Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tiếp tục rà soát, hoàn thiện phương thức dạy học trực tuyến và đào tạo từ xa, phát triển nguồn học liệu điện tử - Ảnh minh họaChỉ thị nêu rõ: Trong thời gian qua, ngành Giáo dục đã quyết liệt tổ chức thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, ban hành nhiều cơ chế, chính sách, đổi mới chương trình, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đầu tư cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học… và đã đạt nhiều kết quả tích cực trong dạy và học.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, toàn ngành đã nỗ lực, cố gắng khắc phục mọi khó khăn, chủ động, kịp thời tổ chức thực hiện đồng bộ công tác phòng, chống dịch,thực hiện có hiệu quả với phương châm “tạm dừng đến trường, không dừng học”, bảo đảm an toàn cho học sinh, giáo viên, hoàn thành các nhiệm vụ chuyên môn của ngành.
Tuy nhiên, dịch COVID-19 đã tác động, ảnh hưởng nặng nề đến ngành Giáo dục. Giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh gặp rất nhiều khó khăn cả về đời sống và trong hoạt động học tập, nhất là việc học trực tuyến trong thời gian dài ảnh hưởng không nhỏ đến việc bảo đảm chương trình, phương pháp, kế hoạch tổ chức dạy và học, hoạt động của trường, lớp và đến sự phát triển của trẻ em, học sinh. Ở nước ta, một số địa phương đang phải thực hiện giãn cách xã hội hoặc tăng cường dãn cách xã hội, trong đó có học sinh, sinh viên và nhà giáo đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn về vật chất và tinh thần; học sinh ở nhiều nơi chưa được tựu trường.
Thực tiễn phát triển giáo dục và đào tạo ở địa phương cũng cho thấy còn nhiều tồn tại, hạn chế cần khắc phục như việc quy hoạch, phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục ở một số địa phương chưa phù hợp; còn tình trạng thiếu trường, lớp ở một số khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, vùng sâu, vùng xa.
Cơ cấu đội ngũ giáo viên còn chưa hợp lý, thừa, thiếu giáo viên cục bộ chưa được giải quyết triệt để; sự quan tâm của cấp ủy chính quyền địa phương đối với giáo dục có lúc, có nơi chưa ngang tầm, chưa thực sự đúng với chủ trương của Đảng, Nhà nước; chất lượng đào tạo nhân lực, việc dạy và học ngoại ngữ, tin học hiệu quả chưa cao; đời sống giáo viên, đặc biệt là giáo viên ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn; tình trạng dạy thêm, học thêm vẫn còn phổ biến; vấn đề cơ cấu lại đội ngũ giáo viên, điểm trường, đội ngũ nhà giáo chưa thật sự hiệu quả; giáo dục văn hóa truyền thống lịch sử còn chưa được chú trọng đúng mức.
Dự báo dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp, khó lường, để tổ chức dạy học an toàn, bảo đảm chương trình, chất lượng và tiếp tục thực hiện mạnh mẽ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dụcvà đàotạo theo chỉ đạo của Trung ương, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các bộ, địa phương chủ động xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch năm học linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh, sinh viên học tập, vừa bảo đảm sức khoẻ, vừa hoàn thành chương trình giáo dục theo kế hoạch và bảo đảm chất lượng giáo dục của từng cấp học, chương trình đào tạo. Những nơi an toàn trong phòng, chống dịch thì vẫn khai giảng bình thường như mọi năm.
Xác định các yêu cầu, nội dung cốt lõi, căn bản trong chương trình dạy học, làm cơ sở cho các địa phương, các cơ sở giáo dục chủ động triển khai kế hoạch dạy họclinh hoạt, phù hợp với tình hình dịch tại địa phương, nhất là ở những địa bàn dịch COVID-19 diễn biến phức tạp; tiếp tục rà soát, hoàn thiện phương thức dạy học trực tuyến và đào tạo từ xa; phát triển nguồn học liệu điện tử, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, giảng viên đáp ứng yêu cầu của phương thức này; quan tâm sâu sát, cụ thể đến điều kiện triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, các giải pháp cụ thể nhằm hỗ trợ việc dạy, học đối với học sinh lớp 1, lớp 2.
Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Y tế, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức tiêm chủng cho học sinh các cấp sau khi cơ quan chuyên môn có hướng dẫn tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 cho người dưới 18 tuổi; rà soát gửi Bộ Y tế cấp bổ sung và tiêm vaccine cho tất cả giáo viên các cấp học theo quy định; quán triệt, thông tin, truyền thông trong toàn ngành, tới các thầy cô giáo, phụ huynh, học sinh cần nêu cao tinh thần chống dịch “mình vì mọi người, mọi người vì mỗi người" thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng, chống dịch với thông điệp “tất cả vì tương lai con em chúng ta”.
Đồng thời, hướng dẫn các gia đình trong việc phối hợp với nhà trường chăm sóc, giáo dục trẻ em, học sinh, sinh viên bảo đảm an toàn, hiệu quả trong thời gian học trực tuyến; chỉ đạo các nhà xuất bản cung cấp sách giáo khoa (cả bản điện tử) đầy đủ, thuận lợi cho học sinh khi bước vào năm học mới, nhất là tại các địa phương tổ chức học trực tuyến.
Hướng dẫn xây dựng hệ thống đề thi, bài kiểm tra, ngân hàng câu hỏi phục vụ tổ chức thi, kiểm tra đánh giá theo hình thức trực tuyến một cách phù hợp; xây dựng phương án tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2022 và các năm tiếp theo, phù hợp với tình hình thực tiễn bảo đảm phòng chống dịch hiệu quả.
Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục đại học đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, từng bước chuyển đổi việc tuyển sinh, đào tạo, kiểm tra đánh giá và bảo vệ tốt nghiệp sang hình thức trực tuyến phù hợp với tình hình dịch bệnh; chủ động phối hợp với các địa phương thực hiện rà soát quy hoạch, phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông bảo đảm phù hợp, sát với thực tiễn; nghiên cứu ban hành các cơ chế, chính sách và hướng dẫn các cơ sở giáo dục đại học tổ chức thực hiện hiệu quả việc tự chủ, nhất là ở những nơi có điều kiện.
Bộ Y tế hướng dẫn biện pháp phòng, chống dịch cho học sinh, sinh viên và bảo đảm an toàn phòng, chống dịch bệnh trong nhà trường; xây dựng phương án cụ thể về việc tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 cho học sinh tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, giáo dục nghề nghiệp (đối tượng dưới 18 tuổi).
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu chính sách hỗ trợ giáo viên và học sinh một cách phù hợp trong một số trường hợp đặc thù; có chính sách hỗ trợ các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông bổ sung dinh dưỡng bữa ăn bán trú để phát triển thể chất tốt hơn cho trẻ em, học sinh.
Bên cạnh đó, tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tăng cường truyền thông, tuyển sinh trực tuyến; đẩy mạnh đào tạo trực tuyến ở những ngành nghề phù hợp; tổ chức triển khai việc hỗ trợ giáo viên, nhân viên, người lao động làm việc trong các cơ sở giáo dục, giáo dục nghề nghiệp công lập và ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 theo quy định.
Bộ Thông tin và Truyền thông: Ban hành hướng dẫn về sử dụng an toàn các phần mềm, công cụ dạy học trực tuyến; chỉ đạo các tập đoàn, doanh nghiệp viễn thông, công nghệ thông tin nghiên cứu, phát triển các giải pháp, nền tảng dạy và học trực tuyến, học liệu số; hỗ trợ các nhà trường, học sinh, giáo viên tiếp cận hạ tầng số, dịch vụ truy nhập Internet tốc độ cao an toàn, dễ sử dụng; chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông xem xét miễn giảm giá cước truy cập Internet cho học sinh, sinh viên và giáo viên, giá cước sử dụng giải pháp phục vụ giáo dục, đào tạo và quản lý giáo dục cho các nhà trường, giá dịch vụ thuê máy chủ, băng thông phục vụ đào tạo từ xa cho các trường đại học.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Ban hành hướng dẫn về các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao trong các cơ sở giáo dục và đào tạo phù hợp với tình hình dịch bệnh.
Bộ Ngoại giao: Chủ trì, phối hợp với Bộ Công an hỗ trợ thủ tục xuất, nhập cảnh cho chuyên gia giáo dục, giảng viên, giáo viên, tình nguyện viên, lưu học sinh là người Việt Nam tại nước ngoài về nước; học sinh, sinh viênViệt Nam trúng tuyển đi học theo các chương trình học bổng Hiệp định ở nước ngoài; chuyên gia giáo dục, giảng viên, giáo viên, tình nguyện viên và lưu học sinh nước ngoài vào Việt Nam thực hiện các chương trình, dự án hợp tác về giáo dục khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu phòng, chống dịch COVID-19.
Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan liên quan chủ động tuyên truyền, đấu tranh, phòng chống tội phạm, ngăn ngừa các nội dung, thông tin xấu, độc trên không gian mạng, các yếu tố an ninh phi truyền thống và bảo đảm an ninh, trật tự trong các cơ sở giáo dục.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quân đội đóng quân trên các địa bàn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo phối hợp chặt chẽ, tham mưu cho chính quyền địa phương huy động các nguồn lực và các hình thức hỗ trợ phù hợp đối với học sinh, sinh viên, giáo viên, cơ sở giáo dục trong khu vực chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo dõi, đôn đốc Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục triển khai chính sách tín dụng ưu đãi đối với học sinh, sinh viên; thực hiện các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn đối người lao động trong ngành Giáo dục và các cơ sở giáo dục ngoài công lập chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19.
Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo triển khai kế hoạch năm học 2021-2022 một cách linh hoạt, phù hợp với tình hình dịch bệnh tại địa phương; tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn phòng, chống dịch COVID-19 trong các cơ sở giáo dục. Các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội hoặc tăng cường giãn cách xã hội phải có kế hoạch khống chế dịch cụ thể, nhanh nhất, sớm nhất để triển khai nhiệm vụ năm học 2021 - 2022 hiệu quả.
Địa phương không có dịch COVID-19, chủ động phương án cho học sinh tựu trường và thường xuyên sàng lọc, tầm soát nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp nghi nhiễm, nhiễm COVID-19; kiểm tra, việc chấp hành các quy định phòng chống dịch phù hợp tại cơ sở giáo dục, đào tạo, tuyệt đối không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác; tạo điều kiện tiêm vắc xin cho lưu học sinh diện Hiệp định đang học tập ở các cơ sở giáo dục đại học tại địa phương.
Địa phương đang có dịch và thực hiện Chỉ thị số 15/CT-TTg và Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Trước mắt, tổ chức dạy học trực tuyến; ưu tiên nguồn lực hỗ trợ học sinh khó khăn không có phương tiện học tập trực tuyến, bảo đảm công bằng trong tiếp cận phương thức dạy và học mới. Bảo đảm điều kiện để dạy học trực tuyến, chuyển đổi số trong giáo dục; đổi mới phương thức dạy học giúp trẻ em, học sinh vừa học vừa chơi, hứng thú học tập, chấp hành giãn cách, giảm căng thẳng trong thời gian giãn cách xã hội.
Các địa phương khẩn trương thực hiện Nghị định số 81/2021/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, Nghị quyết số 86/NQ-CP ngày 06 tháng 8 năm 2021 của Chính phủ về các giải pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19 để đảm bảo không học sinh nào không được đến trường sau dịch COVID-19 vì khó khăn, giảm bớt khó khăn cho giáo viên bị ảnh hưởng do trường học bị đóng cửa, nhất là giáo viên thuộc hệ thống các trường tư thục mầm non.
Đồng thời ưu tiên bố trí kinh phí, huy động các nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, hệ thống phần mềm, phục vụ chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo. Có giải pháp phù hợp hỗ trợ học sinh, giáo viên các địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa không có khả năng tiếp cận với hình thức học trực tuyến, học qua truyền hình; tạo điều kiện tiếp nhận, chuyển trường thuận lợi cho học sinh trong trường hợp gia đình thay đổi địa bàn sinh sống do tác động của dịch COVID-19; nghiên cứu tăng cường số lượng, chất lượng hệ thống trường bán trú dân nuôi để duy trì, phát triển mô hình này phù hợp với điều kiện địa phương.
Về một số nhiệm vụ cần tập trung ngay, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo tập trung thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc làm việc của Thủ tướng với Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 06 tháng 5 năm 2021 (Thông báo kết luận số 104/TB-VPCP ngày 13 tháng 5 năm 2021), khắc phục những tồn tại, hạn chế đã chỉ ra tại cuộc làm việc.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng giáo viên, có chính sách khuyến khích học sinh giỏi vào ngành sư phạm, tạo môi trường, hệ sinh thái giáo dục phát triển lành mạnh, bình đẳng, sáng tạo, khuyến khích đổi mới sáng tạo phù hợp với đặc điểm từng địa phương, từng vùng miền; nghiên cứu đề xuất chính sách ưu tiên cho giáo viên vùng sâu vùng xa, những khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn, bảo đảm hợp lý, không dàn trải.
Bên cạnh đó, có giải pháp tổng thể, thiết kế chính sách từ đào tạo - tuyển dụng - sử dụng nguồn nhân lực bảo đảm thực chất, đào tạo gắn với nhu cầu tuyển dụng xã hội, kiên quyết chống bệnh thành tích trong giáo dục góp phần đạt được mục tiêu “học thật, thi thật, nhân tài thật”, thu hút nhân tài, “học đi đôi với hành”, nhanh chóng khắc phục tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”; thiết kế chương trình học bảo đảm tăng cường kiến thức, kỹ năng sống; giảm tình trạng dạy thêm học thêm; biên soạn, phân phối, hướng dẫn sử dụng sách giáo khoa và tài liệu tham khảo bảo đảm khoa học, công khai, minh bạch, tránh dư luận không tốt, bảo đảm không để học sinh nào thiếu sách học; sớm công bố phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2022 phù hợp với tình hình dịch bệnh phức tạp và phương án các năm tiếp theo để giáo viên và học sinh có thời gian chuẩn bị.
Có giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn lịch sử, truyền thống đoàn kết, văn hóa, các giá trị tốt đẹp của dân tộc, của cha ông ta; tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, tin học gắn với việc đổi mới và sáng tạo, hội nhập quốc tế; nghiên cứu kỹ, thấu đáo, khoa học, xuất phát từ thực tiễn về vấn đề tự chủ trong giáo dục. Chính phủ ủng hộ làm thí điểm tự chủ về chuyên môn, tổ chức, nhân sự, kinh phí nhưng bảo đảm sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng và quản lý của Nhà nước.
Bộ Nội vụ và các địa phương: Trên cơ sở đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo về số lượng thừa, thiếu giáo viên của từng trường, từng cấp học, môn học và toàn ngành thực hiện rà soát kỹ cơ chế, chính sách phân bổ biên chế giáo viên phù hợp, hiệu quả và triển khai các chương trình đào tạo, tuyển dụng theo lộ trình sát thực tiễn, trong đó ưu tiên những khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng sâu, vùng xa.
Bộ Xây dựng phối hợp các cơ quan liên quan và các địa phương rà soát, tăng cường kiểm tra, giám sát quy hoạch xây dựng gắn với không gian xây dựng trường học phù hợp, nhất là ở các thành phố lớn, khu công nghiệp, khu chế xuất; quy hoạch không gian trường học phải có tầm nhìn xa, hiện đại.
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ căn cứ phạm vi chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao: Xây dựng cơ chế, chính sách, phương án giải quyết, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết các khó khăn trong giáo dục theo đúng quan điểm “giáo dục là quốc sách hàng đầu”; quán triệt đầy đủ, sâu sắc, tổng thể, toàn diện tới từng cơ sở, từng cán bộ, giáo viên, từng người dân và học sinh, sinh viên về quan điểm của Đảng, Nhà nước về giáo dục.
Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: Trên cơ sở đánh giá thực trạng hệ thống các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông tại địa phương, thực hiện rà soát quy hoạch, cơ cấu lại trường, lớp học, điểm trường, đội ngũ giáo viên theo tinh thần “ở đâu có học sinh, ở đó có giáo viên” nhưng phải bảo đảm sắp xếp một cách khoa học, hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả.
Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện, định kỳ hằng năm báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện Chỉ thị. Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các cơ sở giáo dục và đào tạo chịu trách nhiệm thi hành Chỉ thị này./.
