Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Bâng khuâng tháng Chạp

Tăng Hoàng Phi - 16:17, 24/01/2022

Buổi sáng, gió về neo trên khung cửa, thướt tha điệu đàng dưới màu nắng vàng. Cái lạnh vẫn đương còn rưng rức, buôn buốt chân tay. Tôi khẽ nhìn lên tờ lịch mới hay tháng Chạp đã về.

Tháng Chạp gọi Mùa Xuân về trên những bản làng, cũng là mùa của tình yêu đôi lứa...
Tháng Chạp gọi Mùa Xuân về trên những bản làng, cũng là mùa của tình yêu đôi lứa...

Người trẻ như chúng tôi, ít ai gọi là tháng Chạp. Họ thường gọi là tháng Mười hai âm hay đơn giản hơn là tháng cuối năm. Nhưng với tôi thì ngược lại. Khi tôi còn ở quê, mỗi lần tháng Mười hai âm lịch ghé sang thì bà và mẹ cứ luôn miệng nhắc nhớ, gọi tháng Chạp, vậy nên hai từ “tháng Chạp” thân thương cứ thế in dấu trong đầu, tôi nhớ và vẫn gọi như vậy cho đến tận ngày nay.

Tháng Chạp là tháng cuối năm, ở quê giờ này mọi người bận rộn vô cùng. Tôi nhớ mãi câu nói của mẹ, mỗi khi tháng Chạp sang, mẹ cứ chép miệng than rằng, sao bao nhiêu việc cứ đổ dồn hết vào tháng Chạp. Tôi cảm tưởng một ngày với hai mươi bốn giờ đồng hồ với mẹ là không đủ.

Tháng Chạp của mẹ bắt đầu từ rất sớm. Buổi sớm, khi gà chưa kịp gáy, mẹ đã thức giấc, thắp đèn chuẩn bị cho gánh rau mang ra chợ bán. Tận dụng rau củ vườn nhà trồng được và lấy thêm của hàng xóm, mẹ mang ra chợ ngồi bán kiếm chút đồng ra đồng vào dịp Tết. Hôm vội quá, cần phải về sớm, mẹ bán sỉ luôn cho thương lái. Hôm rảnh hơn thì mẹ nán ngồi lại bán lẻ từng mớ rau, từng cân củ quả. Bán hết rau, mẹ trở về nhà thay đồ rồi quẩy đôi quang gánh lao nhanh ra ruộng. Ở ruộng, rau Tết, hoa Tết đang chờ bàn tay của mẹ chăm sóc và tưới tắm. Phía bên kia chỗ đất trũng, bố cần mẫn với những đường cày, dẫn nước để chuẩn bị cho vụ cấy mới. Không biết ở nơi khác như thế nào chứ quê tôi có thông lệ cấy vào tháng Chạp. Trừ thời tiết lạnh quá không cho phép mới để mạ ra Xuân. Trong lòng mọi người, ai ai cũng muốn cấy dắm trong tháng Chạp cho gọn ghẽ để Tết được thảnh thơi, nông nhàn.

Sắc Xuân tháng Chạp trên rẻo cao.
Sắc Xuân tháng Chạp trên rẻo cao

Tháng Chạp, tôi lại nhớ cây đào trong vườn bố trồng. Mười cây đào cổ thụ, cành vươn cao gấp đôi tầm thước của một người trưởng thành. Giống đào hoa màu hồng nhạt rất đẹp. Mới đầu nhìn thoạt như đào rừng, nhưng nhìn kỹ thì không giống. Mấy cây đào của bố mảnh mai hơn, lớp da cũng ít sần sùi, đặc biệt khi hoa nở luôn có những búp lộc non xen kẽ, trông đầy sức sống.

Đầu tháng Chạp, bố nhấc mấy cái ghế ra gốc đào, “tạo công việc” cho hai chị em tôi tuốt lá. Bố tôi nói đào xứ Bắc hay mai vàng miền Nam, muốn cây ra hoa đẹp đúng vào dịp Tết thì cũng đều phải tuốt lá trước. Mấy cây đào là cả “gia tài” của bố. Tết đến người ta đến xem hoa, ngỏ lời muốn mua giá thật cao nhưng bố nhất quyết không bán. Bố nói rằng, trồng đào không phải vì lợi nhuận kinh tế mà bố trồng để vườn nhà thêm đẹp, mùa Xuân thêm hương sắc. Nếu bán thì những năm sau sẽ không thấy màu của hoa đào, nuôi cây nhỏ lại thì biết bao giờ cho lớn! Cũng nhờ “tư tưởng” ấy của bố mà chị em tôi được lưu lại những kỷ niệm với mùa Xuân tuyệt đẹp bên gia đình với những nụ đào tươi thắm.

Tháng Chạp về, nhiều lúc tôi bỗng thấy mình như bé lại, nhỏ dại ở thời khắc tuổi thơ ngọt ngào. Vùng đất nghèo quê tôi vốn dĩ bình yên nhưng cứ mỗi độ đến tháng Chạp lại huyên náo, rộn rã. Lũ trẻ con chạy lăng xăng trên con đường đất đỏ, nói với nhau về cái Tết cận kề. Những câu chuyện cũ quanh năm vẫn xoay quanh phiên chợ Tết, gói bánh chưng, sên mứt và chờ chiều Ba mươi Tết xem nhà ai đó đụng lợn để xin được cái bong bóng lợn làm quả bóng đá cho sướng chân. Cuộc nói chuyện bên đống lửa được vun bằng những cành cây khô, củi mục để xua đi cơn lạnh mùa Đông giăng mắc. Dọc hai bên đường, trên những nhánh cây bạch đàn, chính quyền xã mắc loa đến tận từng thôn. Những bài hát về Xuân rộn ràng, như gieo vào lòng lũ trẻ niềm hân hoan xuân về. Lũ trẻ cũng biết góp sức mình san sẻ với công việc dọn đường, vệ sinh thôn xóm cùng các anh chị đoàn viên thanh niên. Hai bên đường rác, cỏ khô được dọn dẹp, đốt sạch sẽ. Mùi khói lá bay lên trong buổi chiều tháng Chạp mà lòng tôi bồi hồi như thể ngay ngày mai thôi Tết sẽ về thật rồi.

Tháng Chạp, chị gái tôi mải mê với những mẻ mứt cà rốt, bí đao rồi dừa. Năm nào dù ăn chẳng được bao nhiêu nhưng chị nhất định phải sên mứt. Chị nói Tết mà không có mứt thì coi như không có Tết. Tính chị lại lo xa, nên rảnh hôm nào là chị lại sên mứt hôm đó. Sên xong thì đóng túi bóng cho vào tủ cất cẩn thận. Tôi phụ chị gọt vỏ, rửa rồi nạo thành từng sợi. Khoảnh khắc tôi nhớ nhất chính là lúc ngồi bên bếp lửa nhìn chị sên và cho ra thành quả cuối cùng. Có mẻ mứt chị sên không đúng kỹ thuật, thất bại làm đứa em là tôi phải ăn hộ no đến căng cả bụng. Khi sên được mẻ mứt thành công thì chị vui lắm, reo lên sung sướng cả buổi. Hình ảnh đó, kỷ niệm đó, cứ ăn sâu vào trí nhớ, để rồi mỗi lần tháng Chạp, lại mơ thấy hình bóng chị ở trong bếp đang sên mứt. Gọi điện cho chị, nhắc nhớ, khóe mắt ươn ướt lúc nào chẳng hay. Dường như tháng Chạp sinh ra là để cho người ta biết trân trọng từng khoảnh khắc, dù là ký ức xưa cũ.

Tháng Chạp đã khơi dậy trong lòng mỗi người giá trị tình cảm thiêng liêng của quê nhà cưu mang suốt hành trình năm tháng, giúp tôi nhận ra để sống trọn vẹn và yêu hơn những khoảnh khắc hiện tại.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người dân ở Yang Tao mong một công trình nước sạch

Người dân ở Yang Tao mong một công trình nước sạch

Nhiều năm qua, hàng trăm hộ đồng bào dân tộc Mnông ở xã Yang Tao, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sống trong cảnh thiếu nước sinh hoạt, đặc biệt là vào mùa khô. Năm nay, tình trạng thiếu nước càng trầm trọng hơn, hầu hết người dân phải đến con suối cách nhà hàng cây số chở từng bình, can nước về sử dụng.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 2 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 558 sản phẩm OCOP được công nhận (520 sản phẩm 3 sao, 37 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao); mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Sắc màu 54 - T.Nhân - 3 giờ trước
Đàn đá là nhạc cụ độc đáo có từ lâu đời của đồng bào DTTS huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa). Mới đây, bộ đàn đá Khánh Sơn đã được công nhận là bảo vật Quốc gia tạo ra niềm vui lớn cho cộng đồng người Raglai. Tỉnh Khánh Hoà đang lên kế hoạch đưa du lịch văn hóa trở thành một trong các sản phẩm chủ đạo thu hút du khách trong nước, quốc tế.
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 3 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 3 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 3 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 3 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 3 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 3 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.