Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cuba với nền văn hoá đậm dấu ấn Taíno

Duy Ly - 15:10, 23/06/2022

Ở nửa bên kia bán cầu, đất nước Cuba được biết đến với nền văn hoá đặc sắc, có sự hoà trộn, tiếp thu nhiều nền văn hoá trên thế giới. Song song với đó, người dân Cuba luôn có ý thức gìn giữ những truyền thống văn hoá bản địa, trong đó có văn hoá đậm dấu ấn của người Taíno - một trong những nền văn hoá quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống người Cuba hiện nay.

Hình ảnh mô tả người Taíno cổ
Hình ảnh mô tả người Taíno cổ

Thổ dân Taíno sinh sống chủ yếu ở khu vực biển Caribean (Ca-ri-bê) từ năm 1200 đến 1500 sau Công nguyên. Khi nhà thám hiểm Christopher Columbus đến đảo Guanahani (một hòn đảo ở Bahamas, là vùng đất đầu tiên ở Châu Mỹ được nhìn thấy và ghé thăm trong chuyến đi đầu tiên của Christopher Columbus vào 12/10/1492), ông đã chạm trán với người Taíno, những người mà ông mô tả trong các bức thư là “vẫn khỏa thân như ngày họ được sinh ra”.

Taíno có hệ thống tôn giáo, chính trị và xã hội phân cấp phức tạp. Vào thời điểm Columbus khám phá, người Taíno là những người bản địa đông nhất ở Caribê và sinh sống ở những nơi ngày nay là Cuba, Jamaica, Haiti, Cộng hòa Dominica, Puerto Rico và Quần đảo Virgin. Đến năm 1550, người Taíno gần như tuyệt chủng, nhiều người đã phải chống chọi với căn bệnh đậu mùa và cuộc chinh phạt của thực dân Tây Ban Nha. Tuy nhiên, người Taíno không biến mất hoàn toàn, họ vẫn còn ảnh hưởng trong tín ngưỡng, tôn giáo, ngôn ngữ và âm nhạc của các nền văn hóa vùng Caribe, trong đó có Cuba.

Hình ảnh Christopher Columbus chạm trán với người Taíno khi ông lần đầu đặt chân đến vùng đất này
Hình ảnh Christopher Columbus chạm trán với người Taíno khi ông lần đầu đặt chân đến vùng đất này

Cái tên Cuba ngày nay thực chất bắt nguồn từ ngôn ngữ Taíno, nghĩa là nơi đất dồi dào màu mỡ. Tại vùng El Güirito, thuộc tỉnh Holguín và khu vực La Caridad de los Indios thuộc Vườn Quốc gia Sierra del Cristal, người dân nơi đây có vẻ ngoài khác biệt so với những nơi khác trong khu vực. Họ có khuôn mặt vuông, gò má cao, da nâu đỏ đặc trưng. Nhiều người sinh sống trong những ngôi nhà mái lợp lá cọ, canh tác nông nghiệp truyền thống như người Taíno cổ. Trong các nghi lễ với người đã khuất, họ thường duy trì phong tục xát vỏ ốc xà cừ trên bề mặt ngôi mộ để xua đuổi ma quỷ và cái xấu.

Cuba ngày nay không chỉ công nhận mà còn chú trọng gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của người Taíno. Không những vậy, họ còn tìm cách để quảng bá rộng rãi văn hoá đặc sắc này đến du khách, thúc đẩy phát triển du lịch. Đến với Cuba, du khách sẽ được thưởng thức ẩm thực đặc sắc đậm chất Taíno. Các thành phần chính trong các món ăn chủ yếu là dầu dừa, sữa, annatto (một loại màu thực phẩm được làm từ hạt của cây achiote chủ yếu trồng ở Trung và Nam Mỹ), rau mùi và các loại gia vị khác. Tại đây, bạn cũng có thể thưởng thức Chorote, một thức uống truyền thống được làm từ cacao, nước cốt dừa và bột vỏ hạt mã đề.

Bên cạnh ẩm thực, những giai điệu của âm nhạc truyền thống “Kiribá - Nengón” cùng với những điệu nhảy đã quyến rũ những vị khách đến với Cuba. Các nhạc công ở địa phương sẽ sử dụng những nhạc cụ truyền thống như Guayo, Maracas, Marimbula, Bongo, Tres… để chào đón du khách, sau đó các vũ công sẽ đến mời họ nhảy và rồi bữa tiệc chào mừng bắt đầu mang theo niềm vui ngập tràn.

Các nhạc công địa phương đang chơi nhạc cụ truyền thống của người Taíno để chào đón du khách đến với Cuba
Các nhạc công địa phương đang chơi nhạc cụ truyền thống của người Taíno để chào đón du khách đến với Cuba

“Âm nhạc Kiribá - Nengón và văn hóa ẩm thực của chúng tôi bắt nguồn từ đời sống của người nông dân Taíno. Cả hai đều ra đời từ trước khi nhà thám hiểm Columbus đặt chân tới Cuba”, bà Teresa Roché Lore, thành viên một nhóm nhạc truyền thống giải thích.

Là một người dành phần lớn thời gian cuộc đời để nghiên cứu về người Taíno, ông Alejandro Hartmann Matos - nhà sử học ở thành phố Baracoa, ước tính có ít nhất 4.000 người Cuba mang trong mình gen di truyền kế thừa từ thổ dân Taíno. Theo ông Matos, tỷ lệ trung bình những người có gen di truyền Taíno là 8% trên toàn quốc và hơn 15% ở các tỉnh phía đông Cuba. “Nhiều người trong các cộng đồng khác có dòng máu Taíno như chúng tôi đều tự hào về di sản của mình”, ông Isolino Cobas Romero, một người nông dân sống tại El Güirito nói.

Hiện tại, người dân El Güirito đã được hưởng các dịch vụ công của nhà nước như phòng khám, trường học và các khu nhà định cư mới. Nhưng phong cách sống của cộng đồng vẫn duy trì nhiều nghi lễ cổ xưa theo giá trị tinh thần của người Taíno. Họ vẫn cầu nguyện Mặt trời, Mặt trăng và Đất Mẹ ban phước trước khi thu hoạch, hoặc lấy vỏ và lá cây làm phương thuốc chữa bệnh.

Hơn 8% người Cuba có gen Taíno
Hơn 8% người Cuba có gen Taíno

“Thực dân Tây Ban Nha có thể đã làm biến mất phần lớn tổ tiên của chúng tôi, nhưng họ không thể xóa bỏ được gốc rễ người Taíno. Chúng tôi sẽ không để truyền thống tốt đẹp này mai một”, ông Francisco Ramírez Rojas (82 tuổi), người đứng đầu gia tộc Rojas Ramírez, một gia đình mang dòng máu Taíno cho biết. 

Không chỉ truyền lại kiến ​​thức và phong tục Taíno cho con cháu mình, ông Francisco khẳng định, việc tổ chức những trải nghiệm âm nhạc và ẩm thực bản địa tại El Güirito là một cách hữu hiệu để vừa bảo tồn văn hóa truyền thống, vừa mang lại thu nhập cho người dân địa phương.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.