Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Thách thức trong phòng chống tảo hôn ở miền núi Quỳ Châu (Nghệ An)

An Yên - 09:41, 12/11/2023

Tảo hôn đang gây ra nhiều hệ lụy cho gia đình và xã hội. Thấu rõ điều đó, các ngành chức năng huyện Quỳ Châu đã vào cuộc ngăn chặn, đẩy lùi. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nguyên nhân, dẫn đến tình trạng tảo hôn vẫn cứ diễn ra như một “thách thức”..., khiến cho chính quyền địa phương trăn trở, cộng đồng day dứt khôn nguôi.

Hoạt cảnh trong buổi tuyên truyền về giới tính và sức khỏe sinh sản cho học sinh bậc THCS tại xã Châu Phong
Hoạt cảnh trong buổi tuyên truyền về giới tính và sức khỏe sinh sản cho học sinh bậc THCS tại xã Châu Phong

Day dứt vấn nạn tảo hôn 

Châu Bình là xã vùng thấp của huyện miền núi Quỳ Châu. Dẫu đường quốc lộ 48 chạy xuyên qua xã, với hàng trăm chuyến xe tải hàng, tải khách ngược xuôi mỗi ngày; dẫu có  đại dự án thủy lợi bản Mồng triển khai từ nhiều năm trước, với hàng trăm lượt cán bộ, kỹ sư, công nhân từ mọi miền đổ về thi công xây dựng nhộn nhịp… nhưng điều đó vẫn không làm cho vùng đất này, đẩy lùi được những hủ tục lạc hậu cố hữu, như vấn nạn tảo hôn đang ở mức độ báo động.

“Có trường hợp 15 tuổi đã kết hôn. Thậm chí có trường hợp học xong cấp THCS, đi làm thuê mấy tháng rồi “vác bụng bầu”… về xin cưới…”, Chủ tịch UBND xã Châu Bình Lê Văn Toán, mở lời chua xót với chúng tôi như thế về một vấn nạn đầy day dứt đang diễn ra trên địa bàn

Nhẩm tính con số tảo hôn năm 2022 và quý 1 năm 2023 mà huyện Quỳ Châu cung cấp, chúng tôi không khỏi day dứt. Nếu như cả năm 2022, Châu Bình có 4 trường hợp tảo hôn, thì sang quý I năm 2023, đã có 6 trường hợp tảo hôn.

Tiếp chúng tôi tại phòng làm việc, ông Lê Văn Toán, Chủ tịch UBND xã Châu Bình bộc bạch: Đáng buồn và rất đáng lo. Nhiều em chỉ mới 15 tuổi đã kết hôn; có trường hợp mới học xong bậc THCS bỏ đi làm thuê mấy tháng rồi “vác bụng bầu” về xin cưới khiến gia đình, làng bản ngỡ ngàng.

Còn tại Châu Tiến – xã này giáp với huyện Quế Phong, có bản Thái cổ và làng du lịch cộng đồng Hoa Tiến mỗi năm tiếp đón hàng chục đoàn khách du lịch ghé thăm. Tuy nhiên, đây cũng là địa phương có đến 3 trường hợp tảo hôn đáng tiếc. Ông Sầm Thanh Hoài, Chủ tịch UBND xã Châu Tiến thành thật: Tảo hôn xảy ra ở bản Lầu và Hoa Tiến… Chúng tôi rất lo lắng vì thực tế này.

Sau khi học xong bậc THCS, nhiều em gái, em trai đi làm thuê rồi kết hôn sớm trước tuổi
Sau khi học xong bậc THCS, nhiều em gái, em trai đi làm thuê rồi kết hôn sớm trước tuổi

Qua thống kê của huyện Quỳ Châu, tình trạng tảo hôn trên địa bàn huyện năm 2022 và quý I năm 2023, xảy ra trên địa bàn 19 thôn, bản của 7 xã (toàn huyện có 11 xã, 1 thị trấn). Theo đó, năm 2022, có 416 cặp kết hôn thì có đến 17 cặp tảo hôn và đều là các cặp tảo hôn một người. Tỷ lệ số cặp tảo hôn/số cặp kết hôn là 4,08%.

Riêng quý I năm 2023 có 126 cặp kết hôn, thì có đến 8 cặp tảo hôn và đều là các cặp tảo hôn một người. Nhưng chiếm tỷ lệ số cặp tảo hôn/số cặp kết hôn là 6,34%.

Ở các xã vùng trong, cũng đang có nhiều trường hợp tảo hôn xảy ra. Như trong năm 2022, xã Diên Lãm có 4 trường hợp, Châu Phong có 5 trường hợp… tảo hôn. Cá biệt, có trường hợp Lữ Thị Nhầm ở bản Cướm, xã Diên Lãm tảo hôn khi mới 14 tuổi.

Châu Tiến đang là địa phương có tình trạng tảo hôn - Trong ảnh: một buổi sinh hoạt về chủ đề giới tính tại trường THCS Châu Tiến
Châu Tiến đang là địa phương có tình trạng tảo hôn - Trong ảnh: một buổi sinh hoạt về chủ đề giới tính tại trường THCS Châu Tiến

Quá trình tìm hiểu thông tin cho bài viết, chúng tôi được biết, gần như các trường hợp tảo hôn ở Quỳ Châu trong thời gian qua là nữ; và độ tuổi kết hôn đa phần là 15-16 tuổi. Qua trao đổi với một số người dân, cán bộ đoàn thể ở các địa phương có trường hợp tảo hôn, thì được lý giải, hầu hết các em này, sau khi học xong bậc THCS thì không tiếp tục học lên mà rẽ ngoặt đi làm thuê, rồi khi xảy ra chuyện thì quay về quê xin cưới hỏi.

Bà Lê Thị Ngọc, Trưởng phòng dân tộc huyện Quỳ Châu lo lắng: Tảo hôn còn xảy ra, chứng tỏ nhận thức, suy nghĩ của người dân về hôn nhân gia đình, về giới tính và sức khỏe sinh sản còn chưa đầy đủ, hạn chế. Đây chính là nguyên nhân gây ra nhiều hệ lụy cho mỗi em gái, em trai; cho gia đình, bản làng và xã hội. Bởi tảo hôn xảy ra thì việc đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo cuộc sống tốt đẹp hơn… sẽ bị hạn chế và khó thực hiện hơn.

Thách thức không nhỏ

Cũng từ thực tế chúng tôi tìm hiểu được, có rất nhiều nguyên nhân, dẫn đến tình trạng tảo hôn xảy ra ở một số xã thuộc huyện Quỳ Châu cao, đó là do nhận thức, suy nghĩ của giới trẻ về hôn nhân "thoáng" hơn; một bộ phân người lớn nhận thức chưa đầy đủ, thiếu hiểu biết về luật hôn nhân và gia đình; điều kiện gia đình khó khăn dẫn đến các cháu bỏ học sớm đi làm ăn xa rồi yêu đương sớm; những chế tài, quy định về xử phạt đối với hành vi vi phạm trong lĩnh vực tảo hôn chưa đồng bộ và chưa đủ mạnh để ngăn ngừa, răn đe tình trạng tảo hôn....

Tỷ lệ hộ nghèo ở huyện Quỳ Châu đang chiếm 37%
Tỷ lệ hộ nghèo ở huyện Quỳ Châu đang chiếm 37%

Nhìn từ số liệu UBND huyện Quỳ Châu cung cấp, rõ ràng tỷ lệ tảo hôn đang có chiều hướng gia tăng. Nếu như cả năm 2022 chỉ có 17 cặp tảo hôn thì riêng trong quý 1 năm 2023 đã có 8 cặp tảo hôn. Một con số đầy nhức nhối và đau lòng.

Không nói thì ai cũng hình dung đầy đủ, rõ ràng về hệ lụy, hậu quả do tảo hôn mang lại. Ngoài việc phải làm cha, làm mẹ quá sớm dẫn đến thiếu kiến thức chăm sóc con cái, chăm sóc gia đình; thì việc tảo hôn dẫn đến thất học, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và các mối quan hệ xã hội. 

Tảo hôn, sinh con sớm làm tăng gấp 2 lần tỉ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi, biểu hiện ở thiếu cân và thấp còi; tăng tỉ lệ tử vong ở nhóm trẻ em từ 1 - 5 tuổi; tăng tỉ lệ tử vong của các bà mẹ mang thai sớm (cao gấp 5 lần) so với những người mẹ trên 20 tuổi. Nhiều trường hợp con em của các cặp vợ chồng tảo hôn không được đi học, không được chăm sóc đầy đủ về dinh dưỡng, y tế, văn hóa tinh thần...

Tảo hôn cũng khiến khả năng kiếm sống hoặc đóng góp về kinh tế cho gia đình của mỗi thành viên trong gia đình là rất thấp, dẫn đến tỷ lệ đói nghèo ngày càng tăng cao, là gánh nặng cho xã hội.

 Mặt khác, phần lớn các đôi vợ chồng tảo hôn còn thiếu kiến thức xã hội, thường rơi vào cảnh nghèo túng, nhiều đôi đã tan vỡ hạnh phúc gia đình, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của trẻ em. Đáng buồn hơn có gia đình phải bán cả nhà để trả nợ cho lễ cưới rồi sau đó dắt díu nhau ra bìa rừng dựng lều ở tạm.

Tư vấn, định hướng nghề và việc làm cho học sinh huyện Quỳ Châu
Tư vấn, định hướng nghề và việc làm cho học sinh huyện Quỳ Châu

Dẫu vậy thì công tác phòng chống tảo hôn là không hề dễ dàng, thậm chí là rất khó khăn dù rằng cả hệ thống chính trị đã vào cuộc mạnh mẽ. Ngay tại xã Châu Bình – một xã dẫn đầu toàn huyện về số cặp tảo hôn thời gian qua, thì nhiều giải pháp phòng chống tảo hôn cũng đang được địa phương thực hiện. Đó là phối hợp với các cơ quan, đơn vị cấp huyện đẩy mạnh tuyên truyền trong nhà trường, trong các cuộc họp thôn bản. 

Theo chủ tịch UBND xã Châu Bình Lê Văn Toán, cuộc họp thôn bản hay tiếp xúc cử tri, tôi đều dành thời gian từ 30-60 phút để tuyên truyền trước bà con về tảo hôn; phân tích rõ những tác hại và hậu quả do tảo hôn mang lại… nhưng vẫn khó khăn. 

Việc tuyên truyền, vận động đang được các địa phương ở huyện Quỳ Châu quyết liệt thực hiện. Mỗi địa phương đang có những cách làm riêng phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị. Ông Sầm Thanh Hoài, Chủ tịch UBND xã Châu Tiến thông tin: Xã đang đẩy mạnh tuyên truyền đến tận học sinh, phụ huynh; tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh của xã; tổ chức tìm hiểu vấn đề tảo hôn và hôn nhân cận huyết trong các nhà trường và các thôn xóm, gắn với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Sắp tới, chúng tôi sẽ chú trọng tuyên truyền vào các trường hợp cá biệt như, học sinh có bố mẹ li hôn, bố mẹ đi làm ăn xa… phải ở với người thân.

Tuy nhiên, từ thực tế tình trạng tảo hôn ở Quỳ Châu cho thấy, đời sống của đồng bào DTTS huyện Quỳ Châu đang gặp nhiều khó khăn, thiếu việc làm, thu nhập không ổn định, tỷ lệ hộ nghèo còn ở mức cao (đến cuối năm 2022 là 37%)...Do vậy, ngoài tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân,  thì cốt lõi vẫn là tạo việc làm, nâng cao thu nhập, ổn định đời sống, xóa đói giảm nghèo cho người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa. 

Những giải pháp khác, đó là cũng cần tập trung triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ cho con em học sinh DTTS;  chú trọng định hướng nghề nghiệp, phân luồng thật sát cho học sinh để các em được học đầy đủ, có nghề có nghiệp ổn định cuộc sống sau này. Có như vậy, mới giải quyết tận gốc vấn đề tảo hôn đang nhức nhối hiện nay.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tin nổi bật trang chủ
Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Hai nữ du khách đuối nước tử vong khi chèo thuyền sup tắm biển tại xã đảo Tiên Hải

Trang địa phương - Tào Đạt - 20:13, 17/08/2025
Ngày 17/8, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh An Giang cho biết, 2 du khách đi tham quan, chèo sup tại bãi tắm thuộc xã Tiên Hải bị sóng đánh lật phương tiện và tử vong.
Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Niềm vui đầu năm học ở Ha Cá

Nhịp cầu nhân ái - Vũ Mừng - 17:13, 17/08/2025
Ngày 16/8, Đảng uỷ, UBND xã Khâu Vai, tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Nhóm Cộng đồng từ thiện Sân Đình tổ chức Lễ cắt băng khánh thành công trình nhà lớp học Điểm trường Mầm non và Tiểu học thôn Ha Cá, xã Khâu Vai.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân và đón nhận Huân chương Sao Vàng lần thứ 5

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân và đón nhận Huân chương Sao Vàng lần thứ 5

Thời sự - PV - 15:15, 17/08/2025
Sáng 17/8, tại Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Đảng ủy Công an Trung ương - Bộ Công an tổ chức trọng thể lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025), 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005-19/8/2025) và trao tặng Huân chương Sao Vàng lần thứ 5 cho lực lượng Công an nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và đọc diễn văn kỷ niệm.
Thanh Hóa tiêu hủy hơn 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Thanh Hóa tiêu hủy hơn 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Pháp luật - Quỳnh Trâm - 13:29, 17/08/2025
Lực lượng chức năng tỉnh Thanh Hóa vừa phát hiện và xử lý một cơ sở kinh doanh tàng trữ gần 1,2 tấn thực phẩm đã bốc mùi hôi, không rõ nguồn gốc.
Công an tỉnh Phú Thọ phá đường dây kinh doanh đa cấp đang lôi kéo 200 người dự

Công an tỉnh Phú Thọ phá đường dây kinh doanh đa cấp đang lôi kéo 200 người dự "hội thảo"

Pháp luật - Minh Nhật - 12:04, 17/08/2025
Một đường dây kinh doanh đa cấp qua website https://tcis.ai và đồng tiền kỹ thuật số TCIS vừa bị công an triệt phá.
Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Người dân nô nức check-in tại Lăng Bác trước thềm Đại lễ

Những ngày gần đây, khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Quảng trường Ba Đình đã trở nên sôi động, khi người dân và du khách nô nức đổ về chụp ảnh, lưu giữ những khoảnh khắc ý nghĩa chào đón Đại lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.
Ngân hàng Nhà nước cảnh báo trang website giả mạo có thể chiếm đoạt tài khoản ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước cảnh báo trang website giả mạo có thể chiếm đoạt tài khoản ngân hàng

Tin tức - Minh Nhật - 12:01, 17/08/2025
Cục Công nghệ thông tin thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam(SBV) vừa phát đi cảnh báo về việc xuất hiện ít nhất hai trang web giả mạo cổng thông tin điện tử của cơ quan này, phát tán mã độc dưới dạng tệp tin APK, có nguy cơ chiếm đoạt tài khoản ngân hàng của người dùng.
Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Đội tuyển nữ Việt Nam dừng bước tại bán kết AFF Cup nữ 2025 sau trận thua U23 Australia

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 08:36, 17/08/2025
Đội tuyển nữ Việt Nam vừa để thua U23 Australia với tỉ số 1-2 tại bán kết Giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), qua đó lỡ hẹn với trận chung kết và sẽ bước vào trận tranh hạng Ba cùng tuyển nữ Thái Lan.
Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Hạ gục Thái Lan, Myanmar góp mặt ở chung kết AFF Cup nữ sau 10 năm chờ đợi

Thể thao - Giải trí - Hoàng Quý - 08:33, 17/08/2025
Tại bán kết 1 giải bóng đá nữ Đông Nam Á 2025 (AFF Cup nữ 2025), đội tuyển nữ Myanmar đã tạo nên bất ngờ lớn khi đánh bại Thái Lan với tỷ số 2-1. Chiến thắng này không chỉ đưa Myanmar vào chung kết sau 10 năm chờ đợi, mà còn đánh dấu bước tiến mới của bóng đá nữ quốc gia này trên đấu trường khu vực.
Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử

Tin tức - Thuý Hồng - 21:16, 16/08/2025
Sáng 16/8, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương phối hợp với Sở Công Thương Lạng Sơn tổ chức Chương trình Chuyển đổi số chợ truyền thống và phát triển thương mại điện tử tỉnh Lạng Sơn năm 2025.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân số trong tình hình mới

Văn bản chính sách mới - Minh Anh - 20:40, 16/08/2025
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.