Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ca dao, tục ngữ Tày, Nùng nói về tình cảm gia đình

PV - 11:15, 28/06/2023

Người Tày, Nùng rất coi trọng nghĩa tình. Trong quan hệ gia đình, giữa các thành viên với nhau tình cảm ấy lại càng đề cao. Thông qua những thói quen sinh hoạt hằng ngày, người Tày, Nùng xưa đã đúc kết lại thành kinh nghiệm, bài học để truyền dạy, khuyên răn con cháu.

Trang phục dân tộc Nùng An xã Phúc Sen, Quảng Hòa, Cao Bằng. Ảnh minh họa
Trang phục dân tộc Nùng An xã Phúc Sen, Quảng Hòa, Cao Bằng. Ảnh minh họa

Trong quan hệ anh em ruột thịt, người Tày, Nùng thường có câu: “Pỉ noọng tò điếp vỏ mẻ văng/Pỉ noọng tò dăng cần ké hai” (dịch nghĩa: Anh em thương yêu nhau bố mẹ vui/Anh em lườm nguýt nhau bố mẹ lo). Câu tục ngữ này muốn nói rằng, anh em trong một nhà phải nhường nhịn, bao bọc, đoàn kết, gắn bó thì gia đình mới yên vui, hòa thuận. Không nên lúc nào cũng khó chịu, soi mói, hoạch họe, gây mất đoàn kết, nói những lời không hay, làm những việc không nên để bố mẹ buồn lòng.

Tình cảm anh em, chị em trong một nhà luôn được người Tày, Nùng so sánh là quý hơn cơm gạo. Có thể đói, nghèo nhưng không được từ bỏ anh, chị, em ruột thịt, máu mủ trong nhà. Để nói về tình cảm chị em gái gắn bó khăng khít, người Tày, Nùng có câu: “Van bố quá nựa pết/Siết bố quá pả nà” (dịch nghĩa: Ngon không gì hơn thịt vịt/Yêu thương nhau không ai hơn chị em gái). Dựa trên quan niệm sống của người Tày Nùng, chị em gái trong một nhà lúc nào cũng thương yêu nhau, bởi cùng giới tính và lớn lên bên nhau. 

Sau này, khi đi lấy chồng, chỉ có dịp gặp nhau vào ngày rằm tháng bảy nên tình cảm lại càng khăng khít gắn bó. Tình cảm ấy được ví như vị ngọt của thịt vịt vào ngày rằm tháng bảy, ám chỉ đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Con gái đi lấy chồng rồi vẫn thương yêu nhau nhớ về công lao của cha mẹ.

Nét đẹp trang phục dân tộc Tày.
Nét đẹp trang phục dân tộc Tày.

Để nói lên tình cảm vợ chồng, anh em gắn bó khăng khít, người Tày, Nùng cũng có câu: “Pỉ noọng bặng khen kha đúc nựa/Phua mìa tồng bâư sửa giàng đang” (dịch nghĩa: Anh em như thể tay chân xương thịt/Vợ chồng giống manh áo che thân). 

Dùng lối nói so sánh, câu tục ngữ chỉ ra rằng tình cảm anh em gắn bó ruột thịt như là máu, là một bộ phận trên cơ thể không tách rời được. Sự gắn bó này là khăng khít, bền chặt. Tình cảm vợ chồng cũng giống như vậy, đói no, nóng lạnh phải luôn thủy chung, gắn bó với nhau. Một người bị lạnh thì người còn lại cũng không ấm no, vui vẻ.

Với kho tàng văn hóa đậm đà bản sắc của mình, người Tày, Nùng không chỉ khéo léo trong lối sống mà thông qua tiếng nói, thông qua những bài học đúc kết lại thành ca dao, tục ngữ răn dạy con cháu xây dựng gia đình từ những nền tảng là thói quen sinh hoạt hằng ngày. Con cháu phải luôn hiếu thảo, ngoan ngoãn với bố mẹ. Anh chị em trong nhà phải đoàn kết, gắn bó. Bố mẹ, ông bà phải làm gương để con cháu noi theo là truyền thống tốt đẹp ngày nay vẫn còn được gìn giữ tại nhiều gia đình dân tộc Tày, Nùng.     

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Trải nghiệm hành trình “Theo dấu chân Người”

Trải nghiệm hành trình “Theo dấu chân Người”

“Theo dấu chân Người” là chủ đề của chuỗi các hoạt động tháng 5/2024, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội). Trong đó, có nhiều hoạt động ý nghĩa được tổ chức như “Bài ca dâng Bác”, “Tây Nguyên với Bác Hồ - Bác Hồ với Tây Nguyên”, tái hiện lễ mừng chiến thắng của dân tộc Gia Rai, tỉnh Gia Lai…
Tin nổi bật trang chủ
Hành trình vun đắp khối đại đoàn kết dân tộc

Hành trình vun đắp khối đại đoàn kết dân tộc

78 năm qua, từ Nha Dân tộc thiểu số đến Ủy ban Dân tộc – Cơ quan công tác dân tộc đã làm tốt sứ mệnh tham mưu, xây dựng để Nhà nước ban hành hệ thống chính sách phát triển vùng DTTS và miền núi. Việc triển khai hiệu quả chính sách dân tộc đã tạo cơ hội phát triển bình đẳng giữa các dân tộc, qua đó không ngừng củng cố niềm tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước, tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc.
Tân HLV trưởng Đội tuyển Quốc gia và Đội tuyển U23 Việt Nam là ai?

Tân HLV trưởng Đội tuyển Quốc gia và Đội tuyển U23 Việt Nam là ai?

Thể thao - Minh Thu - 2 giờ trước
Ngày 3/5, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và ông Kim Sang-sik (Quốc tịch Hàn Quốc) đã đạt được sự đồng thuận và thống nhất đối với các nội dung liên quan đến vị trí Huấn luyện viên (HLV) trưởng Đội tuyển Nam và Đội tuyển U23 Quốc gia Việt Nam. Theo đó, hai bên thống nhất bản hợp đồng có thời hạn 2 năm (từ 1/5/2024 - 31/3/2026).
Bộ Y tế làm việc với Đồng Nai sau vụ gần 500 người nghi ngộ độc bánh mì

Bộ Y tế làm việc với Đồng Nai sau vụ gần 500 người nghi ngộ độc bánh mì

Thời sự - Minh Thu - 2 giờ trước
Ngày 3/5, Đoàn công tác của Bộ Y tế do ông Nguyễn Hùng Long, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm dẫn đầu đã làm việc với Sở Y tế Đồng Nai nhằm nắm tình hình, hỗ trợ tỉnh xử lý vụ ngộ độc sau ăn bánh mì của tiệm bánh Cô Băng (do bà Nguyễn Thị Khánh Băng làm chủ) tại địa chỉ khu phố 2, phường Xuân Bình, TP. Long Khánh, tỉnh Đồng Nai.
Mưa đá gây thiệt hại hơn 1 tỷ đồng tại Sơn La

Mưa đá gây thiệt hại hơn 1 tỷ đồng tại Sơn La

Tin tức - Minh Thu - 2 giờ trước
Thông tin từ ông Lò Văn Đoàn, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Chăn, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ngày 3/5 cho biết, tối và đêm 2/5, trên địa bàn đã xuất hiện giông kèm mưa đá.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an vào cuộc xử lý tình trạng thao túng tổ chức tín dụng

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an vào cuộc xử lý tình trạng thao túng tổ chức tín dụng

Thời sự - Minh Nhật (T/h) - 7 giờ trước
Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương có các giải pháp ngăn chặn, xử lý tình trạng sở hữu chéo, thao túng tại các tổ chức tín dụng, bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng và an ninh tài chính, tiền tệ.
Từ 1/7, chỉ sử dụng duy nhất tài khoản VNeID khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến

Từ 1/7, chỉ sử dụng duy nhất tài khoản VNeID khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến

Tin tức - PV - 8 giờ trước
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn tất công tác chuẩn bị để thống nhất sử dụng một tài khoản duy nhất là VNeID trong thực hiện dịch vụ công trực tuyến từ ngày 1/7/2024.
Tin trong ngày - 2/5/2023

Tin trong ngày - 2/5/2023

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 2/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đề phòng mưa lớn gây lũ quét, sạt lở đất và nắng nóng. Khuyến khích người dân mặc đúng trang phục dân tộc . Cơn sốt tìm xác ve sầu lan rộng. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Trải nghiệm hành trình “Theo dấu chân Người”

Trải nghiệm hành trình “Theo dấu chân Người”

Du lịch - Tào Đạt - 11 giờ trước
“Theo dấu chân Người” là chủ đề của chuỗi các hoạt động tháng 5/2024, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội). Trong đó, có nhiều hoạt động ý nghĩa được tổ chức như “Bài ca dâng Bác”, “Tây Nguyên với Bác Hồ - Bác Hồ với Tây Nguyên”, tái hiện lễ mừng chiến thắng của dân tộc Gia Rai, tỉnh Gia Lai…
Thực hiện tốt công tác bán trú, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh vùng DTTS

Thực hiện tốt công tác bán trú, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh vùng DTTS

Media - Ngọc Chí - 11 giờ trước
Những năm qua, Ngành GD&ĐT tỉnh Kon Tum đã quan tâm thực hiện tốt công tác bán trú cho học sinh vùng đồng bào DTTS. Nhờ đó, học sinh có điều kiện thuận lợi để đến trường học tập, nuôi dưỡng ước mơ cho tương lai. Đặc biệt, chất lượng học sinh DTTS trên địa bàn tỉnh ngày càng được nâng cao.
Ngày hội văn hóa các dân tộc Gia Lai - Sức sống cội nguồn

Ngày hội văn hóa các dân tộc Gia Lai - Sức sống cội nguồn

Media - Ngọc Thu - 11 giờ trước
Ngày hội văn hóa các dân tộc tỉnh Gia Lai lần thứ III vừa diễn ra tại Quảng trường Đại Đoàn Kết, Tp. Pleiku với nhiều hoạt động đặc sắc. Đây là sự kiện thường niên do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức nhằm giới thiệu, quảng bá các giá trị đặc sắc của văn hóa các dân tộc, tạo cơ hội để người dân thắt chặt tinh thần đoàn kết, phát huy giá trị văn hóa trong đời sống.
Ảo vọng xuất ngoại và sự thật trắng tay, ly tán của một gia đình ở Cư Jút

Ảo vọng xuất ngoại và sự thật trắng tay, ly tán của một gia đình ở Cư Jút

Xã hội - Minh Nhật (t/h) - 12 giờ trước
Không chỉ trắng tay, nhiều gia đình trên địa bàn vùng đồng bào DTTS ở một số tỉnh Tây nguyên, trong đó có các hộ ở huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông còn bị ly tán vì tin theo lời xúi giục, lừa phỉnh, bán hết đất đai, nhà cửa, đi theo ảo vọng việc nhẹ lương cao ở nước ngoài.
Đông Giang (Quảng Nam): Xuất hiện nhiều mô hình sinh kế hiệu quả

Đông Giang (Quảng Nam): Xuất hiện nhiều mô hình sinh kế hiệu quả

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 12 giờ trước
Thời gian qua, huyện miền núi Đông Giang (Quảng Nam) đã triển khai nhiều mô hình sinh kế mới như nuôi hưu lấy nhung, chuỗi liên kết sản xuất chè, chuỗi sản xuất về chăn nuôi heo, bò… Những mô hình này không chỉ cải thiện sinh kế cho người dân, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế -xã hội của địa phương.