Ông Zơ Râm Diên nói, bảo tồn văn hoá chính là giữ “sợi chỉ đỏ” nối liền các thế hệ người Tà Riềng Ngồi cùng chúng tôi vào một buổi tối trong căn nhà sàn ấm áp, ông Zơ Râm Diên chia sẻ, ông được cấp ủy đảng và bà con tín nhiệm bầu làm Người có uy tín thôn Đắc Tà Vâng vào tháng 11/2020. Lúc ấy, đời sống của người dân trong thôn vẫn gặp không ít khó khăn, ông Diên đã kiên trì vận động người dân tập trung phát triển kinh tế, cho con em đi học đàng hoàng để thoát khỏi cảnh đói nghèo.
Giờ đây, đời sống bà con đồng bào Tà Riềng (một nhóm địa phương thuộc dân tộc Gié Triêng) đã khấm khá hơn, ông lại tiếp tục vận động người dân giữ gìn an ninh trật tự để thôn bình yên, giữ gìn cảnh quan môi trường, trồng nhiều cây xanh để tạo ra không gian sống trong lành.
Thôn Đắc Tà Vâng hiện có 114 hộ với hơn 440 nhân khẩu (tính đến tháng 6/2024) phần lớn là người Tà Riềng, chủ yếu sinh sống bằng nghề trồng rừng, làm rẫy và chăn nuôi quy mô nhỏ. Ông Zơ Râm Diên là “điểm tựa” tin cậy, vững chắc cho bà con ở thôn trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, xây dựng thôn nông thôn mới”.
Đến nay, thôn Đắc Tà Vâng đã có nhà văn hóa để cộng động hội họp. Với sự đồng lòng quyết tâm của bà con, thôn đã hoàn thành hơn 2km đường bê tông nông thôn. Nhờ đó, thôn Đắc Tà Vâng không chỉ hoàn thành các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, mà còn được chọn là thôn điểm kiểu mẫu của xã Đắc Tôi.
Tác giả Văn Sơn trò chuyện với ông Zơ Râm Diên Những năm qua, với sự phát triển mạnh mẽ của đời sống kinh tế - xã hội, văn hóa truyền thống của đồng bào Gié Triêng ở địa phương đang đứng trước nguy cơ mai một. Nhận thức sâu sắc về những giá trị văn hóa truyền thống của người Tà Riềng, mong muốn thắp lên ngọn lửa tình yêu văn hoá truyền thống, ông Zơ Râm Diên đã đi đầu trong những phong trào bảo tồn văn hoá.
Ông Zơ Râm Diên chia sẻ, đồng bào Tà Riềng ở đây được nhiều người trong và ngoài tỉnh biết đến với nghệ thuật thổi sáo Đinh tút - một loại hình di sản văn hóa phi vật thể, một món ăn tinh thần quan trọng trong đời sống và sinh hoạt văn hoá.
Ông bộc bạch, nếu như mình không bảo tồn, lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, trong đó có nhạc cụ Đinh tút, thì mạch nguồn văn hóa sau này sẽ bị “đứt gãy”. Vì vậy, chúng tôi phải có trách nhiệm gìn giữ, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống đó bằng nhiều cách khác nhau, phải như “sợi chỉ đỏ” nối liền các thế hệ trẻ Tà Riềng trong một mạch nguồn văn hóa.
Tranh thủ thời gian, ông Zơ Râm Diên chia sẻ với lớp trẻ trong thôn về văn hoá Tà RiềngVới sự vận động tích cực của ông, thôn Đắc Tà Vâng đã xây dựng Đội múa cồng chiêng và Câu lạc bộ Đinh tút gồm 16 thành viên từ năm 2018, duy trì thường xuyên các hoạt động văn hóa đến nay. Ông Zơ Râm Diên được bầu đảm nhận vai trò nòng cốt trong Câu lạc bộ truyền daỵ cho thế hệ trẻ thổi sáo Đinh tút.
Bên cạnh đó, ông Diên còn đại diện cho xã Đắc Tôi tham gia nhiều hoạt động trong Ngày hội văn hoá huyện Nam Giang, Ngày hội văn hoá các dân tộc thiểu số miền núi Quảng Nam, góp phần tuyên truyền, quảng bá và nâng cao những giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
Từ nhiều năm qua, sự đóng góp của ông Zơ Râm Diên đã được các cấp ghi nhận và tuyên dương danh hiệu Người có uy tín tiêu biểu, xuất sắc trong đồng bào DTTS trên địa bàn xã Đắc Tôi năm 2022 và năm 2023. Ngoài ra, ông Zơ Râm Diên còn được nhận Bằng khen, Giấy khen của các cấp, ngành trong xã, huyện vì có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác dân tộc và thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, tiêu biểu trong việc bảo tồn văn hóa cộng đồng đồng bào dân tộc.
Ông Zơ Râm Diên (người đầu tiên cầm bó lúa) cùng dân làng trong phục dựng Lễ ăn mừng lúa mới của người Tà Riềng, xã Đắc Tôi tháng 8/2023Anh Zơ Râm Vún, Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Đắc Tà Vâng chia sẻ: Thời gian qua, Người có uy tín Zơ Râm Diên là đại diện các đoàn thể của thôn đã tích cực tuyên truyền đến bà con về vai trò cũng như tầm quan trọng của những nét văn hóa truyền thống này, để bà con cùng nhau giữ gìn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa.
Đồng thời, ông Diên luôn tích cực, nhiệt tình tham gia các hoạt động văn hoá do địa phương phát động, phát huy tốt vai trò của Người có uy tín trong mọi công việc của thôn. Vận động người dân tích cực lao động, sản xuất, đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và xây dựng nông thôn mới, giữ vững an ninh trật tự tại địa phương, góp phần quan trọng trong giáo dục truyền thống dân tộc, giúp lớp trẻ thêm yêu mến, trân trọng và biết giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc Tà Riềng.
Ông Brôl Trường, Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Đắc Tôi chia sẻ: "Người có uy tín Zơ Râm Diên rất am hiểu và tích cực trong công tác bảo tồn, truyền dạy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Tà Riềng ở địa phương từ cồng chiêng, đan lát, chế tác nhạc cụ các loại đến hát dân ca,... Những đóng góp của ông Diên rất đáng ghi nhận".
