Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cách giữ rừng của người Thái ở Con Cuông

Thanh Hải - 08:04, 18/04/2022

Những căn nhà sàn khang trang, vững chắc được dựng lên bằng bê tông, cốt thép đang dần thay thế những căn nhà được làm bằng gỗ là thực tế khá phố biển hiện nay ở nhiều bản làng tại huyện miền núi Con Cuông (Nghệ An). Dù nhà sàn bằng bê tông có thể không như mong muốn, nhưng đó là cách mà người Thái ở Con Cuông giữ rừng rất hiệu quả, đồng thời vẫn giữ gìn được nét văn hóa, phong tục tập quán sống trong những mái nhà sàn


Người dân huyện Con Cuông đang dần thay nhà sàn truyền thống gỗ bằng bê tông
Người dân huyện Con Cuông đang dần thay nhà sàn truyền thống gỗ bằng bê tông

Truyền thống vẫn được gìn giữ

Làm nhà sàn bằng gỗ để ở là truyền thống bao đời của người Thái ở Nghệ An. Thế nên, nhà sàn không chỉ là nơi để ở, mà còn là nơi thuận tiện nhất trong không gian tổ chức lễ hội truyền thống của đồng bào Thái. Để có được một ngôi nhà sàn 3 gian, hai hồi, kiến trúc đúng phong tục truyền thống của người Thái, đòi hỏi rất nhiều gỗ. Gỗ càng quý thì nhà sàn càng đẹp và mất rất nhiều thời gian chạm trổ công phu, tạo hình.

Những năm gần đây, nguồn nguyên liệu gỗ ngày càng cạn kiệt nên giá cả đắt đỏ. Mặt khác, các khu rừng đều có chủ trông coi, bảo quản; Chính phủ đã có chủ trương đóng cửa rừng, nên việc lấy gỗ làm nhà đối với bà con không còn dễ như trước.

Để khắc phục tình trạng thiếu vật liệu xây dựng nhà, nhiều xã tại huyện miền núi Con Cuông (Nghệ An) đã vận động người dân xây dựng nhà sàn bằng bê tông, cốt thép thay cho gỗ truyền thống. Nhìn từ bản Nam Sơn, xã Chi Khê, huyện Con cuông, câu chuyện người dân làm nhà sàn bằng bê tông, cốt thép dường như đã là một phong trào tự giác. Đến nay, bản Nam Sơn đã có đến 95% hộ dân làm nhà sàn bằng bê tông, cốt thép thay thế nhà sàn bằng gỗ truyền thống.

Anh Vi Văn Dũng, người dân bản Nam Sơn, xã Chi Khê, huyện Con Cuông bảo: Người Thái thích ở nhà sàn. Nay nguồn nguyên liệu gỗ hiếm nên bà con đã chuyển sang vật liệu bê tông, cốt thép. Giá cả ngôi nhà rẻ hơn 3-4 lần so với nhà sàn bằng gỗ truyền thống. Ngôi nhà không chỉ chắc chắn, mà còn đảm bảo được nét văn hóa cổ truyền của dân tộc Thái.

Trung bình một ngôi nhà sàn bằng gỗ “ngốn” 6-10m3. Trong khi nhà sàn bằng bê tông, cốt thép rẻ hơn 3-4 lần. Theo người Thái, để dựng được một nhà sàn bằng gỗ từ 8 - 14 cột phải tốn từ 150 - 300 triệu đồng tiền công và tiền vật liệu, trong khi đó nếu làm nhà sàn bằng bê tông, chỉ tốn khoảng 50 - 100 triệu đồng. Đến nay, cả xã Chi Khê đã có 60% hộ dân làm nhà sàn bằng bê tông.

Ông Lô Văn Vinh, Phó Bí thư đảng ủy xã Chi Khê cho hay: Quan trọng hơn, ngôi nhà bằng bê tông có độ bền cao hơn, không sợ mối mọt, và cũng không ảnh hưởng đến tập tục thờ cúng, sinh hoạt, tín ngưỡng cộng đồng của người Thái. Vì  thế mà phong trào làm nhà sàn bằng bê tông xuất hiện trên địa bàn xã từ nhiều năm nay. Hiện tại nhiều bản trên địa bàn xã như Liên Đình, Nam Đình, Chằn Nằn… đã thay thế nhà sàn bằng gỗ truyền thống bằng chất liệu bê tông.

Câu chuyện người dân làm nhà sàn bằng bê tông vẫn phát huy được công năng sử dụng, đã lan ra nhiều xã trên toàn huyện Con Cuông. Ở vùng tả ngạn sông Lam, những xã như Mậu Đức, Đôn Phục, Thạch Ngàn… đã xuất hiện nhiều căn nhà sàn bằng bê tông thay thế nhà sàn bằng gỗ truyền thống.

Ông Lê Quốc Hoàng, hội viên hội văn học nghệ thuật các DTTS nghệ An cho biết: Người Thái sinh sống bằng nhà sàn từ đời cha ông để lại. Hiện nay, họ làm nhà bằng bê tông vừa giảm chi phí, vẫn đúng bản sắc của đồng bào. Tôi cho rằng, việc thay thế thói quen này cũng là cần thiết và các địa phương nên nhân rộng.

Ngôi nhà sàn bằng chất liệu bê tông ở Con Cuông
Một ngôi nhà sàn bằng chất liệu bê tông ở Con Cuông

Trả nợ với rừng

Sống nhờ rừng đã là đặc tính truyền đời của bà con các DTTS. Thế nên, không lạ gì khi người dân cứ vào rừng khai thác gỗ để làm nhà. Nguồn nguyên liệu gỗ cạn kiệt, môi trường sống bị đe dọa, cũng là lúc người dân nhận ra rằng, cần phải bảo vệ rừng để bảo vệ cuộc sống của bản làng.

Để trả nợ với rừng, bà con người Thái ở Con Cuông đã “đóng cửa rừng”, không khai thác gỗ làm nhà như trước, đồng thời tích cực trồng cây gây rừng. Nhờ những nỗ lực ấy mà tỉ lệ che phủ rừng ở Chi Khê cao ngất ngưỡng, những hơn 80%. Đó là con số rất đáng nể và tự hào.

Ông Lê Văn Lý, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Con Cuông (Nghệ An) vui vẻ: Người dân xã Chi khê đã đi đầu trong phong trào làm nhà sàn bằng bê tông để giữ rừng. Nay phong trào đã lan mạnh ra toàn huyện Cũng vì thế mà việc quản lí bảo vệ rừng trên địa bàn Con Cuông rất tốt. Khi người dân tự giác thay đổi thói quen làm nhà sàn từ gỗ sang bê tông đã giảm áp lực rất lớn vào rừng, giảm thiểu việc phá rừng.

Sau khi sơn phủ giả gỗ, ngôi nhà vẫn có độ mềm mà còn rất đẹp
Một ngôi nhà sàn bằng bê tông cốt thép đang thi công

Những năm qua, nhiều khu tái định cư cho bà con DTTS đã được huyện, chủ đầu tư lập kế hoạch xây dựng bằng mẫu nhà sàn bê tông, cốt thép. Đó cũng đang là cách để thay đổi nhận thức, suy nghĩ của bà con về rừng, về thói quen xây dựng nhà ở. Nhìn những ngôi nhà sàn bằng bê tông của đồng bào Đan Lan ở khu tái định cư Bá Hạ - Kẻ Tắt thuộc xã Thạch Ngàn (Con Cuông) với sơn đỏ, mái lợp ngói trông vẫn rất đẹp mắt, hòa hợp với khung cảnh núi đồi.

Nói về công tác lưu giữ và bảo tồn nhà sàn ở huyện Con Cuông, ông Nguyễn Đình Hùng, Bí thư Huyện ủy thông tin: Trước thực trạng nhà sàn truyền thống của đồng bào trong huyện đang được thay thế bằng những ngôi nhà xây kiến trúc mới, chúng tôi đã chỉ đạo các địa phương tuyên truyền, định hướng cho người dân giữ gìn thật tốt các nếp nhà sàn truyền thống. Về cơ bản vẫn làm theo kiểu nhà sàn truyền thống, chỉ thay trụ gỗ bằng trụ bê tông, lợp ngói cho vững chắc. Đây là cách để giữ rừng, bảo vệ rừng.


Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.