Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Quảng Ngãi: Bảo tồn ngôn ngữ các DTTS bằng cơ sở dữ liệu điện tử

T.Nhân-H.Trường - 06:13, 22/04/2024

Có thể nói, ngôn ngữ là “hồn cốt” của mỗi dân tộc. Hầu hết các dân tộc đều có ngôn ngữ riêng, nhiều dân tộc có chữ viết riêng. Tuy nhiên, một vấn đề đáng lo ngại là ngôn ngữ của DTTS trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đang có nguy cơ bị mai một. Vì vậy, việc bảo tồn, gìn giữ ngôn ngữ các DTTS là vấn đề cấp thiết.

Khuyến khích học sinh DTTS sử dụng "tiếng mẹ đẻ" trong giao tiếp là một cách để bảo tồn ngôn ngữ
Khuyến khích học sinh DTTS sử dụng "tiếng mẹ đẻ" trong giao tiếp là một cách để bảo tồn ngôn ngữ

Ngôn ngữ, chữ viết của đồng bào DTTS có nguy cơ mai một

Tỉnh Quảng Ngãi có hơn 200 nghìn đồng bào DTTS (khoảng 15% dân số của tỉnh), trong đó có 3 DTTS có đông dân số là Hrê, Cor và Ca Dong. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm phát huy mọi nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Nhờ đó, đời sống người dân ngày được nâng cao, các giá trị văn hoá truyền thống được bảo tồn và phát huy. Song, mối lo lớn nhất hiện nay là đồng bào DTTS ít sử dụng ngôn ngữ của dân tộc mình.

Một trong những nguyên nhân khiến cho ngôn ngữ của đồng bào DTTS bị mai một là việc hình thành, lưu truyền bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS từ xưa tới nay, phần lớn thông qua tiếng nói và truyền miệng. Bên cạnh đó, quá trình phát triển, hội nhập kinh tế, giao thoa văn hóa diễn ra nhanh chóng đã tác động mạnh mẽ đến đời sống đồng bào DTTS. Nhiều người là DTTS ít sử dụng “tiếng mẹ đẻ” của mình trong giao tiếp hằng ngày. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều người DTTS, nhất là thanh, thiếu niên không nghe, nói được “tiếng mẹ đẻ”.

Ngoài ra, chính sách về việc dạy và học tiếng nói, chữ viết của DTTS trong các cơ sở giáo dục chưa được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh. Do chưa có giáo trình dạy tiếng dân tộc trong nhà trường, cũng như chưa có giáo viên dạy tiếng DTTS đạt yêu cầu theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Để gìn giữ ngôn ngữ của các DTTS trên địa bàn tỉnh, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Trường Đại học Phạm Văn Đồng tổ chức các lớp giảng dạy tiếng đồng bào DTTS (Hrê và Co) cho cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên, nhất là những người đang công tác tại các huyện miền núi.

Đáng mừng là hiện nay, trên địa bàn các hiện miền núi có một số người tâm huyết đã dành nhiều công sức giữ gìn “tiếng mẹ đẻ”. Điển hình là ông Rô Đăm Bình, ở thị trấn Ba Tơ, huyện Ba Tơ đã dầy công nghiên cứu và đóng góp công sức vào xuất bản cuốn “Tài liệu đào tạo, bồi dưỡng tiếng Hrê dành cho cán bộ, công chức công tác ở miền núi và làm công tác dân tộc tỉnh Quảng Ngãi”. Đây đang là tài liệu duy nhất, chính thức sử dụng phục vụ giảng dạy tiếng Hrê ở các huyện miền núi trong tỉnh Quảng Ngãi.

Truyền dạy văn hoá truyền thống, kết hợp sử dụng "tiếng mẹ đẻ" cũng là cách làm hay để bảo tồn ngôn ngữ
Truyền dạy văn hoá truyền thống, kết hợp sử dụng "tiếng mẹ đẻ" cũng là cách làm hay để bảo tồn ngôn ngữ

Học tiếng Hrê, Co bằng cơ sở dữ liệu điện tử

Tỉnh Quảng Ngãi đang thực hiện Đề tài khoa học: “Xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt - Hrê, Việt - Co”. Được biết, Đề tài khoa học này do Thạc sỹ Trần Duy Linh, Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông tỉnh làm Chủ nhiệm Đề tài. Đồng Chủ nhiệm đề tài là Thạc sỹ Trần Văn Mẫn, Giám đốc Sở Xây dựng, nguyên Trưởng ban Dân tộc tỉnh.

Cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt – Hrê, Việt – Co là sản phẩm phần mềm thuộc Đề tài khoa học công nghệ của tỉnh Quảng Ngãi năm 2023. Đây là từ điển điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt - Hrê, Việt - Co và ngược lại nhằm hỗ trợ công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu về tiếng nói, chữ viết của người Hrê, người Co.

Theo đó, cơ sở dữ liệu điện tử có trên 1.120 từ Hrê và 1.650 từ Co, cho phép tìm kiếm, tra cứu từ điển, các từ đều được dịch nghĩa, hướng dẫn phát âm, cung cấp các từ đồng nghĩa, ví dụ minh hoạ, có hình ảnh và các đoạn phim về phong tục, tập quán, văn hoá của đồng bào DTTS Hrê, Co. Giao diện phiên bản thử nghiệm Cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt – Hrê, Việt – Co. Bên cạnh đó còn có công cụ hỗ trợ gõ tiếng dân tộc (Hrê, Co) trên giao diện; được thiết kế linh hoạt, có chức năng thêm mới, cập nhật, chỉnh sửa từ ngữ, hình ảnh, tiếp nhận phản hồi và tương tác với người dùng…Đồng thời, cho phép khai thác và sử dụng trên nhiều thiết bị khác nhau như: máy vi tính, điện thoại thông minh, máy tính bảng.

Các thành viên hiện Đề tài khoa học: “Xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt - Hrê, Việt - Co” thảo luận , góp ý kiến hoàn chỉnh Đề tài
Các thành viên thực hiện Đề tài khoa học: “Xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt - Hrê, Việt - Co” thảo luận , góp ý kiến hoàn chỉnh Đề tài

Tiến sỹ Hoàng Thị Mỹ Lệ, Phó Trưởng khoa Công nghệ số, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật, Đại học Đà Nẵng cho hay: Vì một số công việc có thể tiến hành song song mà không phụ thuộc nhau, đơn vị chủ trì và nhóm thực hiện Đề tài đã chủ động đẩy nhanh tiến độ của nội dung công việc, cụ thể là 03 công việc: lập trình xây dựng các mô - đun chức năng của Cơ sở dữ liệu phiên bản web, kiểm thử, hiệu chỉnh Cơ sở dữ liệu điện tử và cập nhật dữ liệu vào Cơ sở dữ liệu điện tử. Kết quả đã hoàn thành sớm các nội dung công việc này trước 3 đến 4 tháng so với kế hoạch đặt ra.

"Đến thời điểm hiện tại, Tổ chức chủ trì đã tháo gỡ được những khó khăn tại 05 công việc bị chậm tiến độ và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công việc khác, đã có 04 công việc vượt tiến độ. Dự kiến hoàn thành các công việc bị chậm tiến độ trong quý I/2024. Như vậy, các công việc theo kế hoạch sẽ hoàn thành đúng tiến độ trong quý II/2024", Tiến sỹ Hoàng Thị Mỹ Lệ cho biết thêm.

Theo Thạc sỹ Trần Văn Mẫn, Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Ngãi, sự ra đời của Cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt – Hrê, Việt – Co nhằm hỗ trợ đồng bào DTTS ứng dụng công nghệ thông tin, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác dân tộc ở địa phương. Mặt khác, giúp cho người đồng bào DTTS học hỏi, nâng cao kiến thức, hòa nhập với sự phát triển chung của tỉnh, của đất nước; đồng thời cũng giúp cho các cá nhân người Kinh đang làm việc với người đồng bào có thể hiểu và giao tiếp thuận lợi hơn, qua đó truyền đạt các kiến thức, các chủ trương, chính sách của chính quyền đến người đồng bào, tiếp thu kinh nghiệm và các vấn đề của người đồng bào được sâu sắc hơn.

“Ngoài ra, Cơ sở dữ liệu điện tử tiếng đồng bào DTTS Việt – Hrê, Việt – Co sẽ là nơi lưu giữ ngôn ngữ, giá trị văn hóa truyền thống, hình ảnh, phong tục, tập quán của các DTTS trên địa bàn tỉnh, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống độc đáo của mỗi dân tộc, cùng hòa vào dòng chảy phát triển chung của đất nước”, ông Mẫn chia sẻ thêm.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.