Đổi thay nhờ làm du lịch
Thấp thoáng dưới màn sương mờ ảo giữa những cánh rừng nguyên sinh quanh năm mát mẻ là Làng du lịch cộng đồng Vi Rơ Ngheo của người Xơ Đăng ở xã Đắk Tăng, huyện Kon Plông. Làng tạo ấn tượng với du khách bởi còn giữ được nét hoang sơ, mộc mạc và giàu bản sắc của người Xơ Đăng. Đặc biệt, 63 hộ dân trong làng đều dựng cổng nhà bằng các cây gỗ tận dụng trên rừng, trồng hơn 1.000 chậu hoa lan. Đây là nét đặc trưng riêng ở làng Vi Rơ Ngheo so với các làng khác ở Kon Tum.
Anh A Hiền, người tiên phong làm du lịch ở làng Vi Rơ Ngheo chia sẻ: Từ ngày huyện cho đi thăm quan, học hỏi ở các tỉnh thì tôi suy nghĩ muốn làm du lịch được trước tiên làng phải cải thiện môi trường, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Từ đó, tôi vận động bà con thành lập đội cồng chiêng và múa xoang, làm hơn 10 căn nhà sàn truyền thống, bảo vệ rừng và môi trường. Nhờ vậy mà du khách đến với làng ngày càng nhiều, giúp bà con có thu nhập ổn định.
Chị Nguyễn Thu Hằng, du khách đến từ tỉnh Bình Dương cho biết: Đến với làng Vi Rơ Ngheo, tôi cảm thấy rất yên bình, phong cảnh đẹp và được hòa mình với giai điệu cồng chiêng trầm hùng, các món ăn truyền thống rất ngon. Thực sự là một trải nghiệm thú vị và ít nơi nào có được.
Thành công từ mô hình Làng du lịch cộng đồng Vi Rơ Ngheo đã tạo sức lan tỏa rộng lớn trong cộng đồng người Xơ Đăng ở vùng đất Măng Đen đầy thơ mộng này. Hiện, đồng bào Xơ Đăng ở các làng đã chú trọng công tác bảo tồn văn hóa cồng chiêng, nghề truyền thống để phục vụ du khách, điển hình như làng Kon Chênh, xã Măng Cành; làng Kon Pring, làng Kon Vơng Kia, thị trấn Măng Đen.
Chị Y Bé, làng Kon Vơng Kia, thị trấn Măng Đen chia sẻ: Hiện trong làng đã có 7 hộ đầu tư làm nhà sàn, tổ chức nấu các món ăn truyền thống và liên kết trồng rau, hoa xứ lạnh để phục vụ du khách. Khi làm du lịch đã giúp các hộ có thêm thu nhập từ 4 - 5 triệu đồng/tháng…
Hướng đến phát triển du lịch bền vững
Bình quân mỗi tháng có khoảng 20.000 đến 25.000 lượt khách đến tham quan, du lịch và trải nghiệm tại các Làng du lịch cộng đồng ở huyện Kon Plông. Để du lịch cộng đồng phát triển bền vững, UBND huyện Kon Plông đã chỉ đạo UBND các xã, thị trấn hướng dẫn Ban Quản lý các Làng du lịch cộng đồng phối hợp với các đơn vị lữ hành khảo sát, xây dựng các sản phẩm du lịch. Đồng thời, tiếp tục cử các hộ dân làm công tác du lịch tại các Làng du lịch cộng đồng tham gia các lớp tập huấn về kỹ năng giao tiếp, đón và phục vụ du khách.
Trong thời gian tới, huyện tiếp tục nghiên cứu phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn có tiềm năng, thế mạnh. Đồng thời, đào tạo nguồn nhân lực, bảo tồn giá trị văn hóa cồng chiêng, các nghề truyền thống cũng như mời gọi nguồn vốn đầu tư cho du lịch cộng đồng tại các thôn làng…”.
Ông Phạm Văn Thắng,Phó Chủ tịch UBND huyện Kon Plông
Chị Y Lim, Làng du lịch cộng đồng Kon Pring, thị trấn Măng Đen chia sẻ: Với 2 nhà sàn truyền thống, kết hợp làm rượu cần và lấy thêm các sản phẩm đan lát của bà con để bán cho du khách, hằng tháng thu nhập của tôi khoảng 10 triệu đồng. Nhưng để phát triển du lịch bền vững thì tôi sẽ tiếp tục tham gia các lớp tập huấn, không ngừng học hỏi, nắm bắt thị hiếu của du khách để có sự thay đổi phù hợp.
Huyện Kon Plông cũng chỉ đạo các xã, thị trấn vận động các hộ dân tại Làng du lịch cộng đồng mở một số dịch vụ bán các sản phẩm đặc trưng của huyện như: Chuối rừng, mật ong, sâm dây, cà phê và các sản phẩm nghề truyền thống để khi khách thăm quan có thể thưởng thức và mua làm quà. Đến thời điểm này, huyện đã xây dựng nhãn hiệu chứng nhận 24 sản phẩm đặc trưng mang thương hiệu Măng Đen.
Ông Phạm Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Kon Plông cho biết: Để đồng bào DTTS phát triển du lịch bền vững, trong thời gian tới, huyện tiếp tục nghiên cứu phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn có tiềm năng, thế mạnh. Đào tạo nguồn nhân lực, bảo tồn giá trị văn hóa cồng chiêng, các nghề truyền thống. Đồng thời mời gọi nguồn vốn đầu tư cho du lịch cộng đồng tại các thôn làng trên địa bàn huyện…
Với cảnh quan thiên nhiên đẹp và bản sắc văn hóa độc đáo của đồng bào DTTS và những giải pháp cụ thể, tin rằng đồng bào Xơ Đăng ở vùng đất Măng Đen sẽ tiếp tục phát huy những lợi thế về văn hóa truyền thống, thiên nhiên để phát triển du lịch, nâng cao thu nhập và làm giàu trên chính thôn, làng của mình.