Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đâm đuống một sinh hoạt văn hóa độc đáo của người Mường

PV - 14:30, 29/01/2018

Đâm đuống là tục lệ có từ lâu đời ở các vùng đồng bào dân tộc Mường, Hòa Bình và huyện Thanh Sơn (Phú Thọ). Theo tiếng Mường, đâm đuống còn gọi là “chàm đuống”, chàm là đâm từ trên xuống, đuống là máng gỗ để giã lúa… Trong khuôn khổ Chương trình “Hương sắc vùng cao” tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam, lần đầu tiên nhóm nghệ nhân người Mường tỉnh Hòa Bình đã tái hiện lại tục đâm đuống của dân tộc mình.

Đâm đuống là hình thức giã gạo, nhưng là giã gạo trong lễ hội, có tính nghệ thuật và tính lễ hội. Đồng bào Mường giã gạo bằng cối gỗ hình chiếc thuyền độc mộc dài từ hai tới ba sải tay. Chiếc chày giã dài như đòn gánh, giữa thân thon để vừa tay cầm.

Đâm đuống là một nét văn hóa độc đáo của người Mường. Đâm đuống là một nét văn hóa độc đáo của người Mường.

 

Ông Đinh Ngọc Lượng, thầy cúng trong buổi lễ cho biết, đâm đuống thường được người Mường tổ chức vào dịp Tết, hội mùa, cưới xin và dựng nhà. Nó được hình thành từ cuộc sống lao động của cư dân nông nghiệp vùng trung du, từ công việc giã gạo bằng cối và chày gỗ của phụ nữ. Đến nay, đâm đuống không chỉ có ý nghĩa là một hình thái lao động mà tồn tại như một tục lệ cổ truyền, ẩn chứa ý nghĩa tâm linh.

Người Mường tin rằng tiếng đuống càng vang, càng rộn ràng bao nhiêu thì năm đó sẽ mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, mọi điều may mắn sẽ đến nhiều bấy nhiêu.

Mở đầu phần lễ là dàn cồng chiêng được gióng lên, sau đó cô gái Mường bê mâm lễ gồm: gà luộc, xôi, rượu... đi trước, tiếp theo là ông mo, cuối cùng là đoàn nhạc lễ và dàn chiêng đi một vòng quanh sân lễ. Ông mo ngồi cúng lạy trước mâm lễ, khấn trời phật; đức thánh Tản Viên ở núi thánh Ba Vì; Bà chúa Thác Bờ và các thầy; thần linh, thổ công, thổ địa... cầu sức khỏe, mùa màng bội thu. Tiếp theo, ông mo thực hiện nghi lễ cầu khấn mát nhà bằng việc vẩy nước xung quanh không gian làm lễ.

Các tiết mục biểu diễn nhạc cụ dân tộc Mường sau phần lễ. Các tiết mục biểu diễn nhạc cụ dân tộc Mường sau phần lễ.

 

Sau phần lễ, âm thanh của các nhạc cụ truyền thống vang lên và nghi thức đâm đuống bắt đầu. Những cô gái trong trang phục truyền thống của mình cầm 6 cây chày gỗ thực hiện động tác đâm đuống. Chiếc đuống hình chiếc thuyền độc mộc đã được đặt sẵn giữa sân lễ từ trước như được đánh thức bằng âm thanh gõ nhịp nhàng từ những chiếc chày gỗ dài. Theo nhịp tay đâm đuống mau hay chậm, âm thanh cũng chuyển điệu sang những tiết tấu khác nhau, có nhịp 2 xen nhịp 3… Lúc tiếng chày vang lên theo nhịp điệu nhất định, âm thanh của các nhạc cụ truyền thống khác cũng vang lên phụ họa, tạo thành bản nhạc vui tươi, khỏe khoắn, rộn ràng. Lễ hội này còn mở màn, mở đầu cho một năm mới, cầu cho năm mới an lành, ăn nên làm ra, ấm êm, hạnh phúc.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Viết báo đồng hành cùng đồng bào DTTS bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch

Viết báo đồng hành cùng đồng bào DTTS bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch

Hơn 30 năm làm báo, tôi từng đảm nhận nhiều vai trò: phóng viên phát thanh, truyền hình, biên tập viên, quay phim, đạo diễn và phụ trách Phòng Biên tập Phát thanh – Truyền hình tiếng dân tộc thiểu số, Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh Quảng Ngãi. Dù ở vị trí nào, tôi luôn tâm niệm viết báo không chỉ để thông tin mà còn để đồng hành cùng đồng bào gìn giữ văn hóa truyền thống, phát triển du lịch. Sau khi nghỉ hưu, tôi tiếp tục gắn bó với nghề trong vai trò cộng tác viên Báo Dân tộc và Phát triển, bền bỉ theo đuổi hành trình viết báo vì cộng đồng.
Người dân hào hứng sắm xe máy VinFast trong ngày hội “đổi xăng lấy điện” tại TP.HCM

Người dân hào hứng sắm xe máy VinFast trong ngày hội “đổi xăng lấy điện” tại TP.HCM

Xã hội - PV - 15:19, 16/06/2025
Với mức giá ưu đãi và nhiều quà tặng hấp dẫn, nhiều khách hàng đã xuống tiền sắm xe máy VinFast ngay tại sự kiện “Đổi xăng lấy điện - Cùng VinFast kiến tạo tương lai xanh” đang diễn ra tại TP.HCM.
Chính phủ ban hành quy định mới về đối tượng tinh giản biên chế, có hiệu lực từ 16/6

Chính phủ ban hành quy định mới về đối tượng tinh giản biên chế, có hiệu lực từ 16/6

Tin tức - Minh Nhật - 09:21, 16/06/2025
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 154/2025/NĐ-CP quy định về tinh giản biên chế, có hiệu lực thi hành từ ngày 16/6/2025.
Viết báo đồng hành cùng đồng bào DTTS bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch

Viết báo đồng hành cùng đồng bào DTTS bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch

Sắc màu 54 - Trần Đình Quang - 09:13, 16/06/2025
Hơn 30 năm làm báo, tôi từng đảm nhận nhiều vai trò: phóng viên phát thanh, truyền hình, biên tập viên, quay phim, đạo diễn và phụ trách Phòng Biên tập Phát thanh – Truyền hình tiếng dân tộc thiểu số, Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh Quảng Ngãi. Dù ở vị trí nào, tôi luôn tâm niệm viết báo không chỉ để thông tin mà còn để đồng hành cùng đồng bào gìn giữ văn hóa truyền thống, phát triển du lịch. Sau khi nghỉ hưu, tôi tiếp tục gắn bó với nghề trong vai trò cộng tác viên Báo Dân tộc và Phát triển, bền bỉ theo đuổi hành trình viết báo vì cộng đồng.
Chương trình MTQG 1719 góp phần đưa nước hợp vệ sinh đến đồng bào vùng cao

Chương trình MTQG 1719 góp phần đưa nước hợp vệ sinh đến đồng bào vùng cao

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 09:11, 16/06/2025
Thời gian qua, tỉnh Lào Cai đặc biệt quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng khu vực nông thôn; trong đó có việc đầu tư nước sạch, nước hợp vệ sinh phục vụ sinh hoạt cho đồng bào vùng cao. Từ nguồn lực Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719), sau hơn 4 năm triển khai đã có hàng nghìn hộ dân khu vực nông thôn, vùng DTTS đã được sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh.
Gia Lai: Nhiều hoạt động hướng đến trẻ em trong dịp hè

Gia Lai: Nhiều hoạt động hướng đến trẻ em trong dịp hè

Xã hội - Hòa Bình - 09:10, 16/06/2025
Không chỉ là khoảng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, kỳ nghỉ hè là lúc để các em học sinh khám phá thêm nhiều điều mới lạ, trau rồi thêm các kỹ năng sống. Vì vậy, các cấp, ngành tỉnh Gia Lai tích cực triển khai nhiều chương trình thiết thực, với quyết tâm mang đến cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em khó khăn, vùng DTTS có môi trường sống an toàn, lành mạnh và công bằng.
Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay ngày 11/6, có những thông tin đáng chú ý sau: Ruộng bậc thang Y Tý mùa đổ ải. Độc đáo chùa mảnh sành ở TP. Hồ Chí Minh . Tết mùa mưa đặc sắc của dân tộc Hà Nhì. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Từ cửa Phật lan tỏa nếp sống đẹp trong cộng đồng

Từ cửa Phật lan tỏa nếp sống đẹp trong cộng đồng

Dân tộc - Tôn giáo - Mỹ Dung - 09:08, 16/06/2025
Phong trào “Chùa cảnh tinh tiến, gương mẫu” do Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh triển khai đã góp phần làm đẹp cảnh quan chùa, lan tỏa lối sống từ bi, bác ái và xây dựng nếp sống văn minh. Từ chốn thiền môn, Phật giáo đang đồng hành cùng cộng đồng trong hành trình dựng xây quê hương giàu đẹp, nghĩa tình.
Gần 30 tỉnh, thành công bố điểm thi và điểm chuẩn lớp 10 năm 2025

Gần 30 tỉnh, thành công bố điểm thi và điểm chuẩn lớp 10 năm 2025

Giáo dục - Minh Nhật - 09:03, 16/06/2025
Hàng loạt địa phương trên cả nước đã công bố điểm thi, điểm chuẩn tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2025-2026. Đây là kỳ thi quan trọng, đánh dấu năm đầu tiên tuyển sinh theo Chương trình GDPT 2018.
Hầm Hô - Viên ngọc xanh giữa lòng đất võ!

Hầm Hô - Viên ngọc xanh giữa lòng đất võ!

Du lịch - Ngô Xuân Hiền - 09:02, 16/06/2025
Giữa lòng huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định - nơi sinh ra người Anh hùng áo vải cờ đào Nguyễn Huệ có một vùng đất được thiên nhiên ưu ái ban tặng vẻ đẹp hiếm có: Hầm Hô. Đây không chỉ là một thắng cảnh nổi bật trên bản đồ du lịch Bình Định mà còn là nơi kết tụ của lịch sử, truyền thuyết và hào khí dân tộc. Từ vẻ đẹp của sông nước đá núi đến những câu chuyện tình yêu, nghĩa khí lẫm liệt của thời Tây Sơn hiển hách, Hầm Hô hiện lên như một sử thi vừa tráng lệ vừa nên thơ.
“Khoảng lặng” không nói đủ bằng lời

“Khoảng lặng” không nói đủ bằng lời

Phóng sự - Thanh Hải - 08:54, 16/06/2025
Phải thú thực rằng, kể từ khi công tác ở Báo Dân tộc và Phát triển, thì tôi mới có nhiều cơ hội và điều kiện để trải nghiệm cảm giác “cắm bản”, “bám bản”. Đó cũng là điều kiện cần để bắt đầu cho một hành trình chuyển tải thông tin về những khó khăn, vất vả, mà còn cả những tiềm năng, thế mạnh, những gương người tốt việc hay của một vùng đất. Nhưng sau bao chuyến ngược ngàn, trong tôi vẫn còn đó những “khoảng lặng” không nói đủ bằng lời.
Ngày hội an cư của người Đan Lai

Ngày hội an cư của người Đan Lai

Phóng sự - An Yên - 08:47, 16/06/2025
Tảng sáng, khi tiếng gà rừng eo óc gáy, thì bản làng người Đan Lai giữa đại ngàn Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An) đã rộn rã tiếng nói cười. Chỗ này hối hả chuyển đồ; chỗ kia hì hục dỡ mái, khiêng cột… Trong bao niềm khấp khởi ấy, ước nguyện về những mái ấm an cư đang dần thành hiện thực.