Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Chăm lo bảo tồn, phát huy di sản văn hóa phi vật thể là chăm lo cái cốt lõi của bản sắc dân tộc...

Hoàng Thùy - 10:50, 22/12/2022

"Chăm lo bảo tồn và phát huy di sản văn hóa là chăm lo sự gắn kết giữa truyền thống, hiện tại và tương lai, chăm lo cái cốt lõi của bản sắc dân tộc. Các sở, ban, ngành địa phương tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể gắn với phát triển kinh tế"... Đó là quan điểm, sự nhìn nhận thống nhất của tỉnh Đắk Lắk, đã được Phó Chủ tịch tỉnh H’Yim Kdoh nhấn mạnh tại Lễ công bố di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk mới diễn ra gần đây, khi tỉnh có thêm 2 di sản được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Nghệ nhân Y Wuang H’winh là người giỏi hát kể sử thi và thuộc nhiều bài lời nói vần của huyện Cư M’gar
Nghệ nhân Y Wuang H’winh là người giỏi hát kể sử thi và thuộc nhiều bài lời nói vần ở huyện Cư M’gar

Những di sản quý

Năm 2022, Đắk Lắk có thêm 2 di sản được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) công bố, đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, gồm: Tập quán xã hội và tín ngưỡng Lễ mừng thọ của người Mnông huyện Lắk và Di sản về Ngữ văn dân gian "Lời nói vần của người Ê Đê tại huyện Cư M’gar.

Lời nói vần, tiếng Ê Đê gọi là “Klei duê”. “Klei" có nghĩa là lời nói, “Duê” có nghĩa là nối kết - Lời nói có sự kết nối với nhau bằng các âm tiết cùng vần, hoặc bằng từ có các âm tiết tương đồng. Trong sinh hoạt văn hóa và đời sống của đồng bào Ê Đê trước đây, lời nói vần được sử dụng khá phổ biến và xuất hiện trong tất cả các thể loại văn học dân gian. Bởi lời nói vần được kết nối với nhau theo vần điệu nên người nghe tiếp thu nhanh và nhớ lâu.

Nghệ nhân Y Wang Hwing, buôn Triă, xã Ea Tul, huyện Cư M’gar cho biết: Nội dung lời nói vần thường được dùng để diễn đạt một cách cô đọng và ngắn gọn những kinh nghiệm đã đúc kết được trong quá trình phát triển của người Ê Đê. Đó có thể là kinh nghiệm về thiên nhiên, kinh nghiệm về xã hội và con người. Điều quan trọng là phải biết kết hợp, kết nối, lựa chọn những đoạn hay, câu nói ngắn gọn, dễ hiểu có vần điệu để thu hút người nghe.

Theo thống kê của Sở VHTT&DL Đắk Lắk, huyện Cư M’gar hiện có 318 nghệ nhân biết lời nói vần, dân ca, tập trung nhiều nhất lại xã Ea Tul.

Ông Y Mang - Phó trưởng Phòng Văn hóa huyện Cư M’gar chia sẻ: Lời nói vần được tạo ra bởi tri thức dân gian, góp phần làm phong phú, đa dạng di sản văn hóa dân gian và bản thân ngôn ngữ, tiếng nói của dân tộc Ê Đê. Lời nói vần thì có thể sử dụng trong nhiều hoàn cảnh, từ giờ nghỉ giải lao trên nương rẫy, lúc đi lấy nước hay nhâm nhi bên ché rượu cần cùng anh em tâm tình hoặc người già răn dạy con cháu.  

Nếu như Lời nói vần là loại hình Ngữ văn dân gian độc đáo của người Ê Đê, thì Lễ mừng thọ của người Mnông ở huyện Lắk, lại là tập quán, phong tục mang tính tâm linh, có ý nghĩa gắn kết gia đình, dòng tộc, buôn làng. Lễ mừng thọ thường được tổ chức sau thời gian kết thúc mùa màng, vào tháng 1 đến tháng 2 hằng năm.

Lễ mừng thọ thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ, xã hội, thể hiện sự trọng vọng, tôn kính đối với người cao tuổi. Bản thân người cao tuổi cũng cảm thấy được tôn vinh sẽ sống vui, sống khỏe hơn.

Phục dựng Lễ mừng thọ của người Mnông tại xã Đắk Phơi, huyện Lắk. (Ảnh: H Yur)
Phục dựng Lễ mừng thọ của người Mnông tại xã Đắk Phơi, huyện Lắk. (Ảnh: H Yur)

Theo phong tục truyền thống của đồng bào Mnông, khi cha mẹ được 60 tuổi, con cái trong gia đình sẽ tổ chức Lễ mừng thọ cho cha mẹ, nhằm thể hiện sự biết ơn, công lao đã sinh thành, buôi dưỡng của cha mẹ. Trước kia, buổi Lễ mừng thọ cho cha mẹ thường được người con gái cả tổ chức, nhưng ngày nay tất cả những người con đều được tổ chức Lễ mừng thọ cho cha mẹ mình.

Với đồng bào Mnông, Lễ mừng thọ là một nghi lễ vô cùng quan trọng trong vòng đời người. Bởi lẽ mỗi lần tổ chức, thì con cháu, bà con trong buôn lại được dịp sum họp, quây quần để cầu chúc cho ông bà, cha mẹ có sức khỏe, bình an và sống lâu cùng con cháu. Đồng thời, còn là dịp để anh chị em trong nhà cùng nhau chia sẻ những khó khăn, buồn vui trong cuộc sống.

Động lực để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể

Đến nay, tỉnh Đắk Lắk có 3 Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, gồm Sử thi, Lễ mừng thọ của người Mnông và Lời nói vần của người Ê Đê. Mang giá trị tinh thần quý báu xuất phát từ buôn làng, những di sản này, chính là báu vật cần được bảo tồn, phát huy trong các buôn làng.

Bà H’Yim Kdoh (bìa phải) - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk trao Chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể cho đại diện 2 huyện có di sản được công nhận
Bà H’Yim Kdoh (bìa phải) - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk trao Chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể cho đại diện 2 huyện có di sản được công nhận

Nói đến bảo tồn di sản văn hóa, nhà nghiên cứu văn hóa Linh Nga Niê Kđăm đề xuất giải pháp: Cách bảo tồn hai di sản này, tốt nhất là chuyển từ sinh hoạt diễn xướng truyền miệng thành bộ sách, băng đĩa, ghi âm, ghi hình… và phát trên các phương tiện thông tin đại chúng để người đồng bào DTTS nghe; biên soạn thành sách song ngữ Việt - Ê Đê đưa vào thư viện các trường dân tộc nội trú; phát về buôn làng… 

Còn đối với Lễ mừng thọ của người Mnông, hàng năm có thể phục dựng nghi lễ này trong Ngày hội Đại đoàn kết. Quan tâm vai trò của người cao tuổi, Người có uy tín, chức sắc tôn giáo để vận động bảo tồn, phát huy di sản.

Phát biểu tại Lễ công bố Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, mới đây, Phó Chủ tịch tỉnh H’Yim Kdoh cho biết: Di sản văn hóa là sự hội tụ, kết tinh những giá trị truyền thống được đúc kết từ ngàn đời của một vùng đất, một dân tộc và của toàn nhân loại. Chăm lo bảo tồn và phát huy di sản văn hóa là chăm lo sự gắn kết giữa truyền thống, hiện tại và tương lai, chăm lo cái cốt lõi của bản sắc dân tộc.

"Việc Đắk Lắk được đón nhận thêm 2 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, là nguồn động lực trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể của cả nước nói chung và Đắk Lắk nói riêng. Vì vậy các sở, ban, ngành địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể, bảo tồn di sản văn hóa gắn với phát triển kinh tế tại địa phương",  Phó Chủ tịch tỉnh H’Yim Kdoh nhấn mạnh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kon Tum: Dự án 6, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS

Kon Tum: Dự án 6, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS

Nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch, tỉnh Kon Tum đã triển khai có hiệu quả Dự án 6, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.