Bí xanh phá thế độc canh cây lúa

Từ những tín hiệu vui của hộ sản xuất

Bí xanh từng là cây trồng quen thuộc ở bản Sen Đông, xã Mường Than (huyện Than Uyên). Thời gian trước, mỗi hộ trong bản thường trồng một vài gốc bí để làm thức ăn dự trữ. Nhưng gần đây, dân bản đã chuyển đổi một phần diện tích trồng lúa sang trồng bí xanh đại trà. Cũng là bí xanh, mà giống bí này lạ lắm, quả nhỏ, cùi dày, ít ruột. Bí được đầu tư dàn, hệ thống nước tưới khá quy mô và khoa học.

Ông Phan Thanh Sơn là một trong những hộ dân đầu tiên của bản mạnh dạn đưa bí xanh vào canh tác. Ông Sơn chia sẻ, thấy một số hộ dân ở địa phương lân cận trồng khảo nghiệm giống bí xanh Nova 209, ông đã mày mò học hỏi kinh nghiệm và áp dụng vào sản xuất theo quy mô nhỏ. Vụ đầu ông trồng 150 m2, diện tích không đáng kể, chỉ bằng thửa ruộng nhỏ, mà gia đình đã cho thu gần 10 triệu đồng.

Tới thăm với các hộ đang tham gia trồng bí xanh Nova 209 tại Sen Đông, chúng tôi được biết, quá trình trồng bí, chú trọng hệ thống nước tưới, phòng chống côn trùng đốt khi bí đang trong giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Sau thu hoạch, bí cũng dễ bảo quản, vận chuyển, hiệu quả kinh tế của bí cao gấp nhiều lần so với các giống hoa màu khác. Cũng như trồng cấy các loại cây hoa màu khác, trồng bí không thể lơ là thăm đồng, chủ động nước tưới tiêu và phòng trừ sâu bệnh hại.

Qua tìm hiểu thực tế, được biết, không chỉ bà con bản Sen Đông, mà một số hộ tại các xã Mường Than, Phúc Than, Mường Kim, Mường Cang cũng đưa bí vào sản xuất theo hướng hàng hóa. Ông Phạm Văn Bốn - Bí thư Đảng ủy xã Mường Than cho biết, vừa qua, trên địa bàn xã, đã trồng 3,5 ha bí xanh, bám sát quy trình kỹ thuật, năng suất đạt cao, ước gần 10 tấn/1.000 m2. Từ những kết quả đã đạt được, bà con dân bản khá hào hứng với việc mở rộng, thâm canh bí xanh. Đây là động lực, để xã tiếp tục mở rộng diện tích bí xanh trong thời gian tới.

Đến liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm

Cánh đồng Mường Than màu mỡ, thủy lợi bảo đảm, các hộ sản xuất nông nghiệp có trình độ canh tác cao và có Quốc lộ 32 chạy vắt ngang qua. Đó là những lợi thế cơ bản để phát triển nông nghiệp theo hướng thâm canh, sản xuất hàng hóa, cung ứng ra thị trường. Nhưng trồng cây gì, nuôi con gì và đơn vị nào sẽ bao tiêu sản phẩm vẫn là bài toán mà bấy lâu nay, nông nghiệp Than Uyên loay hoay tìm lời giải.

Xen canh tăng vụ một số giống rau xanh, hoa màu, các hộ sản xuất nông nghiệp ở Than Uyên đã dần làm quen với phương thức sản xuất hàng hóa, khi sản phẩm nông nghiệp của bà con được thị trường đón nhận. Cùng với các giống rau củ, hoa màu khác, bí xanh đang giúp các hộ sản xuất có nguồn thu ổn định, mở lối sản xuất hàng hóa theo hướng hình thành các vùng chuyên canh. Qua vụ thu hoạch đầu tiên cho thấy, trừ chi phí đầu vào, mỗi năm trồng 2 vụ, 1 ha bí xanh cho thu lãi lên tới 70 - 80 triệu đồng, doanh thu cao gấp nhiều lần so với trồng lúa và các cây hoa màu truyền thống khác từng trồng tại địa phương.

Việc liên kết, bao tiêu sản phẩm theo giá thị trường với Công ty Rau củ quả Ngọc Linh có trụ sở tại Tp. Sơn La đã giúp cho các hộ trồng bí xanh ở Than Uyên thêm yên tâm đẩy mạnh sản xuất. Cùng với bao tiêu sản phẩm, đơn vị còn hỗ trợ kỹ thuật, giống, phân bón, mọi chi phí đều được thanh toán khi thu hoạch sản phẩm.

Ông Nguyễn Văn Thăng - Phó Chủ tịch UBND huyện Than Uyên cho biết, việc sản xuất bí xanh trên chân ruộng một vụ góp phần nâng cao hiệu suất, hiệu quả sử dụng đất. Sản phẩm được doanh nghiệp liên kết bao tiêu, giúp đầu ra ổn định là tiêu chí tiên quyết để huyện mở rộng diện tích trong các vụ tiếp theo. Hiện xã Mường Than đã đăng ký xuống giống hơn 10 ha bí xanh. Một số xã có điều kiện canh tác thuận lợi cũng đã thỏa thuận với doanh nghiệp bao tiêu để thống nhất phương án, đẩy mạnh sản xuất, với quan điểm đánh thức tiềm năng thế mạnh của địa phương và đôi bên cùng có lợi ích kinh tế.

Trong cam kết, đơn vị sẽ bao tiêu sản phẩm bí xanh, giống Nova 209 theo giá thị trường. Còn các hộ sản xuất nông nghiệp thì mở rộng diện tích gieo trồng, làm giàu ngay trên đồng đất quê hương. Nâng cao sản lượng còn giúp bảo đảm cung ứng cho thị trường rau xanh.