Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Vào “thủ phủ” điện gió: Những hệ lụy có thể dự báo (Bài 2)

Thanh Hải – Khánh Ngân - 16:38, 24/04/2021

Những cột trụ gắn cánh quạt khổng lồ quay suốt ngày đêm, giữa bạt ngàn núi rừng trên đỉnh Trường Sơn nhìn rất đỗi thân thiện. Đồng bào Vân Kiều, Pa Cô nơi đây cũng không còn lạ lẫm với điều ấy; nhiều người vẫn nghĩ nơi đây vẫn bình yên như chưa hề có thảm họa lũ lụt, sạt lở đất xảy ra hồi cuối năm 2020. Còn chúng tôi lại quả quyết rằng, việc phá rừng ồ ạt để lấy đất cho hàng loạt dự án điện gió ở Hướng Hóa đang là một trong những nguy cơ tiềm ẩn nhiều hệ lụy.

Thi công đường vận hành của một dự án điện gió
Thi công đường vận hành của một dự án điện gió

Rừng bị cạo trọc ngày một nhiều…

Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị khẳng định rằng, sẽ không đánh đổi môi trường lấy dự án, lấy kinh tế. Nhưng nhìn vào thực tế, hàng chục dự án điện gió thu hồi đất lâm nghiệp và rừng để thi công dự án khiến nhiều người băn khoăn lo ngại.

Trong cả hai cuộc trò chuyện với đại diện Ban Quản lý rừng phòng hộ và Hạt Kiểm lâm Hướng Hóa, chúng tôi đều nhận được câu trả lời “rất tiếc” khi có nhiều diện tích rừng nơi đây đã được chuyển đổi mục đích sử dụng. Ông Bùi Văn Duân, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Hướng Hóa cho biết: Có 11 dự án điện gió đã chuyển đổi mục đích sử dụng, dù rừng được chuyển đổi chủ yếu là rừng nghèo, rừng phục hồi, rừng trồng.

Còn ông Võ Đình Tiến, Trưởng phòng bảo vệ rừng thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa nói chắc nịch: Vai trò của rừng là rất quan trọng trong bảo vệ môi trường sinh thái, chống xói mòn, sạt lở đất. Diện tích rừng bị giảm là rất tiếc. 

Theo ông Tiến, đã có hơn 70ha đất lâm nghiệp và đất rừng do Ban quản lý đã được chuyển đổi. Cụ thể, có 50,7ha rừng trồng và 19,87ha đất trống được thu hồi, phục vụ 6 dự án điện gió.

Mới chỉ có một số ít dự án điện gió đã thu hồi chừng ấy đất và rừng. Khi tất cả 31 dự án đã được phê duyệt quy hoạch cùng lấy đất, lấy rừng thực hiện dự án (chưa kể 53 dự án đang chờ bổ sung quy hoạch) thì… diện tích rừng bị mất là bao nhiêu. Hệ lụy sẽ như thế nào? Rồi, ở vùng miền Tây Quảng Trị đang có nhiều dự án thủy điện vận hành, khai thác thì sao? 

Chưa kể, hầu hết các trụ điện gió được thi công trên đỉnh dốc cao. Người xưa có câu “nhà dột từ nóc”. Ngẫm ra, rừng ở đỉnh dốc bị phá vỡ thì nguy cơ sạt lở là rất cao.

Không đổ lỗi hết cho một nguyên nhân, lí do nào. Nhưng có một lí do chắc chắn, một nguyên nhân không thể chối cãi, rằng: hệ sinh thái suy giảm, rừng cạn kiệt… cùng với những dự án được đầu tư đã phá vỡ quy hoạch rừng, thay đổi môi sinh, môi trường… đang góp phần làm cho thời tiết trở nên cực đoan hơn.

Cận cảnh một trụ điện gió
Cận cảnh một trụ điện gió

Nhìn từ những vụ sạt lở đất và lũ lụt hồi cuối năm 2020, ai cũng rùng mình. “Rốn lũ” Hướng Việt (Hướng Hóa) trở thành xã “6 không” sau lũ dữ: không đường, không điện, không nước sạch, không trường, không trạm y tế, không trụ sở làm việc. 

Cũng tại Hướng Hóa, vụ sạt lở đất làm 22 người thiệt mạng tại nơi đóng quân của Đoàn Kinh tế -Quốc phòng 337 ở xã Hướng Phùng đã là kí ức kinh hoàng, khó quên. Nước từ trên trời xuống, nước đổ từ khe suối ra sông rồi chảy về xuôi, nhấn chìm nhiều làng mạc, ruộng đồng. Mưa lũ cuối năm 2020 đã làm thiệt hại cho Quảng Trị rất nhiều tỉ đồng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sĩ Đồng cho hay: Chúng tôi chỉ quy hoạch vào những diện tích rừng sản xuất, rừng nghèo, đất trống. Ngay dưới những dự án điện gió, vẫn có thể sản xuất bình thường. Hiện tại, địa phương đã tổ chức quy hoạch lại vùng dân cư hợp lí hơn, an toàn hơn; không ở vùng có nguy cơ sạt lở đất.

Nhà đầu tư có “lách luật”?

Ngày 31/10/2021, đang là mốc thời gian “sinh tử” đối với các nhà đầu tư điện gió. Theo quy định, các dự án điện gió không kịp đưa vào vận hành vào trước thời điểm này, thì sẽ không được hưởng hỗ trợ giá điện của nhà nước với mức ưu đãi gần 2.000 đồng/Kwh. Để kịp mốc thời thời gian này, các dự án điện gió dường như đang phải chạy đua… như gió.

Đại diện Ban Quản lý các dự án huyện Hướng Hóa nói: Đây là áp lực rất lớn đối với các nhà đầu tư; đồng thời cũng tạo nên áp lực rất lớn đến các địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, cơ sở hạ tầng để phục vụ cho các thiết bị siêu trường siêu trọng, cùng nhiều vấn đề phát sinh khác.

Giải phóng mặt bằng là khâu quan trọng đối với địa phương. Hầu hết người dân đều đồng tình di dời, đồng thuận với các dự án điện gió. 

Nhưng, đây là dự án do tư nhân triển khai, theo quy định, việc thu hồi đất phải thỏa thuận với dân. Quá trình thu hồi đất, triển khai dự án trong một thời gian ngắn, với khối lượng công việc lớn, sẽ rất khó để đảm bảo chắc chắn việc không phát sinh khiếu kiện khi đền bù chưa thỏa đáng, sai số liệu…

Hiện trường sạt lở đất ở xã Hướng Việt trong năm 2020
Hiện trường sạt lở đất ở xã Hướng Việt trong năm 2020

Nhiều chuyên gia cũng đã phân tích và không tán thành việc ồ ạt đưa điện gió, điện mặt trời vào Quảng Trị với công suất lớn. Các chuyên gia băn khoăn, tại sao địa phương này cần tới mấy nghìn MW điện gió trong khi nhu cầu điện ở đó không phải là cao, chưa kể hệ thống lưới, trạm biến áp, đường dây... làm sao đáp ứng được? 

Về mặt kĩ thuật, hệ thống điện chưa chịu đựng nổi tỷ lệ điện gió, điện mặt trời lớn như thế. Điều này liên quan đến an ninh lưới điện, an ninh năng lượng, đến một lúc nào đó có thể xảy ra tình trạng mất an toàn về cung cấp điện. Mặt khác, sẽ khó tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam nếu giá điện bình quân cứ tăng cao do điện mặt trời, điện gió phải mua với giá cao.

Nhìn từ danh mục các dự án điện gió đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, thì thấy rằng, dường như các nhà đầu tư đang “xé nhỏ dự án” để “lách luật”. Nhiều nhà máy điện gió trùng tên, có chăng chỉ khác số tự nhiên ở cuối mà thôi. Ngay cái tên nhà máy điện gió Hướng Linh, chúng tôi cũng đã bắt gặp đến 8 nhà máy; các nhà máy điện gió Hướng Phùng, Gelex cũng có đến 3 nhà máy cùng tên… 

Bên cạnh đó, với một diện tích đất rừng và đất lâm nghiệp thu hồi nhất định, sẽ thuộc sự điều chỉnh quy hoạch của cấp tỉnh; không cần phải trình Chính phủ. Về điều này, ông Hà Sĩ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị giải thích: vì dự án điện gió không làm tập trung, chỗ nào lợi thế thì nhà đầu tư làm... Tuy nhiên, rõ ràng có một thực tế là, cùng với việc nở rộ các dự án điện gió, những cánh rừng nơi đây đang ngày càng bị thu hẹp, để lại những nỗi lo không nhỏ về môi sinh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người nặng lòng với văn hóa của dân tộc Bru-Vân kiều ở làng Chênh Vênh

Người nặng lòng với văn hóa của dân tộc Bru-Vân kiều ở làng Chênh Vênh

Là người dân tộc Bru-Vân kiều, ông Hồ Văn Lý (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị), đã có nhiều cách để lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc mình. Từ Làn điệu dân ca, đến cách chơi các loại nhạc cụ truyền thống đều được ông tận tâm truyền dạy cho người trẻ với mong muốn giữ những âm điệu tà oải, xà nớt, Ta lư...vang mãi trên đỉnh Trường Sơn.
Tin nổi bật trang chủ
Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện

Pháp luật - Minh Nhật - 08:42, 28/03/2024
Thời gian qua, lực lượng chức năng các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Điện Biên, Sơn La....liên tục phát hiện nhiều trường hợp người dân trồng trái phép hàng chục nghìn cây thuốc phiện trên địa bàn. Có đối tượng còn bất chấp pháp luật ngang nhiên trồng cây thuốc phiện trong vườn nhà ở ngay khu phố thị.
Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Quảng Ngãi: Tập trung triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 làm động lực để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường (Thực hiện) - 08:37, 28/03/2024
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) là một Chương trình ý nghĩa, là động lực để vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển đi lên. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực triển khai nhiều dự án, tiểu dự án từ Chương trình. Nhờ đó, diện mạo vùng miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống của đồng bào có những thay đổi tích cực. Phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với ông Hồ Ngọc Thịnh, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi về việc triển khai Chương trình tại địa phương.
Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Ca sĩ dân tộc Nùng Sèn Hoàng Mỹ Lam và tình cảm đặc biệt với Điện Biên

Giải trí - Minh Nhật - 08:33, 28/03/2024
Sèn Hoàng Mỹ Lam là cô gái dân tộc Nùng ở Lào Cai. Mỹ Lam từng đăng quang ngôi vị Quán quân dòng nhạc dân gian trong cuộc thi Sao Mai - Điểm hẹn 2017 và đoạt giải Quán quân của cuộc thi Người hát tình ca năm 2018.
Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Hà Nội: Yêu cầu 40 doanh nghiệp trông giữ xe phải áp dụng công nghệ, không sử dụng tiền mặt

Xã hội - Minh Nhật - 08:25, 28/03/2024
Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu 40 doanh nghiệp trông xe trên địa bàn thành phố báo cáo về kế hoạch thực hiện công nghệ trong việc thu phí đỗ xe trước ngày 30/3.
Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người

Sức khỏe - Thúy Hồng - 08:24, 28/03/2024
Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”, với sự tham gia của đại diện Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố và Lãnh đạo các đơn vị của ngành Y tế và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Trung ương và địa phương.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Giao xe cho con chưa đủ tuổi gây tai nạn, người mẹ lãnh án 24 tháng tù treo

Pháp luật - Ngọc Thu - 08:20, 28/03/2024
Ngày 27/3, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa xét xử lưu động, đồng thời tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil (38 tuổi, xã Ia Lâu) 24 tháng tù treo về tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.
Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Nắng hạn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp ở Lâm Đồng

Kinh tế - Minh Thu - 08:17, 28/03/2024
Theo thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng, trong 3 tháng đầu năm 2024, lượng mưa trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt thấp, chỉ bằng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, số ngày nắng nóng tiếp tục tăng, biên độ nhiệt thay đổi giữa ngày và đêm lớn. Mực nước trên các sông suối đang giảm dần, nhất là các suối nhỏ đang giảm mạnh. Gây khó khăn cho tưới tiêu và sản xuất nông nghiệp.
Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Hai Nghệ nhân Nhân dân tiêu biểu của đồng bào Khmer tỉnh Sóc Trăng

Sắc màu 54 - Nguyệt Anh - 08:05, 28/03/2024
Sóc Trăng là tỉnh tập trung khá đông đồng bào Khmer sinh sống (tỷ lệ trên 30%). Đồng bào Khmer trên địa bàn tỉnh có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, giàu bản sắc, được truyền nối qua nhiều thế hệ. Trong cộng đồng có những hạt nhân ưu tú đã và đang miệt mài, cần mẫn đóng góp tâm sức để làm giàu cho kho tàng di sản văn hóa dân tộc, tiêu biểu như hai Nghệ nhân Nhân dân Châu Ôn và Lý Lết.
Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Liên kết sản xuất giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp

Media - Ngọc Chí - 07:53, 28/03/2024
Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 3, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 đến năm 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum đã hỗ trợ và triển khai xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thay đổi tư duy, biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng và có nguồn thu nhập ổn định.
Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Trà Bồng (Quảng Ngãi): Trao sinh kế, chỉ cách thoát nghèo cho người dân

Công tác Dân tộc - T.Nhân - 07:34, 28/03/2024
Không chỉ hỗ trợ cây, con giống để người dân nghèo có tư liệu sản xuất, huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi) còn phân công cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%. Đây là giải pháp nhằm huy động mọi nguồn lực giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững của huyện Trà Bồng giai đoạn 2022 – 2025.