Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thông tin sai lệch về đồng bào DTTS trên mạng xã hội: Sự nghèo nàn về văn hóa của những người làm chương trình

Hồng Minh - 21:08, 18/09/2020

Thời gian gần đây, dư luận đang có nhiều phản ứng về việc các trang mạng xã hội xuyên tạc những món ăn truyền thống của đồng bào DTTS. Trên nền tảng YouTube, không khó để tìm thấy những Video mô tả cảnh ăn uống ghê rợn được “gắn mác” là của đồng bào người Thái trên các kênh Sa Pa TV, Nhịp sống Tây Bắc, Duy Thao, Hoa Ban Tây Bắc... Sự “gắn mác” đó gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của cộng đồng DTTS, khiến người xem có cái nhìn sai lệch về văn hóa, phong tục tập quán của đồng bào.

Ẩm thực của dân tộc Thái được chế biến rất cầu kỳ và tinh tế. (Ảnh minh họa)
Ẩm thực của dân tộc Thái được chế biến rất cầu kỳ và tinh tế. (Ảnh minh họa)

Bản sắc văn hóa qua những món ăn

Trước những thông tin thiếu kiểm chứng, cố tình phản ánh sai lệch về bản sắc văn hóa ẩm thực của đồng bào DTTS nói chung, đồng bào dân tộc Thái nói riêng, chúng tôi đã tìm gặp Nghệ nhân Tòng Văn Hân, một người con dân tộc Thái, đồng thời là một nhà nghiên cứu về văn hóa ẩm thực dân tộc Thái ở xã Noong Luống, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.

Ông Hân cho biết, ẩm thực của người Thái rất cầu kỳ, trong đó cá nhảy là một món ăn phổ biến và được chế biến rất tinh tế. Đầu tiên người ta sẽ chọn những con cá nhỏ, thường phải là cá ở suối nước trong và sạch, ít tiếp xúc với bùn. Sau đó về thả vào chậu nước 1 - 2 ngày để ngâm cá và thay nước liên tục cho cá phun hết bùn. Trong nước ngâm cá không thể thiếu nước măng chua đã cô đặc để khử hết mùi tanh cũng như tiêu diệt các vi khuẩn có hại trong cá. Trước khi ăn phải chuẩn bị pha chế nước chấm. Bên cạnh đó, không thể thiếu các loại lá gia vị và lá cuốn để chống tanh, chống đau bụng, giun sán. Khi ăn người ta sẽ thả cá vào bát nước măng chua để ngấm, sau đó cuốn cá cùng các loại lá rồi chấm vào đồ chấm đã chuẩn bị sẵn.

Tuy nhiên, trong Video ăn cá sống của Sa Pa TV lại đưa lên những hình ảnh nói đồng bào Thái ăn cá sống to bằng 3 ngón tay trở lên, thậm chí to như bắp chân được vớt từ ao lên. Không cần qua khâu xử lý vệ sinh an toàn thực phẩm mà ăn tươi nuốt sống cả con như thế. “Hình ảnh này đã thể hiện sự thiếu hiểu biết về bản sắc văn hóa ẩm thực của đồng bào Thái chúng tôi. Thật ghê rợn, phản cảm. Rõ ràng, với những nội dung như thế sẽ làm ảnh hưởng rất lớn tới hình ảnh cộng đồng người DTTS trong suy nghĩ của xã hội. Đồng thời còn làm ảnh hưởng đến việc thu hút khách du lịch, đặc biệt là du khách người nước ngoài, trong lúc chúng ta đang xây dựng một hình ảnh đẹp về bản sắc, văn hóa con người Việt Nam”, nghệ nhân Tòng Văn Hân chia sẻ.

Ngoài món cá nhảy, người Thái còn có món pịa cũng rất ngon và hấp dẫn. Pịa được lấy từ một đoạn không phải ruột già, càng không phải dạ dày của con bò, con dê. Pịa được lấy từ phần ruột non nhất trong đoạn ruột non đã chuyển hóa thành chất dinh dưỡng, không phải là chất thải, không có ký sinh trùng. Sau đó pịa được ướp đủ các gia vị như: Mắc khén, húng quế, lá chanh, tỏi, ớt... nấu chín để đặc sệt, tạo thành một món chấm có mùi thơm rất đặc trưng, hấp dẫn trong món ăn của người Thái Tây Bắc. Ăn pịa lúc đầu thấy hơi đắng một chút, nhưng sau sẽ nghiện vì rất ngon, tốt cho sức khỏe. Người dân tộc Thái thường chỉ làm pịa trâu, bò, dê, chứ không phải vật nuôi nào cũng dùng làm pịa được.

Nói như vậy để thấy, văn hóa ẩm thực của đồng bào DTTS nói chung, đồng bào Thái nói riêng rất tinh tế, độc đáo và hấp dẫn. Những Video phản cảm về hình ảnh đồng bào Thái ăn cá sống chỉ là một trong rất nhiều Video được đăng tải trên YouTube dù vô tình hay cố ý đều ảnh hưởng không tốt đến những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS.

Trước đó (tháng 4 - 5/2020), Báo Dân tộc và Phát triển cũng đã có loạt bài phản ánh về việc kênh YouTobe đã sử dụng sai lệnh hình ảnh của đồng bào DTTS để làm trò gây cười. Việc làm này đã thể hiện sự nghèo nàn về văn hoá và đạo đức của những người sản xuất ra những Video đó.

Đồng bào DTTS cần một lời xin lỗi

Tại buổi công bố các hành vi sai phạm trên nền tảng YouTube, Google do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức vào ngày 7/6/2019 cho thấy, trên YouTube có khoảng 55.000 Video Clip có nội dung xấu độc, vi phạm pháp luật nhưng mới gỡ bỏ được 8.000 Video. Mỗi phút trên YouTube có khoảng 400 giờ Video mới được đăng tải. Lượng người xem càng nhiều, đồng nghĩa với việc lợi nhuận thu được quảng cáo càng lớn. Vì lợi nhuận, không ít người sẵn sàng sản xuất, đăng tải những nội dung phản cảm, dung tục, sai trái...

Điều đáng lo ngại đó là việc đăng tải các nội dung thông tin trên YouTube hiện nay vô cùng thoải mái, tự do, không có sự kiểm soát, quản lý của cơ quan chức năng nào. Ai cũng có thể là chủ nhân của một kênh trên YouTube chỉ bằng vài bước Click chuột rồi tha hồ “tung hoành”. Đáng chú ý, đa số khán giả của các kênh nội dung này đều là giới trẻ với lượng theo dõi và tương tác rất lớn.

Theo các chuyên gia văn hóa, các Video nói trên không chỉ chứa đựng những nội dung độc hại, phản văn hóa, mà nghiêm trọng hơn, chúng còn truyền bá cái nhìn lệch lạc về bản sắc văn hóa và phẩm chất, nhân cách của đồng bào các DTTS. Từ đó, tạo nên những hiểu lầm, đánh giá sai lệch và cả những định kiến xã hội, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình đẳng của các dân tộc và sự thịnh vượng chung.

Trao đổi về vấn đề này, bà Hoàng Thị Hạnh, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho biết: Là cơ quan ngang bộ có chức năng quản lý Nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc, chúng tôi cho rằng, những nội dung trong các Video là không thể chấp nhận được. Nói đến ăn đồ ăn sống thì không chỉ có người DTTS mà người Việt Nam nói chung, hay người Nhật Bản cũng rất ưa chuộng món ăn này. Đây là món ăn gắn với ẩm thực truyền thống, mà còn tinh tế, khoa học và bảo đảm sức khỏe.

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Hoàng Thị Hạnh cũng cho biết: “Với vai trò là lãnh đạo Ủy ban Dân tộc, đồng thời cũng là người DTTS, tôi kịch liệt phản đối các nội dung trong Video trên kênh YouTube. Ủy ban Dân tộc sẽ đề nghị với Bộ Thông tin và Truyền thông cùng các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương phải truy xuất ra các đối tượng dựng Video đó để xử lý theo đúng pháp luật. Đồng thời phải xin lỗi đồng bào DTTS”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.