Nghệ nhân Ma Quang Nhanh (đứng thứ 2 từ trái sang) cùng các thành viên phường rối cạn Thẩm Rộc, xã Bình Yên chuẩn bị con rối trước khi biểu diễnGóp sức lưu giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống
Nằm ở trung tâm xã Bình Yên, huyện Định Hóa, xóm Thẩm Rộc là một cộng đồng thuần nông, gồm 85 hộ với gần 400 nhân khẩu của 8 dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc Tày chiếm đa số.
Những năm qua, xóm Thẩm Rộc không chỉ nổi bật với các hoạt động nông nghiệp như trồng lúa nước, trồng rừng và chăn nuôi, mà người dân nơi đây còn lưu giữ được những giá trị văn hóa dân gian độc đáo, như: Hát Then, hát Ví, Lượn cọi,... đặc biệt là loại hình nghệ thuật múa rối cạn của người Tày có lịch sử hơn 200 năm.
Đứng đầu xóm Thẩm Rộc là ông Ma Quang Nhanh, một Người có uy tín trong cộng đồng dân tộc Tày. Với sự nhiệt huyết và trách nhiệm, ông đã không ngừng tuyên truyền vận động người dân bảo tồn bản sắc văn hóa, đồng thời lồng ghép nội dung tuyên truyền chính sách pháp luật vào các tiết mục rối để truyền tải đến người dân theo cách dễ hiểu, gần gũi và sinh động.
Ông Ma Quang Nhanh, chia sẻ: Với trách nhiệm của Người uy tín được dân tin tưởng bầu, tôi đã tích cực tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến các tầng lớp Nhân dân; giáo dục con cháu bảo tồn, phát huy giá trị đạo đức, phong tục tập quán, văn hoá truyền thống tốt đẹp của mỗi dân tộc và cũng chính là văn hoá của gia đình của dòng họ Ma Quang. Chúng tôi đã truyền qua nhiều đời, góp phần tô thắm thêm bản sắc văn hoá các dân tộc Định Hoá nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung.
Đặc biệt, để nâng cao hiệu quả công tác vận động, tuyên truyền, Người có uy tín Ma Quang Nhân đã cùng với những người yêu nghệ thuật rối đã xây dựng kịch bản, sử dụng các con rối để diễn những trích đoạn ngắn, lồng ghép các nội dung cần tuyên truyền, qua đó tạo ra được tiếng cười, không khí vui tươi khiến cuộc tuyên truyền trở nên gần gũi, người dân dễ nghe, dễ hiểu.
Từ những hoạt động, những nỗ lực bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mà năm 2015, nghệ thuật múa rối cạn của người Tày xóm Thẩm Rộc đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Theo đó, Thẩm Rộc đã được hỗ trợ kinh phí bảo tồn, phục dựng trang phục, đạo cụ và quảng bá giới thiệu đến đông đảo công chúng trong và ngoài nước thông qua các chương trình văn hóa – nghệ thuật đặc sắc.
Ông Trịnh Mạnh Hùng, sinh năm 1954 (đứng thứ 2 từ trái sang) là Người có uy tín xóm Cây Bòng, xã La Hiên trao đổi cùng phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển. (Ảnh Thảo Khánh)Gương mẫu trong xây dựng nông thôn mới
Không chỉ riêng huyện Định Hóa, tại huyện Võ Nhai, địa phương có đông đồng bào DTTS sinh sống, Người có uy tín cũng đang phát huy tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trong phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới.
Ông Trịnh Mạnh Hùng, sinh năm 1954, hiện là Người có uy tín xóm Cây Bòng, xã La Hiên. Trên cương vị của mình, ông thường xuyên tuyên truyền vận động người dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Chương trình xây dựng nông thôn mới.
Dưới sự vận động của ông, nhiều hộ dân đã tự nguyện hiến đất, đóng góp công sức để làm đường giao thông nông thôn, xây dựng nhà văn hóa xóm, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn ngày một khang trang, sạch đẹp.
“Làm được điều gì có ích cho xóm làng, cho người dân thì tôi đều cố gắng hết sức. Người có uy tín không chỉ nói hay, mà phải làm thật, làm gương thì dân mới tin, mới làm theo”, ông Trịnh Mạnh Hùng chia sẻ.
Theo ông Triệu Tiến Văn, Trưởng phòng Dân tộc và Tôn giáo huyện Võ Nhai, hiện Võ Nhai có 142 Người uy tín tại 142 xóm, tổ dân phố, gồm: Các già làng, trưởng thôn, bí thư chi bộ, cán bộ nghỉ hưu, người sản xuất-kinh doanh giỏi...
Nhờ uy tín và sự tin tưởng của Nhân dân, đội ngũ Người có uy tín luôn tận tâm phát huy tốt vai trò của Người có uy tín đối với Nhân dân; tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương của Đảng và pháp luật Nhà nước, nắm bắt thông tin cơ sở, phản ánh kịp thời tình hình lên cấp ủy, chính quyền địa phương, từ đó giúp cho cấp ủy, chính quyền kịp thời có giải pháp giúp đỡ; trong đó có nhiều vụ việc xảy ra ở địa phương được ngăn ngừa, xử lý có hiệu quả, như: Mâu thuẫn nội bộ, các hoạt động tuyên truyền trái pháp luật, kích động, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc…
Bà Lý Thị Trúc, sinh năm 1971 (đứng thứ 3 từ phải sang) người Cao Lan cùng trao đổi thông tin với lãnh đạo Phòng Dân tộc và Tôn giáo huyện Võ Nhai. (Ảnh Thảo Khánh)Tỉnh Thái Nguyên hiện có 1.170 Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS. Từ thực tế cho thấy, đội ngũ những Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Thái Nguyên không chỉ là “điểm tựa” về tinh thần, mà còn là cầu nối quan trọng trong việc đưa chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân. Bằng uy tín cá nhân, bằng sự tận tâm và gương mẫu, họ đã và đang góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển, văn minh, gìn giữ được giá trị truyền thống và nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc.
Để tiếp tục phát huy vai trò của Người có uy tín, những năm qua, các cấp, các ngành tỉnh Thái Nguyên vẫn đang tiếp tục quan tâm, triển khai đầy đủ các chính sách của Đảng, Nhà nước dành cho Người có uy tín. Điển hình, Người có uy tín được thăm hỏi lúc ốm đau; được tặng quà vào những dịp lễ, Tết.
Đặc biệt từ năm 2024 đến nay, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh đã phát hành 1.468 cuốn sổ tay truyền thông đến Người có uy tín; tổ chức 5 lớp tập huấn, cung cấp thông tin và đưa Người có uy tín đi học tập kinh nghiệm tại các địa phương khác. Bên cạnh đó, gần 500 Người có uy tín cũng đã được UBND các huyện, thành phố bồi dưỡng kiến thức, tập huấn kỹ năng...;
Từ những chính sách thiết thực đã kịp thời động viên và tạo điều kiện để Người có uy tín có thêm thông tin, kiến thức, tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở cơ sở, góp phần xây dựng hệ thống chính trị cơ sở ngày càng vững mạnh.