Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn - Giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa các DTTS vùng lõi di sản (Bài 1)

Văn Hoa - Tào Đạt - 21:36, 03/11/2023

Trải qua gần 14 năm xây dựng và phát triển, với 3 lần được Hội đồng mạng lưới công viên địa chất toàn cầu UNESCO đánh giá cao và tiếp tục công nhận danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu (lần thứ 3 vào đầu tháng 9/2023), Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá (CVĐCTCCNĐ) Đồng Văn đã trở thành điểm đến thứ 25 trong 52 điểm đến hấp dẫn nhất thế giới do Tạp chí New York Times (Mỹ) bình chọn. Kết quả đó là trái ngọt của những nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền và Nhân dân trong việc bảo tồn di sản cao nguyên đá, đặc biệt là gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa các DTTS vùng lõi di sản.

Nghệ nhân dạy cách làm khèn Mông cho thế hệ trẻ
Nghệ nhân dạy cách làm khèn Mông cho thế hệ trẻ

Bức tranh văn hóa đa sắc màu

Cao nguyên đá Đồng Văn, bao gồm địa giới hành chính của 4 huyện: Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc… là địa bàn sinh sống của nhiều dân tộc anh em: Mông, Dao, Tày, Nùng, Giáy, Bố Y, Lô Lô, Cờ Lao, Pu Péo..; trong đó, người Mông chiếm hơn 50% dân số. Điều kiện địa hình đặc thù của Cao nguyên đá, là sự thách thức lớn đối với đời sống đồng bào các dân tộc. Do đó, trong quá trình thích ứng với tự nhiên và xã hội, các dân tộc anh em ở đây đã sáng tạo nên những yếu tố văn hóa vô cùng độc đáo, từ trang phục, nhà ở, lễ hội…

Từ thành phố Hà Giang vượt dốc Bắc Sum, du khách sẽ bắt đầu trải nghiệm với rất nhiều điểm di sản địa chất - những chứng nhân lịch sử tiến hóa lâu đời, choáng ngợp với các giá trị văn hóa của đồng bào các DTTS đa sắc màu. Trải qua nhiều biến thiên của lịch sử, đồng bào các dân tộc vẫn giữ gìn những mô hình nhà truyền thống với mái ngói âm dương cổ kính; những người phụ nữ Mông, Lô Lô vẫn giữ được bản sắc về trang phục; những tiếng khèn Mông vẫn cất vang trên bản làng như mời gọi nhau đi chảy hội; các bé trai, bé gái với bộ trang phục truyền thống, những quẩy tấu hoa và nụ cười rạng rỡ bên đường…

Các bé gái người Mông rực rỡ bên những quẩy tấu hoa tại Thung lũng Sủng Là
Các bé gái người Mông rực rỡ bên những quẩy tấu hoa tại Thung lũng Sủng Là

Nếu được tham dự Lễ hội Chợ phong lưu khâu vai (thuộc xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc), du khách sẽ may mắn trải nghiệm một không gian văn hóa đa sắc màu với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, như: Trình diễn thổi khèn Mông; trình diễn múa kiếm của dân tộc Giáy xã Nậm Ban; múa, nhảy lửa của dân tộc Lô Lô xã Xín Cái; múa trống đồng, múa kéo nhị, điệu nhảy trên cây của dân tộc Lô Lô thị trấn Mèo Vạc; múa trống của dân tộc Giáy, thôn Nà Trào, xã Tát Ngà; hát dân ca dân tộc Nùng, xã Khâu Vai; hát đối giao duyên của dân tộc Nùng, Giáy; các trò chơi dân gian, như thi leo cột chinh phục tình yêu, tung còn giao duyên, đánh yến, ném pao, địu nước, bắn nỏ, giã bánh giày…

Các chàng trai người Giáy tham gia Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai
Các chàng trai người Giáy tham gia Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai

Trong thời gian lưu lại thung lũng Sủng Là, du khách có thể trải nghiệm các hoạt động trong cuộc sống thường ngày của đồng bào dân tộc Mông, Lô Lô, trải nghiệm các công đoạn làm bánh tam giác mạch, nấu rượu men lá, dệt lanh…

Bên cạnh việc thỏa sức ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, đã mắt với sắc màu văn hóa truyền thống các dân tộc, du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn hấp dẫn của đồng bào các dân tộc như món thắng cố, bánh tam giác mạch, cháo ấu tẩu, phở Tráng Kìm; lạp sườn, thịt trâu, bò gác bếp…

Chị Nguyễn Thị Hồng, du khách đến từ thành phố Hồ Chí Minh, khi tham dự Lễ hội hoa tam giác mạch năm 2023 tại huyện Đồng Văn bày tỏ, đây là lần thứ 4 chị về với Hà Giang, tuy nhiên chị vẫn thích quay trở lại. Theo chị Hồng, đến với vùng cao nguyên đá, chị được sống trong một không gian văn hóa vô cùng phong phú và đặc sắc, bởi bà con ở đây vẫn giữ được bản sắc văn hóa đặc trưng từ nhà ở, đến trang phục truyền thống và đặc biệt là các lễ hội, như Lễ hội hoa tam giác mạch chị đang tham dự.

Một buổi hoạt động ngoại khóa của học sinh trên địa bàn huyện Mèo Vạc
Một buổi hoạt động ngoại khóa của học sinh trên địa bàn huyện Mèo Vạc

Đặc biệt, tại các trường học, nhờ được tiếp cận với các hoạt động văn hóa truyền thống, học sinh có cơ hội nâng cao hiểu biết và giữ gìn được bản sắc của dân tộc mình, được giao lưu, biết và tôn trọng văn hóa của các dân tộc khác. Thông qua việc lồng ghép, giảng dạy văn hóa truyền thống giúp nhiều học sinh học và có thể trình diễn được nhiều điệu múa, hát dân gian, múa khèn Mông; góp phần nâng cao ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, từng bước cùng cấp ủy, chính quyền bài trừ hủ tục lạc hậu ở địa phương…

Theo ông Hà Đình Phong, Trưởng phòng Giáo dục huyện Đồng Văn, những giá trị văn hóa truyền thống được giảng dạy tại các nhà trường, đã tạo nền tảng, khơi dậy tình yêu văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ. Bên cạnh kiến thức cơ bản, đa số học sinh đều nhận thức đầy đủ về bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình, biết hát các làn điệu dân ca, múa các điệu múa truyền thống, biết sử dụng nhạc cụ, chơi các môn thể thao dân tộc...

Có thể thấy, vùng cao nguyên đá Đồng Văn có phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, một bức tranh văn hóa đa sắc màu. Điều đó cho thấy, những nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền trong việc nâng cao nhận thức người dân, để đồng bào các DTTS tự hào tích cực gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

Nỗ lực gìn giữ các giá trị văn hóa

Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Giang lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025 (Nghị quyết số 07-NQ/ĐH, ngày 17/10/2020) xác định: “Văn hóa giữ một vị trí quan trọng trong nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc trên địa bàn là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội”.

Đồng bào người Mông đan các sản phầm thủ công phục vụ khách du lịch tại Làng văn hóa Du lịch cộng đồng dân tộc Mông xã Pả Vi
Đồng bào người Mông đan các sản phầm thủ công phục vụ khách du lịch tại Làng văn hóa Du lịch cộng đồng dân tộc Mông xã Pả Vi

Nhận thức được tầm quan trọng trong gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, trong những năm qua, công tác bảo tồn, gìn giữ văn hóa các dân tộc tại các huyện vùng Công viên địa chất đã có bước phát triển và đạt kết quả quan trọng. 

Để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo triển khai thực hiện các biện pháp khôi phục, lưu giữ thông qua việc tổ chức, phục dựng những lễ hội truyền thống như: Lễ hội Khèn Mông, lễ cúng thần rừng của người Lô Lô xã Lũng Cú, lễ hội Gầu tào của dân tộc Mông; lễ đua cá chép ruộng của người Tày ở Yên Minh, Lễ cúng thần rừng của người Cờ Lao; bảo tồn, khôi phục những làn điệu dân ca của địa phương.

Cùng đó, tỉnh Hà Giang đã quan tâm đầu tư, nâng cấp các di tích, điểm du lịch quan trọng, thu hút du khách, đảm bảo giữ nguyên vẹn những giá trị văn hóa lâu đời. Tại các huyện, thành phố, phong trào văn hóa ở cơ sở phát triển mạnh, hoạt động ngày một đổi mới, đã góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và vật chất của Nhân dân trên địa bàn. Hệ thống Hội nghệ nhân dân gian hoạt động hiệu quả, góp phần tích cực trong việc truyền dạy, gìn giữ văn hóa truyền thống của đồng bào và thúc đẩy phong trào văn nghệ quần chúng…

Phụ nữ Mông vẫn gìn giữ được nghề dệt vải lanh của dân tộc
Phụ nữ Mông vẫn gìn giữ được nghề dệt vải lanh của dân tộc

Tại các xã, nhiều hợp tác xã, tổ, nhóm sở thích được ra đời như các tổ dệt vải lanh, vẽ sáp ong trên vải lanh, nhóm thêu thổ cẩm, may mặc trang phục truyền thống ngày càng thu hút đông đảo các thành viên tham gia. Đặc biệt, nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ về giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc, Đề án “Đưa văn hóa truyền thống vào giảng dạy tại các trường học trên địa bàn tỉnh” phát huy hiệu quả tích cực. Nhờ đó, các em học sinh đã nhận thức rõ nét về văn hóa truyền thống của cha ông, tạo sự lan tỏa tích cực trong thế hệ trẻ.

Ông Trần Đức Quý, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang cho biết, để tiếp tục gìn giữ, bảo tồn các giá trị di sản, tỉnh sẽ tập trung giải quyết từng lĩnh vực. Trọng tâm là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân, nâng cao nhận thức cấp ủy, chính quyền địa phương, nhất là người đứng đầu về bảo tồn, phát triển các giá trị di sản theo hướng khai thác phát triển đi đôi với bảo tồn di sản văn hóa, di sản địa chất…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Dấu ấn trong bảo tồn giá trị văn hóa của đồng bào DTTS tại Cần Thơ

Những năm qua, việc triển khai Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719), công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các nét đẹp văn hóa của đồng bào DTTS ở Cần Thơ đã tạo ra động lực quan trọng, ngày càng lan tỏa và đi vào thực chất.
Tin nổi bật trang chủ
Triển lãm tranh sơn mài khổ lớn

Triển lãm tranh sơn mài khổ lớn "Mùa Xuân Độc lập"

Tin tức - Minh Anh - 1 giờ trước
Chiều 18/8, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Ban Tuyên Giáo và Dân vận Trung ương phối hợp cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch tổ chức Khai mạc triển lãm tranh sơn mài mang tên “Mùa Xuân Độc lập” . Đây là một trong những sự kiện hướng tới Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.
Bộ Dân tộc và Tôn giáo: Rà soát công tác chuẩn bị cho tổng kết xóa nhà tạm, nhà dột nát

Bộ Dân tộc và Tôn giáo: Rà soát công tác chuẩn bị cho tổng kết xóa nhà tạm, nhà dột nát

Công tác Dân tộc - Minh Anh - 2 giờ trước
Chiều 18/8, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà chủ trì cuộc họp về công tác chuẩn bị Tổng kết xóa nhà tạm, nhà dột nát toàn quốc. Tham dự cuộc họp có đại diện các vụ, đơn vị là thành viên tổ giúp việc về chuẩn bị Tổng kết xóa nhà tạm, nhà dột nát toàn quốc.
Thanh Hóa hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát về đích trước hẹn

Thanh Hóa hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát về đích trước hẹn

Xã hội - Quỳnh Trâm - 2 giờ trước
Chiều 18/8, Tỉnh ủy Thanh Hóa tổ chức Hội nghị tổng kết Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Chương trình được kết nối trực tuyến tới 166 điểm cầu tại các xã, phường trên địa bàn tỉnh.
Công bố sự cố môi trường Khu liên hiệp xử lý rác thải rắn liên hợp Ngọc Hồi

Công bố sự cố môi trường Khu liên hiệp xử lý rác thải rắn liên hợp Ngọc Hồi

Bạn đọc - Ngọc Chí - 2 giờ trước
Ngày 18/8, UBND xã Sa Loong, tỉnh Quảng Ngãi có văn bản Công bố sự cố môi trường Khu liên hiệp xử lý rác thải rắn liên hợp Ngọc Hồi. Điều đáng nói là sự cố “thủng” ô chứa rác gây ô nhiễm môi trường xảy ra từ ngày 30/7, nhưng đến nay chính quyền mới công bố sự cố môi trường.
Khu du lịch sinh thái KoTam: Chứa đựng tinh thần đại ngàn văn hóa Ê Đê

Khu du lịch sinh thái KoTam: Chứa đựng tinh thần đại ngàn văn hóa Ê Đê

Du lịch - Ngô Xuân Hiền - 3 giờ trước
Có những nơi khi đặt chân đến, người ta lập tức cảm nhận sự hòa quyện giữa thiên nhiên và văn hóa bản địa, như cùng chung một nhịp thở. Khu du lịch sinh thái KoTam ở phường Tân Lập, tỉnh Đắk Lắk là một điểm đến như thế: mộc mạc, sâu lắng, thấm đẫm tinh thần đại ngàn và văn hóa Ê Đê.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Phường đông dân thứ 2 cả nước lấy đời sống Nhân dân làm mục tiêu phát triển

Phường đông dân thứ 2 cả nước lấy đời sống Nhân dân làm mục tiêu phát triển

Tin tức - Duy Chí - 3 giờ trước
Với vị trí đắc địa, phường Dĩ An tiếp giáp tuyến Metro số 1, là phường đông dân nhất TP. Hồ Chí Minh và đứng thứ 2 cả nước. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nhiệm kỳ 2025 - 2030, phường lấy đời sống Nhân dân, quy hoạch và chỉnh trang đô thị làm mục tiêu phát triển.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Media - Ngọc Chí - 3 giờ trước
Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Bất ngờ kiểm tra phòng trọ, bắt quả tang 11 nam nữ đang “bay lắc”

Bất ngờ kiểm tra phòng trọ, bắt quả tang 11 nam nữ đang “bay lắc”

Pháp luật - Tào Đạt - Tiến Tầm - 3 giờ trước
11 đối tượng nam, nữ đang tụ tập sử dụng trái phép chất ma túy trong phòng trọ, thì bị lực lượng Công an tỉnh An Giang ập vào bắt quả tang.
Khởi tố 3 đối tượng mua bán tê tê java nguy cấp, quý, hiếm

Khởi tố 3 đối tượng mua bán tê tê java nguy cấp, quý, hiếm

Pháp luật - Minh Thu - 4 giờ trước
Tin từ Công an tỉnh Đồng Nai cho biết, cơ quan này vừa ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự và ba bị can liên quan đến hành vi vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Sách giáo khoa hiện hành có được sử dụng trong năm học 2025-2026?

Sách giáo khoa hiện hành có được sử dụng trong năm học 2025-2026?

Giáo dục - Minh Nhật - 5 giờ trước
Trước những thay đổi về địa giới hành chính và Hiến pháp, ngày 12/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa công bố quyết định điều chỉnh chương trình của 4 môn học. Tuy nhiên, Bộ khẳng định sách giáo khoa (SGK) hiện hành vẫn sẽ được sử dụng trong năm học 2025-2026.