Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Lên “xứ hoa đào” miền Tây xứ Nghệ…

Thanh Hải - 16:02, 02/02/2022

Trong nắng gió, những rừng đào trụi lá, mốc thếch đã lấm tấm cánh hồng quanh những nếp nhà sàn thâm nâu nhuốm màu thời gian, khiến miền biên viễn xứ Nghệ những ngày Xuân, đẹp như một bức tranh. Dù không phải ở Đà Lạt mờ sương, nhưng lòng tôi lại rạo rực khi nghĩ về câu hát “ai lên xứ hoa đào đừng quên mang về một cành hoa…”.

Những vườn đào nơi miền Tây xứ Nghệ đã bắt đầu bung nở
Những vườn đào nơi miền Tây xứ Nghệ đã bắt đầu bung nở

Bức tranh xuân miền biên viễn

Dưới chân đỉnh Pù Xai Lai Leng, xã Na Ngoi (Kỳ Sơn) nơi sinh sống của đồng bào Mông, được coi là “thủ phủ” của cây đào đá, đào rừng đẹp như một bức tranh sơn dầu.

Chao ôi, cơ man nào là đào, từ đào mới trồng đến vài ba năm, có loại đã chục năm tuổi. Đào trồng quanh nương, đào nép mình bên nhà sàn, rồi đào ở bìa rừng… Người Mông nơi đây trồng đào bất cứ nơi đâu, nếu họ thấy đất trống và bằng phẳng. Nhẩm tính, hộ trồng nhiều nhất đến hàng nghìn gốc đào còn hộ ít cũng sơ sơ vài chục gốc.

Cây đào ở vùng núi cao này, dường như nhờ sương rét khắc nghiệt, mà trở nên kiên cường hơn, từ những thân cây rêu mốc tưởng như đã chết khô, nhưng khi nắng ấm, xuân sang là cây lại bật chồi, nụ nở. Lấp loáng sau những cành đào nở sớm là san sát những ngôi nhà của người Mông, mái lợp bằng loại gỗ sa mu đã xuống màu thời gian tô điểm cho bức tranh xuân thêm nhiều màu sắc.

Khi chúng tôi hỏi: cây đào của người Mông có từ khi nào?

Già Lầu Giống Dìa nay đã hơn 60 tuổi, ở bản Ka Trên, xã Na Ngoi huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An cũng không nhớ nổi. Ông cụ bảo, người Mông trồng đào từ đời ông, đời cha, đến con cháu cứ tiếp tục như thế.

Tôi lại hỏi, vùng núi Nghệ An có đào rừng không? Cái này ông Dìa khẳng định: Không có đào rừng tự nhiên mà chỉ có đào rừng do dân trồng.

Nhiều thập kỷ trước, ở xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn, đào có mặt ở khắp mọi nơi trên miền biên viễn này. Trong các loại cây, cây đào được người dân địa phương trồng nhiều nhất. Mỗi dịp Tết đến Xuân về, đến Mường Lống, du khách sẽ được mãn nhãn với những nụ đào chúm chím đọng sương mai rồi bung nở rực rỡ dưới ánh nắng vàng.

Theo người dân bản Pà Khốm xã Tri Lễ, huyện Quế Phong, cây đào gắn bó mật thiết với đồng bào Mông tự bao đời. Dù không biết nguồn gốc ra sao nhưng bất kỳ ở đâu, cứ có đồng bào Mông sinh sống, làm trang trại là có cây đào. Chủ tịch UBND xã Tri Lễ huyện Quế Phong Vi Văn Cường cũng khẳng định: Xã Tri Lễ có 5 bản đồng bào Mông sinh sống, gồm: Huôi Mới, Pà Khốm, Nậm Tột, Huồi Xái, Mường Lống, thì đều có cây đào trong vườn nhà, trên trang trại. Nhưng, ở bản Huôi Mới và Pà Khốm đào được trồng nhiều hơn cả.

Sắc đào tô điểm cho bức tranh xuân miền biên viễn
Sắc đào tô điểm cho bức tranh xuân miền biên viễn

Mỗi khi đào rụng hết lá, những nụ hoa bắt đầu chớm nở cũng là lúc đánh dấu một năm đã qua, người Mông bắt đầu tổ chức Tết trên khắp các bản làng. Đồng bào Mông cứ men theo những cây đào rừng ra hoa, là đến được nhà người quen, thăm hỏi họ hàng xa gần. Chuyến đi chơi xuân kéo dài đến hàng tháng.

Cuộc sống thêm ấm no

Bao năm qua, những cành hoa ấy đã theo những chuyến xe đò từ miền núi đổ về xuôi mang theo chút hương sắc biên cương. Mỗi chuyến xe đào về xuôi là chục triệu đến hằng trăm triệu đồng, đủ cho bà con miền biên viễn một cái tết no ấm, đủ đầy.

Trong thú chơi ngày Tết, cây đào đá, đào rừng ở miền Tây xứ Nghệ có sức hấp dẫn riêng khó cưỡng. Hoa của đào thường có cánh rộng, màu hồng tươi tắn, hoa nở đều, có nhụy vàng điểm xuyết, lâu rụng và nhìn rất… hoang dại của núi rừng. Cũng phải là dân “chịu chơi” thì mới dám sở hữu một nhành đào đá rêu mốc bạc thếch đương bung nụ đón xuân.

Những ngày cuối năm, dọc theo con đường độc đạo từ ngã ba Khe Kiền chạy qua xã Nậm Càn đến Na Ngoi thuộc huyện Kỳ Sơn, hay vượt dốc Chuối lên vùng Tri Lễ, xã Nậm Nhoóng thuộc huyện Quế Phong đã thấy rất nhiều đào được bà con chặt từ trên rừng, trên nương rẫy về bày bán ở trước nhà và dọc hai bên đường.

Nằm ở độ cao hàng nghìn mét, quanh năm mờ sương với cái rét ngọt ngày đông đã tạo cho thân cây đào nhiều rêu mốc, cổ kính. Đào đá, đào rừng… của người Mông cũng vì thế mà trở nên đắt hàng hơn. Anh Xồng Bá Lẩu, ở bản Puộc Mú 1 xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn cười rõ tươi: Nhà mình trồng đào cũng đã hơn 10 năm rồi. Hơn 850 gốc đào đá, đào rêu mốc, mỗi năm nhà mình thu nhập cũng gần 100 triệu đồng đấy.

Vườn đào của anh Xồng Bá Lầu bản Puộc Mú 1 xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, mỗi năm thu nhập cả 100 triệu đồng.
Vườn đào của anh Xồng Bá Lầu bản Puộc Mú 1 xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, mỗi năm thu nhập cả 100 triệu đồng.

Nhận thấy cây đào có tiềm năng kinh tế, xã Na Ngoi đã vận động dân bản trồng trên các sườn đồi, nương rẫy, vừa thuận tiện cho việc chăm sóc, chặt cành bán vào dịp cuối năm. Chủ tịch UBND xã Na Ngoi huyện Kỳ Sơn - Mùa Bá Giờ khoe: Toàn xã đã có hàng chục ha đào tại các bản Buộc Mú, Kẻo Bắc, Ka Nọi, Tổng Khư... Từ khi nơi đây trở thành “thủ phủ” của đào rừng, nhiều gia đình ở Na Ngoi đã thoát nghèo nhờ việc bán đào phục người dân chơi Tết.

Đến bản Pà Khốm xã Tri Lễ, chúng tôi mẩn mê với cả những rừng đào… hằng trăm triệu. Có những hộ dân đang sở hữu đến cả nghìn gốc đào như Và Giống Dê, Và Bá Đà… Bí thư chi bộ bản Pà Khốm xã Tri Lễ Xồng Già Pó chia sẻ rằng: Bản ta đang hướng đến làm du lịch sinh thái nên toàn dân quyết nghị bảo tồn các cây đào trong bản. Chỉ những cây đào trồng ở trang trại mới được phép cắt cành bán…

Thiếu nữ Mông dạo bước giữa vườn đào ngày Xuân.
Thiếu nữ Mông dạo bước giữa vườn đào ngày Xuân.

Nơi “cổng trời” Mường Lống (Kỳ Sơn) có những vườn đào, mận cổ thụ rất đẹp. Ông Lê Văn Ngôn, bản Trung Tâm, xã Mường Lống (Kỳ Sơn) chủ một homestay phấn khích: Dịp Tết đến, khách tham quan, du lịch từ Hà Nội, thành phố Vinh, Đà Nẵng... về khá đông. Vườn đào đã trở thành điểm check in lý tưởng để du khách thưởng ngoạn.

Đào từ trên núi xuống, khách từ dưới xuôi lên, không khí ấy khiến cho vùng rẻo cao biên giới những ngày cuối năm trở nên nhộn nhịp, náo nức. Rời miền biên viễn ngày cận tết, tôi cũng muốn “mang về một cành hoa”...

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Xây dựng Trung tâm Hội trợ Triển lãm Quốc gia xứng tầm truyền thống văn hóa – lịch sử và sự phát triển của đất nước

Thủ tướng: Xây dựng Trung tâm Hội trợ Triển lãm Quốc gia xứng tầm truyền thống văn hóa – lịch sử và sự phát triển của đất nước

Sáng 19/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kiểm tra tiến độ xây dựng Trung tâm Hội trợ Triển lãm Quốc gia tại huyện Đông Anh, TP. Hà Nội và có cuộc làm việc về chuẩn bị tổ chức tại đây Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh.
Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Rào cản thoát nghèo do tình trạng chồng lấn địa giới hành chính: Cái nghèo đu bám (Bài 1)

Xã hội - Huy Trường-Thanh Huyền - 6 phút trước
Dưới cái nắng tháng 5, chúng tôi trở lại vùng chồng lấn địa giới hành chính (ĐGHC) xã Trà Vinh (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) và xã Đăk Nên (huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum). Hàng chục năm nay, người dân nơi đây bị cái nghèo đu bám do việc chồng lấn địa giới hành chính chưa được giải quyết.
Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Thanh Hóa: Nhiều hộ nuôi tôm trái phép tại khu vực ven biển

Media - Quỳnh Trâm - CTV - 13 phút trước
Theo thống kê của thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn hiện có khoảng 60 trường hợp nuôi tôm tự phát, trái phép trên đất nông nghiệp, đất dự án. Dù chính quyền địa phương đã có những giải pháp xử lý vi phạm, thế nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng này, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn, hiện UBND thị xã Nghi Sơn đang triển khai các giải pháp để giải quyết dứt điểm, tình trạng này.
Những dấu ấn sâu đậm và bài học sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam từ sinh nhật Bác

Những dấu ấn sâu đậm và bài học sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam từ sinh nhật Bác

Sự kiện - Bình luận - PV - 14 phút trước
Suốt cuộc đời tận hiến cho dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh chưa từng xem sinh nhật của mình là một ngày đặc biệt.
Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Người có uy tín phát huy vai trò trên nhiều lĩnh vực

Dân tộc - Tôn giáo - Minh Thu - 16 phút trước
Trong những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ về vật chất, động viên tinh thần, bồi dưỡng kiến thức của các địa phương, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS đã và đang phát huy mạnh mẽ vai trò trên nhiều lĩnh vực.
Kon Tum: Tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Kon Tum: Tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Trang địa phương - Ngọc Chí - 17 phút trước
Sáng 19/5, Tỉnh ủy Kon Tum tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII, "về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" và tuyên dương 30 tập thể, 46 cá nhân có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, giai đoạn 2016 - 2025 và năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bình Định: Lãnh đạo tỉnh dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành

Bình Định: Lãnh đạo tỉnh dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 20 phút trước
Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), sáng 19/5, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định tổ chức Lễ dâng hoa tại Tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành.
Trình Quốc hội xem xét Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Trình Quốc hội xem xét Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Thời sự - Hoàng Quý - 21 phút trước
Ngày 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường, để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku.
Trình Quốc hội xem xét điều chỉnh dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Trình Quốc hội xem xét điều chỉnh dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Thời sự - Hoàng Quý - 22 phút trước
Ngày 19/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1.
Di sản văn hóa ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa

Di sản văn hóa ở làng Chăm Bỉnh Nghĩa

Sắc màu 54 - Thái Sơn Ngọc - 23 phút trước
Những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5 dương lịch, các làng Chăm trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận rộn ràng tổ chức đón mừng năm mới Chăm lịch 2025. Riêng làng Chăm Bỉnh Nghĩa tổ chức đón mừng năm mới với chuỗi hoạt động nghi lễ độc đáo, mang đậm sắc thái tâm linh cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, gia đình hạnh phúc. Nghi lễ đầu năm của người Chăm làng Bỉnh Nghĩa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2021.
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát vùng biên giới

Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát vùng biên giới

Xã hội - Minh Anh - Bình Thắng - 25 phút trước
Hưởng ứng phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” do các cấp phát động, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Lai Châu đã triển khai hiệu quả phong trào hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo trên địa bàn các xã biên giới.