần đầu tiên chúng tôi thực hiện 1 vở đại vũ kịch dân gian Tây Bắc, diễn ra trên toàn bộ sân vận động, chứ không gói gọn trên 1 sân khấu nào cả. Bởi chúng tôi nghĩ rằng, 1 sân khấu không thể diễn tả đầy đủ câu chuyện về cả 1 cộng đồng. Chúng tôi dùng phần lớn diễn viên là chính bà con, những nghệ nhân người Thái, người dân Tây Bắc… để kể câu chuyện về cộng đồng của họ, từ cội nguồn, từ thực tế đời sống, tình yêu, để hình thành nên nghệ thuật xòe Thái - một thứ nghệ thuật thăng hoa từ cuộc sống của họ. Đây sẽ là 1 cuộc trình diễn xuyên suốt, không có điểm dừng, để khán giả thực sự bị cuốn theo mạch chuyện ấy”- đạo diễn Lê Hải Yến chia sẻ.

Không chỉ kể câu chuyện văn hóa Tây Bắc qua Xòe Thái, mong muốn của những người làm chương trình là những nội dung của lễ vinh danh sau này có thể được hợp tác để xây dựng thành màn biểu diễn thực cảnh, giống như “Ký ức Hội An” để trở thành một trong những sản phẩm văn hóa, du lịch đặc trưng của vùng đất Tây Bắc này, và cũng để vừa tôn vinh, vừa nối dài sức sống của điệu Xòe.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Quảng Ninh tạo sức hút du lịch từ “Hành trình di sản”

Quảng Ninh tạo sức hút du lịch từ “Hành trình di sản”

Quảng Ninh sở hữu kho tàng di sản với hàng trăm di tích, 3 Di sản thế giới, cùng ký ức vùng mỏ đặc biệt. Bài toán đặt ra không chỉ là bảo tồn, mà còn biến những giá trị ấy thành “hành trình di sản” sống động, để đồng hành cùng du khách.
Tin nổi bật trang chủ
Lan tỏa bản sắc, củng cố sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, tôn giáo

Lan tỏa bản sắc, củng cố sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, tôn giáo

Với trách nhiệm chính trị, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong khuôn khổ Triển lãm Quốc gia “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”. Bộ Dân tộc và Tôn giáo vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho tập thể có thành tích xuất sắc.
Xã đảo Nhơn Châu tuyên truyền về biển, đảo và chống khai thác IUU cho ngư dân

Xã đảo Nhơn Châu tuyên truyền về biển, đảo và chống khai thác IUU cho ngư dân

Xã hội - Ngọc Thu - 22:33, 16/09/2025
Ngày 16/9, Đồn Biên phòng Nhơn Châu chủ trì phối hợp với Hải đội Biên phòng 2 và UBND xã Nhơn Châu (Gia Lai) tổ chức kiểm tra, kiểm soát trên vùng biển xã đảo Nhơn Châu.
Chính thức sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình giáo dục phổ thông

Chính thức sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình giáo dục phổ thông

Giáo dục - Minh Nhật - 22:19, 16/09/2025
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa ban hành Thông tư số 17/2025/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDDT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Việt Nam vươn lên trở thành điểm đến hàng đầu của du khách Trung Quốc

Việt Nam vươn lên trở thành điểm đến hàng đầu của du khách Trung Quốc

Du lịch - Minh Nhật - 21:55, 16/09/2025
Theo Bloomberg, tính đến tháng 8, Việt Nam đã ghi nhận kỷ lục gần 14 triệu lượt khách quốc tế trong năm 2025, trong đó du khách từ Trung Quốc tăng 44% so với cùng kỳ năm trước. Sự bùng nổ của Việt Nam là một phần của quá trình tái cơ cấu lớn trong ngành Du lịch trị giá hàng tỷ USD của Đông Nam Á.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Mỗi gia đình là một tế bào học tập, mỗi người dân là một công dân học tập suốt đời

Tổng Bí thư Tô Lâm: Mỗi gia đình là một tế bào học tập, mỗi người dân là một công dân học tập suốt đời

Thời sự - PV - 21:50, 16/09/2025
Chiều 16/9, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chủ trì buổi gặp mặt Ban Thường vụ Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam.
Lãnh đạo thành phố Cần Thơ thăm, tặng quà nhân dịp lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer

Lãnh đạo thành phố Cần Thơ thăm, tặng quà nhân dịp lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer

Xã hội - Tào Đạt - 21:50, 16/09/2025
Chiều 16/9, Thành ủy Cần Thơ đã tổ chức nhiều đoàn công tác đến thăm hỏi, tặng quà đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp lễ Sene Dolta năm 2025.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Tiếp tục rà soát hộ gia đình đang ở nhà tạm, nhà dột nát để hỗ trợ kịp thời

Tiếp tục rà soát hộ gia đình đang ở nhà tạm, nhà dột nát để hỗ trợ kịp thời

Xã hội - Lê Hường - 21:37, 16/09/2025
Ngày 16/9, Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh năm 2025.
Báo chí đồng hành vì quyền tham chính của người khuyết tật

Báo chí đồng hành vì quyền tham chính của người khuyết tật

Tin tức - Hồng Phúc - 21:33, 16/09/2025
Trong 2 ngày từ 16-17/9, Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP – Việt Nam) và Trung tâm Nghiên cứu và Hành động vì sự phát triển hòa nhập tổ chức Tập huấn báo chí “Kỹ năng đưa tin về quyền tham chính của người khuyết tật”.
Thủ tướng nêu 6 mong muốn, kỳ vọng với cộng đồng doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân

Thủ tướng nêu 6 mong muốn, kỳ vọng với cộng đồng doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân

Thời sự - PV - 21:23, 16/09/2025
Chiều 16/9, phát biểu tại phiên Đối thoại cấp cao của Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam (VPSF) năm 2025 có chủ đề "Khai phóng tiềm năng - Kiến tạo tương lai Việt", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tặng 16 chữ "Tự hào - Yêu nước - Trí tuệ - Nhân văn - Đạo đức - Phát triển - Đột phá" và khẳng định: "Chính phủ đồng hành, các bộ đổi mới, hạ tầng thông suốt, thể chế kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, Việt Nam phát triển".
VFF và VPF điều chỉnh suất lên, xuống hạng tại V.League mùa giải 2025 - 2026

VFF và VPF điều chỉnh suất lên, xuống hạng tại V.League mùa giải 2025 - 2026

Thể thao - Hoàng Minh - 19:32, 16/09/2025
Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) vừa thống nhất phương án thay đổi số lượng suất lên, xuống hạng ở các giải đấu chuyên nghiệp quốc gia, bắt đầu áp dụng từ mùa giải V.League 2025 - 2026.
UEFA Champions League 2025: Thể thức thi đấu mới chính thức áp dụng

UEFA Champions League 2025: Thể thức thi đấu mới chính thức áp dụng

Thể thao - Hoàng Minh - 14:32, 16/09/2025
Từ mùa giải 2024/2025, UEFA Champions League - sân chơi danh giá nhất cấp câu lạc bộ châu Âu, đã bước sang một kỷ nguyên mới, với sự thay đổi mang tính lịch sử về thể thức thi đấu. Những đổi mới này tiếp tục được duy trì cho mùa giải 2025/2026, nhằm tăng tính cạnh tranh, sự hấp dẫn và cơ hội cho nhiều đội bóng hơn.