Đồng bào DTTS ở Tây Nguyên xưa quan niệm rằng, tượng gỗ phải gắn liền với nhà mồ. Tuy nhiên, trong dòng chảy văn hóa hiện đại, sự độc đáo từ nghệ thuật điêu khắc tượng nhà mồ mà giờ đây đồng bào các DTTS Tây Nguyên không chỉ coi tượng gỗ là biểu tượng tâm linh, mà còn dùng tượng vào việc trưng bày, trang trí. Cũng vì thế, nghệ thuật điêu khắc gỗ dân gian này đang xuất hiện ngày càng nhiều trong đời sống cộng đồng.
Nằm trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng Festival Hoa Đà Lạt lần thứ IX năm 2022, ngày 20/12, Bảo tàng Lâm Đồng phối hợp Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh cùng một số bảo tàng các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai và Kon Tum tổ chức triển lãm “Không gian hoa và tượng gỗ Tây Nguyên”.
Mặc dù đã bước vào tuổi 66, nhưng Nghệ nhân Ưu tú Ksor Ksôh ở làng Mrông Ngó 4, xã Ia Ka, huyện Chư Păh (Gia Lai) vẫn miệt mài thổi hồn vào những bức tượng gỗ, để cho ra đời những tác phẩm nghệ thuật mang đậm nét văn hóa của người Jrai. Đây cũng là một nghề truyền thống đang dần mai một ở các làng DTTS vùng Tây Nguyên.
Tượng gỗ - một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo của các DTTS vùng Trường Sơn - Tây Nguyên nói chung, người Ba Na, Gia Rai nói riêng, biểu đạt ý niệm sâu sắc về nhân sinh quan dưới nhiều cấp độ khác nhau ở xã hội truyền thống cũng như trong giai đoạn hiện nay.
Trong kho tàng văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số Gia Lai, có một loại hình nghệ thuật vô cùng độc đáo là điêu khắc tượng gỗ dân gian. Từ lâu, loại hình nghệ thuật dung dị này đã góp phần làm nên sự phong phú cho kho tàng văn hóa tinh thần của đồng bào Tây Nguyên.
Đến với Măng Đen, huyện Kon Plông (Kon Tum), ngoài check-in các ngọn thác, lòng hồ, đắm chìm trong mây sớm với thông reo, sương lạnh, du khách còn được khám phá những bức tượng gỗ để hiểu thêm về đời sống văn hóa, tinh thần của con người nơi đây.
Hơn 30 năm tạc tượng gỗ, nghệ nhân Y Thái Êban, buôn Kmrơng Prông B, xã Ea Tu, TP.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk vẫn đong đầy cảm xúc và niềm đam mê như thuở ban đầu. Ông cứ thế mải miết kể chuyện đời sống văn hóa, tinh thần và sinh hoạt của đồng bào dân tộc Tây Nguyên trên từng thớ gỗ.
