Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Quyền phát triển các DTTS nhìn từ một Đề án

TS. Hoàng Xuân Lương - 00:16, 23/01/2020

Việt Nam là một quốc gia thống nhất gồm nhiều dân tộc. Sự phát triển của từng dân tộc luôn gắn với sự phát triển chung của đất nước, tạo nên sức mạnh của toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ðảng và Nhà nước ta rất coi trọng việc thực hiện các quyền của đồng bào DTTS. Các quyền này được ghi nhận trong Hiến pháp, được cụ thể hóa trong các bộ luật, luật chuyên ngành và được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các chính sách.

Đồng bào DTTS luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm tạo điều kiện, phát triển về mọi mặt. (Trong ảnh: Các bác sĩ khám chữa bệnh miễn phí cho đồng bào DTTS vùng khó khăn)
Đồng bào DTTS luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm tạo điều kiện, phát triển về mọi mặt. (Trong ảnh: Các bác sĩ khám chữa bệnh miễn phí cho đồng bào DTTS vùng khó khăn)

Quyền của DTTS được quốc tế chính thức ghi nhận trong Công ước Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền (UDHR) năm 1948: “Mọi người sinh ra đều được hưởng tất cả các quyền và tự do không có bất kỳ sự phân biệt đối xử nào về chủng tộc, màu da, giới tính, ngôn ngữ, tôn giáo, nguồn gốc dân tộc hoặc xã hội”.

Điều 5, Hiến pháp 2013 của nước ta cũng ghi rõ: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam. Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và tạo điều kiện để các DTTS phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước”.

Đối chiếu với các cơ sở pháp lý của quốc tế và Việt Nam, chúng ta nhận thấy Đề án Tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS, miền núi được Quốc hội khóa XIV thông qua tại NQ 88/2019/QH14, ngày 18 tháng 11 năm 2019, hàm chứa khá toàn diện các yếu tố bảo đảm quyền phát triển các DTTS. Cụ thể, trong khi chưa có một đạo luật chuyên sâu về dân tộc, thì Đề án là một văn bản có tính định hướng dài hạn, tạo ra những nhận thức mới, góp phần thực hiện Điều 5 của Hiến pháp 2013 về DTTS. Trong đó, 10 chương trình, dự án bao quát toàn diện, có thể bảo đảm các quyền cơ bản về cuộc sống, quyền có việc làm, học hành, khám chữa bệnh, quyền tham chính, tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, quyền bảo tồn và phát triển tiếng nói chữ viết, phong tục tập quán văn hóa, quyền tự nhận thành phần dân tộc…

Đồng thời, Đề án đã xác định được các mục tiêu cụ thể, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu này cũng chính là bảo đảm các quyền cơ bản của người DTTS như: Phấn đấu mức thu nhập bình quân của người DTTS tăng trên 2 lần so với năm 2020; 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông; 70% thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa. 100% số trường, lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố; 99% số hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia và các nguồn điện khác phù hợp; 90% đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% đồng bào DTTS được xem truyền hình và nghe đài phát thanh.

Văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS luôn được quan tâm bảo tồn và phát triển.
Văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS luôn được quan tâm bảo tồn và phát triển

Tuy vậy, quá trình triển khai thực hiện Đề án sẽ còn phải trải qua nhiều khó khăn, thử thách. Có thể kể đến như: Nền quản trị quốc gia của nước ta đang trong quá trình hoàn hiện, chưa dễ gì một sớm, một chiều có thể khắc phục ngay được tình trạng các bộ, ngành vẫn đeo bám lợi ích của chính ngành mình trong xây dựng luật pháp, chính sách. Chưa tránh khỏi được chồng chéo, trùng lắp, thiệt thòi lại đổ dồn vào nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, trong đó có đồng bào DTTS.

Bên cạnh đó, thực tế những bất cập, hạn chế của vùng DTTS đều có căn nguyên sâu xa từ nhận thức, kể cả trong cấp chiến lược. Chúng ta chủ yếu đang hỗ trợ, giúp đỡ, giải quyết các vấn đề xã hội, từ quan điểm, chính sách của một xã hội nhân đạo, từ yêu cầu chính trị, chứ chưa phải là bảo đảm quyền phát triển bình đẳng giữa các dân tộc. Chúng ta đang khai thác miền núi để phục vụ chiến lược phát triển chung của đất nước chứ chưa phải phát triển bền vững, chưa phải xây dựng vùng dân tộc miền núi thành động lực của đất nước. Chưa kể, nhiều cán bộ cấp chiến lược vẫn bị ám ảnh nặng nề kiểu tư duy: Suất đầu tư vào vùng dân tộc miền núi quá cao, hiệu quả kinh tế thấp; Vùng dân tộc miền núi như một gánh nặng, như một toa tàu ì ạch, đoàn tàu đất nước đang phải kéo theo...

Vì vậy để bảo đảm quyền phát triển các DTTS, khi xây dựng Chiến lược công tác dân tộc cho giai đoạn 2021 - 2030 cần nhấn mạnh rõ hơn các quan điểm sau đây: Dân tộc, công tác dân tộc, chính sách dân tộc là vấn đề cơ bản, chiến lược lâu dài, đồng thời cũng là vấn đề cấp bách của cách mạng Việt Nam. Bảo đảm các dân tộc bình đẳng, tôn trọng, đoàn kết, giúp nhau cùng phát triển.

Đồng thời, phải xác định, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi là đầu tư cho phát triển bền vững đất nước. Phát huy mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi trở thành những động lực phát triển.

Theo đó, cần huy động mọi nguồn lực; Tăng cường hợp tác quốc tế, trong đó nguồn lực Nhà nước là quan trọng và có ý nghĩa quyết định; Có cơ chế đặc thù bảo đảm tài chính, cơ chế quản lý phù hợp phát huy quyền chủ động, sáng tạo của địa phương, sự thống nhất, đồng bộ của các bộ, ngành trong quản lý chương trình, chính sách dân tộc..

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Vai trò của nhà báo trẻ trong kỷ nguyên làm báo số

Trong bối cảnh truyền thông hiện đại phát triển như vũ bão, nhà báo trẻ không chỉ là lực lượng kế cận, mà còn là những tác nhân đổi mới, góp phần định hình và xây dựng một môi trường truyền thông lành mạnh, nhân văn và sáng tạo. Họ là đại diện cho hơi thở mới, tư duy mới và cách tiếp cận mới, những yếu tố then chốt để lĩnh vực báo chí Việt Nam thích nghi và vững vàng trong kỷ nguyên số.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.