Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thực trạng tự tử trong đồng bào DTTS Tây Nguyên

PV - 17:10, 12/01/2018

Hiện tượng tự tử ở đồng bào DTTS khu vực Tây Nguyên gia tăng nhanh chóng thời gian qua. Đây không chỉ là một vấn đề có tính chất cá nhân khi mà ở nhiều nơi tình trạng này cao đến mức đáng báo động, nhiều gia đình thậm chí có đến 2-3 người tự tử chỉ trong một thời gian ngắn.

Công tác tuyên truyền, vận động giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng tự tử trong đồng bào DTTS ở Tây Nguyên. Ảnh minh họa Công tác tuyên truyền, vận động giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng tự tử trong đồng bào DTTS ở Tây Nguyên. Ảnh minh họa

 

Theo thống kê chưa đầy đủ, trong vòng 5 năm 2012-2016 trên địa bàn 03 tỉnh Tây Nguyên là Gia Lai, Đăk Lăk và Kon Tum đã có hơn 2.000 trường hợp tự tử, trong đó tỉnh Gia Lai nhiều nhất với gần 1.500 trường hợp. Điều đáng nói là mặc dù chính quyền địa phương đã có nhiều động thái tích cực nhằm phòng ngừa, ngăn chặn nhưng hiện tượng tự tử không có dấu hiệu giảm mà còn có xu hướng gia tăng qua các năm, nghiêm trọng hơn hiện tượng này còn có dấu hiệu lây lan sang các cộng đồng, dân tộc khác trong khu vực. Theo chính quyền sở tại và qua phỏng vấn cán bộ, người dân tại địa bàn khảo sát, hiện tượng tự tử chỉ phổ biến và ngày càng trầm trọng trong khoảng 10 năm trở lại đây, đặc biệt là trong 5 năm gần đây.

Hiện tượng tự tử diễn ra tập trung ở một số DTTS, nhiều nhất ở cộng đồng dân tộc Ba Na, Jrai, Ê-đê, Xơ-đăng... Ở những vùng trung tâm ít có tự tử mà hiện tượng này xảy ra chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế kém phát triển. Điều này được lý giải liên quan đến trình độ nhận thức, dân trí của người dân và mức độ phát triển của kinh tế-xã hội của từng địa phương.

Nguyên nhân của các trường hợp tự tử ở Tây Nguyên rất đa dạng nhưng được chính quyền địa phương xác định chủ yếu xuất phát từ mâu thuẫn gia đình với những lý do hết sức đơn giản và nhỏ nhặt. Nếu xét ở góc độ nguyên nhân sâu xa, hiện tượng tự tử bắt nguồn từ những đặc điểm tâm lý văn hóa tộc người và các yếu tố tác động từ điều kiện kinh tế-xã hội của vùng như: Thiếu hiểu biết, không có kỹ năng thích nghi và tự bảo vệ bản thân, lối sống thụ động, trông chờ ỷ lại, không có động lực phấn đấu. Tình trạng kinh tế nghèo nàn, thiếu thốn đi liền với những áp lực cuộc sống không được giải tỏa và sự biến đổi nhanh của xã hội kéo theo cú sốc tâm lý, văn hóa mà người DTTS Tây Nguyên khó thích nghi, biến đổi phù hợp với xu thế phát triển, từ đó dễ dẫn đến những hành động tiêu cực bột phát. Phong tục tập quán lạc hậu vẫn tồn tại trong nếp nghĩ của hầu hết các DTTS Tây Nguyên. Một số phong tục vô tình góp phần gia tăng tính trầm trọng của vấn nạn tự tử tại đây.

Ngoài những yếu tố thuộc về văn hóa và tâm lý tộc người, còn bị ảnh hưởng và tác động bởi các yếu tố khác như sự du nhập của đa dạng văn hóa, kinh tế-xã hội, tệ nạn uống rượu… Ngoài ra, các cơ quan chức năng ở địa phương chưa thật sự phát huy tốt vai trò của mình: Chẳng hạn như vai trò của quản lý thị trường khi để rượu giả, rượu kém chất lượng bán tràn lan; sự phối hợp chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả trong tuyên truyền, vận động người dân ở những địa bàn trọng điểm mặc dù không thể phủ nhận chính quyền địa phương cũng đã có những nỗ lực nhất định nhằm giảm thiểu tình hình tự tử trong thời gian qua và một số nơi đã đạt được các kết quả nhất định.

Tình trạng tự tử xảy ra nhiều, ngày càng nghiêm trọng sẽ gây nên những tác động tiêu cực cho phát triển kinh tế-xã hội địa phương, không những thế còn ảnh hưởng tới tình hình an ninh-chính trị trên địa bàn. Để tránh những hệ lụy đáng tiếc, giảm thiểu, ngăn ngừa, phòng chống tự tử trong đồng bào DTTS Tây Nguyên cần được xem xét là một trong những ưu tiên giải quyết. Là một vấn đề nhạy cảm liên quan đến đặc điểm tâm lý tộc người, cần thiết phải vận dụng các biện pháp mềm mỏng, linh hoạt. Các giải pháp nên được tiến hành đồng bộ, tùy thuộc vào điều kiện thực tế của từng địa phương để áp dụng các giải pháp khuyến nghị phù hợp. Đây là một việc làm đòi hỏi thời gian, sự kiên trì và am hiểu văn hóa, con người ở từng địa bàn cụ thể bởi liên quan rất nhiều đến yếu tố nhận thức, văn hóa và tâm linh của đồng bào DTTS Tây Nguyên.

Nếu như tuyên truyền là giải pháp thường xuyên phải duy trì với các hình thức dễ tiếp thu, không ngừng đổi mới, phù hợp với đồng bào DTTS Tây Nguyên, thì giáo dục kỹ năng sống được xem là giải pháp mang tính lâu dài; song song với hàng loạt các biện pháp bổ trợ quan trọng khác trực tiếp ngăn chặn sự gia tăng của tình trạng tự tử như: kiểm soát chất lượng rượu, tình trạng uống rượu của bà con hoặc đẩy nhanh việc cấm bán các loại thuốc bảo vệ thực vật gây tử vong cao... sẽ góp phần đẩy lùi tình trạng tự tử tại Tây Nguyên. Nhưng để làm được tất cả những điều này, có thể nói vai trò của chính quyền địa phương là quan trọng và có tính chất quyết định đến sự thành công không chỉ riêng đối với tình trạng tự tử mà còn đối với các tệ nạn xã hội khác trên địa bàn. Với sự quan tâm, quyết liệt hành động của các tỉnh Tây Nguyên, chắc chắn tình trạng tự tự sẽ được thuyên giảm và tiến tới mất dần, góp phần quan trọng vào ổn định tình hình an ninh-trật tự xã hội và sự phát triển bền vững khu vực Tây Nguyên.

Nguyên nhân của các trường hợp tự tử ở Tây Nguyên rất đa dạng nhưng được chính quyền địa phương xác định chủ yếu xuất phát từ mâu thuẫn gia đình với những lý do hết sức đơn giản và nhỏ nhặt.

ThS. Nguyễn Thị Tư

Vụ trưởng Vụ Dân tộc thiểu số, Ủy ban Dân tộc

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.