Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Vào “thủ phủ” điện gió: Những hệ lụy có thể dự báo (Bài 2)

Thanh Hải – Khánh Ngân - 16:38, 24/04/2021

Những cột trụ gắn cánh quạt khổng lồ quay suốt ngày đêm, giữa bạt ngàn núi rừng trên đỉnh Trường Sơn nhìn rất đỗi thân thiện. Đồng bào Vân Kiều, Pa Cô nơi đây cũng không còn lạ lẫm với điều ấy; nhiều người vẫn nghĩ nơi đây vẫn bình yên như chưa hề có thảm họa lũ lụt, sạt lở đất xảy ra hồi cuối năm 2020. Còn chúng tôi lại quả quyết rằng, việc phá rừng ồ ạt để lấy đất cho hàng loạt dự án điện gió ở Hướng Hóa đang là một trong những nguy cơ tiềm ẩn nhiều hệ lụy.

Thi công đường vận hành của một dự án điện gió
Thi công đường vận hành của một dự án điện gió

Rừng bị cạo trọc ngày một nhiều…

Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị khẳng định rằng, sẽ không đánh đổi môi trường lấy dự án, lấy kinh tế. Nhưng nhìn vào thực tế, hàng chục dự án điện gió thu hồi đất lâm nghiệp và rừng để thi công dự án khiến nhiều người băn khoăn lo ngại.

Trong cả hai cuộc trò chuyện với đại diện Ban Quản lý rừng phòng hộ và Hạt Kiểm lâm Hướng Hóa, chúng tôi đều nhận được câu trả lời “rất tiếc” khi có nhiều diện tích rừng nơi đây đã được chuyển đổi mục đích sử dụng. Ông Bùi Văn Duân, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Hướng Hóa cho biết: Có 11 dự án điện gió đã chuyển đổi mục đích sử dụng, dù rừng được chuyển đổi chủ yếu là rừng nghèo, rừng phục hồi, rừng trồng.

Còn ông Võ Đình Tiến, Trưởng phòng bảo vệ rừng thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa nói chắc nịch: Vai trò của rừng là rất quan trọng trong bảo vệ môi trường sinh thái, chống xói mòn, sạt lở đất. Diện tích rừng bị giảm là rất tiếc. 

Theo ông Tiến, đã có hơn 70ha đất lâm nghiệp và đất rừng do Ban quản lý đã được chuyển đổi. Cụ thể, có 50,7ha rừng trồng và 19,87ha đất trống được thu hồi, phục vụ 6 dự án điện gió.

Mới chỉ có một số ít dự án điện gió đã thu hồi chừng ấy đất và rừng. Khi tất cả 31 dự án đã được phê duyệt quy hoạch cùng lấy đất, lấy rừng thực hiện dự án (chưa kể 53 dự án đang chờ bổ sung quy hoạch) thì… diện tích rừng bị mất là bao nhiêu. Hệ lụy sẽ như thế nào? Rồi, ở vùng miền Tây Quảng Trị đang có nhiều dự án thủy điện vận hành, khai thác thì sao? 

Chưa kể, hầu hết các trụ điện gió được thi công trên đỉnh dốc cao. Người xưa có câu “nhà dột từ nóc”. Ngẫm ra, rừng ở đỉnh dốc bị phá vỡ thì nguy cơ sạt lở là rất cao.

Không đổ lỗi hết cho một nguyên nhân, lí do nào. Nhưng có một lí do chắc chắn, một nguyên nhân không thể chối cãi, rằng: hệ sinh thái suy giảm, rừng cạn kiệt… cùng với những dự án được đầu tư đã phá vỡ quy hoạch rừng, thay đổi môi sinh, môi trường… đang góp phần làm cho thời tiết trở nên cực đoan hơn.

Cận cảnh một trụ điện gió
Cận cảnh một trụ điện gió

Nhìn từ những vụ sạt lở đất và lũ lụt hồi cuối năm 2020, ai cũng rùng mình. “Rốn lũ” Hướng Việt (Hướng Hóa) trở thành xã “6 không” sau lũ dữ: không đường, không điện, không nước sạch, không trường, không trạm y tế, không trụ sở làm việc. 

Cũng tại Hướng Hóa, vụ sạt lở đất làm 22 người thiệt mạng tại nơi đóng quân của Đoàn Kinh tế -Quốc phòng 337 ở xã Hướng Phùng đã là kí ức kinh hoàng, khó quên. Nước từ trên trời xuống, nước đổ từ khe suối ra sông rồi chảy về xuôi, nhấn chìm nhiều làng mạc, ruộng đồng. Mưa lũ cuối năm 2020 đã làm thiệt hại cho Quảng Trị rất nhiều tỉ đồng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sĩ Đồng cho hay: Chúng tôi chỉ quy hoạch vào những diện tích rừng sản xuất, rừng nghèo, đất trống. Ngay dưới những dự án điện gió, vẫn có thể sản xuất bình thường. Hiện tại, địa phương đã tổ chức quy hoạch lại vùng dân cư hợp lí hơn, an toàn hơn; không ở vùng có nguy cơ sạt lở đất.

Nhà đầu tư có “lách luật”?

Ngày 31/10/2021, đang là mốc thời gian “sinh tử” đối với các nhà đầu tư điện gió. Theo quy định, các dự án điện gió không kịp đưa vào vận hành vào trước thời điểm này, thì sẽ không được hưởng hỗ trợ giá điện của nhà nước với mức ưu đãi gần 2.000 đồng/Kwh. Để kịp mốc thời thời gian này, các dự án điện gió dường như đang phải chạy đua… như gió.

Đại diện Ban Quản lý các dự án huyện Hướng Hóa nói: Đây là áp lực rất lớn đối với các nhà đầu tư; đồng thời cũng tạo nên áp lực rất lớn đến các địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, cơ sở hạ tầng để phục vụ cho các thiết bị siêu trường siêu trọng, cùng nhiều vấn đề phát sinh khác.

Giải phóng mặt bằng là khâu quan trọng đối với địa phương. Hầu hết người dân đều đồng tình di dời, đồng thuận với các dự án điện gió. 

Nhưng, đây là dự án do tư nhân triển khai, theo quy định, việc thu hồi đất phải thỏa thuận với dân. Quá trình thu hồi đất, triển khai dự án trong một thời gian ngắn, với khối lượng công việc lớn, sẽ rất khó để đảm bảo chắc chắn việc không phát sinh khiếu kiện khi đền bù chưa thỏa đáng, sai số liệu…

Hiện trường sạt lở đất ở xã Hướng Việt trong năm 2020
Hiện trường sạt lở đất ở xã Hướng Việt trong năm 2020

Nhiều chuyên gia cũng đã phân tích và không tán thành việc ồ ạt đưa điện gió, điện mặt trời vào Quảng Trị với công suất lớn. Các chuyên gia băn khoăn, tại sao địa phương này cần tới mấy nghìn MW điện gió trong khi nhu cầu điện ở đó không phải là cao, chưa kể hệ thống lưới, trạm biến áp, đường dây... làm sao đáp ứng được? 

Về mặt kĩ thuật, hệ thống điện chưa chịu đựng nổi tỷ lệ điện gió, điện mặt trời lớn như thế. Điều này liên quan đến an ninh lưới điện, an ninh năng lượng, đến một lúc nào đó có thể xảy ra tình trạng mất an toàn về cung cấp điện. Mặt khác, sẽ khó tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam nếu giá điện bình quân cứ tăng cao do điện mặt trời, điện gió phải mua với giá cao.

Nhìn từ danh mục các dự án điện gió đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, thì thấy rằng, dường như các nhà đầu tư đang “xé nhỏ dự án” để “lách luật”. Nhiều nhà máy điện gió trùng tên, có chăng chỉ khác số tự nhiên ở cuối mà thôi. Ngay cái tên nhà máy điện gió Hướng Linh, chúng tôi cũng đã bắt gặp đến 8 nhà máy; các nhà máy điện gió Hướng Phùng, Gelex cũng có đến 3 nhà máy cùng tên… 

Bên cạnh đó, với một diện tích đất rừng và đất lâm nghiệp thu hồi nhất định, sẽ thuộc sự điều chỉnh quy hoạch của cấp tỉnh; không cần phải trình Chính phủ. Về điều này, ông Hà Sĩ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị giải thích: vì dự án điện gió không làm tập trung, chỗ nào lợi thế thì nhà đầu tư làm... Tuy nhiên, rõ ràng có một thực tế là, cùng với việc nở rộ các dự án điện gió, những cánh rừng nơi đây đang ngày càng bị thu hẹp, để lại những nỗi lo không nhỏ về môi sinh.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Thôn A Xây, xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) còn có tên gọi trang trọng khác là thôn Bác Hồ. Trong kháng chiến, thôn A Xây là căn cứ cách mạng, người dân một lòng đi theo Đảng, theo Bác Hồ. Trong thời bình, người dân đoàn kết vượt qua khó khăn, học hỏi tiếp cận cách làm kinh tế mới để cùng nhau xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.
Tin nổi bật trang chủ
Định vị thương hiệu

Định vị thương hiệu "Đệ Nhất danh Trà" và định hướng phát triển du lịch bền vững

Sản phẩm - Thị trường - Minh Nhật - 20:16, 20/05/2025
Nhân kỷ niệm 5 năm Ngày Trà thế giới (21/5/2020 - 21/5/2025) và định hướng phát triển bền vững cho ngành Chè Việt Nam, ngày 20/5, tại Không gian Văn hóa Trà của Hợp tác xã Chè Hảo Đạt (xã Tân Cương, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên), Viện Nghiên cứu các vấn đề xã hội (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), phối hợp với Hội Chè Thái Nguyên tổ chức diễn đàn “Thái Nguyên - Trăm năm Đệ Nhất danh Trà”.
Yên Bái: Khơi dậy tình yêu sách và văn hóa đọc trong các gia đình DTTS và miền núi

Yên Bái: Khơi dậy tình yêu sách và văn hóa đọc trong các gia đình DTTS và miền núi

Trang địa phương - Minh Nhật - 19:26, 20/05/2025
Ngày 20/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái đã tổ chức tổng kết và trao giải cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc”; cuộc thi “Gia đình đọc sách - Phát triển tủ sách gia đình kết nối yêu thương” tỉnh Yên Bái năm 2025.
Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Phóng sự - T.Nhân-H.Trường - 17:25, 20/05/2025
Thôn A Xây, xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) còn có tên gọi trang trọng khác là thôn Bác Hồ. Trong kháng chiến, thôn A Xây là căn cứ cách mạng, người dân một lòng đi theo Đảng, theo Bác Hồ. Trong thời bình, người dân đoàn kết vượt qua khó khăn, học hỏi tiếp cận cách làm kinh tế mới để cùng nhau xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.
Huế tiếp nhận hai áo dài của Hoàng Thái hậu Từ Cung

Huế tiếp nhận hai áo dài của Hoàng Thái hậu Từ Cung

Tìm trong di sản - Anh Trúc - 16:59, 20/05/2025
Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế vừa tổ chức tiếp nhận hai chiếc áo dài của bà Đức Từ Cung - thân mẫu của vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều Nguyễn. Các hiện vật được chuyển từ Mỹ về Việt Nam.
Khánh Hòa: Phấn đấu đến năm 2030 có hơn 90% lao động nông thôn qua đào tạo

Khánh Hòa: Phấn đấu đến năm 2030 có hơn 90% lao động nông thôn qua đào tạo

Nghề nghiệp - Việc làm - T.Nhân - H.Trường - 16:59, 20/05/2025
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Kế hoạch số 252-KH/TU ngày 21/01/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa về thực hiện Chỉ thị số 37-CT/TW ngày 10/7/2024 của Ban Bí thư về đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ bay đại kỳ Tổ quốc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà thờ Hàm Long Hà Nội. Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Chủ động chuẩn bị sẵn sàng điều trị ca bệnh Covid-19

Chủ động chuẩn bị sẵn sàng điều trị ca bệnh Covid-19

Sức khỏe - Minh Nhật - 16:55, 20/05/2025
Bộ Y tế đề nghị các bệnh viện chủ động chuẩn bị đầy đủ về cơ sở hạ tầng, khu vực cách ly, trang thiết bị và vật tư y tế, nhằm bảo đảm việc tiếp nhận, cách ly, chẩn đoán, điều trị bệnh nhân, cũng như tăng cường công tác kiểm soát nhiễm khuẩn.
Khánh Hòa: Phấn đấu mức giảm tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2025 đạt từ 1 - 1,5%/năm

Khánh Hòa: Phấn đấu mức giảm tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2025 đạt từ 1 - 1,5%/năm

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 16:54, 20/05/2025
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội năm 2025.
Phú Yên: Tiêu hủy 1 tấn thực phẩm chay không có nguồn gốc xuất xứ

Phú Yên: Tiêu hủy 1 tấn thực phẩm chay không có nguồn gốc xuất xứ

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 16:53, 20/05/2025
Cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên vừa phát hiện 1.000kg thực phẩm là chả chay, không có nguồn gốc xuất xứ, đang được vận chuyển trên xe ô tô tải, nên đã tiến hành thu giữ, xử phạt hành chính và tiêu hủy toàn bộ lô hàng.
Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Media - BDT - 16:40, 20/05/2025
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ bay đại kỳ Tổ quốc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà thờ Hàm Long Hà Nội. Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam

Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam

Pháp luật - Anh Trúc - 16:04, 20/05/2025
Ngày 19/5, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an đã khởi tố 5 bị can liên quan vụ Quang Linh Vlogs. Trong đó Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Lừa dối khách hàng".