Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Ca dao, tục ngữ Tày, Nùng nói về tình cảm gia đình

PV - 11:15, 28/06/2023

Người Tày, Nùng rất coi trọng nghĩa tình. Trong quan hệ gia đình, giữa các thành viên với nhau tình cảm ấy lại càng đề cao. Thông qua những thói quen sinh hoạt hằng ngày, người Tày, Nùng xưa đã đúc kết lại thành kinh nghiệm, bài học để truyền dạy, khuyên răn con cháu.

Trang phục dân tộc Nùng An xã Phúc Sen, Quảng Hòa, Cao Bằng. Ảnh minh họa
Trang phục dân tộc Nùng An xã Phúc Sen, Quảng Hòa, Cao Bằng. Ảnh minh họa

Trong quan hệ anh em ruột thịt, người Tày, Nùng thường có câu: “Pỉ noọng tò điếp vỏ mẻ văng/Pỉ noọng tò dăng cần ké hai” (dịch nghĩa: Anh em thương yêu nhau bố mẹ vui/Anh em lườm nguýt nhau bố mẹ lo). Câu tục ngữ này muốn nói rằng, anh em trong một nhà phải nhường nhịn, bao bọc, đoàn kết, gắn bó thì gia đình mới yên vui, hòa thuận. Không nên lúc nào cũng khó chịu, soi mói, hoạch họe, gây mất đoàn kết, nói những lời không hay, làm những việc không nên để bố mẹ buồn lòng.

Tình cảm anh em, chị em trong một nhà luôn được người Tày, Nùng so sánh là quý hơn cơm gạo. Có thể đói, nghèo nhưng không được từ bỏ anh, chị, em ruột thịt, máu mủ trong nhà. Để nói về tình cảm chị em gái gắn bó khăng khít, người Tày, Nùng có câu: “Van bố quá nựa pết/Siết bố quá pả nà” (dịch nghĩa: Ngon không gì hơn thịt vịt/Yêu thương nhau không ai hơn chị em gái). Dựa trên quan niệm sống của người Tày Nùng, chị em gái trong một nhà lúc nào cũng thương yêu nhau, bởi cùng giới tính và lớn lên bên nhau. 

Sau này, khi đi lấy chồng, chỉ có dịp gặp nhau vào ngày rằm tháng bảy nên tình cảm lại càng khăng khít gắn bó. Tình cảm ấy được ví như vị ngọt của thịt vịt vào ngày rằm tháng bảy, ám chỉ đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Con gái đi lấy chồng rồi vẫn thương yêu nhau nhớ về công lao của cha mẹ.

Nét đẹp trang phục dân tộc Tày.
Nét đẹp trang phục dân tộc Tày.

Để nói lên tình cảm vợ chồng, anh em gắn bó khăng khít, người Tày, Nùng cũng có câu: “Pỉ noọng bặng khen kha đúc nựa/Phua mìa tồng bâư sửa giàng đang” (dịch nghĩa: Anh em như thể tay chân xương thịt/Vợ chồng giống manh áo che thân). 

Dùng lối nói so sánh, câu tục ngữ chỉ ra rằng tình cảm anh em gắn bó ruột thịt như là máu, là một bộ phận trên cơ thể không tách rời được. Sự gắn bó này là khăng khít, bền chặt. Tình cảm vợ chồng cũng giống như vậy, đói no, nóng lạnh phải luôn thủy chung, gắn bó với nhau. Một người bị lạnh thì người còn lại cũng không ấm no, vui vẻ.

Với kho tàng văn hóa đậm đà bản sắc của mình, người Tày, Nùng không chỉ khéo léo trong lối sống mà thông qua tiếng nói, thông qua những bài học đúc kết lại thành ca dao, tục ngữ răn dạy con cháu xây dựng gia đình từ những nền tảng là thói quen sinh hoạt hằng ngày. Con cháu phải luôn hiếu thảo, ngoan ngoãn với bố mẹ. Anh chị em trong nhà phải đoàn kết, gắn bó. Bố mẹ, ông bà phải làm gương để con cháu noi theo là truyền thống tốt đẹp ngày nay vẫn còn được gìn giữ tại nhiều gia đình dân tộc Tày, Nùng.     

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vợ chồng nghệ nhân gìn giữ "mạch nguồn" văn hóa của người Xơ Đăng

Vợ chồng nghệ nhân gìn giữ "mạch nguồn" văn hóa của người Xơ Đăng

Trong ngôi nhà nhỏ đơn sơ, vợ chồng nghệ nhân A Tút và Y Pluh, làng Kon Gu 1, xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi vẫn âm thầm giữ nghề đan lát, dệt thổ cẩm. Mong muốn lớn nhất của vợ chồng nghệ nhân là gìn giữ "mạch nguồn" văn hóa của dân tộc Xơ Đăng mãi trường tồn với thời gian.
Tin nổi bật trang chủ
Nhận diện thủ đoạn xấu độc của thế lực thù địch để bảo vệ khối đại đoàn kết dân tộc

Nhận diện thủ đoạn xấu độc của thế lực thù địch để bảo vệ khối đại đoàn kết dân tộc

Việt Nam là quốc gia thống nhất trong đa dạng, nơi 54 dân tộc anh em cùng chung sống hòa thuận, đoàn kết, góp sức xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Tuy nhiên, suốt nhiều năm qua, các thế lực thù địch vẫn không ngừng tìm cách lợi dụng sự cả tin, chất phác của đồng bào dân tộc thiểu số để xuyên tạc cách chính sách tốt đẹp của Đảng, Nhà nước nhằm kích động, gây rối, mất ổn định chính trị - xã hội. Nhận diện rõ âm mưu, thủ đoạn của chúng là việc làm cần thiết để mỗi người dân nâng cao cảnh giác, chung tay bảo vệ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Lỗi hẹn với Học viện Biên phòng vì lý do sức khỏe, Nam sinh dân tộc Thái đã được Đại học Vinh tiếp nhận vào nhập học

Lỗi hẹn với Học viện Biên phòng vì lý do sức khỏe, Nam sinh dân tộc Thái đã được Đại học Vinh tiếp nhận vào nhập học

Giáo dục - Phạm Tiến - 1 giờ trước
Thầy Trần Bá Tiến, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Vinh xác nhận: “Trường Đại học Vinh đã hoàn thiện hồ sơ tiếp nhận, sinh viên Lang Đức Bằng đã nhập học vào Ngành Sư phạm Lịch Sử vào ngày 13/10”.
Cục Hải quan công bố quyết định điều động, bổ nhiệm Phó Cục trưởng Nguyễn Thành Hưng

Cục Hải quan công bố quyết định điều động, bổ nhiệm Phó Cục trưởng Nguyễn Thành Hưng

Tin tức - Vân Khánh - 1 giờ trước
Ngày 15/10, tại Hà Nội, Cục Hải quan đã tổ chức Lễ công bố Quyết định điều động, bổ nhiệm chức vụ Phó Cục trưởng Cục Hải quan. Buổi lễ được tổ chức trang trọng, với sự ủy quyền của Bộ Tài chính, do ông Nguyễn Văn Thọ, Cục trưởng Cục Hải quan chủ trì.
Nữ Bí thư

Nữ Bí thư "thắp lửa" bản sắc Dao Thanh Y ở Bình Liêu

Gương sáng - Mỹ Dung - 5 giờ trước
Không khẩu hiệu to tát, không micro diễn thuyết, nữ Bí thư Chi bộ Choỏng Thị Hoa âm thầm “giữ lửa” văn hóa Dao Thanh Y. Bằng sự gương mẫu và nhiệt huyết, chị đã khiến thôn Nà Nhái, xã Bình Liêu (Quảng Ninh) thêm thức tỉnh tình yêu với bản sắc dân tộc.
Ông Nguyễn Doãn Anh tái đắc cử Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa

Ông Nguyễn Doãn Anh tái đắc cử Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa

Thời sự - Quỳnh Trâm - 5 giờ trước
Ngày 15/10, tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã bầu 69 đồng chí vào Ban Chấp hành khóa mới. Trong đó, 15 đồng chí được bầu vào Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
Hoàn thiện cơ chế cho khuyến nông trong bối cảnh mới

Hoàn thiện cơ chế cho khuyến nông trong bối cảnh mới

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 5 giờ trước
Trong tiến trình hiện đại hóa và tái cơ cấu ngành nông nghiệp, công tác khuyến nông được xác định là một trong những “cầu nối” quan trọng giữa chính sách, khoa học kỹ thuật với thực tiễn sản xuất. Tuy nhiên, trước những thay đổi về cơ chế quản lý, tổ chức bộ máy và yêu cầu phát triển nông nghiệp xanh, phát thải thấp, hệ thống khuyến nông Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức đòi hỏi phải có cơ chế hoàn thiện hơn.
Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Tuổi trẻ biên giới Gia Lai sẵn sàng lên đường nhập ngũ

Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và là quyền cao quý của công dân. Tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc, tuổi trẻ vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS tỉnh Gia Lai đã hăng hái viết đơn tình nguyện thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của tuổi trẻ với khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ông Hoàng Quốc Khánh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn

Ông Hoàng Quốc Khánh giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn

Trang địa phương - Thúy Hồng - 6 giờ trước
Ông Hoàng Quốc Khánh, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La, được Bộ Chính trị điều động, chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Quảng Ngãi dành 600 tỷ đồng để xây dựng, sửa chữa 4 trường phổ thông nội trú tại các xã biên giới

Quảng Ngãi dành 600 tỷ đồng để xây dựng, sửa chữa 4 trường phổ thông nội trú tại các xã biên giới

Giáo dục - T.Nhân-H.Trường - 6 giờ trước
Trong tháng 11, tỉnh Quảng Ngãi sẽ khởi công xây mới 2 trường và cải tạo, sửa chữa 2 trường phổ thông nội trú tại các xã biên giới với tổng vốn đầu tư hơn 612 tỷ đồng, trong đó năm 2025 sẽ bố trí khoảng 117 tỷ đồng.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP. Hà Nội trao quà cứu trợ người dân vùng lũ Thái Nguyên

Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP. Hà Nội trao quà cứu trợ người dân vùng lũ Thái Nguyên

Dân tộc - Tôn giáo - Thế Toàn - 6 giờ trước
Hơn 200 phần quà gồm các nhu yếu phẩm thiết yếu đã được Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) TP. Hà Nội trao tới các hộ dân phường Linh Sơn, tỉnh Thái Nguyên bị ảnh hưởng bởi mưa lũ.
Công điện đẩy nhanh tiến độ 4 dự án cao tốc trọng điểm ở khu vực miền núi phía Bắc

Công điện đẩy nhanh tiến độ 4 dự án cao tốc trọng điểm ở khu vực miền núi phía Bắc

Thời sự - PV - 8 giờ trước
Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn ký Công điện số 197/CĐ-TTg ngày 13/10/2025 về việc đẩy nhanh tiến độ đối với 04 dự án đường bộ cao tốc: Tuyên Quang - Hà Giang đoạn qua tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang - Hà Giang đoạn qua tỉnh Tuyên Quang, Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Hữu Nghị - Chi Lăng.
Dự thảo Luật An ninh mạng mới: Chủ động ứng phó với rủi ro từ trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật An ninh mạng mới: Chủ động ứng phó với rủi ro từ trí tuệ nhân tạo

Pháp luật - Hồng Phúc - 8 giờ trước
Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển mạnh mẽ và được tội phạm mạng lợi dụng để lừa đảo, mạo danh, phát tán thông tin giả mạo, Dự thảo Luật An ninh mạng mới đã bổ sung quy định nghiêm cấm sử dụng AI để tạo dựng, chỉnh sửa và lan truyền nội dung sai lệch. Đây là bước cập nhật quan trọng, góp phần lấp khoảng trống pháp lý, tăng cường khả năng bảo vệ người dân, đồng thời bảo đảm an toàn, minh bạch cho tiến trình chuyển đổi số quốc gia.