Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

'Bóng ma' cầm đồ thuốc độc ở vùng cao Quảng Ngãi

PV - 09:43, 06/09/2020

Tại các bản làng xa xôi của đồng bào H’re, tệ nghi kỵ cầm đồ thuốc độc vẫn đang diễn ra. Kèm theo nó là máu, nước mắt và sự kiệt quệ của nhiều gia đình. Nó cũng là nguyên nhân chính dẫn đến chia rẽ, bất an trong một số cộng đồng dân cư của đồng bào dân tộc ở vùng cao Quảng Ngãi.

Đinh Văn Phả vẫn còn ám ảnh chuyện bị nghi ky cầm đồ thuốc độc
Đinh Văn Phả vẫn còn ám ảnh chuyện bị nghi ky cầm đồ thuốc độc

Già như cái mo cau mà chưa chết!

Trưa nắng, Đinh Văn Phả (thôn Làng Rê, xã Sơn Kỳ, huyện Sơn Hà) khó nhọc bước chân thấp chân cao đi về nhà. “Từ ngày bị dân làng nghi là có đồ độc, mình phải đi tỉnh khác làm ăn chứ không dám ở đây. Cách đây gần tháng, đi cưa cây bị đè trúng chân nên phải đi bệnh viện, giờ về nhà, đợi lành rồi đi làm tiếp”, Phả nói, nhăn mặt vì đau đớn.

Chuyện xảy ra đã ngót nghét 3 năm. “Hôm đó là mùng 1 Tết, tôi qua nhà Đinh Văn Vối ở bên kia đường để uống rượu, có đùa giỡn vài câu với người già bên nhà đó: “Sao ông già như cái mo cau mà ông chưa chịu chết?”. Sau đó con cái trong nhà đó bảo tôi có cầm đồ độc. Rồi hai bên gia đình có mâu thuẫn. Tôi mang con gà qua xin lỗi nhưng họ không chịu”, Phả vặn hai bàn tay vào nhau, trầm giọng.

Nếu không có sự ngăn cản kịp thời, cục đá trong tay người hàng xóm (thậm chí có quan hệ bà con) thay vì mất kiểm soát văng trúng đầu gối của một cán bộ trong thôn thì sẽ giáng thẳng xuống đầu anh.

Chính quyền cũng đã nhiều lần tổ chức hòa giải nhưng không thành, thậm chí Phả còn bị tấn công ngay trong buổi hòa giải. Nhà Đinh Văn Vối tiếp tục lôi kéo nhiều người trong làng cô lập, hăm dọa Phả.

“Ở buổi hòa giải đã làm heo, mua rượu và thuốc hút mời mọi người vẫn không bỏ qua. Sau đó vì quá sợ hãi nên tôi lên Lâm Đồng làm thuê, năm 2018 mới về để lo đám ma cho mẹ, nhưng vừa về thì nhà đó lại dắt con trâu bị dịch bệnh qua nhà tôi và yêu cầu tôi phải làm cho trâu hết bệnh, không thì đền 20 triệu”, Phả rơm rớm.

Sự việc sau đó cũng được hòa giải thành công, nhưng đến giờ hai gia đình vẫn không nối lại quan hệ như trước. Tôi hỏi Đinh Văn Vối: “Sao anh nghĩ là ông Phả có đồ độc?”. Vối cụp mắt xuống, trả lời: “Tại nó cứ nói mãi chuyện sao ông già chưa chết, mà chuyện qua rồi, nói chi nữa… Tôi cũng không biết là có đồ độc hay không?”.

Con sông nơi ông Đinh Văn Soi bị các đối tượng vứt xác sau khi ra tay sát hại
Con sông nơi ông Đinh Văn Soi bị các đối tượng vứt xác sau khi ra tay sát hại

“Bóng ma” ám ảnh

Cái chết của ông Phạm Văn Lối (thôn Làng Tốt, xã Ba Lế, huyện Ba Tơ) vào đầu tháng 7/2020 đến giờ vẫn còn là ám ảnh khôn nguôi của những người thân trong gia đình. Bà Phạm Thị Xâm (vợ ông Lối) như muốn khụy xuống khi nghe tin dữ. “Chồng tôi trước giờ có hại ai đâu, nhưng không hiểu sao người dân cứ nghĩ chồng tôi có đồ độc. Trước khi ổng chết, trong thôn có mấy lần hòa giải nhưng người ta vẫn không tin”.

Đêm 2/7, trong lúc ông Lối uống rượu với nhóm thanh niên thì bùng phát xung đột. Trên đường ông Lối qua sông Liên về nhà, đối tượng Phạm Văn Nghề và Phạm Văn Cua, đều ở thôn Làng Tốt chặn đường và ra tay sát hại dã man.

Nhiều năm trước, ông Phạm Văn Lối đã bị nghi “cầm đồ thuốc độc”, không ít lần ông bị một số người đánh đập. Vụ việc lên đỉnh điểm khi cha ruột của Phạm Văn Soi, ở thôn Làng Tốt bị bệnh chết vào đầu năm 2020. Phạm Văn Soi và một số thanh niên trong làng cho rằng do ông Lối “cầm đồ thuốc độc” hãm hại. Từ đó, nhóm thanh niên đã sát hại dã man người đàn ông trên rồi bỏ xác trôi sông.

“Thực sự là không có chuyện cầm đồ độc hay gì cả, trước giờ ông Lối lương thiện, chỉ lo làm ăn”, bà Phạm Thị Lang- Bí thư Đảng ủy xã Ba Lế, xót xa.

Nếu may mắn hơn, nhiều người dù không bị sát hại nhưng gia đình cũng gần như kiệt quệ vì phải lo cúng kiếng, mua gà, heo, rượu, thuốc để làm lễ “kà- xóa”, xin lỗi thần linh và mời dân làng khi bị nghi có đồ độc. Đáng lo ngại hơn, nhiều đối tượng tìm cách vu cho người mình ghét có “đồ” với mục đích trả thù riêng. Điển hình như trường hợp xảy ra ở thôn Tà Cơm, xã Sơn Thủy (huyện Sơn Hà) vào năm 2009. Vì nghi vợ mình có quan hệ bất chính với một người khác trong làng, người chồng đã “phao tin” người đàn ông kia có đồ độc, khiến người này bị dân làng đánh đến chết. Hậu quả là các đối tượng trực tiếp tham gia phải lãnh án từ 5-12 năm tù.

Ngoài ra, nghi kỵ cầm đồ còn trở thành “miếng mồi thơm” cho nhiều đối tượng lừa đảo người dân để kiếm tiền. Tiêu biểu nhất là trường hợp một phụ nữ làm nghề thầy cúng ở xã Sơn Kỳ (xã Sơn Hà). Mỗi khi trong gia đình nào đó có người đau ốm, thầy cúng này liền phao tin mình có thể tìm được “đồ” và hóa giải. Sau đó “bà thầy” dùng gói “đồ” được chuẩn bị sẵn, giấu trong người để lừa bịp. Gia chủ phải trả từ 1,2-1,5 triệu đồng cho mỗi gói đồ bà này tìm được. Thống kê của cơ quan điểu tra, đối tượng trên đã lừa đảo lên đến 12,5 triệu đồng.

Tập trung làm ăn, bớt rượu chè

“Tôi sống ở đây gần cả đời người vẫn chưa từng nhìn thấy “đồ độc”, có điều trong tâm thức của người dân, nhất là những người già vẫn tin và rất sợ. Điểm chung của những người bị nghi có “đồ độc” chính là hay uống rượu, đi đêm, hay to tiếng. Người bị nghi có đồ thường phải mua heo, gà, rượu, thuốc về cúng làm lễ kà-xóa, rất tốn kém”, già làng Đinh Văn Huệ (thôn Sơn Kỳ, huyện Sơn Hà) trầm ngâm.

Cũng theo các già làng, việc ghét nhau mà sử dụng các cây có độc dược bỏ vào đồ ăn, thức uống gây tử vong là có xảy ra. Các nghi kỵ xảy ra khi có người chết, trâu bò chết hoặc đau ốm, dịch bệnh.

Đã từng chứng kiến nhiều người bị dính vào vòng lao lý, tù tội, nhà tan cửa nát giữa cả người nghi và người bị nghi cầm đồ thuốc độc, già làng Đinh Phi Hùng (thôn Làng Rào, xã Sơn Thủy), xót xa: “Đồ độc đâu không thấy, chỉ thấy những tang thương vì những suy nghĩ, mê tín lạc hậu”.

“Việc xóa bỏ nhận thức có từ nhiều đơi không hề đơn giản, nó không phải là chuyện một sớm một chiều có thể làm được. Chỉ có cách là tuyên truyền, vận động và chứng minh được bằng các chứng cứ, phương pháp khoa học”, Trung úy Lý Thanh Bình- cán bộ đội an ninh, Công an huyện Sơn Hà, chia sẻ.

“Có lẽ chỉ có cách nâng cao văn hóa, đi học nhiều, tập trung làm ăn, không rượu chè và có nhận thức cao hơn thì sẽ không còn nạn nghi kỵ cầm đồ thuốc độc nữa”, già làng Nguyễn Phi Hùng, đúc kết.

Theo lý giải của các già làng, “Đồ”- tiếng H’re gọi là “Giơrông”. Trong suy nghĩ của người H’re, đây là một hỗn hợp gồm đất lấy từ mộ của người chết, xương động vật, mẻ ché, mẻ chén, lông trâu… được trộn lẫn và gói thành miếng nhỏ. Mọi người tin rằng “đồ” được người “cầm đồ” “phù phép” nên có quyền năng lớn, có thể trừ ma quỷ, bệnh tật, nhưng cũng có thể gây bệnh tật, giết người, vật nuôi.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Lãnh đạo tỉnh Cà Mau thăm, tặng quà sư sãi và đồng bào Khmer nhân Lễ Sene Dolta

Lãnh đạo tỉnh Cà Mau thăm, tặng quà sư sãi và đồng bào Khmer nhân Lễ Sene Dolta

Dân tộc - Tôn giáo - Tào Đạt - 20:31, 18/09/2025
Chiều 18/9, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Hồ Hải đã đến thăm hỏi, tặng quà các vị chức sắc Phật giáo Nam tông Khmer tại Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh và chùa Monivongsa Bopharam (phường An Xuyên), nhân dịp Lễ Sene Dolta năm 2025.
BĐBP TP. Cần Thơ thăm, tặng quà các chùa Khmer dịp Lễ Sene Dolta năm 2025

BĐBP TP. Cần Thơ thăm, tặng quà các chùa Khmer dịp Lễ Sene Dolta năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - Văn Long - Minh Triết - 19:30, 18/09/2025
Trong 2 ngày (17 và 18/9), Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng(BĐBP) TP. Cần Thơ thành lập 2 đoàn công tác. Đoàn số 1 do Đại tá Lương Hữu Trung - Phó Chỉ huy trưởng làm Trưởng đoàn; Đoàn số 2 do Đại tá Hà Huy Trường. - Phó Chính ủy làm Trưởng đoàn, đã đến thăm tặng quà và chúc mừng Lễ Sene Dolta năm 2025 đồng bào Khmer Nam bộ tại 23 điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer trên địa bàn khu vực biên giới biển TP. Cần Thơ.
“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:05, 18/09/2025
Đó là nhấn mạnh của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh trong chuyến kiếm tra tình hình hoạt động bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại hai xã vùng cao Lục Hồn và Hoành Mô (tỉnh Quảng Ninh) ngày 18/9.
Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 19:04, 18/09/2025
Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y ông Hồ Thanh Thủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Malaysia Dato' Seri Anwar Ibrahim

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Malaysia Dato' Seri Anwar Ibrahim

Thời sự - Nhandan.vn - 18:45, 18/09/2025
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia, ngày 18/9, tại Kuala Lumpur, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã hội kiến Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tin tức - Nguyễn Hoàn - 18:10, 18/09/2025
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Tin tức - Minh Nhật - 18:06, 18/09/2025
Từ ngày 22/9, khoảng 300 viên chức, người lao động, cán bộ, công chức Hải Phòng sẽ đi làm bằng tàu hỏa.
Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Thời sự - PV - 18:03, 18/09/2025
Ngày 17/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/2025/NQ-CP, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/9/2025 về chính sách, chế độ đối với đối tượng chịu sự tác động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 183-KL/TW ngày 1/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 17:59, 18/09/2025
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Du lịch - Mỹ Dung - 17:53, 18/09/2025
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của hai Di sản thế giới là Vịnh Hạ Long và Khu di tích danh thắng Yên Tử, ngày 18/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã phối hợp cùng Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tổ chức chương trình tọa đàm du lịch với chủ đề "Một hành trình - Hai di sản".